عصر هوشمندی
1.29K subscribers
1.61K photos
496 videos
75 files
863 links
ارتباط با ادمین:
@mnasiri_rasane

در عصر استیلای رسانه ها، باید هوشمندانه خواند، هوشمندانه گزینش کرد، هوشمندانه پذیرفت. این صفحه و محتوای آن متعلق به دکتر معصومه نصیری است.
Download Telegram
✍️#تکنیک_شاه_ماهی_سرخ

🎯به این جمله دقت کنید! من نباید جریمه‌ شوم. پلیس هم به جای اینکه به کار اصلی اش بپردازد یعنی جیب زن ها و معتادها را از خیابان جمع کند، می آید سراغ من که در یک خیابان خلوت به جای ۸۰ کیلومتر ۸۵ کیلومتر بر ساعت سرعت داشته ام آن هم برای اینکه به کلاسم برسم. ببینید با دانشگاهیان چه برخوردی می کنند در حالی که جیب زن ها آزادند.

📌در این استدلال از تکنیک شاه ماهی سرخ برای #فریب/ #مغالطه استفاده شده است. موضوع اصلی چیست؟ جریمه به خاطر خلافی که مرتکب شده. اما این جا پلیس سرزنش می‌شود که چرا کار اصلی‌اش را انجام نمی‌دهد. اما کار اصلی اش از نظر گوینده فریب کار چیست؟ یک موضوع کاملا نامربوط: مشکلاتی که در جامعه وجود دارد به نام جیب زن ها و معتادها.
شاه‌ماهی سرخ یک استدلال #مغلطه‌آمیز است که سازوکارش بر اساس #پرت_سازی_حواس متکی است. در این تکنیک مرکز توجه منحرف می‌شود و توجه افراد به موضوعات نامرتبط کشانده می شود.

🔆اصطلاح شاه ماهی سرخ از کجا آمده است. شاه‌ماهی سرخ ظاهرا اسم عجیبی است. اما داستان این است که این ماهی بوی شدیدی دارد و شکارچیان پی برده اند که باعث می‌شود جایی که بوی آن بپیچد، سگ‌های شکاری نتوانند بوهای ضعیف‌تر (مثلا خرگوشی که در جستجوی آن است) را دنبال کنند. تکنیک فریب شاه‌ماهی سرخ هم همین کار را می‌کند؛ یک موضوع بی‌ربط اما جذاب را وارد استدلال می‌کنند تا توجه را از موضوع اصلی منحرف کند. در این حالت مخاطبان ممکن است مسیر غلطی را دنبال کنند. اصطلاح نعل وارونه در زبان فارسی نیز به این شگردی برای رد گم کردن اشاره دارد. نعل را که به صورت وارونه به پای اسب بزنید، اثری که بر روی جاده‌ می‌گذارد، جهتی خلاف جهت واقعی حرکت را نشان می‌دهد.

💢مراحل تکنیک فریب شاه‌ماهی سرخ این‌ است:
۱. زمانی که موضوع اول مطرح است.
۲. موضوع دوم که ربطی به موضوع الف ندارد اما ظاهرا ربط دارد و البته جذاب و حواس ربا [مانند دل ربا] است وارد بحث کنید.
۳. موضوع اول را فراموش کنید و بحث بر سر موضوع دوم را ادامه دهید.
شاه‌ماهی سرخ زمانی بیشترین تاثیر را می‌گذارد که موضوع بی‌ربط دوم، موضوعی باشد که بسیار جذاب (مانند عدالت) یا بسیار حساس (مانند رسوایی جنسی) باشد. به مثال زیر دقت کنید:
نفر اول: رییس جمهور کشور ایکس عملکرد بسیار خوبی دارد و توانسته است میزان اشتغال را در کشور به خوبی بالا برود و سطح رفاه در دوران او به خوبی و به وضوح افزایش پیدا کرده است.
نفر دوم: البته عملکرد یک رییس جمهور باید در ابعاد مختلف دیده شود. متاسفانه این رییس جمهور در افراد فقیر جامعه جایگاهی ندارد. چرا که از یک خانواده ثروتمند است، ماشین و خانه اش بسیار اشرافی است و در ضمن در دوران ریاست جمهوری اش هم یک پرونده فساد جنسی داشته است.
می بینید دوباره شاه ماهی سرخ بدبو در مسیر افکار ما قرار گرفت: اشرافی بودن و لاابالی بودن درست در زمانی مطرح می شود که مساله عملکرد اقتصادی آن مطرح است. اما این دو موضوع آنقدر جذاب (بخوانید آنقدر بدبو) است که تمام حواس ها را پرت می کند.

حالا سعی کنید شاه ماهی سرخ را در این جمله بیابید. پیشنهاد سرمایه گذاری شما در حوزه معدن جذاب است. اما دقت کنید که شرکت سرمایه گذاری آماندا هم که شرکت بدنامی است و در حوزه که ورود کرده یا فساد یا شکست داشته است نیز حوزه معدن را برای سرمایه گذاری انتخاب کرده است.

☑️⭕️ تجویز راهبردی:
برای مقابله با تکنیک فریب شاه ماهی سرخ سه گام بردارید:
۱: موضوعات فرعی را از موضوعات اصلی تفکیک کنید.
۲: تاکید کنید که ما می خواهیم در این جلسه/گفتگو/مناظره در مورد موضوع اصلی صحبت کنیم و بگویید که موضوعات فرعی در جای خود می تواند مورد بررسی قرار گیرد و ممکن است با اهمیت نیز باشند اما در این جا این موضوع بی ربط است.
۳: موضوع اصلی را بر اساس شواهد، مدارک، منطق، استدلال بررسی کنید و سعی کنید از ورود مجدد شاه ماهی های سرخ جلوگیری کنید.

مثلا در مورد رییس جمهور کشور ایکس باید گفت: هدف ما بررسی عملکرد اقتصادی یک دولت است نه موارد دیگر. در ضمن تجربه نشان داده اشرافی بودن یک رییس جمهور ارتباط همیشگی با توفیق اقتصادی یا عدالت اجتماعی ندارد. چه بسا روسای جمهوری که به ظاهر غیراشرافی بودند اما شاخص های عدالت اقتصادی-اجتماعی را بدتر کردند و چه بسیار روسای جمهوری که از خانواده های متمول بودند اما کشورشان عدالت بیشتری را تجربه کرد. همچنین مسایل اخلاقی فردی به ما ربطی ندارند ما به اخلاق اجتماعی مسوولان می پردازیم همچون تحمل مخالفین، شفافیت، پاسخگویی به مردم و رسانه ها و … بنابراین برمی گردیم به موضوع اصلی بحث یعنی عملکرد اقتصادی.

طی روزهای آینده با تکنیک‌های پرکاربرد رسانه‌ای و تبلیغی بیشتر آشنا خواهید شد.

#تکنیک‌_فریب
#سواد_رسانه‌ای

@asrehooshmandi
💢حواستان به این تکنیک مهم باشد

#شاه_ماهی_سرخ

🎯به این جمله دقت کنید! من نباید جریمه‌ شوم. پلیس هم به جای اینکه به کار اصلی اش بپردازد یعنی جیب زن ها و معتادها را از خیابان جمع کند، می آید سراغ من که در یک خیابان خلوت به جای ۸۰ کیلومتر ۸۵ کیلومتر بر ساعت سرعت داشته ام آن هم برای اینکه به کلاسم برسم. ببینید با دانشگاهیان چه برخوردی می کنند در حالی که جیب زن ها آزادند.

📌در این استدلال از تکنیک شاه ماهی سرخ برای #فریب/ #مغالطه استفاده شده است. موضوع اصلی چیست؟ جریمه به خاطر خلافی که مرتکب شده. اما این جا پلیس سرزنش می‌شود که چرا کار اصلی‌اش را انجام نمی‌دهد. اما کار اصلی اش از نظر گوینده فریب کار چیست؟ یک موضوع کاملا نامربوط: مشکلاتی که در جامعه وجود دارد به نام جیب زن ها و معتادها.

📌شاه‌ماهی سرخ یک استدلال #مغلطه‌آمیز است که سازوکارش بر اساس #پرت_سازی_حواس متکی است. در این تکنیک مرکز توجه منحرف می‌شود و توجه افراد به موضوعات نامرتبط کشانده می شود.

🔆اصطلاح شاه ماهی سرخ از کجا آمده است. شاه‌ماهی سرخ ظاهرا اسم عجیبی است. اما داستان این است که این ماهی بوی شدیدی دارد و شکارچیان پی برده اند که باعث می‌شود جایی که بوی آن بپیچد، سگ‌های شکاری نتوانند بوهای ضعیف‌تر (مثلا خرگوشی که در جستجوی آن است) را دنبال کنند. تکنیک فریب شاه‌ماهی سرخ هم همین کار را می‌کند؛ یک موضوع بی‌ربط اما جذاب را وارد استدلال می‌شود تا توجه از موضوع اصلی منحرف شود. در این حالت مخاطبان ممکن است مسیر غلطی را دنبال کنند. اصطلاح نعل وارونه در زبان فارسی نیز به این شگردی برای رد گم کردن اشاره دارد. نعل را که به صورت وارونه به پای اسب بزنید، اثری که بر روی جاده‌ می‌گذارد، جهتی خلاف جهت واقعی حرکت را نشان می‌دهد.

📌شاه‌ماهی سرخ زمانی بیشترین تاثیر را می‌گذارد که موضوع دوم، موضوعی باشد بسیار جذاب مانند (عدالت ـ آزادی و..) یا بسیار حساس مانند (رسوایی جنسی ـ دزدی و..) باشد.

📌مثلا در انتخابات پس از انتشار خبر بررسی صلاحیت‌ها، فرد رد صلاحیت شده به جای بیان اینکه به افکار عمومی بگوید چرا رد صلاحیت شده است (شورای نگهبان قانونا نمی‌تواند دلایل را اعلام عمومی ‌کند اما به فرد کاندیدا اعلام می‌کند) ابتدا اصل بررسی صلاحیت را زیر سوال برده و در گام بعد ادعای دریافت پول برای تایید صلاحیت‌ را مطرح می کنند. یعنی افکار عمومی را از علت رد صلاحیت فرد با طرح ادعای هیجان انگیز به سمتی دیگر می‌برد.

📌می بینید دوباره شاه ماهی سرخ بدبو در مسیر افکار ما قرار گرفت: طرح ادعای فساد آنهم از سوی کسی که رد صلاحیت شده است، آنقدر جذاب (بخوانید آنقدر بدبو) است که تمام حواس ها را پرت می کند.

📌حالا سعی کنید شاه ماهی سرخ را در این جمله بیابید. «‏بزرگترین خطر برای حاکمیت ملی ما روزی‌ست که انتخابات، تشریفات شود. جای دیگری انتصاب بفرمایند؛ مردم پای صندوق رأی بروند و فقط تشریفات انتخابات را انجام دهند.» در این بخش به تاثیر واژگان نیز دقت کنید.

📌پس براساس این تکنیک، حواسمان به طرح ادعاهای احساسات برانگیز باشد. هدف گوینده و نسبتش با اصل مساله را بررسی کنید. مثلا یک نماینده رد صلاحیت شده این سخن را می‌گوید یا یک کارشناس. مجری انتخابات که دو بار با همین روش و از مسیر انتخابات روی کار آمده است این جملات را می‌گوید یا یک کنشگر سیاسی؟ در این تکنیک بر روی برانگیختن احساسات مخاطبان با استفاده از واژگان خاص حساب ویژه‌ای باز شده است.

تا روزهای منتهی به انتخابات کاملا حواستان به این تکنیک، تکنیک اهریمن سازی رقیب، برچسب زنی برای انحراف افکار عمومی، پاره حقیقت‌گویی‌ها و ... باشد.

#معصومه_نصیری ـ کارشناس رسانه
#تکنیک‌_فریب #سواد_رسانه‌ای

@entekhabat_resane
Forwarded from اتچ بات
🔻جشنی برای فیک ها و ربات ها!

معصومه_نصیری

خیلی سریع و صریح و بی پرده می روم سر اصل موضوع.

1⃣جریان رسانه ای مجدد در حال تلاش برای تبدیل مجرم به قهرمان و قربانی است. هشتگ اعدام نکنید هم زاییده همین جریان چند ضلعی رسانه ای است؛ خارج نشینان+برخی سیاسیون داخلی+ برخی سلبریتی ها مثلث همیشگی این جریان رسانه ای هستند.

2⃣کافی است نگاهی به تصویر داشته باشید تا متوجه شوید هشتگ اعدام نکنید از کدام کشورها بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است و این تصویر را بگذارید کنار جملاتی مثل خروش مردم ایران(تکنیک همراهی جماعت)، اختلال در اینترنت به دلیل و همزمان با ترند شدن هشتگ در ایران (دروغ بزرگ)، ایستادگی مردم در برابر ظلم (توسل به احساسات و شاه ماه سرخ) و... که با تکرار و تعمیم سعی در #برانگیختن_احساسات با #پرداخت_به_موضوع_از_پله_دوم دارند.

3⃣به این جمله دقت کنید! من نباید جریمه‌ شوم. پلیس هم به جای اینکه به کار اصلی اش بپردازد یعنی جیب برها و معتادها را از خیابان جمع کند، می آید سراغ من که در یک خیابان خلوت به جای ۸۰ کیلومتر ۸۵ کیلومتر بر ساعت سرعت داشته ام آن هم برای اینکه به کلاسم برسم. ببینید با دانشگاهیان چه برخوردی می کنند در حالی که جیب زن ها آزادند!!

📌در این استدلال از تکنیک شاه ماهی سرخ برای #فریب/ #مغالطه استفاده شده است. اما موضوع اصلی چیست؟ جریمه به خاطر خلافی که مرتکب شده. اما این جا پلیس سرزنش می‌شود که کار اصلی‌اش را انجام نمی‌دهد. اما کار اصلی اش از نظر گوینده فریب کار چیست؟ یک موضوع کاملا نامربوط: مشکلاتی که در جامعه وجود دارد به نام جیب برها و معتادها.

📌شاه‌ماهی سرخ یک استدلال #مغلطه‌آمیز است که سازوکارش بر اساس #پرت_سازی_حواس متکی است. در این تکنیک مرکز توجه منحرف می‌شود و توجه افراد به موضوعات نامرتبط کشانده می شود.

4⃣در ماجرای این سه جوان مثل مثال بالا اصل ماجرا چیست؟ سرقت مسلحانه یعنی جرم اصلی آنها سرقت است اما آنچه سعی میشود مخاطبان باور کنند ارتباط این حکم با حوادث آبان ماه است چراکه این موضوع توان بیشتری برای برانگیختن احساسات دارد، قطعا سرقت مسلحانه از یک زن اصلا قابلیت لازم برای مغالطه را ندارد اما اینکه سه نفر به خاطر اعتراض دارند اعدام می‌شوند به اندازه کافی فریب دهنده است.
پس براساس این تکنیک، حواسمان به طرح ادعاهای احساسات برانگیز باشد.

@asrehooshmandi
🗳نگاهی به کنش رسانه‌ای این روزهای رقبای انتخاباتی ۱۴۰۰

✍️معصومه نصیری ـ کارشناس رسانه


🔻«کارزار» شاید بهترین صفت برای انتخابات باشد؛ کارزاری که محل سنجش برنامه، خرد، عقلانیت، عملکرد و رفتار است و بر این اساس با نگاهی به برخی رفتارهای جریانی، جناحی و فردی، در فرایندی که این روزها شاهد خوردن استارت آن هستیم، چند روش جهت جلب نظر افکار عمومی، انحراف، دوقطبی سازی با استفاده از انواع رسانه‌ها را شاهد هستیم.

1️⃣«بزن زیر میز به هر قیمتی»: این استراتژی اکثرا توسط افرادی که خودشان در حاکمیت مسوولیت داشته و دیکته نوشته‌شده‌ای دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. آن‌ها برای #پرت_سازی_حواس افکار عمومی از کارنامه خود، به قانون، سیاست‌ها، ساختارها و .. حمله می‌کنند و سعی در ایجاد انحراف اساسی در برداشت‌های مردم دارند. این‌ها می‌گویند برای موفقیت در این رقابت باید هزینه‌تراشی کرد و بهترین راه زدن بر زیر میز و قهرمان سازی از خود و گرفتن ژست‌های مردمی است.

2️⃣«فقط ما خوبیم»: این گروه خود را وامدار و مالک کشور می‌دانند و هر کسی غیر خودشان را #نفی می‌کنند. این گروه درباره حمایت‌های قبلی خود از کاندیداها و خروجی‌هایی که داشته است، هیچ توضیحی نمی‌دهند و تنها بر طبل اینکه اگر ما نباشیم همه‌چیز از دست خواهد رفت می‌کوبند.

3️⃣«رقیب هراس‌ها»: این گروه بیشتر از برچسب‌زنی و پیش‌بینی‌های هراس‌انگیز و زیر سوال بردن افراد و نه تفکرات و استدلال‌ها بهره می‌برند. این گروه به‌خوبی می‌دانند برانگیختن احساسات مردم، یک موفقیت محسوب می‌شود مخصوصا اگر این حس #ترس و دلهره باشد. پس درباره رقیب اهریمن سازی می‌کنند.

4️⃣«ما و مردم؛ آن‌ها و نظام»: این دسته دوقطبی سازان قهاری هستند که در گام نخست با عنوان سازی و برچسب‌زنی، فرد، گروه یا جریانی را ذیل یک کلمه یا گزاره قرار می‌دهند و از این طریق به هدف خود که قرار دادن مردم در برابر هم، مردم در برای حاکمیت و معنادار کردن انتخابات هست، حرکت می‌کنند. این گروه به‌ظاهر با شعارهای فریبنده خود را مردمی معرفی می‌کنند و هر کسی مقابل آن‌ها بود را محصول یک مافیا و زد و بند سیاسی. این دسته از تکنیک سیاه و سفیدنمایی استفاده می‌کنند.

5️⃣«می‌توانستیم؛ اما نگذاشتند»: گروهی از جریانات که قصد کنشگری انتخاباتی دارند همواره سعی در ارائه تصویر از نهادهای پنهان و پشت پرده که مانع شده‌اند آن‌ها کار کرده یا شعارهایشان را عملی کنند، بهره می‌برند. #سایه_نمایی و نداشتن اختیارات قانونی و ... شاه‌بیت سخنان این دسته است.

6️⃣«تکرارکنندگان بی‌اثری»: این گروه با استفاده از تکنیک تکرار سعی می‌کنند القا کنند که رای شما اثر ندارد، نتیجه رای هم اثری ندارد و اوضاع بهبود نخواهد یافت و همه‌چیز نمایشی و فرمایشی است. این گزاره‌ها با تکرار افکار عمومی را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

7️⃣مبهم گویان: این گروه جز ترسیم دره عمیق کم‌کاری قبلی‌ها، همواره درباره خود، جریان و برنامه‌هایشان مبهم و کلی سخن می‌گویند و مخاطب متوجه راهکار یا برنامه آن‌ها برای حل مشکلات نمی‌شوند چراکه اساسا برنامه‌ای ندارند. این‌ها ضعف‌ها را به‌قدری بلند فریاد می‌زنند که دست خالی بودن خودشان ذیل این صدای بلند گم می‌شود.

💠قطعا گروه‌های دیگری نیز هستند که به مرور و انتخاباتی شدن بیشتر فضا، درباره آن‌ها خواهیم گفت اما مخاطب باید بداند اساسا در #پروپاگاندا یا #تبلیغات_سیاسی اغلب اوقات، واقعیت‌ها به‌طور #گزینشی بیان و بازنمایی می‌شوند تا از سوی مخاطب، واکنش و رفتاری #احساسی و نه آگاهانه و خردمندانه سربزند.

◀️این سلسله یادداشت‌ها ادامه خواهد داشت.

@asrehooshmandi