🔻از افلاطون تا امروز چقدر پیش رفته‌ایم؟🔻

🇮🇷 @darvishnameh

1️⃣ فیلسوفی که حدود دو هزار و پانصد سال پیش می‌زیسته، در جمهورش - کتاب سوم، حکمت تربیت - می‌نویسد: "دانش چیزی است که می‌دانی، خرد چیزی است که می‌دانی و انجام می‌دهی."

2️⃣ بعد از آن همه سال و ظهور هزاران فیلسوف، نظریه‌پرداز و دانشمندانی در حوزه‌های گوناگون علم به همراه پیشرفت‌های حیرت‌انگیز فناورانه، احساس می‌کنم بشریت چیز زیادی برای افزودن به این فهم مهم ندارد.

3️⃣ کندی شگفت‌آورِ تبدیل فرآیند دانش به خرد، شاید یکی از عمده دلایل فرورفتن جهان در بدترین سیاهچاله دوران یعنی مواجهه با انقراض هفتم باشد.

4️⃣ آنچه که جامعه امروز با آن درگیر است و عقوبت‌هایی که می‌چشد ناشی از حماقت است؛ یعنی چیزی که نمی‌دانی و انجام می‌دهی!

5️⃣ ساخت سدهایی که مهاجرتی بیشتر از جنگ‌ها پدید آورده - بیش از یکصدمیلیون نفر - ۳۰ درصد گونه‌های آب شیرین را منقرض کرده و صدها هزار هکتار تالاب را به کویر بدل ساخته، مصداق بارز عقوبت چیزی است که نمی‌دانیم و انجام می‌دهیم.

6️⃣ پاتریک مک‌کالی، بیست و دو سال پیش گفت: مخزن سدها در سراسر جهان پنج برابر حجم آب همه رودخانه‌های کره زمین - ۱۰ هزار کیلومتر مکعب - ظرفیت دارند. وزن سدها آنچنان زیاد است که می‌توانند زمین‌لرزه بیافرینند و حتی این تغییر وزن پوسته خاک روی شتاب چرخش، کجی محور و شکل میدان گرانشی کره زمین موثر است. اینک زلزله مهیب ترکیه دقیقاً در همان محلی رخ داده که طرح بلندپروازانه گاپ اجرا و دجله و فرات با ساخت صد و بیست میلیاردمتر مکعب مخزن به آبراهه‌هایی فصلی بدل شد. شاید روزی زلزله‌پژوهان درباره این رویداد با جزییات بیشتر توضیح دهند.

#افلاطون
#فقر_خرد
#سدسازی
#زلزله_ترکیه
#محمد_درویش

https://t.iss.one/darvishnameh

🔻تبعات خاموشی رودها و تاراج آبخوان‌ها!🔻

🇮🇷 @darvishnameh

1️⃣ نخستین‌ هشدار لرزه‌خیزی برای سد قد فودا - Quedd Fodda - در الجزایر - سال ۱۹۳۲ - ثبت شده است.

2️⃣ تا سی سال پیش، پیوند بین لرزش زمین با هفتاد سد ثابت و گزارش شد - H.K Gupta, 1992, USCOLD

3️⃣ پاتریک مک‌کالی، عضو کمیته سد و توسعه سازمان ملل در کتابش به تاثیر سدسازی در پنج زمین‌لرزه از نه زمین‌لرزه رخ داده در دهه هشتاد در هند اشاره می‌کند.

4️⃣ شدیدترین زلزله‌ای که از یک مخزن ناشی شده - به بزرگی ۶.۳ ریشتر - در ایالت ماهاراشتارا هند - در ۱۱ دسامبر ۱۹۶۷ - که یک روستا را با خاک یکسان و ۱۸۰ نفر کشته و ۱۵۰۰ نفر مجروح شدند. اما فاجعه زمین‌لغزش ناشی از سد وایونت در منطقه آلپ ایتالیا - چهارمین سد مرتفع جهان - در سال ۱۹۶۳ منجر به مرگ ۲۶۰۰ نفر شد.

5️⃣ حقیقت این است که تعداد فاجعه‌های سدسازی و تاراج سفره‌های آب زیرزمینی و تحریک گسل‌های مناطق تحت اثر در طول یک قرن اخیر بسیار زیاد است. ماجرای زلزله رودبار در مجاورت سد منجیل، زلزله‌های اخیر حوضه آبخیز دریاچه ارومیه در اثر تاراج آبخوان‌ها، حفر بیش از هشتاد هزار حلقه چاه و ساخت ۹۹ سد مخزنی و زلزله مهیب ترکیه و سوریه در شمار آخرین موارد آن است که شک ندارم اگر امکان دسترسی آزاد پژوهشگران فراهم شود، واقعیت‌های زنهاربخش‌تری آشکار خواهد شد.

6️⃣ تفکرِ مسلح به ثروت، قدرت و تزویر که حیاتش در غلبه تفکر سازه‌ای در مدیریت و کوبیدن بر طبل وابستگی معیشتی بیشتر به منابع آب است، تردیدی نیست که با ابزارهای قدرتمند رسانه‌ای خود می‌کوشد تا هشداردهندگان را مشتی فعال احساساتی محیط‌زیستی خطاب کرده که فهمی از ضروریات توسعه ندارند. اما واقعیت این است که ما صد و چهل میلیاردمتر مکعب - ده رودخانه به بزرگی آورد متوسط کارون - بیشتر از آنچه وارد آبخوان‌هامان شده در طول چهار دهه گذشته برداشت کرده و زمین زیر پای‌مان را خالی کرده‌ایم. بترسید از خشم طبیعت!

7️⃣ کلام آخر آنکه درست است ما در یک منطقه زلزله‌خیز قرار داریم و عامل اصلی وقوع زلزله نمی‌تواند انسان‌ساز باشد؛ اما یادمان باشد با افزایش فشار به پوسته زمین در اثر سدسازی، تونل‌های انتقال آب، آزمایش‌های اتمی و تاراج منابع آب زیرزمینی و استخراج آب‌های ژرف و فسیلی، بر ابعاد شکنندگی و تحریک گسل‌ها در فلات ایران می‌افزاییم.

🔻 کتاب "پیامدهای محیط‌زیستی سدهای بزرگ" اثر پاتریک مک‌گالی با ترجمه فاطمه ظفرنژاد را بخوانید، حتی اگر بیست سال پیش آن را خوانده باشید!

#زلزله_ترکیه
#عقوبتهای_غلبه_تفکر_سازه_ای
#محمد_درویش

https://www.instagram.com/p/CoX8lhvr7JF/?igshid=YmMyMTA2M2Y=

🔻برخی درخواست‌ها حتی طرحش خجالت‌آور است!🔻

🇮🇷 @darvishnameh

1️⃣ اینکه فرزندی از والدینش بخواهد تا او را تنبیه نکنند؛ اینکه دانش‌آموزی از آموزگارش بطلبد که شخصیت او را تحقیر نکند؛ اینکه ملتی از حکومت خود بخواهد تا به فهم و شعورش احترام نهاده و در فرآیند مدیریت، مشارکتی واقعی کند؛ ظاهراً در شمار بدیهیات یک جامعه مدنی در قرن بیست و یکم و بلکه قرن یکم است! نیست؟

2️⃣ اصولاً طرح چنین مطالباتی، وهنِ مخاطب است و نشان از کیفیت حقیرانه‌ی قضاوت مطالبه‌گر از او.

3️⃣ اینک در ماجرای فیلتر گسترده اصلی‌ترین شبکه‌های اجتماعی و کاهش محسوس پهنای باند در ایران که سبب شد ایرانیان علاوه بر آنکه یکی از رکورددارانِ فرونشست زمین، بیابان‌زایی، آلودگی هوا و فرسایش خاک در جهان باشند؛ در شمار کشورهای به شدت محروم از موهبت دریافت اینترنت پرسرعت هم قرار گیرند، همین شرم و خجالت حکمفرماست! نیست؟

4️⃣ برخی خبرهای رسیده حاکی از آن است که اگر اینترنت و تکنولوژی پیشرفته گوشی‌های هوشمند نبود، شاید چند هزار نفر از مردمی که در زلزله ترکیه زیر آوار مانده بودند، امکان نداشت که سلامتی و موقعیت خود را به امدادگران اعلام کنند.

5️⃣ آنگاه ما در ایران اگر خدای ناکرده با چنین فاجعه‌ای روبرو شویم، تصور کنید زیر آوارها ملت باید دنبال یک وی‌پی‌ان خوب هم بگردند!

6️⃣ حال و روزِ اکنون ما و حسرت‌های حقیری چون برخورداری از یک اینستاگرام و تلگرام بدون فیلتر آنهم در چهل و چهارمین سالروز قیام و پیروزی یکی از مردمی‌ترین انقلاب‌های قرن بیستم، حقیقتاً شرم‌آور است و آدمی را یاد شعر مشهور نزار قبانی می‌اندازد:

" کشورِ شما
زیباترین کشوری است که من دیده‌ام!
اینجا باران می‌خندد
گل‌ها می‌خندند
هلو و انار می‌خندد
بوته‌های یاسمن
از دیوارها آویزانند
پس چرا درکشورِ شما
هیچ آدمی نمی‌خندد؟! "

#فیلتر_اینترنت_توهین_به_شعور_ملی
#زلزله_ترکیه
#دلنوشته_های_محمد_درویش

https://www.instagram.com/p/CoiSz_Stcmw/?igshid=YmMyMTA2M2Y=