علت اصلی تورم: کسری‌بودجه یا خلق پول بی‌ضابطه بانک‌ها؟

🔸کاهش تورم از مهم‌ترین اقداماتی است که مورد تأکید اقشار جامعه قرار گرفته است. تورم دلایل متعددی دارد، اما برخی معتقدند تنها دلیل ایجاد تورم، کسری بودجه دولت است و تنها راهی که باید برای مقابله با تورم در دستور کار قرار بگیرد، کاهش میزان کسری بودجه و جلوگیری از استقراض دولت از بانک مرکزی است.

🔸 باور بر این است که کسری بودجه موجب می‌شود دولت برای تامین هزینه‌های خود از بانک مرکزی استقراض کند. در نتیجه این اقدام پایه پولی افزایش می‌یابد و از طریق سازوکار ضریب فزاینده، چندین برابر پایه پولی خلق شده، نقدینگی وارد اقتصاد کشور می‌شود و بر اثر آن تقاضا برای کالاها افزایش می‌یابد و از این مسیر رشد قیمت‌ها محقق می‌شود.

🔸 کسری بودجه دولت به طور حتم یکی از دلایل ایجاد تورم است و به طور خاص زمانی که این کسری به اندازه ۴۰ تا ۵۰ درصد کل بودجه باشد، ایجاد تورم‌های بالا ناگزیر است. اما تنها عامل دانستن کسری بودجه برای تورم نقدهایی نیز دارد.

🔸اولین انتقاد اینکه عمدتا دلیل اصلی رشد پایه پولی نه استقراض دولت، بلکه اضافه برداشت بانک‌ها از منابع بانک مرکزی بوده است. به بیان دیگر پایه پولی حتی در صورت انضباط مالی دولت و به صفر رساندن میزان استقراض نیز افزایش می‌یافته و کسری بودجه دولت تنها بخشی از افزایش پایه پولی را توجیه می‌کند. میزان بدهی دولت به بانک‌ها نیز در حدی نیست که توجیه‌گر میزان اضافه برداشت گسترده بانک‌ها و ایجاد پایه پولی از این ناحیه باشد. استقراض دولت از شبکه بانکی نیز محدود به چند بانک خاص است، درحالیکه در طول سال‌های اخیر بدهی تمامی بانک‌ها به بانک مرکزی روند افزایشی داشته است.

🔸انتقاد مهم دیگر به روایتی که کسری بودجه دولت را دلیل اصلی تورم می‌داند این است که در واقعیت، خلق پایه پولی پیش‌نیاز اضافه شدن بر حجم تسهیلات بانک‌ها نیست و بانک‌ها می‌توانند ابتدا با خلق پول به افراد مورد نظر خود تسهیلات بدهند و بعد از آن از روش‌های مختلفی از جمله اضافه برداشت، به دنبال افزایش ذخایر خود نزد بانک مرکزی باشند.

🔸کسری بودجه به طور حتم سهمی از تورم موجود در اقتصاد ایران دارد، اما توجه به واقعیت‌های اقتصاد نشان می‌دهد که متهم اصلی در این زمینه خلق پول بی‌ضابطه بانک‌ها و آزادی سوداگری است. بانک‌ها نقش اصلی را در خلق پول‌های موجود و سوق دادن آن‌ها به سوداگری در زمین، ملک و ارز داشته‌اند و در صورت‌های مالی آن‌ها نیز کسب سود از این محل به وضوح نمایان است.

🔸از دولت انتظار می‌رود به منظور کاهش نرخ تورم و ایجاد ثبات اقتصادی، علاوه بر تلاش برای ایجاد انضباط مالی و کاهش میزان کسری بودجه، برای ایجاد انضباط مالی بانک‌ها و جلوگیری از خلق پول بی ضابطه آن‌ها نیز برنامه ریزی کند.

#پرونده_تورم
#معیشت_مردم

✅کانال واحد اقتصاد موسسه مصاف
@masaf_eco

📝 علت رفع نشدن تحریم‌ها با برجام

تحریم میهمانی ماندنی است. چون آمریکا به تحریم به‌عنوان یک ابزار راهبردی در جنگ اقتصادی نگاه می‌کند. برای مقابله با تحریم باید ابتدا آن را خوب بفهمیم، و برای فهم خوب آن، ابتدا باید آن را به‌عنوان یک مسئله به رسمیت بشناسیم. درغیر این صورت، برخورد های سطحی و غیر دقیق با آن صورت می‌گیرد و همین وضعی می‌شود که الان گریبان‌گیر ما شده است.

🔹مسعود براتی در نشستی پیرامون موضوع تحریم‌شناسی گفت: در تحریم‌های بانکی که مهم ترین تحریم‌های آمریکا علیه ما بود، دو نوع/نسل تحریم را تجربه کردیم. نسل اول که بر پایه قواعد بودند (Rule base)، به این‌گونه بود که آن‌ها موضوعی را به عنوان تهدید شناسایی می‌کردند (مثلا مبارزه با تروریسم، که ایران هم موضوع آن بوده است)، بعد اعلام می‌کردند اگر کسی خدماتی (ازجمله مالی) به این‌ها ارائه دهد، به عنوان مجرم تلقی شده و در لیست تحریم قرار می‌گیرد. مثلا در سال ۸۵ وزارت دفاع تحریم شد، بعد بانک مرتبط با آن (بانک سپه) تحریم شد و بعد بانک مرتبط با بانک سپه تحریم شد و بعد تحریم همین‌طور زنجیره‌وار توسعه یافت. این نسل از تحریم‌ها پایان زنجیره را هدف قرارمی‌داد؛ یعنی آخرین بازیگری که با تحریم‌شده همکاری می‌کرد را هدف قرار می‌داد.

🔸وی ادامه داد: این نوع تحریم در سال ۲۰۱۰ نشان‌داد نمی‌تواند در مقابل یک حکومت تأثیری که مدنظر آمریکایی‌ها بود (یعنی تغییر رفتار ایران) را بگذارد. و تنها بر بازیگران غیردولتی (سازمان‌ها و گروه‌ها) کارآمد است. این شد که تحریم‌های نسل دوم (برپایه ریسک، Risk base) متولد شدند. به‌این‌گونه که قبلا، موسسات مالی جهان قبل از ارائه خدمت، تنها چک می‌کردند که مشتری‌شان در لیست تحریم نباشد؛ اما حالا آن‌ها موظف شده‌اند به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به تحریم‌شده‌ها خدمات ارائه ندهند. این "غیر مستقیم"، ریسک بالایی را برای هرگونه ارائه خدمت به طرف ایرانی بالا می‌برد. چون ممکن است یک بانک ایرانی خودش تحریم نباشد، ولی معلوم نیست به‌صورت مستقیم/غیرمستقیم با نهادها و افراد تحریم‌شده همکاری دارد یا خیر.

مسعود براتی افزود: در مذاکرات برجام، کاملا مشخص است ذهن مذاکره‌کننده ایرانی در نوع اول تحریم مانده بود! یعنی رفع تحریم را تنها در خارج شدن افراد و نهادها از لیست تحریم می‌دید. یعنی فرض می‌کرد مثلا اگر بتوان از ۷۰۰ فرد و نهاد تحریم‌شده، ۶۰۰ تا را از لیست خارج کرد، فتح‌الفتوحی است. غافل از این‌که عامل ریسک بانک‌های خارجی (احتمال همکاری این ۶۰۰ فرد و نهاد خارج‌شده از لیست تحریم با آن ۱۰۰ تای باقی‌مانده) به قوت قبل باقی است. درنتیجه برقراری رابطه مالی با بانک‌های خارجی حاصل نشد.

#مصاف_اقتصادی

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#توییت

🔹#کار_خوب وزارت اقتصاد برای بستن منافذ قاچاق

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#اینفوگرافیک

🔹میزان تجارت با همسایگان در 6 ماهه امسال

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#عکس_نوشت

سید عباس عباس‌پور، کارشناس بودجه:
🔹بودجه ما به دو بخش بودجه جاری و بودجه عمرانی تقسیم می‌شود. عموماً در سال‌های گذشته ۸۰ تا ۹۰ درصد بودجه، سهم هزینه‌های جاری بوده و ۱۰ درصد سهم بودجه عمرانی بوده است!

#پرونده_بودجه

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#فیلم

❌صفر تا صد پرونده کرسنت

#محاکمه_مسئولان_ناکارآمد

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#ویدیو_کامنت

جاماندن ایران از ترکیه در تصاحب بازار سوریه

🚫این در حالی است که ترکیه در جنگ سوریه به صورت علنی از تروریست‌ها و مخالفان دولت سوریه حمایت کرد!

#دیپلماسی_اقتصادی

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

💧قاتل حقیقی زاینده‌رود: فرهنگ غلط مدیریتی کشور

🔹به گزارش مصاف اقتصادی، حمید سینی‌ساز کارشناس منابع آب در مصاحبه‌ای گفت: بزرگ‌ترین و پرآب‌ترین رود فلات مرکزی کشور از سال ۷۹ به یک رودخانه فصلی تبدیل شد. برای چنین مشکل بزرگی راه‌حل کوتاه‌مدتی وجود ندارد و هرگونه میانبری می‌تواند با اعتراض سایر مردم همراه شود و کلاف حکمرانی آب را پیچیده‌تر ‌کند. آنچه در اصفهان و قبل از آن در خوزستان بروز پیدا کرد یک «بحران مدیریتی» آب است و تکرار آن در سایر مناطق کشور نیز به‌هیچ‌وجه دور از انتظار نیست.

🔸آنچه در اصفهان بروز پیدا کرد، بیرون‌زدگی کوه یخی بود که طی سال‌ها قسمت اعظم آن از چشم عموم مردم پنهان بود، ولی به‌دفعات توسط کارشناسان پیش‌بینی و هشدار داده می‌شد. این اتفاقات نه به‌خاطر وقوع یک بحران (واقعه‌ای ناگوار و ناگهانی) بلکه ناشی از بی‌توجهی بلندمدت مسئولین کشور به الزامات و ابتدائیات مفهوم «توسعه اقتصادی» است. توسعه‌ای که نه هماهنگ با برنامه یا پازلی بزرگ و کلان، بلکه آلوده به رقابت‌های سیاسی و منطقه‌ای است و ریشه در فرهنگ غلط عمومی مدیران و مسئولان کشور دارد.

🔹فرهنگ غلط عمومی مدیران، کوچ دادن و ایجاد انگیزه برای مهاجرت در مردم و اسکان جمعیت در نقاط خشک و کم‌آب را تعبیر به توسعه آن منطقه کم‌آب می‌کند، اما عکس آن، یعنی ایجاد انگیزه برای مهاجرت و اسکان جمعیت در نواحی پرآب را به هزار و یک علت نشدنی، بازی با سرنوشت مردم، هزینه‌بر و غیرعقلانی می‌داند.

🔸فرهنگی که جابجایی هرچند تدریجی مشاغل صنعتی آب‌بر از دشت‌های دارای مشکل کم‌آبی به کنار سواحل را معادل نابودی اشتغال و معیشت معرفی می‌کند؛ اما غیرقابل کشت شدن اراضی دارای سابقه هزاران ساله در کشاورزی و در نتیجه آوارگی شغلی هزاران کشاورز را نه! فرهنگی که در آن ایجاد نمادهایی بزرگ در چشم عوام مانند کارخانه، سد، پتروشیمی، نیروگاه، تونل انتقال آب... را به کارهایی زیربنایی مانند احیای قنوات، تغذیه آب‌خوان‌ها، بهبود کیفیت هوا، به‌نژادی در ارقام گیاهی و جانوری و… ترجیح می‌دهد، زیرا کارهای دوم به اندازه کارهای اول دهان‌پرکُن و تضمین‌کننده «رأی» یا «حکم انتصاب» نیستند.

#بحران_مدیریت

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#اینفوگرافیک

🔹ارزشمندترین خودرسازان جهان

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#فیلم

🔸قبض گاز ۴ درصد مشترکان پر مصرف ۴ برابر می‌شود

#یارانه_پنهان

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#فیلم

❌گم شدن ۱.۷۴ هزار میلیارد تومان ارز ۴۲۰۰ تومانی اختصاص داده شده به واردات کره!

#فساد_فی_الارز
#بستر_فساد

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#عکس_نوشت

🔹نرخ تورم نقطه‌ای آبان ماه ١٤٠٠ در مقایسه با ماه قبل ٣,٥ واحد درصد کاهش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکیها، آشامیدنی­ها و دخانیات» با کاهش ١٤,١ واحد درصدی به ٤٦.٤ درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با افزایش ٠.٧ واحد درصدی به ٣٠.٢ درصد رسیده است.

#پرونده_تورم
#معیشت_مردم

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#توییت

آقای محمدامین دژمان، پژوهشگر اقتصادی:
🔹تا پایان شهریور ۵۵۸ دستگاه اموالی را در سامانه سادا (سامانه جامع اموال دستگاه های اجرایی) ثبت نکرده‌اند. در حالی که طبق قانون بودجه ۱۴۰۰، آخرین مهلت ثبت اموال، اردیبهشت سال جاری بود!

#اصلاح_ساختار_بودجه
#بودجه_۱۴۰۱

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco