‍ مازوت یا موتورسیکلت؟ آلودگی هوا ۶ ماه زودتر شروع شد

معمای آلودگی در تابستان

فرهیختگان: اگرچه دیگر ریزگردها روی مژه‌ها نمی‌نشست و ته گلو دیگر طعم خاک احساس نمی‌شد اما در تهران عوارض تنفس در آن هوا بسیار جدی‌تر بود و تقریبا در چنین میزانی از آلودگی دیگر اطمینان از سلامت جسمی یا نداشتن مشکلات تنفسی بسیار، مساله نیست.

🔻 براساس گزارش سایت شرکت کنترل هوای تهران؛ شاخص هوای روز اول تیرماه برای گروه‌های حساس ناسالم بود. از ابتدای امسال تا به امروز، تهران تنها 8 روز پاک داشته و 10 روز از این بازه زمانی نیز روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس بوده است. حالا سراغ آمار 10 سال گذشته برویم و ببینیم از اول فروردین 92 تا 3 تیر 1402 چند روز پاک، قابل قبول، ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم، بسیار ناسالم و خطرناک داشته‌ایم.

🔻محمد درویش، فعال محیط‌زیست در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره وضعیت آلودگی چند سال اخیر گفت: «چند سالی می‌شود که هم در تابستان و هم در زمستان آلودگی داریم و فقط سال گذشته کمتر از دوماه در سال هوای سالم داشتیم. اغلب روزها بیشتر از شاخص سقف است. طبق پژوهش شهرداری تهران در سال 98 بیشتر از 80 درصد وسایل حمل‌ونقل تهران، وسایل موتوری متحرک است. همچنین بیش از 60 درصد آلاینده‌های دیگری که وجود دارد، آن هم متاثر از آلاینده‌های متحرک موتوری است. بنابراین به‌نظر می‌رسد عوامل دیگری مانند کارخانه‌ها، رستوران‌ها و خانه‌ها در اولویت‌های بعدی هستند.

🔻داریوش گل‌علیزاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم محیط‌زیست در گفت‌وگو با «فرهیختگان» گفت: اکنون هم در مرحله سال سوم تهیه گزارش عملکرد هستیم تا گزارش این دوره از دستگاه‌های اجرایی را تهیه و به مراجع ذی‌ربط ارائه دهیم. سازمان محیط‌زیست، وزارت نفت، وزارت نیرو و سازمان ملی استاندارد را براساس عملکرد سال99 این دستگاه‌ها، به مراجع قضایی معرفی شدند اما عمده تکالیف انجام نشده، از جنس تکالیف هزینه‌ای بودند، یعنی اقداماتی بودند که نیاز به تامین اعتبارات داشتند، مثل توسعه و اصلاح ناوگان‌های حمل‌ونقل عمومی، توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر، تولید و توزیع سوخت استاندارد. البته اکنون توزیع سوخت استاندارد است اما تولید آن سراسری نیست، همچنین بحث خودروهای فرسوده بود که گزارش‌شان را ارائه داده‌ایم.

گزارش #زینب_مرزوقی، خبرنگار گروه جامعه

@FarhikhteganOnline

‍ آب انتقالی به دریاچه ارومیه بین راه گم می‌شود

«فرهیختگان» گزارش می‌دهد؛
🔻حقابه دریاچه ارومیه، پیش از رسیدن به این دریاچه توسط کشاورزان سرقت می‌شود و از طریق ایجاد کانال در مسیر تونل، به‌جای اینکه آب انتقال داده شده به دریاچه برسد درعوض زمین‌های کشاورزی حوضه آبریز ارومیه از این انتقال منتفع می‌شوند تا اینکه امروز چشم دریاچه ارومیه از انتظار برای آب خشک شد. کشاورزان محلی حتی از پمپ‌های 6 اینچی برای استفاده از حقابه انتقال داده شده نیز استفاده کرده بودند و مدیرکل حفاظت محیط‌زیست آذربایجان غربی از کشف 2 موتور پمپ در کنار کانال انتقال آب رودخانه زاب خبر داده بود.


◾محمد درویش نیز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره آخرین جزئیات و وضعیت دریاچه ارومیه گفت:

🔻دریاچه ارومیه یک حقابه داشت که آن حقابه تامین شد. یعنی یک کارگروه‌ آمد روی این موضوع کار کرد و حقابه را تعیین کرد و 3 میلیارد و 426 میلیون متر مکعب حقابه سالانه دریاچه ارومیه توسط یک کمیته مشترکی توسط ریاست سازمان محیط‌زیست و ستاد احیای دریاچه ارومیه تعیین شد. قرار بر این شد که این حقابه توسط سه استان یعنی استان‌های آذربایجان شرقی و غربی و کردستان تامین شود. آزادسازی آب از پشت سدها، تغییر کشاورزی‌های آب‌بر، طرح انتقال آب زاب و همچنین تصفیه فاضلاب‌های شهرهای اطراف دریاچه ارومیه و انتقال آن فاضلاب‌ها به شبکه ارومیه قسمتی از مصوبات ستاد احیای دریاچه ارومیه بود و قرار بر این شد که این مصوبات اجرایی شود.

🔻هم‌اکنون 99 ‌سد در حوزه آبریز دریاچه ارومیه فعال است و 6 سد دیگر هم درحال ساخت است که البته وضعیت‌شان نامشخص است اما فشارهای نمایندگان مجلس بر این است که این سدها به بهره‌برداری برسند.

🔻تنها رودخانه حوضه آبخیز دریاچه ارومیه که سد ندارد یعنی رودخانه باراندوز؛ در آنجا هم کانال‌های آبی ‌به حدی زیاد است که عملا هیچ آبی در رودخانه برای وارد شدن در دریاچه ارومیه باقی نمی‌ماند. این اتفاقی است که برای دریاچه ارومیه افتاد.

🔻قرار بر این بود که صادرات آب مجازی از حوضه آبریز دریاچه ارومیه قطع شود. مثلا چغندر‌کاری قرار بود محدود شود و چغندر قند دیگر به سمت خراسان نرود. اما کاری که انجام دادند این بود که کارخانه قند مشهد را که به‌شدت هم آلاینده بود جمع‌آوری کردند و همان کارخانه را در حوضه آبریز دریاچه ارومیه مستقر کردند و معاون انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست، آقای تجریشی که خودش رئیس اجرایی ستاد دریاچه ارومیه بود و به‌شدت هم مخالف این ماجرا بود سکوت کرد و اجازه داد این اتفاق بیفتد.

🔻بطورکلی تنها 15 درصد از عامل خشک شدن دریاچه ارومیه خشک شدن اقلیم است. 85 درصد آن عامل انسانی است و عامل انسانی هم همان سوءمدیریت است.

📌گزارش #زینب_مرزوقی، خبرنگار گروه اجتماعی

@FarhikhteganOnline

‍ منشأ آلودگی شدید هوا در چند شهر ایران کجاست؟ چرا تفاوت نظر دستگاه‌های مختلف درباره آن زیاد است

هیچ‌کس این ریزگردها را گردن نمی‌گیرد

فرهیختگان: شنبه‌شب آسمان شهر تهران غبارآلود شد و ریزگردها به‌وضوح در آسمان شب قابل‌رویت بودند. کیفیت هوای پایتخت با شاخص 223 و در وضعیت بسیار ناسالم قرار گرفت. شاخص کیفیت هوا در شهرقدس، شهریار و پاکدشت به عدد ۵۰۰ و شاخص در شهرستان ورامین ۳۰۴ و شهرری عدد ۳۰۹ بود.

🔻صادق ضیائیان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت مخاطرات وضع هوا سازمان هواشناسی کشور به «فرهیختگان» گفت: «با توجه به خشکسالی اخیر، کانون‌های گردوخاک در اطراف شهرها من‌جمله شهر تهران شکل گرفته است. وقتی وزش باد هم داشته باشیم، معمولا چنین اتفاقی می‌افتد. تا پایان شهریور وضعیت به همین منوال است اما در پاییز امکان وقوع چنین گروخاکی وجود دارد.»

🔻محمد درویش، فعال محیط‌زیست به «فرهیختگان» می‌گوید: «اوضاع بسیار خراب است؛ چراکه مرکز کشور درحال تبدیل شدن به کانون بزرگ تولید گردوخاک و چشمه‌های ایجاد ریزگرد می‌شود. دلیل اصلی نیز به این بازمی‌گردد که ما نظام آب‌شناختی مرکز ایران را به کل تغییر داده‌ایم. تقریبا هر رودخانه و چشمه‌ای که وجود داشته، مسیرش را متوقف کرده‌ایم. اجازه نداده‌ایم به تالاب خودش یعنی حوضه آبخیز دریاچه نمک نزدیک شود و قبل از رسیدن به آنجا از آب استفاده کرده‌ایم.»

🔻محمدعلی طهماسبی، رئیس ستاد کارگروه مقابله با ریزگردهای کشور و مشاور رئیس سازمان محیط‌زیست به «فرهیختگان» گفت: در مساله دو روز گذشته برای تهران اما تالاب صالحیه نقش بسیاری نداشت. باد به هرحال فرساینده است و گردوغبار ایجاد می‌کند. اینکه به تهران هم رسید، ناشی از همین توده‌ای بود که در جنوب سمنان شکل گرفت و در مناطق مختلف گسترش پیدا کرد.

گزارش #زینب_مرزوقی، خبرنگار گروه جامعه

@FarhikhteganOnline

اقتصاد آب محور چه بر سر شرق ایران آورده است؟

بادهای ۱۲۰ روزه ۲۰۰ روزه شد

فرهیختگان: از گذشته‌های دور و براساس توپوگرافی منطقه باد‌های 120 روزه می‌وزید و بین ۱۲۰ تا ۱۳۰ روز به طول می‌انجامید اما اکنون به دلیل خشک شدن هامون و نرسیدن حقابه هیرمند و البته بی‌توجهی به مشکلات زیست‌محیطی این منطقه؛ بادهای موسمی به طوفان‌های شن بعضا 200 روزه در سیستان تبدیل شده‌اند. بعضی از روستاهای محل عبور کریدوری این بادها خالی از سکنه شده و به دلیل مرزی بودن این روستاها خالی ماندن‌شان به ضرر امنیت منطقه است.

🔻محمد درویش، فعال محیط‌زیست در گفتگو با «فرهیختگان»: تا زمانی که اولویت در سیستان اختصاص حقابه هامون پس از تامین آب شرب نباشد، ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که مشکل سیستان حل شود. ما باید از بادی که در منطقه در حال وزیدن است و تبدیل به چالش و بحران شده، یک فرصت بسازیم. یعنی توربین‌های بادی در منطقه مستقر کنیم، از آن انرژی بگیریم و برق تولید کنیم و برق را به افغانستان بفروشیم و در عوض آن آب بگیریم.

📌گزارش #زینب_مرزوقی، خبرنگار گروه نقد روز را در سایت فرهیختگان بخوانید.

@FarhikhteganOnline