#یادداشت

📚 کتاب هنر تحریم ها

#قسمت_چهارم


🔸برای دفاع از جنبه های منفی كه از تحریم بر می خيزد ميتوان چنين برداشت كرد كه این آثار به خود تحریم ها مرتبط نيست و آثار جانبی آن هاست.

🔸این چارچوب به تحریم كننده این امكان را ميدهد كه از قبول مسئوليت در مقابل مشكلات بشردوستانه تحریم ها شانه خالی كند، در عين اینكه مسئوليت همه منافع و امتيازاتی را كه از تحریم به وجود می آید، متوجه خود ميكند.

🔸دولت ایالات متحده سال ها از این روش استفاده كرده است، به خصوص در مورد اعمال تحریم ها در كشور #ایران ، در این زمينه دولت آمریكا مسئوليت خود در مورد مسائل بشر دوستانه را در حداقل ممكن دانسته و از زیر بار آن ها شانه خالی كرده است.

🔸به عبارت بهتر وقتی شما توانایی كشور را برای به دست آوردن ارز خارجی از طریق صادرات كاهش ميدهيد، طبيعتاً فشار بر واردات آن كشور را به خصوص در زمينه غذا و دارو افزایش ميدهيد.

🔸نكته جالب همه این داستان آن كه هدف غایی از اعمال تحریم ها درد و تغييردر سياست های كشور هدف است و اگر بخواهيم بعضی از این دردها و فشارها را از برنامه تحریم برداریم ممكن است جنبه #تبليغاتی بهتری پيدا كند، اما هدف تحریم ها و كارآیی و اثرگذاری آن در جنبه عملی از بين خواهد رفت و اگر تحریم كننده بخواهد مسائل بشردوستانه را نيز مد نظر قرار دهد عملا دردی كه از تحریم ها به وجود می آید را نيز كاهش داده است.

🖋ادامه دارد...

#هنر_تحریم
#مصاف_اقتصادی


🌐 مصاف اقتصادی در:
👈 تلگرام | ایتا | سروش | بله | آی گپ

#یادداشت

📚کتاب هنر تحریم ها

#قسمت_پنجم


🔸ميتوانيم ادعا كنيم كه این عنصر (استقامت) مرتبط با تحریم اگرچه از اهميت بالایی برخوردار است، اما در بسياری از برنامه های تحریم، درک درست از عزم طرف مقابل وجود ندارد یا نتوانسته خوب جا بيفتد.
🔸حتي ميتوان گفت در بسياری از برنامه های تحریم موضوع استقامت طرف مقابل در عرض و همسطح با بسياری دیگر از ابزارهای تحریمي مورد بررسی قرار گرفته است. مثلا ممكن است در یک برنامه تحریمي محروم كردن یک كشور از بنزین یا گازوئيل بتواند در آن كشور نه تنها مشكل اقتصادی، بلكه مشكل اجتماعي ایجاد كند، چرا كه از نقطه نظر آمریكایی محروم كردن افراد و كشورها از حق داشتن خودرو برابر با گرفتن حقوقی است كه خداوند به انسان ها داده است. اما اعمال این نگرش مثلا در مورد كشورهایی كه در آنها ابزار اوليه حمل ونقل عمومی از روش های الكترونيک و برقی است ميتواند نتایج خنده داری به همراه داشته باشد، زیرا محروم كردن آن كشور از بنزین و سوخت شدت اعمال تحریم را كاهش خواهد داد.
🔸در برخي از موارد عدم درک درست از شرایط ملي یک كشور ميتواند به اعمال تحریم هایی منجر شود كه استقامت طرف مقابل را تقویت ميكند. به عبارت بهتر تحریم هایی وضع ميشود كه كشور هدف از آنها استقبال ميكند، چرا كه وضعيت اقتصادی و سياسی درون آن كشور را بهبود ميدهد و حتی جایگاه بين المللی آن كشور را نيز ارتقا ميبخشد.
🔴براي اینكه تحریم ها عمل كند و به نتيجه برسد، تحریم كننده می بایست دشمن را از خود او بهتر بشناسد. كارنامه ایالات متحده آمریكا از این منظر در گذشته هم خوب بوده و هم بد، اما برای اینكه بفهميم اهل فن درحال حاضر چگونه با این موضوع در طراحي و اعمال تحریم ها كنار آمده اند باید یک ناكامی بزرگ تاریخی را بررسی كنيم و آن نظام تحریم های اعمال شده عليه عراق سال 1990 تا 2003 است.

🖋ادامه دارد...

#هنر_تحریم
#مصاف_اقتصادی


🌐 مصاف اقتصادی در:
👈 تلگرام | ایتا | سروش | بله | آی گپ

#یادداشت

📚کتاب هنر تحریم ها

#قسمت_ششم


عراق

🔸جامعه جهانی دو دسته نظام تحریم را عليه عراق در دهه 1990 و ایران در سال 2000 اعمال كرد كه به لحاظ تنوع ساختاری، حقوقی و مسائل دیگر بسيار با هم متفاوت بودند و پيامدهای مستقيم كاملا متفاوتی داشتند.

🔸در واقع تحریم های اعمال شده عليه ایران را همه ستوده اند و آنها را كاملا هدفمند و مؤثر دانسته اند كه این نگرش حداقل در برخی محافل نمود داشته است، اما در مورد تحریم های عراق خيلی ها آنها را اشتباه دانسته و از آن به عنوان درس عبرتی برای آینده یاد كرده اند.

🔸در دوم آگوست 1990 ،تانک های عراقی از مرز خود با كویت عبور كرده و وارد این كشور شدند. زمان حمله عراق به كویت زمان خاصی بود و جنگ سرد تازه به اتمام رسيده بود و رهبران كشورها در نقاط مختلف جهان به دنبال الگوی جدیدی برای مدیریت امنيت و ثبات بين المللی بودند. در آن زمان صدام حسين گمان ميكرد كه جامعه جهانی موافق اشغال كویت توسط اوست و اگر هم موافق نباشد او و ارتش بزرگش توانایی نظامی لازم برای مقابله با پاسخ محتمل را خواهد داشت.

🔴اشغال كویت توسط عراق نقض فاحش منشور سازمان ملل و رد اصول بنيادی ای بود كه سازمان ملل براساس آن تأسيس شده بود. اقدام نظامی صدام حسين زمينه را برای یک پاسخ بين المللی بسيار متقاعد كننده فراهم كرد.



🖋ادامه دارد...

#هنر_تحریم
#مصاف_اقتصادی


🌐 مصاف اقتصادی در:
👈 تلگرام | ایتا | سروش | بله | آی گپ

#یادداشت

📚کتاب هنر تحریم ها

#قسمت_هفتم



🔸زمان حمله عراق به كویت نيز زمان خاصی بود، جنگ سرد تازه به اتمام رسيده بود و رهبران كشورها در نقاط مختلف جهان به دنبال الگوی جدیدی برای مدیریت امنيت و ثبات بين المللی بودند.

🔸شورای امنيت سازمان ملل متحد در پاسخ به این اشغال ظرف چهار روز تحریم هایی را عليه عراق تصویب كرد، این تحریم ها به سرعت و ظرف مدت پنج ماه با مجموعه دیگری از قطعنامه های تحریمی كه 6 عدد می شدند تكميل شد.این تحریم ها روی هم رفته یک نظام تحریمی جامع را عليه عراق به وجود آورد. با این حال تحریم های مذكور نتوانست صدام را متقاعد كند كه نيروهایش را از كویت بيرون بكشد.

🔴ائتلافی به رهبری ایالات متحده عملياتی نظامی را در ژانویه 1991 برای اخراج عراق از كویت آغاز كرد. اما تحریم ها حتی بعد از پایان عمليات نظامی پابر جا ماند تا روشی باشد برای مهار كردن تحركات نظامی صدام و ایجاد اطمينان در همسایگان عراق نسبت به آینده منطقه.

🔸نتيجه مستقيم این نظام تحریم شدید فرو ریختن تقریبی همه اشكال تجارت با عراق بود و این مسئله زمانی تشدید شد كه ناتوانی عراق در تأمين ارز خارجی برای كالا های بشردوستانه خود را نشان داد...


🖋ادامه دارد...


#هنر_تحریم
#مصاف_اقتصادی



🌐 مصاف اقتصادی در:
👈 تلگرام | ایتا | سروش | بله | آی گپ | توییتر

#یادداشت

📚کتاب هنر تحریم ها

#قسمت_هشتم



🔸جامعه جهانی در این دوره تلاش کرد آثار بشردوستانه و انسانی تحریم ها عليه عراق را كاهش دهد. برای مثال در سال ۱۹۹۵ شورای امنيت سازمان ملل اجازه داد مقادیر اندكی از نفت عراق به فروش برسد تا ممر معاشی برای مردم این كشور فراهم بياید ؛غذا در برابر نفت، نامی كه بعدها به آن داده شد.

🔸 نظام تحریم ها عليه عراق، از شدت، كارآیی و بازدهی بالایی برخوردار بود، چرا كه عملا امكان تسليح دوباره را از عراق گرفته بود. از این منظر ميتوان گفت كه تحریم تسليحاتی توانسته بود به هدف كليدی خود برسد.


🔸با این حال در آن زمان هيچكس نمی دانست كه چه باید كرد تا همه نگرانی های جامعه جهانی در مورد عراق مرتفع شود. متن قطعنامه ۶۸۷ شورای امنيت به صراحت ذكر ميكرد كه كشور عراق با توجه به تعهداتش می بایست همه برنامه های خود را برای توليد سلاح های كشتار جمعی و موشک های بالستيک فاش كرده و آن ها را منهدم كند.


🔸اما وقتی عراق عملا همكاری و شفافيت لازم در پرداختن به نگرانی های قدیمی در مورد سلاح های كشتار جمعی خود را به نمایش نگذاشت ایالات متحده، انگلستان و سایر كشورها تشخيص دادند كه این امتناع عراق نقض تعهدات این كشور در شورای امنيت سازمان ملل است و به این جمع بندی رسيدند كه عراقی ها ميخواهند سلاح های كشتار جمعی خود را توسعه بدهند.


🔴اما این سوء‌درک و سوء‌برداشت توسط كشورهای مذكور فاجعه ای بزرگ به دنبال داشت، چرا كه به اشغال عراق توسط آمریكا و متحدانش در قالب یک ائتلاف در مارس ۲۰۰۳ انجاميد و بعدها نيز همه فهميدند كه عراق هيچگونه دسترسی به سلاح های كشتار جمعی نداشته و نمی توانسته برنامه ی سلاح های كشتار جمعی خود را نيز به راحتی بسط و گسترش دهد.

🖋ادامه دارد...


#هنر_تحریم
#مصاف_اقتصادی



🌐 مصاف اقتصادی در:
👈 تلگرام | ایتا | سروش | بله | آی گپ | توییتر‌

#یادداشت

📚کتاب هنر تحریم ها

#قسمت_نهم

درس‌هایی از مسئله عراق


🔸اگرچه مجموعه‌هایی از تحریم‌ها و تهدید به اقدام نظامی توانستند بر عراق فشاری وارد كنند و برنامه تسليحات كشتارجمعی این كشور را تحت تأثير قرار دهند و حتی توانمندی‌های نظام معمول این كشور را تحت‌الشعاع قرار دهند، اما صدام حسين به این نتيجه رسيده بود كه فشارهای مذكور كفایت لازم برای اجبار او به همكاری با بازرسان بين‌المللی را ندارد.

🔸 تحليل ما از تحریم‌های مرتبط با عراق ميتواند مسئله دیگری را تأیيد كند و آن اینكه مهم نيست با چه اندازه و با چه شدتی تحریم‌ها عليه عراق اعمال شده‌اند، بلكه مهمتر این است كه آن‌ها توانستند استقامت عراقی‌ها برای مقابله در این زمينه را تشدید كنند و ميتوان گفت تحریم‌ها با همه شدت لازم نتوانستند استقامت عراقی‌ها را تضعيف نمایند. به عبارتی عراقی‌ها و حداقل صدام حسين آستانه تحمل خود را براي جایی كه مجبور به همكاری با بازرسان سازمان ملل شوند بسيار بالا برده بودند و این را تحریم‌كنندگان به‌خوبی درک نمی‌كردند.

🔸این بخش از مطالعه ما نشان دهنده یک نكته مهم دیگر در بررسی تحریم‌هاست و آن این است که تخمين ميزان تحمل فشار حریف تا چه اندازه سخت است. سرپيچی‌های مداوم صدام حسين این نظریه را در ذهن ناظران آمریكایی و بين‌المللی تقویت كرد كه او شدیدا به انگيزه‌های خود در زمينه تسليحات كشتارجمعی پایبند است. توانایی صدام حسين براي گریز از تحریم‌هایی كه عليه او وضع شده بود آن هم به‌ طور خيره‌كننده، این نظریه را [در ذهن ناظران آمریکایی] تقویت ميكرد كه تحریم‌ها عملا توان مهار عراق را به طور كلی ندارد، اما با همه این اوصاف صدام تلاش ميكرد كه همه را در جامعه جهانی پا در هوا و معلق نگه دارد و در عوض به خيال خود حافظ منافع ملی عراق باشد. این حالت ذهنی تا حدود زیادی نشان دهنده ابعاد پيچيده مسئله سنجش استقامت طرف مقابل است.


🖋ادامه دارد...


#هنر_تحریم
#مصاف_اقتصادی



🌐 مصاف اقتصادی در:
👈 تلگرام | ایتا | سروش | بله | آی گپ | توییتر‌

#یادداشت

📚کتاب هنر تحریم ها

#قسمت_دهم

🔸تحریم‌های وضع شده عليه عراق توانستند مانع از تسليح مجدد این كشور شده و زیرساخت‌های موجود برای گسترش سلاح‌های كشتارجمعی را نابود كند، یعنی به هدف خود رسيدند و بالاتر از آن نيز قابليت‌های خود را نشان دادند. اما آمریكایی‌ها و سایرین نخواستند یا نتوانستند درک كنند كه موفقيت مذكور متناسب با اهدافی بود كه در ابتدا تحریم‌ها براي آن‌ها تعریف شده بود و عملا مسائل باقيمانده در عراق هيچ ربطی به حوزه عمل به تحریم‌ها نداشت و همين مسئله به نوعی این برداشت را در ذهن آمریكایی‌ها به وجود آورد كه نظام تحریم‌ها به خودی خود ناكام مانده بود.

🔸 اما در پایان این تحریم‌ها نبودند كه ناكام شدند، بلكه ناكامی اصلی به اعمال‌كنندگان تحریم‌ها و متحدان آنها و سياستگذاران آنها اختصاص دارد كه نتوانستند سهم درست موضوعاتی چون استقامت، اعتبار و پرستيژی كه در موازنه مذكور وجود داشت را به خوبی درک كنند. به عبارت بهتر مشكل ابتدایی حل شده بود، اما هيچكس این راه حل را به رسميت نميشناخت. به هر حال، ایالات متحده چه آگاهانه و چه غيرآگاهانه تلاش كرد از این دست اشتباهات در اعمال تحریم‌ها عليه ایران مرتكب نشود.

🔸مقامات آمریكایی از تجربه عراق درس‌ها فراوانی آموختند. برخی از این درس‌ها، نوع پاسخ آمریكایی‌ها به برنامه هسته‌ای ایران را شكل داد. برنامه‌ای كه در طول ساليان دهه نود وجود داشت. اما در آگوست 2002 وقتی معلوم شد ایران دو پایگاه هسته‌ای مخفی ساخته است همه نگاه‌های عمومی را به خود جلب كرد. این افشاگری‌ها باعث به راه افتادن یک تحقيق بين‌المللی به رهبری آژانس بين‌المللی انرژی اتمی شد و در نهایت تحریم‌های فراگير عليه ایران شكل گرفت و در آخر نيز یک توافق هسته‌ای به وجود آمد كه از طریق آن فرآیند حذف همان تحریم‌ها در سال 2015 كليد خورد.


🖋ادامه دارد...

#هنر_تحریم
#مصاف_اقتصادی


🌐 مصاف اقتصادی در:
👈 تلگرام | ایتا | سروش | بله | آی گپ | توییتر‌

#یادداشت

📚کتاب هنر تحریم ها

#قسمت_یازدهم

معما و چالش اقدامات تحریمی علیه ایران بعد از سال 1996

🔸نقش نویسنده در داستان هسته‌ای ایران در ابتدا نقشی محتاطانه بود. درگيری نگارنده در بحث برنامه هسته‌ای ایران در ابتدا بسيار كم بود. من به‌عنوان یک محقق عدم اشاعه در ژوئن 2003 به سازمان PNNL یا همان آزمایشگاه ملی پاسيفيک شمال غربی پيوستم كه این آزمایشگاه در NNSA یا همان اداره امنيت هسته‌ای ملی آمریكا در وزارت انرژی قرار دارد.

🔸با شروع به‌كار در دسامبر 2003، فعاليت من شامل كمک به تيمی می‌شد كه به برچيده شدن برنامه تسليحات هسته‌ای ليبی تحت یک توافق جامع با این كشور كمک كرد. مشاركت من در برنامه‌های مرتبط با ليبی در نهایت باعث شد گروه دیگری در وزارت انرژی از من دعوت كند تا در موضوعات وسيع‌تر عدم همكاری هسته‌ای مشاركت كنم، خصوصاً آنهایی كه مرتبط با كره شمالی و ایران بود.

⚠️از طریق آژانس انرژی اتمی بسياری از كشورها اطلاعات لازم در مورد فعاليت‌های از قبل اعلام نشده ایران را در حوزه هسته‌ای به‌دست آورده بودند كه این اطلاعات می‌توانست بنيان اوليه برای اعمال فشار آمریكا باشد [!]. اما آمریكا اعمال فشار خود را بر این اطلاعات استوار نكرد و در عوض این عقيده را تبليغ كرد كه ایران به‌صورت فعال درحال پيگيری برنامه هسته‌ای تسليحاتی است و صرفاً به‌دنبال فناوری‌های صلح‌آميزی كه بتواند در مقطعی در ساخت تسليحات مورد استفاده قرار گيرد نيست.


🖋ادامه دارد...

#هنر_تحریم
#مصاف_اقتصادی


🌐 مصاف اقتصادی در:
👈 تلگرام | ایتا | سروش | بله | آی گپ | توییتر‌

#یادداشت

📚کتاب هنر تحریم ها

#قسمت_دوازدهم

🔸ادعاهای اثبات نشده آمریكا در مورد وجود سلاح‌های كشتارجمعی در عراق، شک جامعه جهانی در مورد یافته‌های اطلاعاتی آمریكا را بيشتر ميكرد. بسياری از متحدان آمریكا در مورد این ادعای واشنگتن كه برنامه هسته‌ای ایران صرفاً با مقاصد تسليحاتی است ابراز شک و تردید ميكردند. آنها حاضر بودند برخی از استدلال‌های ایران را بپذیرند، خصوصاً در جایی كه هيچ‌گونه شواهد مستقيم و غيرمبهم از فعاليت‌های پژوهشی ایران در ساخت سلاح هسته‌ای وجود نداشت. آنچه آژانس بين‌المللی انرژی اتمی به آن رسيده بود، [این بود که] مواد پيدا شده در ایران مطمئناً می‌توانستند برای توليد سلاح به‌كار گرفته شوند، اما هدف اصلی آنها توليد انرژی صلح‌آميز هسته‌ای بوده است.

🔸ایران این استدلال را مطرح می‌كرد كه جنگ‌طلبی آمریكایی‌ها و فشار آنها عملا باعث این كار شده بود و فشار آنها و امتناع واشنگتن از انجام همكاری‌های‌ صلح‌آميز هسته‌ای با ایران در دهه‌های 1980 و 1990 باعث شده بود كه ایران به فعاليت‌های زیرزمينی روی بياورد و این استدلال برای بسياری در جامعه جهانی پذیرفتنی بود.

🔸نكته بعد اینكه نوعی عدم اطمينان ملموس ميان آمریكا و بسياری از متحدانش خصوصاً در اروپا در زمينه موضوع اشغال عراق به‌وجود آمده بود كه می‌توانست حمایت احتمالی از اقدام نظامی آمریكا در منطقه را عملا غيرممكن كند.

🔸همه این‌ها باعث شد آمریكا اساساً نوع نگرش خود را به ایران متفاوت از آنچه كه با عراق وجود داشت قرار دهد و در این زمينه بيشتر به گزارش بازرسان بين‌المللی اتكا كند، تا افسران اطلاعاتی خود، تا از این طریق بتواند پرونده‌ای را عليه ایران تشكيل دهد. ایران خود نيز به این رویه كمک كرد.

🖋ادامه دارد...

#هنر_تحریم
#مصاف_اقتصادی

🌐 مصاف اقتصادی در:
👈 تلگرام | ایتا | سروش | بله | آی گپ | توییتر

#فیلم

دکتر یاور دشتبانی، اقتصاددان و تحلیلگر مسائل اقتصادی:

🔸ریچارد نفیو معمار تحریم‌های هوشمند علیه ایران شناخته می‌شود و اجماع خاصی در مورد حضور او در دولت بایدن وجود ندارد.

🔸ما نگران کدام تحریم بیشتر هستیم؟ نباید درباره انتصاب نفیو بازخوردی به آمریکا بدهیم.

#هنر_تحریم
#مصاف_اقتصادی

🌐 مصاف اقتصادی در:
👈 تلگرام | ایتا | سروش | بله | آی گپ | توییتر‌