✅وضعیت شرق ایران در صورت نرسیدن حقابه هیرمند چگونه خواهد بود؟ حق حیات سیستان چشم به راه حقابه هیرمند!

امتداد-بیتا محسنی: آخرین ویرانی عظیمی که در شرق ایران رخ داد، حالا ۷۵۰ سالگی را نیز رد کرده است. همان ویرانی که عطاملک جوینی، از تاریخ‌نگاران آن دوران چنین توصیف‌اش کرد: «هر کجا که ۱۰۰ هزار کس بود، ۱۰۰ کس نماند». امروز شاید این منطقه، دیگر نگران حمله چنگیز‌خان نباشد اما یک دشمن بی‌‌کمان و شمشیر، کابوس این شرقی غمگین شده است. کابوسی که حق حیات را نشانه رفته و به ۱۷۰ سال تنش بر سر حق‌آبه یک رود بازمی‌گردد و حال با بد عهدی چندباره‌ دولت‌های همسایه به بحران رسیده است‌.

🔸آب در مسیر رویا شدن!

«خشکسالی تحمیلی حاصل بی‌تدبیری»، «خاک از سرم گذشته، به من آب می‌دهید؟»، «نماینده ناکارآمد، استعفا استعفا»، «سفیر بی‌لیاقت، نمی‌خوایم نمی‌خوایم»، از جمله‌ شعارهایی بود که هفته گذشته در بزرگترین تجمع اعتراضی مردم سیستان نسبت به عدم تخصیص حق آبه هیرمند و انتقاد از سیاست خارجی ایران در مذاکرات آبی با طالبان فریاد شد. تجمعی با حضور بیش از سه هزار نفر در میدان یعقوب لیث که چهارمین تجمع اعتراضی این مردم به تنگ آمده، طی دو سال اخیر به شمار می‌رفت.

🔹درحالی که، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه درباره سفر تیم ۱۱ نفره از ایران به افغانستان مدعی شد که هرچند تبادل هیأت‌ها رسانه‌ای نمی‌شود اما موضوع آب جزو موضوعات مورد توجه و اهتمام جدی این وزارتخانه است، با این حال صبح امروز، خبرگزاری بلومبرگ به نقل از یک منبع ناشناس گزارش داد که طالبان، بمب‌گذاران انتحاری خود را برای مناقشه (احتمالی) آب با ایران آماده خواهد کرد.

🔸حق‌آبه هیرمند، حق حیات سیستان و بلوچستان

🔹«یک ماه پیش که از این استان بازدید کردم، چاه‌نیمه‌ها به کمینه خود رسیده است و اینطور که گزارش شده تا آخر خردادماه به آستانه گل‌آلود‌ها می‌رسد و تصفیه‌خانه‌ها قدرت تصفیه آن را نخواهند داشت و شرایط بسیار سخت و دشوار می‌شود و عملا آبی برای شرب مردم وجود ندارد. در طول همین یکی‌دو هفته بیش از ۱۰ هزار نفر از مردم زابل مهاجرت کرده‌اند. این مسئله می‌تواند مانند دهه ۴۰ موج مهاجرت بزرگی در پی داشته باشد و موجب شود مردم سیستان‌وبلوچستان منطقه را ترک کنند. مهاجرت آن‌ها تنش‌های اجتماعی و امنیتی فوق‌العاده‌ای برای ایران به وجود می‌آورد و نباید اجازه دهیم کار به اینجا برسد. چون تامین آب با تانکر هم بسیار سخت و دشوار است.»؛ این اظهارات را چندی پیش‌، محمد درویش، فعال محیط‌زیست درباره اهمیت هیرمند برای حیات سیستان و بلوچستان داده بود که حامل هشدار‌هایی جدی است. اگر اکثر مناطق ایران با بحران بی‌آبی و خشکسالی گلاویز است این بحران در شرق ایران به دلیل محدودیت‌های آبی، دو چندان است. می‌توان گفت بیش از ۸۰ درصد از حیات ساکنان سیستان، متکی بر هیرمند و حق‌آبه کشور از این رود است. حق‌آبه‌ای که تنها ۴ درصد از آن وارد کشور شده است؛ یعنی فقط ۴ میلیون از حق‌آبه ۸۲۰ میلیون متر مکعبی!

🔸 از سال ۹۷ حقابه تامین نشده است

🔹طی ده‌های گذشته، افغانستان بارها از عمل به تعهد خود نسبت به حق‌آبه ایران سر باز زد. ابتدا سد کجکی و بعد کمالخان، ایجاد پمپ‌های در مسیر هیرمند برای کشاورزی در افغانستان باعث شد اساسا مسیر هیرمند منحرف شود. طبق ادعای مدیر عامل آبفا سیستان و بلوچستان، از سال ۹۷ و بعد از سیلاب ورودی به ایران که عملا برای افغانستان قابل کنترل نبود، هیچ‌گونه آبی به سمت ایران رهاسازی نشده است، گاها سیلاب‌های موقت که به دشت‌مال معروف هستند و عمدتاً رسوبات بادی مسیر رودخانه است که با آب بسیار کم به سمت ایران سرازیر شده و در مبدأ ورودی خشک می‌شوند نیز تاثیری در تامین آب ندارند.

🔹 حالا حتی وقوع سیلاب هم آب را به جای ایران به شوره‌زاری به نام گودزره وارد می‌کند. روندی که به نظر می‌رسد نه تعهد افغانستان برای تامین معیشت مردم خود که یک ابزار سیاسی علیه ایران باشد. همچنین برخی تصاویر ماهواره‌ای حکایت از بالا رفتن ذخیره آب پشت سد کجکی و کمال خان دارد.

🔸متن کامل

#امتداد
@emtedadnet

✅«انزلی سل»، کابوس مرگ می‌بیند! قصه یک تالاب و کابوس ویرانی انزلی / تالاب انزلی و خطری که می رسد/ کابوس تلخ پیش روی لاله های مردابی انزلی سل

✍🏻امتداد-میرا قربانی فر: سال‌ها پیش از این، که از بیشتر تالاب‌های ایران تنها یک نام، یک طالع خشک و خاطره‌ای دور از کنوانسیون رامسر که برای حفاظت از آن‌ها تنظیم شده بود باقی بماند، سرنوشت تالاب‌های ایران راهی قصه‌ها شد. قصه‌ای که می‌گفت: «در گوشه‌ای از این دنیای بزرگ، تالابی بود که آب سطح آن راکد و هموار به نظر می‌رسید. در اطراف آن نی‌های بلند روئیده بود و در میان آن‌ها مرغابی‌ها خانه داشتند. هر چند تالاب ظاهرا آرام و راکد بود، ولی در اطراف و درون آن جانوران، زندگی شاد و پر سر و صدایی داشتند... و هر صبح وقتی جانوران تالاب از خواب بیدار شده و دنبال غذا می‌رفتند، او پشت سر آن‌ها فریاد می‌زد، ‌زود برگردید! و وقتی برمی‌گشتند، با شادی می‌گفت، سلام بچه‌های من! خوب شد که برگشتید، ساعت‌ها بود که منتظرتان بودم».

🔹پائیز ۱۳۷۷، پروین سلاجقه، این کتاب را برای کودکان و نوجوانان نوشت؛ درباره یک پدیده زیست‌محیطی بسیار زنده که می‌خواست، خودش را در قالب ادبیات در ذهن مخاطبان کم‌سنِ خود، پررنگ کند.

🔹نویسنده از باب اهمیت، تالاب را در یکی از سطوح معنایی، مادر تعبیر کرده بود، یک مادر ساکن که در عین سکون در درونش زندگی جریان داشت. حال اما، بیست و پنج سال از کتابِ سلاجقه و پنجاه و چهار سال از کنوانسیون رامسر می‌گذرد؛ پیمانی بین‌المللی برای حفاظت از تالاب‌ها و حیوانات و گیاهان وابسته به آن‌ها (به ویژه پرندگان آبزی) که در ابتدا به امضای نمایندگان ۱۸ کشور شرکت‌کننده رسید. در حال حاضر این پیمان ۲۴۱۲ مکان به وسعت بیش از ۲۵۴هزار هکتار در ۱۷۱ کشور را پوشش می‌دهد که تالاب انزلی یکی از آن‌هاست؛ و حال این قصه «انزلی سل» است که این روزها کابوس مرگ می‌بیند!

🔹در جنوب غربی سواحل دریای خزر آرام گرفته است؛ در استان گیلان. تالابی با ۲۰ هزار هکتار مساحت و ۳ جزیره که دارای ۱۱ رود اصلی و ۳۰ رود فرعی نیز هست؛ رودهایی که پس از آبیاری مزارع و شالیزارها در بالادست، به همراه جریان‌های سطحی حوضهٔ آبریز تالاب به آن وارد می‌شوند. حداکثر عمق آب تالاب در بهار و در نواحی غربی تالاب به ۵/۲ متر می‌رسد که به دلیل نوسان‌های سطح آب دریای خزر، این مقدار متغیر است. حوضهٔ آبریز تالاب انزلی، مساحتی برابر ۳۷۴ هزار هکتار به‌شرح زیر دارد: ۹/۵۳ درصد: جنگل و مرتع، ۲/۳۳ درصد: زمین‌های کشاورزی، ۷/۸ درصد: تالاب، آب‌بندان‌ها و استخرها، ۷/۳ درصد: مناطق انسان‌ساخت که استفاده از زمین را به خود اختصاص داده‌اند.

🔹مساله آلودگی، می‌تواند با ورود فاضلاب‌های خام از ۷۲ منبع مختلف در تالاب نمود پیدا کند؛ نظریه‌ای که محمد درویش، کارشناس حوزه محیط‌زیست، در گفتگو با اعتماد آن‌ را مطرح کرده است. به نظر می‌رسد که این فاضلاب‌ها، به خصوص با نبود تصفیه‌خانه مناسب در شهر انزلی، کیفیت آب تالاب را پایین آورده است. چراکه طبق داده‌ها، ۶۰۰ روستا در حوزه تالاب انزلی وجود دارند که فاضلاب این روستاها بدون هیچ گونه محدودیت و تصفیه به تالاب انزلی وارد می‌شوند.

🔹علاوه بر این، کوه زباله در منطقه سراوان نیز تأثیر منفی بر کیفیت آب تالاب گذاشته است چراکه شیرابه‌های آن وارد زنجیره آبی منطقه شده و نهایتاً به تالاب انزلی می‌رسد.

اما گیاه مهاجم به نام سنبل آبی که به عنوان یک گونه زینتی وارد اکوسیستم‌های آبی کشور شده، با افزایش گسترش و رشد خود، سطح آب را به شدت پوشانده و از ورود نور و اکسیژن به داخل آب جلوگیری می‌کند. همچنین، با تولید لجن آلی، باعث خشک شدن و کاهش پهنه‌های آبی می‌شود. مساله‌ای که تالاب انزلی به طور جدی با آن مواجه است.

🔸متن کامل

#امتداد
@emtedadnet

✅ سامانۀ سرد و پُربارش‌ِ جدید در راه است

🔹 به گفتۀ مدیرکل پیش‌بینی سازمان هواشناسی فردا 8 اسفند در 23 استان دما صفر و زیر صفر درجه است و روز چهارشنبه 9 اسفند با تقویت سامانۀ بارشی، برف و باران و باد شدید کل کشور را در برمی‌گیرد.

🔹 فردا اصفهان، ارومیه، اراک، اردبیل، بجنورد، تبریز، تهران، زاهدان، زنجان، ساری، سنندج، سمنان، شیراز، شهرکرد، قزوین، رشت، قم، کرج، کرمان، مشهد، یاسوج، یزد و همدان یخ‌بندان را تجربه می‌کنند.

#امتداد
@emtedadnet

✅اکوساید در غزه: آیا تخریب محیط زیست جنایت جنگی است؟

✍🏻فاطمه لطفی | روزنامه‌نگار

🔹تجزیه و تحلیل ماهواره‌ای که توسط روزنامه #گاردین انجام شد نشان می‌دهد مزارع #غزه ویران شده و تقریبا نیمی از درختان منطقه از بین رفته‌اند. کارشناسان می‌گویند در کنار افزایش آلودگی هوا و آب، حمله #اسرائیل به اکوسیستم‌های غزه، این منطقه را غیرقابل زندگی کرده است.

🔹حجم خسارت در غزه هنوز مستند نشده، اما تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره‌ای توسط گاردین نشان می‌دهد که حدود 38 تا 48 درصد از پوشش درختان و زمین‌های کشاورزی از بین رفته است.

🔹باغ‌های زیتون و مزارع به زمین‌های بایر تبدیل شده‌اند. خاک و آب‌های زیرزمینی با مهمات و سموم آلوده شده‌اند. آب دریا انباشته از فاضلاب و زباله است و هوا، آلوده به دود و ذرات معلق.

🔹سازمان‌های محیط‌زیست می‌گویند این تخریب تأثیرات عظیمی بر #اکوسیستم‌ها و تنوع زیستی غزه خواهد داشت. مقیاس و تأثیر بالقوه درازمدت این آسیب باعث شده که احتمال انجام #بوم_کُشی یا #اکوساید و #جنایت_جنگی در این منطقه مطرح شود.

🔹هی یین، استادیار جغرافیا در دانشگاه ایالتی کنت در ایالات متحده، که خسارت زمین‌های کشاورزی در سوریه را در طول جنگ داخلی سال 2011 مطالعه می‌کرد، تصاویر ماهواره‌ای را تجزیه و تحلیل کرده و می‌گوید تا 48 درصد از پوشش درختی غزه از بین رفته یا آسیب دیده است. علاوه بر تخریب مستقیم در اثر حمله نظامی، کمبود سوخت باعث شده که مردم غزه مجبور شوند در هر کجا که درختی پیدا کردند قطع کنند تا برای پختن یا گرم کردن خود بسوزانند.

🔹تجزیه و تحلیل ماهواره‌ای مستقل توسط Forensic Architecture (FA)، یک گروه تحقیقاتی مستقر در لندن که خشونت دولتی را بررسی می‌کند، به نتایج مشابهی رسیده است.

🔹قبل از 7 اکتبر، مزارع و باغات حدود 170 کیلومتر مربع یا 47 درصد از کل مساحت غزه را پوشش می‌دادند. تا پایان ماه فوریه، FA بر اساس داده‌های ماهواره‌ای تخمین می‌زند که عملیات نظامی اسرائیل بیش از 65 کیلومتر مربع یا 38 درصد از این زمین‌ها را نابود کرده است.

🔹علاوه بر زمین‌های زیر کشت، بیش از 7500 واحد #گلخانه بخش مهمی از زیرساخت‌های کشاورزی منطقه را تشکیل می‌دادند.

🔹بر اساس تحلیل FA، تقریبا یک سوم این گلخانه‌ها به طور کامل ویران شده که از 90 درصد در شمال غزه تا حدود 40 درصد در اطراف خان یونس متغیر است.

🔹سمانه معافی، دستیار مدیر تحقیقات FA، این تخریب را سیستماتیک توصیف می‌کند.

🔹معافی می‌گوید: «آنچه باقی می‌ماند ویرانی است. منطقه‌ای که دیگر قابل سکونت نیست.»

🔹با تخریب درختان، حتی خاک باقی مانده نیز در معرض بمباران و تخریب شدید قرار می‌گیرد. بر اساس گزارش برنامه محیط زیست سازمان ملل، بمباران شدید مناطق پرجمعیت می‌تواند خاک و آب‌های زیرزمینی را در درازمدت هم از طریق خود مهمات و هم از آنجا که ساختمان‌های فروریخته مواد خطرناکی مانند آزبست، مواد شیمیایی صنعتی و سوخت را در هوای اطراف آزاد می‌کنند، خاک و آب‌های زیرزمینی را آلوده کند.

🔹از آغاز جنگ، اسرائیل ده‌ها هزار بمب بر روی غزه انداخته، تجزیه و تحلیل ماهواره‌ای نشان می‌دهد که بین 50 تا 62 درصد از کل ساختمان‌ها آسیب دیده یا ویران شده‌اند.

🔹تا ژانویه 2024، UNEP تخمین زده که این بمباران‌ها 22.9 میلیون تن آوار و مواد خطرناک بر جای گذاشته و بیشتر آوارها حاوی بقایای انسان هستند.

🔹برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد می‌گوید وقتی اسرائیل سوخت غزه را پس از 7 اکتبر قطع کرد، قطع برق ناشی از آن باعث شد که فاضلاب به تصفیه خانه‌ها پمپاژ نشود و درنتیجه روزانه 100000 متر مکعب فاضلاب به دریا تخلیه شود.

متن کامل

#امتداد
@emtedadnet

🎥 واکنش به ساخت و ساز در بوستان لاله؛دستور توقف پروژه صادر شد

🔹سوده نجفی عضو شورای شهر تهران  با بیان اینکه بخش قابل ملاحظه ای از پارک لاله به وسعت دو هزار متر توسط شهرداری حصار کشی شده است، یادآور شد: قرار است در این بوستان یک فضای فرهنگی ساخته شود.

🔹وقتی گفته می شود ساخت و ساز بدون قطع درختان انجام می شود سوال ما این است که در هر ۲ هزار متر هیچ درختی وجود ندارد؟ در این بوستان درختان ارزشمند و تنومندی وجود دارد.

🔹گویا دستور توقف ساخت و ساز در بوستان صادر شده و از شهردار تهران درخواست داریم نسبت به اطلاع رسانی دقیق اقدام کند و دستور دهد حصارهایی که دور این بوستان کشیده شده، برداشته شود.

#امتداد
@emtedadnet

📄 شیراز با داشتن چنین دوستانی، نیاز به دشمن ندارد!

✍محمد درویش

1️⃣ ارگ کریم‌خانی هم انگار مثل صاحبش، نباید سرنوشت خوبی را تجربه کند! سازه‌ای که پس از سقوط سلسله زندیه، به شدت توسط قاجار آسیب دید و حتی در اغلب دوران پهلوی هم زندان بود و بسیاری از سازه‌هایش تخریب یا تغییر کرد تا اینکه سرانجام در ۱۴ خرداد ۱۳۵۱ به شماره ۹۱۸، ثبت ملی شد و در اختیار وزارت فرهنگ و هنر وقت قرار گرفت.

2️⃣ این سازه پرشکوه که یادآور زیست یکی از معدود فرمانروایان عدالتخواه ایران بوده، بی‌شک یکی از صندوق‌های ارزی پایدار شیراز و ایران است. کمتر ممکن است گردشگری به شیراز بیاید و در کنار ارگ کریم‌خان عکسی به یادگار نگیرد.

3️⃣ اما نه‌تنها در طول نیم‌قرن اخیر نتوانستند یا نخواستند که ثبت میراث جهانی در یونسکو شود، بلکه حالا بیش از دو دهه است که با معضل جدی‌تری به نام هتل آسمان شیراز روبرو شده! هتلی که مطابق تصاویر ارایه شده همان بلایی را سر ارگ کریم‌خان آورده که برج جهان‌نما در اصفهان قرار بود سر نقش‌جهان بیاورد.

4️⃣ شگفت‌آورتر آنکه چگونه ممکن است مدیران شهر شیراز اجازه دهند یک برج ۶۴متری در ۱۸ طبقه در کنار یک خیابان باریک با عرض کمتر از ۶متر احداث شود؟ چگونه از منظر تمهیدات ایمنی، آتش‌سوزی و پدافندی ساخت چنین برج غول‌آسایی را توجیه کرده‌اند؟ یعنی فساد، تخلف و دورزدن قانون از این آشکارتر هم می‌شود؟

5️⃣ متاسفم که باید دوباره تاکید کنم: شیراز با داشتن چنین مدیران و نهادهای نظارت‌کننده‌ای، اصلاً نیاز به دشمن برای فروپاشی شهر و از اصالت انداختن ندارد! واقعاً متاسفم. این حق شهری که حافظ و سعدی دارد، نیست./کانال نویسنده

#امتداد
@emtedadnet

✅ بالاترین دمای جهان در یک روز ثبت شد

✍🏻امتداد-گروه خبر: بر اساس داده‌های اولیه مرکز نظارت بر اقلیم اروپا، دمای جهانی در 21 جولای (31 تیر ماه) به بالاترین سطح ثبت شده در تاریخ رسید.

🔹نتایج گزارش تغییر اقلیم کوپرنیک نشان می‌دهد که میانگین دمای سیاره در 21 ژوئیه 17.09 درجه سانتیگراد (62.76 درجه فارنهایت) بوده است که رکوردی را که تنها در سال گذشته ثبت شده بود شکست.

🔹این روز تاریخی پس از 13 ماه متوالی دمای بی‌سابقه و گرم‌ترین سالی که دانشمندان تاکنون دیده‌اند، فرا می‌رسد.

🔹کارلو بوونتمپو، مدیر کوپرنیک، در بیانیه‌ای گفت: «ما در قلمروی واقعا ناشناخته هستیم. و از آنجایی که اقلیم به گرم شدن ادامه می‌دهد، در ماه‌ها و سال‌های آینده شاهد شکسته شدن رکوردهای بالاتری خواهیم بود.»

#امتداد
@emtedadnet

✅آلودگی هوای تهران به وضعیت قرمز رسید

🔹شاخص لحظه‌ای کیفیت هوای پایتخت بر روی عدد ۱۷۳ و در وضعیت قرمز و ناسالم برای همه گروه‌های سنی قرار دارد. ۶ منطقه در وضعیت بنفش، چهار منطقه در وضعیت قرمز و دیگر مناطق در شرایط نارنجی و زرد قرار گرفته‌اند./ایرنا

#امتداد
@emtedadnet

✅ محمد درویش: سند موفقیت منابع طبیعی ایران در نابودی جنگل‌ها /و ما اینگونه پاک می‌تراشیم جنگل‌های خود را!

🔹عکس بالا، اراضی اطراف منطقه حفاظت‌شده سیاه‌مزگی در قلمرو شهرستان‌های فومن و شفت - روستای گوراب - در سال ۱۳۷۹ را نشان می‌دهد و تصویر پایین، همان منطقه را در سال ۱۳۹۶!

🔹آقای منابع‌طبیعی، محیط‌زیست، قوه قضاییه و نهاد بازرسی کشور! نگاه کنید در کمتر از ۱۷سال چگونه جنگل‌ها دارند قربانی کشاورزی و ویلا و ساخت‌وسازهای گوناگون می‌شوند! چگونه چنین حجمی از تغییرکاربری را مجوز دادید؟ مگر وجدان‌تان را از سر راه آورده‌اید!/کانال آب برای همه

#امتداد
@emtedadnet