یادداشت روز «دنیای اقتصاد»

راز مهاجرت پزشکان از ایران

👤دکتر شروین آثاری

🖊اخیرا به دنبال کاهش رفاه مادی و معنوی و امید به آینده، شاهد مهاجرت گسترده پزشکان هستیم. این امر بیش از سیستم بهداشت و درمان، نشانگر وضعیت نابسامان اجتماعی و اقتصادی در فضای عمومی ایران است.

🖊مشکلات سیستم سلامت بیش از آنکه عامل ایجاد‌کننده مهاجرت پزشکان باشد، معلول این وضعیت به‌‌‌ شمار می‌رود. از آنجا که معلول با تاخیر نسبت به علت رخ می‌دهد، می‌‌‌توان پیش‌بینی کرد در آینده شاهد افت شدید سیستم بهداشت و درمان خواهیم بود.

🖊مهاجرت پزشکان به دلیل این نیست که پزشکان ناگهان به مهاجرت علاقه‌مند شده‌‌‌اند. مهاجرت گسترده آنها تنها به دلیل نامطلوب بودن وضعیت عمومی و البته بیشتر بودن دسترسی آنها به مهاجرت است.

🖊با توجه به اینکه آموزش پزشکی در تمامی کشورهای جهان بسیار دشوار و پرهزینه است، بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان تلاش می‌کنند موانع مهاجرت پزشکان ایرانی را به حداقل برسانند.

🖊منفعت این کشورها در جذب حداکثری اقشار تحصیل‌کرده، نخبه‌‌‌ و تاثیرگذار همچون پزشکان و سایر کادر سلامت است. بنابراین، تا زمانی که شرایط اجتماعی ایران درگیر ناامیدی و فقر باشد، پزشکان ما نیز به مهاجرت دسترسی خوبی دارند و این سیکل معیوب ادامه خواهد داشت.

🖊 در این شرایط، آنچه بر فقر و افت فرهنگی جامعه ما افزوده می‌شود، ضربه‌ای شدید و غیر‌قابل جبران به سیستم بهداشت و درمان است...👇

🔗متن کامل یادداشت

#دنیای_اقتصاد #یادداشت #مهاجرت_پزشکان

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

یادداشت روز «دنیای اقتصاد»:

بودجه در بوته نقد

👤منصور بیطرف

🖊بودجه‌نویسی در ایران ویژگی‌های خاص خودش را دارد. این ویژگی را نه علمی می‌توان نام نهاد و نه عملی. یعنی نه در چارچوب علم بودجه‌نویسی می‌گنجد و نه آنکه می‌توان آن را در عمل پیاده کرد.

🖊گزارش تفریغ بودجه دیوان محاسبات در سال‌های گذشته، گواهی بر این گزاره است. جدا از این، بودجه نویسی دولت‌ها عمدتا تحت شرایط سیاسی کشور بوده است تا واقعیات اقتصادی.

🖊روند دولت‌های پس از انقلاب نشان می‌دهد، به‌جز زمان جنگ ایران و عراق که رویکرد بودجه‌نویسی دولت وقت تامین منابع جنگ و حفظ معیشت زندگی مردم بود که علی‌القاعده باید این رویکرد لحاظ می‌شد، نگاه دولت‌های دیگر پس از جنگ یک نگاه بعضا سینوسی است.

🖊حفظ توسعه اقتصادی کشور، اولویت بودجه‌نویسی‌های دولت‌های هاشمی و خاتمی بود. اما در زمان دولت احمدی‌نژاد روند بودجه‌نویسی کشور کاملا فرق کرد. در دولت احمدی‌نژاد نوع بودجه‌نویسی کشور به سمت «پول‌پاشی» رفت.

🖊بودجه‌نویسی در دو دولت روحانی را می‌توان از زاویه دیگری نگاه کرد. به طور کلی می‌توان گفت دولت روحانی آمده بود تا ماجرای تحریم‌ها علیه ایران را رفع و دفع بکند تا پس از آن سیاست‌های توسعه‌ای دولت‌های هاشمی و خاتمی را ادامه دهد.

🖊اما بودجه‌نویسی در دولت رئیسی از ویژگی‌های دیگری برخوردار است. سه بودجه‌ این دولت، فقط برای حفظ وضع موجود نوشته شده است و از آنجا که وضع موجود هم گروگان تحریم‌هاست، این شرایط بیرونی است که می‌تواند بودجه کشور را بالا یا پایین ببرد یا آنکه دست دولت را برای اداره کشور باز و بسته نگه دارد.

🖊برای نقد بودجه سه پارامتر را مدنظر قرار داده‌ایم: خلاقیت: بودجه ۱۴۰۳ چه مقدار در اقتصاد کشور خلاقیت به وجود می‌آورد؟ مولد بودن: آیا بودجه ۱۴۰۳ آن‌قدر مولد است که بتواند قدرت خلاقیت به وجود آورد؟ و مقرون‌به‌صرفه بودن: آیا بودجه ۱۴۰۳ می‌تواند هزینه‌های اضافی و سربار را از روی دوش دولت بردارد؟ به عبارت دیگر ، دولت را چابک‌تر کند؟

🔗متن کامل یادداشت

#دنیای_اقتصاد #یادداشت #بودجه

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

یادداشت روز «دنیای اقتصاد»:

موضوعات مغفول در بودجه ۱۴۰۳

👤منصور بیطرف

🖊نگاهی به کلیات بودجه پرسرو‌صدای سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد این بودجه فاقد سه فاکتور «خلاقیت»، «مولدسازی» و «مقرون‌به‌صرفه بودن» است.

🖊تمامی بحث‌هایی که در مجلس بر سر موضوع بودجه سال ۱۴۰۳ درگرفته بود، نه برای توسعه اقتصادی کشور بود و نه برای جامه‌ای بود که باید بر قامت این اقتصاد کشور دوخته شود.

🖊نمونه کلی آن بودجه صداوسیما است. قرار است از منابع عمومی دولت مبلغ ۲۴هزار میلیارد تومان به صداوسیما پرداخت شود؛ یعنی تقریبا یک درصد از منابع عمومی دولت صرف هزینه‌های صداوسیمایی می‌شود که نه تنها نقشی در امر خلاقیت، مولد‌سازی و توسعه کشور ندارد بلکه در چارچوب بودجه‌ریزی هم مقرون‌به‌صرفه نیست.

🖊 دولت سال آینده با چالش‌های بسیاری روبه‌روست. یک مورد آن تحقق درآمدهای بودجه‌ای است. بنا بر گزارش لایحه، حدود ۴۰درصد از درآمدهای دولت قرار است از طریق مالیات تامین شود. این میزان در سال جاری معادل ۳۵درصد بوده است.

🖊احتمالا افزایش درآمدهای مالیاتی در سال آینده به تحقق ۹۸درصدی درآمدهای مالیاتی امسال - ۸ماهه - برمی‌گردد؛ اما بالا بردن درآمدهای مالیاتی بدون افزایش رشد اقتصادی و کاهش نرخ تورم می‌تواند منجر به اعتراضات اجتماعی و کاهش فعالیت‌های اقتصادی شود.

🖊اینکه از همین حالا گفته می‌شود که دولت قصد دارد حتی از تراکنش‌های غیرتجاری کارت‌ها مالیات برداشت کند، آن هم در کشوری که نرخ رشد اقتصادی پایین و نرخ تورم بالایی دارد، به نوعی بازی کردن با روان مردم است.

🖊اما نکته دیگر که همواره در بودجه‌نویسی کشور، یک موضوع مهم مغفول بود و هست، آمایش سرزمین است. نکته‌ای که هر وقت از مسوولان پرسیده می‌شد با اینکه خودشان اذعان به اهمیت آن داشتند، اما به برنامه‌های توسعه‌ای ارجاع می‌دادند...👇

🔗متن کامل یادداشت

#دنیای_اقتصاد #یادداشت #بودجه

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

یادداشت روز «دنیای اقتصاد»:

اصلاح فرهنگ خانوار در قبال مسکن

👤دکتر علی سرزعیم

🖊اخیرا فیلم مصاحبه‌ای از دوست گرامی آقای دکتر فرهاد نیلی در فضای مجازی فراگیر (وایرال) شده است که از دید اینجانب در آن نکات درست و نادرستی با هم مطرح می‌شود و می‌تواند زمینه بدفهمی را در جامعه فراهم کند.

🖊یک نکته که هم در صحبت ایشان و هم در صحبت بسیاری از اقتصاددانان دیگر دیده می‌شود، مدت زمان تملک یک آپارتمان است و با توجه به رشد شدید قیمت آپارتمان دیده می‌شود این زمان به اعداد غیرعادی۳۰ یا ۴۰ یا ۵۰سال می‌رسد.

🖊نقد اول این است که لزومی ندارد این قضیه را یک فاجعه تلقی کنیم! اجاره‌نشین بودن با تحرک اقتصادی سازگارتر است و با توجه به لزوم جابه‌جایی جمعیت کشور در طول زمان از شهرهای داخلی به سمت سواحل خلیج‌فارس هیچ جای افسوس یا تاسف ندارد.

🖊نکته دوم این است که تورم شدید در اقتصاد، جامعه را به سمت داشتن سپری در برابر تورم کشانده و یکی از بهترین سپرهای تورمی، مسکن بوده است. اگر عامل تورم حذف شود، جذابیت داشتن خانه به‌شدت کاهش می‌یابد.

🖊نقد سوم این است که این امر عجیب نیست که ۳۰سال یا ۵۰سال طول می‌کشد تا شخص بتواند پس‌انداز مربوط به خرید خانه را جمع ‌کند. اصل طولانی‌بودن دوره پرداخت برای خرید خانه هیچ امر تاسف‌آور نیست، بلکه مساله چگونگی تامین مالی آن است.

🖊نقد چهارم نادیده گرفتن پدیده ارث و کمک والدین به فرزندان است. هم‌اکنون تنها یک‌سوم جامعه ایران فاقد مسکن هستند و آنها در خانه کسانی ساکن هستند که دارای دو خانه یا بیشترند!

🖊نقد پنجم این است که الگوی سکونت ما ایرانیان نیز نیازمند اصلاح است. زندگی در خانه هشتاد متری یا بیشتر فرض اصلی ایرانیان است. اقتصادی‌تر آن است که متراژ خانه‌ها کوچک‌تر باشد و اقامت ‌میهمانان در هتل‌ها انجام شود و پذیرایی در رستوران‌ها صورت گیرد.

🔗متن کامل یادداشت

#دنیای_اقتصاد #یادداشت #مسکن

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

مصرف کل، اعتبار و مسوولیت محدود

✍️علی کریمی‌‏‌راد

▪️بیش از ۸۰‌درصد تجارت بین بنگاه‌‌‌های اقتصادی به صورت اعتباری انجام می‌شود.

🔺اعتبار تجاری در مبادلات تجاری بین شرکت‌ها بسیار مهم است، اما به دلیل وجود نکول در پرداخت، مستعد ایجاد چالش در بازار نیز است.

🔺نتایج پژوهش نگارنده موید لزوم توجه به مقوله مسوولیت محدود در بازارهای مالی و اعتباری و اثر این موضوع بر مصرف خصوصی، نرخ بهره‌‌‌وری اقتصاد است. به دلیل وجود قوانین محدودیت برای بازپرداخت بدهی‌‌‌ها، نکول بدهی در اقتصاد اتفاق می‌‌‌افتد.

🔺محدودیت در مسوولیت محدود موجب ایجاد انحرافات مداوم در اقتصاد به شکل سفارش بیش ‌‌‌از حد نهاده‌‌‌های میانی و تقاضای اعتبار بیش ‌‌‌از حد می‌شود. این مساله موجب تخصیص نادرست منابع و در نتیجه کاهش بهره‌‌‌وری کل عوامل، مصرف و رفاه می‌شود.

🔺این پژوهش با استفاده‌‌‌ از داده‌‌‌های شرکتی ایالات‌متحده، تخمین می‌‌‌زند که انحراف اعتبار تجاری به کاهش رفاه حدود 2درصدی از مصرف کل در اقتصاد منجر می‌شود...👇

🔗متن کامل یادداشت

#دنیای_اقتصاد #یادداشت

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

رئالیست‌های فلسطینی

🔹مساله ‌ فلسطین یکی از قدیمی‌ترین مسائل –یا بهتر است بگوییم مناقشات- موجود در جهان اسلام است که طی ۷۵سال گذشته راه‌حلی برای آن یافت نشده است.

🔹اهمیت این مساله با بهبود روابط بین اعراب و اسرائیل از سال۲۰۲۰ و آغاز توافق ابراهیم می‌رفت که کمرنگ یا حتی فراموش شود؛ اما حمله‌ تمام‌عیار حماس به اسرائیل در ۷اکتبر۲۰۲۳ برابر با ۱۵مهرماه۱۴۰۲ جان تازه‌ای به مساله فلسطین بخشید.

🔹درعین‌حال، تمرکز عربستان سعودی بر تعامل با آمریکا و اسرائیل، حماس را به این نتیجه رساند که شاید کاملا منزوی و مهار شود.

🔹خلاصه روند امور به ضرر حماس طی می‌شد. توافق ابراهیم نه‌تنها به لحاظ اقتصادی بلکه به لحاظ ژئوپلیتیک هم کشورهای حاشیه‌ خلیج‌فارس را به معماری امنیتی مدیترانه شرقی وارد می‌ساخت.

🔹این هم می‌توانست به‌نوعی به ضرر حماس باشد؛ چراکه مهم‌ترین مسیر دسترسی دریایی غزه در ساحل مدیترانه شرقی است که از سوی اسرائیل کنترل می‌شود.

🔹از زمان تاسیس اسرائیل در ۱۴مه۱۹۴۸، مناقشه و درگیری هم در سرزمین‌های فلسطینی شکل گرفت؛ گویی مناقشه در ذات این معما است.
حماس در ایدئولوژی خود هرگز اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد و راه‌حل تاسیس دولت فلسطینی و آزادی این سرزمین را در «مقاومت مسلحانه» علیه اشغالگر می‌جوید.

🔹مخلص کلام آنکه، اسرائیل و حماس دو بازیگر اصلی در سرزمین‌های اشغالی هستند و هر یک دیگری را «تهدیدی موجودیتی» برای خود می‌بیند. شاید بتوان گفت که سرزمین‌های فلسطینی همچون نظام بین‌الملل، وضعیتی «آنارشیک» دارد. در این وضعیت آنارشیک هر بازیگری هدف خود را در افزایش قدرت و امنیت خود به زیان دیگری می‌بیند.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #فلسطین #حماس #غزه #اسرائیل #یادداشت

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

قطب‌نمای بازارها در 1403

✍🏻مجید حیدری، دبیر گروه سیاستگذاری و بازار پول و ارز

🔺قیمت دلار، سال ها به قطب نمای انتظارات تورمی اقتصاد ایران تبدیل شده است. هر کس که بتواند جایگاه قیمتی دلار را درست پیش بینی کند، یک گام از بقیه جلوتر است.

🔺در اقتصاد ایران با تورم بالا، کسی انتظار کاهش قیمت دلار را ندارد، اما اگر بانک مرکزی بتواند در یک سال افزایش معقول و مورد انتظاری برای دلار ثبت کند، کارنامه موفقی را در نزد فعالان اقتصادی خواهد داشت.

🔺جهش های چند برابری دلار در نیم دهه اخیر، باعث شده که این انتظارات به شکل بالقوه در اقتصاد وجود داشته باشد و این موضوع کار را برای بانک مرکزی سخت می کند، هر افزایشی از سوی فعالان اقتصادی اینطور تعبیر می شود که نوبت جهش چند برابری دلار رسیده است.

🔺در این شرایط مهمترین خبری که می تواند برای دلار مناسب باشد، خبرهای مربوط به ثبات سیاسی و رفع تحریم های اقتصادی ایران است. برعکس هر خبری درخصوص تنگ شدن شریان های اقتصادی کشور باعث شارژ قیمتی دلار می شود.

🔺هر چند پاسخ به این پرسش که دلار در سال آینده نرخ چند را می بیند، به راحتی امکان پذیر نیست و تابع بسیاری از رویدادها، به خصوص تحولات سیاسی منطقه است، اما امید بسیاری از ایرانی ها در سال جدید که با انتخابات آمریکا، تداوم تنش های منطقه ای و تداوم رکود اقتصادهای بزرگ همراه است، دلار در جزیره ثبات قدم بردارد.

#ویژه_برنامه_نوروز #یادداشت #دنیای_اقتصاد

✅کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

‍ 🏠 داور بازار مسکن خودش «تماشاچی» است

✍🏻فرید قدیری، دبیر گروه مسکن

⭕️ دو اتفاق غیر هم‌جهت در بازار مسکن 1402 نشان داد، سیاست‌گذار این بخش به جای داوری یا به عبارتی، «تنظیم مقررات و قواعد بازی در بازار ملک»، تماشاچی شده و گاهی اوقات هم، خودش در «زمینی جداگانه» مشغول بازی بوده است.

🖌 در این نوشته کوتاه با «مرور سریع» نبض مسکن در سالی که گذشت، «درس‌های امسال» خطاب به مسولان دولتی یادآوری می‌شود؛ چون فرض بر این است که «دولتی‌ها به دنبال مهار ابرتورم مسکن و تغییر شیب تند مسیر خانه‌دار شدن زوج‌ها هستند»، اما نمی‌دانند چه کنند.

🔺 سکان قیمت مسکن در 1402، دست «انتظارات تورمی» بود. این شاخص (انتظارات) که از سال 97 تا کنون، در نبض قیمت دلار منعکس شده، همواره عامل تحریک «تقاضای سرمایه‌ای» برای خرید ملک (زمین و آپارتمان) بوده است.

🔻 انتظارات تورمی هر زمان فروکش کرده، هیجان خرید ملک هم آرام گرفته است. نمونه این هم‌مسیری، از اواخر بهار 1402 تا پایان پاییز قابل رویت است بطوریکه طی آن 6 ماه، متوسط قیمت مسکن در شهر تهران 5.5 درصد کاهش پیدا کرد. در آن دو فصل، «قیمت دلار در ثبات نسبی قرار داشت» و تقریباً «ریسک‌های سیاسی و اقتصادی» به نوعی فعال نبود.

❌ اما ناگهان در زمستان «انتظارات تورمی» با صعود دلار، بازار مسکن را با «زلزله قیمت» مواجه کرد و «اثر کاهش قیمت مسکن دو فصل قبل» را خنثی کرد. دی و بهمن 1402، میانگین قیمت آپارتمان‌های تهران بیش از 10 درصد جهش کرد.

⚠️ این دو مسیر متفاوت از هم در بازار مسکن 1402، نشان می‌دهد، «گرانترین بازار مصرفی ایرانی‌ها»،‌ حیات خلوت خریداران غیرمصرفی شده است و هیچ تنظیم‌گری از سمت داور بازار صورت نمی‌گیرد.

🔐 رگولاتور بازار مسکن در کشورهای مختلف جهان طی 2022 و 2023 با ابزارهای مختلف موفق به مهار تورم مسکن شدند؛ در آمریکا تورم نزدیک به 20 درصد در دوره بعداز کرونا، با ابزار «نرخ بهره»، به حدود 2 درصد فرود آمد.

❌ در اینجا اما بخاطر غیبت داور و «بی‌سیاستی»، «انرژی تورم فزاینده اقتصاد ایران» در 6 سال گذشته، عمدتاً در «بازار مسکن» تخلیه شده است. تبعات این هجوم سرمایه‌ها به این بازار،‌ 20 برابر شدن قیمت خانه بوده است؛ از مترمربعی 4 میلیون تومان در سال 96 به 79 میلیون تومان در حال حاضر.

⭕️ امسال تقریباً همه طیف فعالان بازار مسکن توقع «کاهش قیمت» یا دست‌کم، «ثبات قیمت» را داشتند چون «بازیگر اصلی» که همان خانه‌اولی‌ها هستند، عملاً در صحنه حضور ندارند. اما این آرزو محقق نشد به همان دلیلی که در ابتدا به آن اشاره شد؛ فرمان به جای آنکه دست کارگردان اصلی -سیاست‌گذار- باشد دست کارگردان خارجی -دلار و ...- افتاده است.

🚨 چه کار باید کرد؟

🔺اکنون در شروع سال جدید، «وقایع تند و تلخ بازار مسکن 1402 و البته سال‌های اخیر» می‌تواند به یک صورت مساله مهم و کلیدی دولت تبدیل شود تا بلکه به جواب صحیح بیانجامد.

🔻 قیمت مسکن در 1403 بیش‌از هر زمان دیگر، «استعداد پایین آمدن» دارد اما مسیر برای این کاهش باید باز شود. استعداد کاهش، خبر امیدوارکننده است و درست هم است چون دماسنج‌های این بازار همگی «اضافه‌پرش» قیمت را تایید می‌کنند.

⭕️ مسیر کاهش قیمت مسکن تا سطح متعارف -سطحی که توان خرید خانه‌اول بعداز سال‌ها به آن برسد- فقط و فقط با سیاست‌های «کاهنده تورم عمومی» و «بازدارنده سفته‌بازی ملکی» طراحی و ایجاد می‌شود و نه با «بازی داور در زمینی دیگر همچون خانه‌سازی در حومه».

❌ در شهر تهران، یک سرمایه‌گذار ساختمانی معادل 1.6 درصد سرمایه‌ای که به بازار ساخت‌وساز وارد می‌کند، «مالیات شهری» به شهرداری پرداخت می‌کند.

❌ اما یک سرمایه‌گذار ملکی با «هزینه صفر» اقدام به خرید می‌کند و از سال 97 تا الان، بطور میانگین، دو برابر نرخ تورم عمومی، از محل افزایش قیمت مسکن، عایدی به دست آورده است.

⚠️ اینجا همان جایی است که داور می‌تواند شرایط بازی را برای بازیگران ملکی طوری تعریف و اعمال کند که معادله از حالت برد حتمی یکطرفه سفته‌بازهای ملکی مقابل بازیگران اصلی این بازار (سازنده‌ها و خانه‌اولی‌ها) خارج شود.

❌ قیمت مسکن در سالی که گذشت در کل کشور 64 درصد و در تهران 75.4 درصد جهش کرد.

❌ اجاره‌بهای مسکن نیز در 1402 به میزان 41 درصد جهش کرد.

❌ در مقابل، تیراژ تولید مسکن به اندازه نصف رقمی شد که در شرایط تعادلی بازار باید باشد.

⭕️ علائم حیاتی مسکن مثل «خرید مصرفی»، «دریافت وام خرید»، «توان اجاره‌نشینی» و «توان ساخت مسکن» همگی وضعیت «کمای بازار» را نشان می‌دهد.

◀️ در سال جدید هر نوع شوک و تنش در بیرون بازار -چه اقتصادی و چه غیراقتصادی- می‌تواند باز هم به زیان خانوارهای منتظر برای بهبود شرایط، تمام شود.

#دنیای_اقتصاد #مسکن #بازار_مسکن_1402 #تورم #تورم_مسکن #ویژه_برنامه_نوروز #یادداشت

✅کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

نسخه جدید بورس در 1403

✍🏻المیرا میرابوالفتحی، دبیر گروه بورس

🔺کتاب بورس 1402 با همه قصه های تلخ و شیرینش به پایان رسید. به رغم همه پیش بینی ها در ابتدای سال 1402 که بورس را بهترین بازار معرفی می کرد، قصه بورس پایانی تلخ با بازدهی حدود 10 درصدی داشت. هرچند بورس در اردیبهشت ماه رتبه اول بازدهی را در میان بازارها به خود اختصاص داد، اما عدم تقارن اطلاعاتی که در پالایشی ها رقم خورد، ضربه مهلکی به اعتماد سرمایه گذاران زد.

🔺تا 26 اسفند ماه 1402 خروج پول حقیقی (سهام بورس و فرابورس) بیش از 38 هزار میلیارد تومان بوده است. این خروج در کنار رشد 24 درصدی دلار، موید این است که سرمایه گذاران بورسی به نزدیک بینی دچارند. به این معنا که به دنبال سودهای کوتاه مدت، خروج از بازارهای ریالی و ورود به بازارهای غیرریالی هستند.

🔺 اگرچه در 1402، افزایش صندوق های اهرمی، در جهت تنوع سازی ابزارهای مالی رقم خورد، اما هنوز فاصله زیادی تا جذاب سازی بازار به جهت حبس پول های خرد وجود دارد.

🔺 شاید مهمترین هدف سکاندار تالارشیشه ای در سال جدید برگرداندن اعتماد و اطمینان به بازارهای مالی باشد.

🔺به این ترتیب اگرچه سایه ابهامات بر بورس تهران مانند انتخابات ریاست جمهوری امریکا، پیش بینی پذیری آینده را سخت می کند، اما بازگشت بورس به رالی سایر بازارها در 1403 دور از ذهن نخواهد بود.

#ویژه_برنامه_نوروز #یادداشت #دنیای_اقتصاد

✅کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

5 خصلت ذی نفعان خودرو

✍🏻مرجان شهریاری، دبیر گروه خودرو

🔺سال 1402 طبق خواست سیاستگذار پیش نرفت .اوج گیری واردات خودرو، رشد تیراژ و عرضه ، تنظیم بازار ، واگذاری سهام دولتی خودروسازان و ده ها وعده دیگر ، تنها در شکل و شمایل "وعده" باقی مانده است.

🔺این سوال برای بسیاری از فعالان بازار و متقاضیان خودرو مطرح است که چرا تغییری در صنعت و بازار خودرو حاصل نمی شود؟ چرا هر دولتی که با شعار اصلاح خودرو به این صنعت ورود می کند در نهایت به بن بست می رسد؟ و سوال آخر اینکه مسیر خروج از بن بست خودرو چیست؟

🔺مشکلات و چالش های خودرو روشن است و مسیرهای برون رفت از آن نیز نیز مشخص. اینکه دولت از خودروسازی خارج شود و یا واردات خودرو طبق روال معمول خود ( نه بصورت دولتی) انجام شود تا تنظیم گر بازار شود و خودروسازان را در محیط رقابتی قرار دهد ، به عنوان الگویی جهانی برای پیشرفت صنعت خودرو شناخته می شود.

🔺بنابراین مسیرها مشخص و واضح است، دولت در قدم اول باید از خودروسازی خارج شود و از اموراتی همچون قیمت گذاری و یا واردات نیز خود را کنار بکشد ، این مسیر خود به تنظیم گری بازار کمک می کند و دیگر نیازی به دخالت دولت در این زمینه نیست

🔺اما مشکل خودرو تنها ذی نفعان این صنعت هستند.ذی نفعان، حاضربه تغییرات نیستند و در تمام دولت ها اعمال نفوذ می کنند . این ذی نفعان مدیرعامل تعیین می کنند ، هیات مدیره را دور یک میز می نشانند تا دستورات و برنامه هایی که از صفر تا صد در آن نفع دارند را دیکته کنند.

🔺این ذی نفعان خواهان وضع موجود هستند و با هر تغییراتی در این وضعیت مخالفت می کنند. ذی نفعان صنعت خودرو 5 خصلت دارند. با واردات مخالفند ، خواهان حفظ قیمت گذاری دستوری هستند، بر حفظ سهامداری دولت در خودروسازی ها اصرار دارند ، و رشد تیراژ تولید را مرتب گوشزد می کنند و خصلت آخر اینکه منتقد عملکرد خودروسازان هم هستند.

🔺بنابراین در گام اول اصلاح خودروسازی باید به سراغ ذی نفعان این صنعت رفت تابلکه رضایت به تغییرات بدهند.

#ویژه_برنامه_نوروز #یادداشت #دنیای_اقتصاد

✅کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

چالش‌های ورود بخش خصوصی به صنعت نفت

دکتر علی فتحعلی‌زاده

🔹صنعت نفت ایران با چالش‌‌های متعددی در حوزه مدیریت دولتی روبه‌روست.

🔹یکی از مهم‌ترین این چالش‌‌ها، عدم‌توجه کافی به ارزش زمانی پول و تمرکز بیش از حد دستگاه‌‌های نظارتی بر نحوه هزینه‌‌کرد است.

🔹برای مثال، در توسعه یک میدان نفتی، تاخیر یکساله در بهره‌‌برداری به دلیل فرآیندهای طولانی تصویب و نظارت، می‌تواند به معنای از دست رفتن فرصت تولید روزانه ده‌‌ها‌هزار بشکه نفت باشد. این درآمد از دست رفته می‌توانست صرف توسعه زیرساخت‌‌های صنعت نفت شود.

🔹عمر کوتاه مدیریت‌‌ها چالش دیگری است که باعث شده تصمیم‌گیری‌‌ها عمدتا معطوف به منافع کوتاه‌‌مدت باشد. به عنوان نمونه، در حوزه ازدیاد برداشت که نیازمند سرمایه‌گذاری‌‌های کلان و برنامه‌‌ریزی بلندمدت است، تغییرات مکرر مدیریتی مانع از پیگیری و اجرای پروژه‌‌های استراتژیک می‌شود.

🔹تجربه موفق استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در قراردادهای جدید بالادستی (IPC) نشان‌‌دهنده مسیر صحیح حرکت است.

🔹در این قراردادها، سرمایه‌گذار علاوه بر تامین مالی و توسعه میدان، در بهره‌‌برداری نیز مشارکت می‌کند که منجر به افزایش بهره‌‌وری می‌شود.

🔹اولویت‌‌بندی خصوصی‌‌سازی باید معطوف به بخش بالادستی باشد. راهکار اصلی موفقیت، طراحی مدل‌‌های قراردادی است که انگیزه‌‌های طرفین را همراستا کند.

🔹برای موفقیت در این مسیر، به جای تمرکز صرف بر نظارت هزینه‌‌کرد، باید به شاخص‌‌هایی مانند زمان اجرای پروژه، میزان افزایش تولید و بهره‌‌وری توجه شود.

🔹تجربه کشورهای موفق مانند نروژ، انگلستان و مالزی نشان می‌دهد که با طراحی مدل‌‌های قراردادی جذاب و ایجاد فضای رقابتی، می‌توان ضمن حفظ منافع ملی، از توان بخش خصوصی در توسعه صنعت نفت بهره برد.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #یادداشت #نفت #بخش_خصوصی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir