#казус

🖌ЮХКМда бошқа ташкилотлар ходимларига оид бир қанча буйруқлар келади, уларга тўғри ва асослантирилган хулоса бериш, қонунчиликни тўғри қўллаш, мухим масала.

👨‍⚖️Юристлар томонидан берилган хулосалар ўзга шахсларнинг хаёти ва яшаш тарзида (салбий ёки ижобий) ифодаланади.

⚖️Суд жараёнида ЮХКМ томонидан берилган хулосалар вақти келганда исбатлаш зарурати юзага келганда уни химоя қилиш ва қонуний асосини келтириб бериш лозим бўлади.

⚠️Шунинг учун ҳам юристларимиз хулоса беришда қонунчиликни тўғри қўллашга алоҳида эътибор беришлари ва ўз устида мунтазам ишлаши тақазо этилади.

Устоз ва ҳамкасбим Шерзод Толибов томонидан берилган сул амалиётини хавола қиламан.

Ҳаммамизга маълум, Меҳнат кодекси 160-моддаси 7-қисмида Агар огоҳлантириш муддати тугагандан кейин ходим билан меҳнат шартномаси бекор қилинмаган ва якка тартибдаги меҳнатга оид муносабатлар давом этаётган бўлса, меҳнат шартномасини ходимнинг ташаббусига кўра бекор қилиш ҳақидаги ариза ўз кучини йўқотади, меҳнат шартномасини ушбу аризага мувофиқ бекор қилишга эса йўл қўйилмайди дейилган.

Мен қатнашган Суд ишида воқеалар жараёни қуйидагича бўлган:
Ходим иш берувчига 01.04.2025 йил куни меҳнат шартномани бекор қилиш ҳақида ариза тақдим этган.
Иш берувчи ходим билан тузилган меҳнат шартномани бекор қилиш ҳақида 16.04.2025 йил куни буйруқ чиқарган.
Буйруқ ичида меҳнат шартнома бекор қилиш санаси 15.04.2025 йил деб кўрсатилган.
Ходим номидан унинг манфаатида даъво ариза киритган ташкилот мутахассислари Судда бу ариза ўз кучини йўқотганди, буйруқ ғайриқонуний қабул қилинган деб кўрсатма беришди. Табиий, иш берувчи номидан биз, юридик хизмат кўрсатиш маркази ходимлари иштирок этганмиз.
Биз ўз кўрсатмамизда юқоридаги нормадаги
Агар огоҳлантириш муддати тугагандан кейин ходим билан меҳнат шартномаси бекор қилинмаган ва якка тартибдаги меҳнатга оид муносабатлар давом этаётган бўлса деган қисмини дастак қилиб, ходим ишга чиқмаган, мана иш ҳақи табели, мана келди кетди журнали деб даъвони рад қилишни сўраганмиз.
Суд ходимдан шу кунлари ишга чиққанмисиз деб сўраганда, йўқ кадр 15 чидан шартнома бекор бўлади дегани учун чиқмаганман деб жавоб берди.
Нариги тараф мутахассислари унда нега меҳнат шартнома бекор қилиш санаси орқа сана билан қўйилган деб савол беришди.
Биз МК 170-модданинг 2-қисми билан жавоб бердик. Охирги иш куни меҳнат шартномаси бекор қилинган кундир. Агар охирги иш куни дам олиш кунига ёхуд ишланмайдиган байрам кунига ёки бошқа ишланмайдиган кунга тўғри келса, ундан кейин келадиган биринчи иш куни охирги иш куни деб ҳисобланади.
Меҳнат дафтарчасини кечиктирганлик важларига эса МК 171-модда 2-қисми талаблари бўйича 17.04.2025 йил куни ходим манзилига юборилган билдириш, илова қилинган буйруқ нусхаси берилганлиги ҳақидаги почта квитанциясини тақдим этдик..
Суд икки марта давом эттирилди, якунда эса даъво рад қилинди.
Асос сифатида якка тартибдаги меҳнат муносабатлари тўхтаганлиги, ходим ишга чиқмаганлиги айтилди.
Хуллас шунақа гаплар....
Тамом деб қўлни кўтармасдан қонунчилик нормаларидаги икир чикирларга яхшироқ эътибор берилса ечими топилади.
Биз ўзимиз хулоса берган буйруқ қонунийлигини ҳимоя қила олдик муҳими.

https://t.iss.one/adliyahr

#savolimbor
#so'ragan_edingiz

❓Men tashkilotga xat tashuvchi (kuryer) boʻlib ishga kirmoqchi edim, tashkilot siz bilan moddiy javobgarlik toʻgʻrisida shartnoma tuzamiz deb aytdi. Men rozi boʻlmaganligim sababali ishga qabul qilishni rad etishdi.
Xat tashuvchilikka ham moddiy javobgarlik toʻgʻrisida shartnoma tuzilishi qonunchilikka qanchalik toʻgʻri, bu vaziyatda ish beruvchining harkati toʻgʻrisi?

✅Javob: MKning 119-120-moddalarida ishga qabul qilishni qonunga xilof ravishda rad etishga yoʻl qoʻyilmasligi va qonunga xilof ravishda rad etishning huquqiy oqibatlari belgilangan.

➡️Biroq, Ish beruvchining talabi toʻgʻri, ya’ni qonunchilik talabi shunday. MKning 343-moddasi 3-qismida agar xodim talabgor boʻlgan ish (lavozim) toʻliq moddiy javobgarlik toʻgʻrisida shartnoma tuzishni talab qilsa, xodim esa bunday shartnomani tuzishga rozi boʻlmasa, ish beruvchi uni ishga qabul qilishni rad etishga haqli ekanligi belgilangan.

➡️Qolaversa, Kambagʻallikni qisqartirish va bandlik vazirining 20.07.2023 yildagi 61-2023/V-son buyrugʻi bilan tasdiqlangan Toʻliq moddiy javobgarlik toʻgʻrisida oʻzi bilan yozma shartnomalar tuzilishi mumkin boʻlgan xodimlar egallaydigan lavozimlar va ishlarning namunaviy nizom (roʻyxat raqami 3452, 21.08.2023) 175-bandida “kuryer” lavozimi uchun moddiy javobgarlik shartnomasi tuzilishi nazarda tutilgan.

➡️Bundan tashqari, MKning 343-moddasi talabidan kelib chiqib, ish beruvchi toʻliq moddiy javobgarlik toʻgʻrisida oʻzi bilan shartnoma tuziladigan xodimlarning toifalari roʻyxatini jamoa shartnomasida, agar jamoa shartnomasi tuzilmagan boʻlsa, kasaba uyushmasi qoʻmitasi bilan kelishuvga binoan belgilab olishi mumkin.

⚠️Xulosa: Yuqoridagi norma talabilaridan kelib chiqib, ish beruvchi MK 119-modda talablarini buzmagan. Agarda tashkilot jamoa shartnomasida ham kurer (xat tashuvchi) bilan shunday shartnoma tuzish nazarda tutilgan boʻlsa, buni tuzmasdan turib ishga kirib boʻlmaydi va ishga kirishdan avval, ular bilan toʻliq moddiy javobgarlik toʻgʻrisida shartnoma tuziladi.

https://t.iss.one/adliyahr

#savolimbor

❓Менинг 2 нафар фарзандим бор бири 10 ёшда иккнчиси 5-август куни 13 ёшга тўлади, лекин менга огоҳлантириш келди 10 август кунидан меҳнат таътилига чиқишим керак. Ҳозирда фарзандим 13 га тўлмаганлиги сабабли ариза ёзиб 4 кун қўшимча таътилни меҳнат таътилига қўштирсам бўладими?

❌Агар 10 августдан меҳнат таътилига чиқадиган бўлсангиз, ҳозирдан ариза ёзсангиз ҳам қўшиб берилмайди, гарчи ҳозир фарзандингиз 13 ёшга тўлмаган бўлсада, таътилдан амалда фойдаланишни бошаганингизга 13 ёшга тўлиб бўлган бўлади. МКнинг 401-моддаси 1-қисмига зид бўлиб қолади.

⚠️Маслаҳатмиз МКнинг 401-моддаси 2-қисмидан келиб чиқиб, ушбу таътилдан асосий меҳнат таътилингиз бошлангунга қадар, яъни фарзангиз 13 ёшга киргунича (5-августгача) ушбу таътилдан иш берувчи билан келишиб 🤝 алоҳида фойдаланиб олинг!

https://t.iss.one/adliyahr

#savolimbor

❓Ассалому алайкум! Мен олий таълим муассасасида ўқитувчи бўлиб ишлайман, жорий йил 4 июлдан меҳнат таътилига чиққанимизга яқинда бир ой бўлади, лекин халигача таътил пуллари тўланмади. Ўқитувчилар ҳисоботларни тўлиқ охиригача топширилмаганлигини сабаб дейишмоқда, шу қанчалик қонуний?

✅Ва алайкум ассалом! Ич ичингиздан хис қилиб турибсиз қонуний эмаслигини, бироқ айрим раҳбарлар буни назорат қилмайди ёки ўзи билиб шунга йўл қўйиб беради. Бухгалтерия эса ўз ишини масъулият билан бажаришини айтмаса ҳам бўлади.

💡Ходим таътилга нима учун чиқади? Дам олишга, соғлиғини ва ишлаш қобилиятини тиклаш учун чиқади, лекин бир тийин пулсиз чиқади. Таътил вақтига яхши ният билан бир талай режа қилади, масалан ремонт, болаларга кийим кечак олиш, санаторий, лагер ва ҳоказо, лекин пулсиз ё дам олади, ё режаларини уддалайди, минг афсус.

👉Сизнинг вазиятингизда 4 июлдан таътилга чиққан бўлсангиз, узоғи билан 3 июл кунига қадар таътил пулини бериши шарт. Лекин 2 август куни ҳолатига 30 кун кечиктирилган деб айтиш мумкин.

⚖️Асос: МКнинг 233-моддаси 2-қисми ҳисобланади. Унга кўра, ҳар йилги меҳнат таътили вақти учун ҳақ тўлаш жамоа шартномасида, ички ҳужжатларда ёхуд меҳнат шартномасида белгиланган муддатларда, бироқ таътил бошлангунига қадар охирги иш кунидан кечиктирмай амалга оширилади.

‼️Шу ерда Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигининг хатига кўра, таътил пулингизни хисоблаб, ундан келиб чиқадиган иш берувчининг компенсациясини чиқариб олишингиз мумкин.

➡️Меҳнат кодексининг 333-моддасида ходимга иш ҳақи тўлашни ва унга тўланиши лозим бўлган бошқа тўловларни кечиктирганлик учун иш берувчининг моддий жавобгарлиги белгиланган бўлиб, иш берувчи иш ҳақини, таътил тўловларини, меҳнат шартномаси бекор қилингандаги тўловларни ва (ёки) ходимга тўланиши лозим бўлган бошқа тўловларни тўлаш муддатини бузган тақдирда, уларни тўлов муддатидан кейинги кундан эътиборан то ҳақиқатда ҳисоб-китоб қилинган кунни ўз ичига олган муддатгача ҳар бир кечиктирилган кун учун Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг ўша вақтда амалда бўлган қайта молиялаштириш ставкасидан келиб чиққан ҳолда фоизлар (пулли компенсация) билан бирга тўлаши шарт.

⚠️ Яна бир муҳим қоида бор! МК 244-моддасига кўра, меҳнат тўғрисидаги қонунчиликда ходимларнинг меҳнатига ҳақ тўлаш соҳасидаги асосий кафолатлар назарда тутилади. Шулардан бири, иш берувчининг ўз молиявий аҳволидан қатъи назар, қонунчиликда, меҳнат ҳақидаги бошқа ҳуқуқий ҳужжатларда, меҳнат шартномасида белгиланган меҳнатга ҳақ тўлаш шартларига мувофиқ ходимлар томонидан бажарилган иш учун ҳақ тўлашни амалга ошириш мажбуриятини мустаҳкамлаб қўйиш.

👉МКнинг 535-моддасига асосан, Давлат меҳнат инспексияси иш берувчилар томонидан меҳнат тўғрисидаги қонунчилик талабларига риоя этилиши устидан давлат назоратини ва текширувини амалга оширади. Шундай экан сиз ушбу вазиятда Давлат меҳнат инспексияси орқали ўзингизнинг бузилган ҳуқуқларингизни тиклашингиз мумкин. Бунда, иш берувчингиз Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекснинг 49-моддасига асосан, таътил пулини кечиктирганлиги учун базавий ҳисоблаш миқдорининг 5 бараваридан 10 бараваригача миқдорда жаримага тортилиши мумкин.

➡️Мавзуга оид пост 1
➡️Мавзуга оид пост 2
➡️Мавзуга оид пост 3

⚠️Тавсия: Иш берувчилар ходимлар манфаатини ҳам ўйлаши ва уларнинг таътил вақтларида муносиб дам олишлари ва соғликларини таклашлари учун шарт-шароит яратиб беришни назорат қилишлари лозим.

https://t.iss.one/adliyahr

#Adliya_xabari

“Oyning eng yaxshi xodimi”ni aniqlash tartibi to‘g‘risida nizomga asosan Farg‘ona viloyati adliya boshqarmasi Komissiyasining xulosasiga ko‘ra 2025-yil iyun oyining eng yaxshi boshqaruv va texnik xodimlari aniqlandi.

➡️"Eng yaxshi boshqaruv xodimi” deb Toshloq tuman adliya bo'limi yuridik xizmat koʼrsatish markazi boshlig‘i TOLIBOV SHERZOD XAKIMOVICH topildi.

➡️"Eng yaxshi texnik xodimi" deb Bog'dod tuman adliya bo'limi Davlat xizmatlari markazi Telefon xizmati koʼrsatish va servis shoʼbasi aloqa operatori TURG‘UNBOYEV AKBARALI ABDULLO O‘G‘LI topildi.

Vazirlik jamoasi ushbu xodimlarni tabriklab, kelgusi ishlarida muvaffaqiyat, gʻayrat va shijoat doimiy hamroh boʻlishini tilaydi.

https://t.iss.one/adliyahr

#Adliya_xabari

Inson resurslarini boshqarish hamda korrupsiyaviy omillarni oldini olish yo‘nalishida – “Jizzax tajribasi”

✅Adliya vaziri A.Tashkulov inson resurslarini boshqarish samaradorligini oshirish hamda korrupsiyaviy omillarni oldini olish borasida “Jizzax tajribasi” bilan tanishdi.

✅Taqdimotda:
➖Inson resurslarini samarali boshqarish, sohaga istiqbolli kadrlarni jalb qilishning zamonaviy usullari;
➖karyera modeli asosida xodimlarning vertikal va gorizontal o‘sishi natijadorligi;
➖anonim so‘rovnoma o‘tkazish hamda rahbar kadrlarning kompetensiyalarini 360 daraja usulida baholash natijalari;
➖tizimda korrupsiyaviy omillarni oldini olish, bu borada murosasizlikni kuchaytirish chora-tadbirlari;
➖xodimlarning ish faoliyatidan mamnunlik darajasi;
➖timbilding hamda jamoaviy muhitni sog‘lomlashtirishga doir amalga oshirilgan manzilli chora-tadbirlar natijalari muhokama qilindi.

✅Yakunda, adliya vaziri tomonidan inson resurslarini boshqarish tizimini yangi modellar asosida tashkil etish, bu borada proaktivlik va natijadorlikni oshirishga qaratilgan aniq chora-tadbirlar belgilab berildi.

https://t.iss.one/adliyahr