بنیاد توسعه صلح و مهربانی های کوچک

یکی از خاطراتم در دانشگاه که امروز به‌کار می‌آید
✍🏻جلال معرفیان*

سال ۶۴ وارد دانشگاه تبریز شدم تا روان‌شناسی بالینی را بخوانم. ترم اول چند واحد عمومی را گذراندم و کم‌کم با محیط و دانشجویان آشنا می‌شدم. هرچه بود به‌خیر گذشت. ترم دوم که کمی درس‌ها سنگین‌تر شدند، احساس خطر کردم.
ترم سوم و چهارم حسابی ترسیدم. می‌دانید چرا؟!
وارد فاز تخصصی روان‌شناسی بالینی شدم که با انواع بیماری‌ها و علائم و نشانگان آن آشنا می‌شدم چون روان‌شناسی بالینی، سر و کارش با بیماریهای روانی است.
یادم میاد کم‌کم نظرم تغییر می‌کرد و به ادامه‌ی تحصیل امیدی نداشتم. به فکر انصراف افتادم. خیلی ناراحت بودم که من اشتباهی اومده‌ام اینجا.
بالاخره موضوع را با یکی از دوستان همکلاسی در میان نهادم دیدم ایشان نیز، چنین حال‌و هوایی دارد و شاید خوش به‌حال من. چون ایشان خیلی آشفته‌تر و داغون‌تر از من بود.
ماجرا چه بود و مشکل کجا بود؟!
علت اصلی این بود که وقتی ما در حال پاس کردن دروس آسیب‌شناسی‌روانی‌ و روان‌شناسی بالینی بودیم، علایم و‌ نشانه‌های انواع بیماری‌ها را باید می‌خواندیم و سری هم به بیمارستان رازی می‌زدیم تا از نزدیک با بیماران روانی آشنا بشویم.

یادم میاد روزی استادمان، یکی از این بیماران را که در بیمارستان رازی بستری بود به ما معرفی کرد. گفت پس از آن‌که باهاش رابطه برقرار کردید و صحبت‌هایش را گوش دادید، باید تشخیص دهید که بیماری‌اش چیست و آنگاه با مطالعه‌ی پیشینه و تاریخچه‌ی زندگی او، سبب‌شناسی هم بکنید.
موردی را که با چند نفر از همکلاسی‌ها باید بررسی می‌کردیم، فردی میانسال با مدرک دیپلم بود.
آرام بود و نفس‌های عمیقی می‌کشید. به‌محض این‌که ما را دید خودش شروع کرد به صحبت کردن و درد‌دل نمودن.
می‌گفت: اصلاً کوتاه نمی‌آیم. هیچ‌وقت آن‌ها را نمی‌بخشم و تا آخرین قطره‌ی خونم از حق خودم دفاع می‌کنم.
گفتم قربان مشکل اصلی شما چیست؟ چرا این‌جایی؟
گفت چیزی بدتر از حسادت نیست. حسود نباشد جهان گلستان است.
من نامزد ریاست جمهوری بودم ولی رقیبانم هر کار کردند تا من را حذف کنند. بله حذفم کردند ولی باز هم از حضورم در بین‌ مردم ترس و واهمه داشتند. تا این‌که من را زندانی کردند و به همین خاطر من اینجام.
مورد دیگر، فردی بود که پتو و‌ ملحفه‌های‌ دیگران را می‌دزدید و همه را در اتاق خودش جمع کرده بود. همانند بلایی که امروز بعضی اشخاص و شرکت‌ها سر ماسک و دستکش و سایر اقلام مورد نیاز مردم می‌آورند و اسمش را احتکار می‌گذارند که در اصل یک بیماری روانی است.
خلاصه درس‌های تخصصی و رفت و آمد به بیمارستان رازی و آشنایی با علایم و نشانه‌های بیماری‌های روانی بلایی سر ما آورد که نگو.
باور می‌کنید از مجموع تقریباً ۲۰ نفری کلاس، چیزی حدود ۱۲ نفر کم‌کم از حالت عادی خارج می‌شدیم و هر یک از ما خودمان را یک بیمار روانی می‌دانستیم. با اجازه‌ی شما دوستان، بنده نیز در این لیست بودم.
دیگه این وضعیت قابل تحمل و مخفی‌کاری نبود و به بیرون هم درز‌ کرد. یکی از اساتید که در جریان این داستان قرار گرفته بود، یکی از روزها، حسابی خندید و‌گفت بگذارید یک جُک روان‌شناسانه براتون بگم.
گوش‌ها تیز ‌و نفس‌ها تند و حساسیت‌ها بیشتر شد.
گفت روزی یکی از شاهان ایران از یکی از تیمارستان‌ها یا دارالمجانین عیادت می‌کند. یکی از این بیماران روانی که دیوانه نامیده می‌شدند، جلویش را می‌گیرد و از شاه می‌پرسد: آغا شما چکاره‌اید؟! شاه نیز جواب می‌دهد که من شاه هستم. طرف( بیمار روانی) با صدایی بلند می‌خندد و قهقهه‌ای حسابی سر می‌دهد. شاه تعجب می‌کند و شاید هم خشمگین! میگه چرا می‌خندی عمو؟!
ایشان هم جواب می‌دهد که من هم قبل از این‌که بیام این‌جا، همین را می‌گفتم!! پس شما هم به ما ملحق شدی😂

استاد گفت: من هم زمانی که مثل شما این رشته را می‌خواندم، عیناً مثل شما به این حالت گرفتار شدم و هر بار که با نشانه‌ها و علایم یک بیماری آشنا می‌شدم، آن را در خودم می‌دیدم و دیگه هیچ شکی نداشتم که بیمار شده‌ام. یا باید این رشته را تغییر دهم. یا ترک تحصیل کنم و یا از بیمارستان رازی سر در می‌آورم.
استاد ادامه داد و گفت: اصلاً نگران نباشید. زیرا
یک) هر انسانی کمی از این علایم را دارد و بیمار هم نیست.
دو) با یکی دو نشانه نمی‌شود کسی را بیمار نام نهاد.
۳) شدت علایم و مدت زمان آن هم خیلی مهم است.
خلاصه این مهم‌ترین درس امروز شماست که: نه خودتان و نه دیگران را براساس یکی دو مورد بیمار ندانید.
شوربختانه این روزها نیز، هرکسی با یک شماره‌ی ۵ یا ۱۰ هزار تومانی و اتصال به اینترنت، به تمام دنیا سر می‌زند و از گوشه‌و ‌کنار این جهان بی‌انتها خبر کسب می‌کند و ناگهان سر از تشخیص و ‌درمان انواع بیماری‌ها درمی‌آورد و برای خود و دیگران نسخه می‌نویسد. هر چیزی را می‌خواند فوراً حکم می‌کند که بله من هم این علامت و‌ نشانه را دارم.

76 views19:23