دیپلماسی آب برای تأمین امنیت آبی شرق کشور"


«توافقنامه سه‌جانبه بندر چابهار» بین رییس‌جمهور ایران، نخست‌وزیر هند و رییس‌جمهور افغانستان در تهران امضا شد. این #توافقنامه در کنار مزایایی که برای سه کشور از جمله ایران دارد بیش از همه برای #هند و بعد از آن #افغانستان دارای اهمیت بسیاری است.

نکته قابل‌تأمل دراین‌باره آن است که «نارندرا مؤدی» نخست‌وزیر هند در بازگشت از تهران، برای افتتاح سد «#سلما» که با هزینه تقریبی 300 میلیون دلاری هند ساخته‌ شده است، به هرات افغانستان سفر کرد و این سد را افتتاح کرد.

سد سلما که به سد دوستی هند-افغانستان تغییر نام داده شد، در بالادست رودخانه هریرود و در بالادست سد دوستی ایران-ترکمنستان ساخته‌ شده است که از زمان شروع آبگیری آن مشکلات بسیار جدی‌ای برای تأمین آب شمال شرق کشور به‌ویژه شهر #مشهد ایجاد شده است. بدون شک، آبگیری و افتتاح این سد اثرات نامطلوب بسیاری هم از منظر #امنیت_آبی و هم محیط زیستی در شرق کشور ایجاد خواهد کرد. طبق قوانین و حقوق بین‌المللی آب، کشور ایران و به‌ویژه شهر #مشهد دارای حقابه از رودخانه #هریرود است.

علاوه بر سد #سلما، دولت #افغانستان از سال 2013 ساخت سد «#پاشدان» در یکی از سرشاخه‌های رودخانه هریرود و در بالادست شهر هرات را آغاز کرده است. افغانستان یکی از کشورهای پرآب منطقه است که تمام رودخانه‌های اصلی آن از این کشور خارج‌شده و بیش از 90 درصد از آب‌های سطحی این کشور با کشورهای همسایه پایین‌دست آن مشترک است.

بین همسایگان افغانستان، این کشور فقط با ایران و آن‌ هم بر سر رودخانه #هیرمند قرارداد بین‌المللی آبی دارد. ازاین‌رو، متأسفانه هیچ قرارداد و معاهده‌ای بر سر بهره‌برداری از رودخانه #هریرود بین افغانستان و دو کشور همسایه پایین‌دست -ایران و ترکمنستان- وجود نداشته و افغانستان نیز در عمل مایل به مذاکره بر سر بهره‌برداری از این ‌رودخانه نیست. #ایران و #ترکمنستان همواره به ساخت این سدها به دلیل اثرات سوء بر پایین‌دست اعتراض داشته و همیشه خواهان حقابه طبیعی خود از آن بوده‌اند.

از سوی دیگر، کشور #هند نیز برای دستیابی به منافع سیاسی و اقتصادی خود و به‌ویژه مقابله با پاکستان، سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در افغانستان به‌ویژه در حوزه سدسازی در این کشور انجام داده است. ازاین‌رو، تحلیل امنیت آبی شرق کشور که بخش عمده آن به افغانستان وابسته است مساله پیچیده‌ای است که نیازمند «دیپلماسی آبی» قوی در این زمینه است.

با توجه به مشکلات جدی کشور در حوزه آب در شرق کشور به‌ویژه منطقه #سیستان و خراسان، سیاست‌هایی چون «راه» در برابر «آب» و یا «تسهیل دسترسی به بندرها» و «تجارت اقتصادی» در برابر «آب» از راهکارها و گزینه‌های پیش روی کشور در عرصه دیپلماسی آب برای حل مشکلات آبی شرق کشور است.

امید است مدیران و سیاست‌گذاران کشور از این فرصت همکاری که دو کشور #هند و #افغانستان بشدت به آن وابسته‌اند، بیشترین بهره را برای دسترسی و بهره‌وری پایدار از منابع مشترک آب طبق قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی آب ببرند.


https://goo.gl/rs67
┏━━📡━━━━━━━━┓
🆔 @ParticipateForWater
┗━━━━━━━━📡━━┛

💧🇦🇫 اولین پارک ملی #افغانستان معروف به «بند امیر» در #بامیان. شامل شش دریاچه است در بلندی‌های هندوکش که با سدهای طبیعی از یکدیگر جدا شده

💢کانال مشارکت برای آب💢

🆔🔜 @Participateforwater

🇦🇫💧خشکسالی کُشنده در افغانستان
گفته می‌شود که میزان #مهاجرت ناشی از خشکسالی کنونی #افغانستان از میزان مهاجرت‌های ناشی از جنگ با طالبان بیشتر خواهد بود./مجمع جهانی اقتصاد
🆔🔜 @Participateforwater

💣 💧شورای امنیت سازمان ملل ارتباط کم آبی و مناقشات سیاسی را بررسی می کند.
بر اساس رده بندی مؤسسه منابع جهان، ٣۶ کشور دنیا (#ایران: رتبه ٢۴، #افغانستان: رتبه ٣۶) در حال حاضر دچار تنش آبی شدید هستند./کاوه مدنی
#ورشکستگی_آب

💢کانال مشارکت برای آب💢

🆔🔜 @Participateforwater

🇦🇫💧گزارش لوس آنجلس تایمز در رابطه با اختلاف آبی ایران و افغانستان

🔹در این گزارش اتهاماتی به ایران زده شده از جمله ادعا شده که ایران بیش از ۳۰ سد! برروی رودخانه‌هایی که بسمت افغانستان جاری هستند، ساخته است./حجت میان آبادی

🔹مقاله اخیر لوس آنجلس تایمز در مورد اختلافات #افغانستان و #ایران بر سر رود #هیرمند (هلمند) یک نمونه خوب از روزنامه‌نگاری بد، غیرحرفه‌ای و سیاست‌زده است که تنها به تقویت اختلاف بین دو کشور و پررنگ شدن نظریه‌های توطئه کمک می‌کند.
بازنده این نوع بازی‌های رسانه‌ای مردم و #محیط_زیست افغانستان و ایران هستند./کاوه مدنی

💢کانال شفافیت برای آب💢

🆔 @Transparencyforwater

🇦🇫🇮🇳چالش سرمایه‌گذاری آبی #هند در افغانستان

🔸سرمایه‌گذاری ۲۸۶ میلیون دلاری هند برای ساخت سد شاه توت بر روی رودخانه فرامرزی #کابل در #افغانستان جهت استفاده سیاسی از منابع آب مشترک و فرامرزی #افغانستان برای فشار به کشور رقیب (پاکستان).

🔸این سد که با سرمایه‌گذاری هند احداث می‌شود، پس از سد #سلما بر روی #هریرود، دومین سرمایه‌گذاری هند بر روی منابع آب مشترک و رودخانه‌های فرامرزی افغانستان است.

🔸این در حالی است که هند یکی از پر تنش‌ترین کشورهای دنیا از منظر منابع آب است و بیش از ۵۴% از این کشور با تنش‌های شدید تا بسیار شدید آبی مواجه است.

🔸با توجه به مشکلات عدیده انسانی و اقلیمی در منطقه، بدیهی است تنها راه نجات منطقه استفاده از منابع آب مشترک بعنوان ابزار #صلح و همکاری و مشارکت بین کشورهای ساحلی و عدم اجازه برای استفاده از منابع آب حیاتی فرامرزی و مشترک، برای اهداف و مقاصد سیاسی بویژه توسط کشورهای ثالث است.

🔸از آنجاکه مسائل و چالش‌های محیط‌زیستی مرزهای سیاسی را به رسمیت نمی‌شناسند مشارکت و همکاری بر سر منابع آبی مشترک، تنها راه توسعه و پیشرفت واقعی منطقه است./دیپلماسی آب

🆔 @Transparencyforwater