♨️«#کلیشه_سازی_رسانهای» و جفاهایی که ناخواسته مرتکب می‌شویم
💢سیستان و بلوچستان؛ آنچه فکر می‌کنیم و آنچه هست
کلیشه سازی به‌عنوان یکی از فنون خلق پیام رسانهای است که بر اساس آن اگر رسانه یا رسانه‌ها در بازنمایی واقعیت به شکل خاص اصرار بورزند، در طول زمان و به کلیشه تبدیل خواهد شد.
تعریف کلی کلیشه در رسانه‌های خبری؛ بازنمایی ناقص، نادرست یا منفی از موضوع خاصی، باهدف غایی، دست‌کاری در افکار عمومی و سمت‌وسو دادن به آن است. به‌بیان‌دیگر رسانه راه‌های مجسم کردن گروه، طیف، قومیت، نژاد یا مذهب و.... را به ما می‌آموزد. کلیشه سازی نوعی بازنمایی است که در آن هر بار به یاد فرد یا گروه و... می‌افتیم بلافاصله کلیشه ساخته‌شده توسط رسانه‌ها در ذهنمان تداعی میشود.
البته کلیشه سازی، فرایندی دائمی و ضروری در ذهن انسان است. زیرا جهان پیرامون ما بزرگ‌تر و پیچیده‌تر از آن است که بتوانیم به‌تنهایی نسبت به‌تمامی مسائل، اتفاقات و شگفتی‌هایش اطلاعات کسب کنیم. همه‌ی ما به‌طور روزانه با حجم زیادی از اطلاعات طبقه‌بندی‌شده مواجه می‌شویم که حاصل دیده‌ها و شنیده‌های دیگران است.
نکته قابل‌توجه در شکل‌گیری کلیشه، عنصر «#تکرار» است. تکرار باعث میشود گیرنده پیام به‌طور ناخودآگاه دست به تعمیم بزند. «تعمیم در ذهن مخاطب، هدف اصلی رسانه در کلیشه سازی است». رسانه‌ها با تکرار و ایجاد تعمیم در ذهن مخاطب، همه اعضای یک جمع را به یک‌گونه در ذهن گیرندگان پیام، قالب می‌زنند.
اریک ژیویان روان‌پزشک و مدیر پروژه‌های ارتباطی دانشگاه هاروارد معتقد است، همه‌ی انسان‌ها نیاز دارند در ذهن خود طرح‌واره‌ها و تصاویری را نسبت به اشیاء، افراد و حتی موقعیت‌های جغرافیایی گوناگون ترسیم کنند، این کار کمک میکند تا افراد احساس کنند در زمینه‌های مختلف قابلیت سخنرانی و نظر دهی دارند و جهان اطراف خود را به‌خوبی می‌شناسند. با توجه به آن‌که عمده اطلاعات لازم برای خلق این طرح‌ها و تصاویر در هر فرد از طریق رسانه‌ها به دست می‌آید، بنابراین طبیعی است که ذهن ما مرتب در دام کلیشه‌های رسانه‌ها بیفتد. (پاک‌سرشت 1393)
البته کلیشه‌های رسانهای مثبت و منفی هستند. کلیشه‌های مثبت همچون احترام به افراد، وطن‌پرستی و .... و کلیشه‌های منفی رسانهای همچون تروریست بودن مسلمانان یا بی‌فرهنگ خواندن یک ملت و ..... اما نکته دارای اهمیت مواجهه انتقادی با کلیشه‌ها و پرسشگری از صحت و دقت آنها است.
آنچه باعث شد به کلیشه و اقسام آن بپردازم سفر اخیرم به استان سیستان و بلوچستان و معاشرت با مردمی بود که از کلیشه ساخته‌شده توسط رسانه‌ها درباره استان، لباس و جغرافیای خود گله داشتند. واقعیت این است ذهنیت بسیاری از مردم درباره قومیت‌ها و مناطق جغرافیایی ایران و جهان ردی از #بازنمایی آنها در رسانه‌ها دارد.
کلیشه ساخته‌شده از بلوچ‌ها در آثار سینمایی و تلویزیونی ما چگونه است؟ سهم استان سیستان و بلوچستان در اخبار سراسر و برنامه‌های مستند و آموزشی چه میزان و به چه ترتیب است؟ آیا رسانه ملی و اساساً رسانه‌های کشور جز اخبار انجام عملیات انتحاری و تروریستی، گروگان‌گیری سربازان و مرزبانان و .... تصویر دیگری از این استان به افکار عمومی مخابره کرده است؟ آیا کلیشه ناز بخشی از جغرافیای ایران در رسانه‌های جریان اصلی تبعیض‌آمیز نبوده است؟ چقدر این کلیشه موجب کاهش گردشگری و تعامل سازنده با مردم این منطقه شده است؟
واقعیت این است همه رسانه‌ها در ساختن کلیشه ناامنی، فقر، ترس و.... از استان سیستان و بلوچستان نقش داشته‌اند. شاید وقت آن باشد که با تغییر در رویکرد و استراتژی رسانهای، به ارائه تصویری دقیق و حساب‌شده‌تری از سیستان و بلوچستان پرداخته شود. لازم است رسانه‌ها تنها بر ارزش خبری «تضاد و درگیری» تمرکز نکرده و در تولیدات رسانهای خود به زیبایی‌های طبیعی ویژه این استان، صنایع‌دستی زیبا، غذاها و سبک زندگی متفاوت، جایگاه ویژه ادبیات در بین مردم این منطقه و .... بپردازند.
سیستان و بلوچستان را همه‌جانبه ببینیم و منعکس کنیم. کلیشه‌ای که از این منطقه در افکار عمومی ساخته‌ایم جفا در حق فرهنگ و سنن فاخر این منطقه و مردمان مهربانش است.
معصومه نصیری ـ قائم‌مقام انجمن سواد رسانهای ایران
https://mliteracy.ir/کلیشه-سازی-رسانه%e2%80%8cای-و-جفاهایی-که-نا/
@HOD8HOD 🕊🕊🕊
💢سیستان و بلوچستان؛ آنچه فکر می‌کنیم و آنچه هست
کلیشه سازی به‌عنوان یکی از فنون خلق پیام رسانهای است که بر اساس آن اگر رسانه یا رسانه‌ها در بازنمایی واقعیت به شکل خاص اصرار بورزند، در طول زمان و به کلیشه تبدیل خواهد شد.
تعریف کلی کلیشه در رسانه‌های خبری؛ بازنمایی ناقص، نادرست یا منفی از موضوع خاصی، باهدف غایی، دست‌کاری در افکار عمومی و سمت‌وسو دادن به آن است. به‌بیان‌دیگر رسانه راه‌های مجسم کردن گروه، طیف، قومیت، نژاد یا مذهب و.... را به ما می‌آموزد. کلیشه سازی نوعی بازنمایی است که در آن هر بار به یاد فرد یا گروه و... می‌افتیم بلافاصله کلیشه ساخته‌شده توسط رسانه‌ها در ذهنمان تداعی میشود.
البته کلیشه سازی، فرایندی دائمی و ضروری در ذهن انسان است. زیرا جهان پیرامون ما بزرگ‌تر و پیچیده‌تر از آن است که بتوانیم به‌تنهایی نسبت به‌تمامی مسائل، اتفاقات و شگفتی‌هایش اطلاعات کسب کنیم. همه‌ی ما به‌طور روزانه با حجم زیادی از اطلاعات طبقه‌بندی‌شده مواجه می‌شویم که حاصل دیده‌ها و شنیده‌های دیگران است.
نکته قابل‌توجه در شکل‌گیری کلیشه، عنصر «#تکرار» است. تکرار باعث میشود گیرنده پیام به‌طور ناخودآگاه دست به تعمیم بزند. «تعمیم در ذهن مخاطب، هدف اصلی رسانه در کلیشه سازی است». رسانه‌ها با تکرار و ایجاد تعمیم در ذهن مخاطب، همه اعضای یک جمع را به یک‌گونه در ذهن گیرندگان پیام، قالب می‌زنند.
اریک ژیویان روان‌پزشک و مدیر پروژه‌های ارتباطی دانشگاه هاروارد معتقد است، همه‌ی انسان‌ها نیاز دارند در ذهن خود طرح‌واره‌ها و تصاویری را نسبت به اشیاء، افراد و حتی موقعیت‌های جغرافیایی گوناگون ترسیم کنند، این کار کمک میکند تا افراد احساس کنند در زمینه‌های مختلف قابلیت سخنرانی و نظر دهی دارند و جهان اطراف خود را به‌خوبی می‌شناسند. با توجه به آن‌که عمده اطلاعات لازم برای خلق این طرح‌ها و تصاویر در هر فرد از طریق رسانه‌ها به دست می‌آید، بنابراین طبیعی است که ذهن ما مرتب در دام کلیشه‌های رسانه‌ها بیفتد. (پاک‌سرشت 1393)
البته کلیشه‌های رسانهای مثبت و منفی هستند. کلیشه‌های مثبت همچون احترام به افراد، وطن‌پرستی و .... و کلیشه‌های منفی رسانهای همچون تروریست بودن مسلمانان یا بی‌فرهنگ خواندن یک ملت و ..... اما نکته دارای اهمیت مواجهه انتقادی با کلیشه‌ها و پرسشگری از صحت و دقت آنها است.
آنچه باعث شد به کلیشه و اقسام آن بپردازم سفر اخیرم به استان سیستان و بلوچستان و معاشرت با مردمی بود که از کلیشه ساخته‌شده توسط رسانه‌ها درباره استان، لباس و جغرافیای خود گله داشتند. واقعیت این است ذهنیت بسیاری از مردم درباره قومیت‌ها و مناطق جغرافیایی ایران و جهان ردی از #بازنمایی آنها در رسانه‌ها دارد.
کلیشه ساخته‌شده از بلوچ‌ها در آثار سینمایی و تلویزیونی ما چگونه است؟ سهم استان سیستان و بلوچستان در اخبار سراسر و برنامه‌های مستند و آموزشی چه میزان و به چه ترتیب است؟ آیا رسانه ملی و اساساً رسانه‌های کشور جز اخبار انجام عملیات انتحاری و تروریستی، گروگان‌گیری سربازان و مرزبانان و .... تصویر دیگری از این استان به افکار عمومی مخابره کرده است؟ آیا کلیشه ناز بخشی از جغرافیای ایران در رسانه‌های جریان اصلی تبعیض‌آمیز نبوده است؟ چقدر این کلیشه موجب کاهش گردشگری و تعامل سازنده با مردم این منطقه شده است؟
واقعیت این است همه رسانه‌ها در ساختن کلیشه ناامنی، فقر، ترس و.... از استان سیستان و بلوچستان نقش داشته‌اند. شاید وقت آن باشد که با تغییر در رویکرد و استراتژی رسانهای، به ارائه تصویری دقیق و حساب‌شده‌تری از سیستان و بلوچستان پرداخته شود. لازم است رسانه‌ها تنها بر ارزش خبری «تضاد و درگیری» تمرکز نکرده و در تولیدات رسانهای خود به زیبایی‌های طبیعی ویژه این استان، صنایع‌دستی زیبا، غذاها و سبک زندگی متفاوت، جایگاه ویژه ادبیات در بین مردم این منطقه و .... بپردازند.
سیستان و بلوچستان را همه‌جانبه ببینیم و منعکس کنیم. کلیشه‌ای که از این منطقه در افکار عمومی ساخته‌ایم جفا در حق فرهنگ و سنن فاخر این منطقه و مردمان مهربانش است.
معصومه نصیری ـ قائم‌مقام انجمن سواد رسانهای ایران
https://mliteracy.ir/کلیشه-سازی-رسانه%e2%80%8cای-و-جفاهایی-که-نا/
@HOD8HOD 🕊🕊🕊
♨️یک تکنیک مهم رسانهای
🔅 #عقاید_اکثریت
این تکنیک مشابه تکنیک «همراهی با جماعت» کار میکند. فرضیه اصلی این روش این است که اگر اکثریت مردم کاری را انجام می‌دهند یا به چیزی اعتقاد دارند، آن کار یا عقیده حتماً درست است. ما اغلب به‌طور ناخودآگاه تحت تأثیر این موضوع قرار داریم.
استفاده از نظرسنجی‌ها در پیام‌های رسانهای هم دقیقا به همین منظور صورت می‌گیرد. سازندگان پیام‌های رسانهای می‌خواهند نشان دهند که اکثر مردم نظر خاصی را دنبال می‌کنند، پس شما هم‌چنین باشید.
این روش یکی از روش‌های رایج برای #تغییر_سبک_ زندگی است. همه این‌طور لباس می‌پوشند، همه این‌طور حرف می‌زنند، همه این‌طور رفتار می‌کنند و ......
🌀مراقب این روش باشید؛ "همه این‌طور هستند" ها را هم باور نکنید. گاهی همه این‌طور هستندها #ساختگی‌اند برای اینکه شما در اقلیت قرار گرفته و مجبور به تبعیت از همه شوید.
❇️❇️و حالا مارپیچ سکوت و #موجی که ما را برده است!
این روزها و در فضای غلبه رسانه‌ها، دو مسئله فراموش شده است؛ نخست اینکه براساس استدلال، مطالعه و نتیجه‌گیری خودمان تحلیل کنیم و درواقع صاحب #تحلیل باشیم و نکته دیگر اینکه #کار_درست را انجام دهیم حتی اگر غالب جامعه یا براساس تعارف یا برای ترس از تنها ماندن و ... راه دیگری را بروند.
.
نکته دیگر اینکه رسانه‌ها قدرت زيادي دارند تا آنجاكه می‌توانند شما را جادو كنند و سررشته افكارتان را در دست بگيرند. اما اگر به آنها علاقه‌ای نداشته باشيد، اگر نتوانند شما را جادو كنند و اگر نتوانند در عقايدتان تغييري ايجاد كنند، بازهم می‌توانند دست‌وپایتان را ببندند و به سكوت وادارتان كنند.
🌀نظريه #مارپيچ_سكوت چنين ادعايي دارد و می‌گوید حاكمان رسانه‌ها با حذف تدريجي مخالفان خود، می‌توانند هر روز تعداد بيشتري را به خاموشان جامعه اضافه كنند. خاموشانی که به دلایلی مثل طرد شدن، تنهایی، غلبه اکثریت و .... عطای «خود بودن» را بر لقایش می‌بخشند.
در این سیطره رسانهای، فرهنگ‌ها تغییر می‌کنند، ارزش‌ها به ضد ارزش تبدیل می‌شوند و برعکس و درنهایت و در اکثر مواقع جامعه‌ای تهی از صداقت و دانش و سرشار ازآنچه رسانه‌ها تزریق کردند، باقی خواهد ماند.
رسانه به ما می‌گوید ایران عصبانی‌ترین کشور دنیاست و همه متأثر از آن، باور می‌کنند اما همین رسانه به ما نمی‌گوید مثلاً در صد روز گذشته 52 نفر در لندن با چاقو کشته شده‌اند. چرا؟ چون تصمیم بر این است ما خودمان را عصبی‌ترین مردم دنیا بدانیم و خارج همیشه برای ما خارج باشد؛ جایی که مهد خوشبختی و آرامش و ... است.
این سطرها را نوشتم تا بگویم اول اینکه رسانه‌ها با #تکرار و #تداعی_معانی و #کلیشه_سازی و #بزرگنمایی و جدیداً با #محونمایی، فرصت تأمل روی مسائل را از ما می‌گیرند. درواقع ما در معرض بمباران خبری و اطلاعاتی هستیم و اساساً فرصتی برای تفکر درباره آنچه رخ می‌دهد، نداریم.
✅حواسمان باشد نکند موج رسانه ما را با خود ببرد. نکند در مارپیچ سکوت صدایمان خاموش شود. نکند تسلیم سرعت اخبار شویم و فکر کردن به زوایای مختلف آن را فراموش کنیم. نکند به مخاطبانی که هر چه گفتند را باور می‌کنند، تبدیل شویم. قصد رسانه هراسی نیست؛ هدف تأکید بر مهم‌ترین ویژگی انسان یعنی «تفکر» است. از رسانه نترسید چون ترس ممکن است باعث تسلیم شود، در برابر رسانه قوی ظاهر شوید. اگر او برای مدیریت کردن شما برنامه‌ریزی میکند، شما هم دروازه‌بانی خوبی در برابر محتواها داشته باشید. رسانه بدون شما هیچ است. پس قدرت خودتان را دودستی تقدیم آن نکنید. قدرت شما «تفکر» شماست.
#معصومه_نصیری
#قائم_مقام_انجمن_سواد_سواد_رسانهای_ایران
@HOD8HOD
🔅 #عقاید_اکثریت
این تکنیک مشابه تکنیک «همراهی با جماعت» کار میکند. فرضیه اصلی این روش این است که اگر اکثریت مردم کاری را انجام می‌دهند یا به چیزی اعتقاد دارند، آن کار یا عقیده حتماً درست است. ما اغلب به‌طور ناخودآگاه تحت تأثیر این موضوع قرار داریم.
استفاده از نظرسنجی‌ها در پیام‌های رسانهای هم دقیقا به همین منظور صورت می‌گیرد. سازندگان پیام‌های رسانهای می‌خواهند نشان دهند که اکثر مردم نظر خاصی را دنبال می‌کنند، پس شما هم‌چنین باشید.
این روش یکی از روش‌های رایج برای #تغییر_سبک_ زندگی است. همه این‌طور لباس می‌پوشند، همه این‌طور حرف می‌زنند، همه این‌طور رفتار می‌کنند و ......
🌀مراقب این روش باشید؛ "همه این‌طور هستند" ها را هم باور نکنید. گاهی همه این‌طور هستندها #ساختگی‌اند برای اینکه شما در اقلیت قرار گرفته و مجبور به تبعیت از همه شوید.
❇️❇️و حالا مارپیچ سکوت و #موجی که ما را برده است!
این روزها و در فضای غلبه رسانه‌ها، دو مسئله فراموش شده است؛ نخست اینکه براساس استدلال، مطالعه و نتیجه‌گیری خودمان تحلیل کنیم و درواقع صاحب #تحلیل باشیم و نکته دیگر اینکه #کار_درست را انجام دهیم حتی اگر غالب جامعه یا براساس تعارف یا برای ترس از تنها ماندن و ... راه دیگری را بروند.
.
نکته دیگر اینکه رسانه‌ها قدرت زيادي دارند تا آنجاكه می‌توانند شما را جادو كنند و سررشته افكارتان را در دست بگيرند. اما اگر به آنها علاقه‌ای نداشته باشيد، اگر نتوانند شما را جادو كنند و اگر نتوانند در عقايدتان تغييري ايجاد كنند، بازهم می‌توانند دست‌وپایتان را ببندند و به سكوت وادارتان كنند.
🌀نظريه #مارپيچ_سكوت چنين ادعايي دارد و می‌گوید حاكمان رسانه‌ها با حذف تدريجي مخالفان خود، می‌توانند هر روز تعداد بيشتري را به خاموشان جامعه اضافه كنند. خاموشانی که به دلایلی مثل طرد شدن، تنهایی، غلبه اکثریت و .... عطای «خود بودن» را بر لقایش می‌بخشند.
در این سیطره رسانهای، فرهنگ‌ها تغییر می‌کنند، ارزش‌ها به ضد ارزش تبدیل می‌شوند و برعکس و درنهایت و در اکثر مواقع جامعه‌ای تهی از صداقت و دانش و سرشار ازآنچه رسانه‌ها تزریق کردند، باقی خواهد ماند.
رسانه به ما می‌گوید ایران عصبانی‌ترین کشور دنیاست و همه متأثر از آن، باور می‌کنند اما همین رسانه به ما نمی‌گوید مثلاً در صد روز گذشته 52 نفر در لندن با چاقو کشته شده‌اند. چرا؟ چون تصمیم بر این است ما خودمان را عصبی‌ترین مردم دنیا بدانیم و خارج همیشه برای ما خارج باشد؛ جایی که مهد خوشبختی و آرامش و ... است.
این سطرها را نوشتم تا بگویم اول اینکه رسانه‌ها با #تکرار و #تداعی_معانی و #کلیشه_سازی و #بزرگنمایی و جدیداً با #محونمایی، فرصت تأمل روی مسائل را از ما می‌گیرند. درواقع ما در معرض بمباران خبری و اطلاعاتی هستیم و اساساً فرصتی برای تفکر درباره آنچه رخ می‌دهد، نداریم.
✅حواسمان باشد نکند موج رسانه ما را با خود ببرد. نکند در مارپیچ سکوت صدایمان خاموش شود. نکند تسلیم سرعت اخبار شویم و فکر کردن به زوایای مختلف آن را فراموش کنیم. نکند به مخاطبانی که هر چه گفتند را باور می‌کنند، تبدیل شویم. قصد رسانه هراسی نیست؛ هدف تأکید بر مهم‌ترین ویژگی انسان یعنی «تفکر» است. از رسانه نترسید چون ترس ممکن است باعث تسلیم شود، در برابر رسانه قوی ظاهر شوید. اگر او برای مدیریت کردن شما برنامه‌ریزی میکند، شما هم دروازه‌بانی خوبی در برابر محتواها داشته باشید. رسانه بدون شما هیچ است. پس قدرت خودتان را دودستی تقدیم آن نکنید. قدرت شما «تفکر» شماست.
#معصومه_نصیری
#قائم_مقام_انجمن_سواد_سواد_رسانهای_ایران
@HOD8HOD
#کلیشه_سازی یا #تفکر_قالبی stereotype#
معما
🔒یک روز پسری همراه پدر خود سوار ماشین در حال مسافرت توی مسیر تصادف می کنند و پدر فوت میکند. نیروهای امدادی پسر رو به بیمارستان منتقل می کنند. زمانی که رییس بیمارستان برای بررسی وضعیت جسمانی پسر به ملاقاتش می آيد با تعجب متوجه میشود که این فرد همان پسر خودش است.
🔒اگر پدر فوت کرده، پس رییس بیمارستان چه کسی است؟ آیا ما این جا با یک معما و مساله پیچیده خانوادگی روبرو هستیم؟
🔐اگر خطای #تفکر_قالبی در مورد جنسیت وجود نداشت بیشتر ما جواب درست را می توانستیم حدس بزنیم. رئیس بیمارستان مادر پسر بود. اما ما این #استریوتایپ را داریم که رئیس بیمارستان قاعدتاً یک مرد است و اصلاً ذهن ما اجازه حل این معما را به ما نمیدهد.
📍 اینها شیرازی هستند، پس... هستند.
آنها شمالی هستند، پس... هستند.
همه مردها ... هستند.
شما زن ها همتون ...
ایرانی‌ها... هستند ولی خارجی‌ها ... هستند.
متولد ماه... هستی پس بی قید و بندی!
اهالی فلان شهر همه قاچاقچی هستن
طرف بنز داره پس...
و هزاران مثال دیگر
🖌خطای تفکر قالبی ترکیبی از نگرش و پیشداوری‌هاست که به گروهی خاص تعمیم‌یافته و اغلب هم نادرست است. به عبارتی کسانی تفکر قالبی دارند که فکر می‌کنند همه افراد یک گروه از یک ویژگی معین برخوردارند.
🔻"کلیشه" به قطعه فلزی از آلیاژ گفته می شود که تصویر یا نوشته ای را بر روی آن به صورت برجسته حک می کنند تا با استفاده از آن بتوان تصویریا نوشته مورد نظر را عینا به تعدادی زیاد تکثیر کرد. رسانه ها برای ساختن پیام هایی همه فهم و با تیراژ بالا به ساده سازی آن نیاز دارند لذا به کلیشه سازی روی می آورند. رسانه ها تصویر سازی ثابت و تنگ نظرانه ای درباره اشخاص، یا تصورات قالبی درخصوص موضوعاتی خاص، ایجاد می کنند. هرکلیشه دو ویژگی مهم دارد: نخست این که به سهولت نمی توان آن را تشخیص داد و دوم اینکه واجد بار معنایی منفی است.
📍 پس رسانه ها نه تنها موضوعات را برای فکر کردن به ما می دهند بلکه چگونه فکر کردن را هم با تفکرات قالبی به ما یاد می دهند.
🌞چه کنیم که از خطای #تفکرقالبی یا کلیشه سازی در امان بمانیم.
📍تکنیک "سه ثانیه مکث"
معمول آن است که میان قضاوت درباره یک شی ،شخص ،پدیده و به زبان آوردنِ آن قضاوت، تقریباً زمانی وجود ندارد و به همان سرعتی که در ذهنِمان قضاوت شکل می گیرد آن قضاوت را بیان می کنیم؟!
اگر چند روز تمرین کنیم که بین آنچه در ذهن مان می گذرد و آن چه می گوییم فقط سه ثانیه تاخیر بیاندازیم مغز ما فرصت پیدا می کند که در مورد آن، نه به صورت خودکار که به صورت خودآگاه تفکر و سپس قضاوت و اظهار نظر کند.
در آن سه ثانیه فقط یک سوال از خود بپرسیم: آیا برای آنچه می خواهم بگویم شواهد،اسناد و دلیل کافی دارم ؟
همین تاخیر سه ثانیه‌ای و همان سوال ساده را میشود در فوروارد کردن یک پیام یا به اشتراک‌گذاری مجدد آن پیام در شبکه های اجتماعی،یا روابط خانوادگی و اجتماعی و....... به کار برد.
#محمدحسین_نژادی
پژوهشگر سواد رسانه
@HOD8HOD
معما
🔒یک روز پسری همراه پدر خود سوار ماشین در حال مسافرت توی مسیر تصادف می کنند و پدر فوت میکند. نیروهای امدادی پسر رو به بیمارستان منتقل می کنند. زمانی که رییس بیمارستان برای بررسی وضعیت جسمانی پسر به ملاقاتش می آيد با تعجب متوجه میشود که این فرد همان پسر خودش است.
🔒اگر پدر فوت کرده، پس رییس بیمارستان چه کسی است؟ آیا ما این جا با یک معما و مساله پیچیده خانوادگی روبرو هستیم؟
🔐اگر خطای #تفکر_قالبی در مورد جنسیت وجود نداشت بیشتر ما جواب درست را می توانستیم حدس بزنیم. رئیس بیمارستان مادر پسر بود. اما ما این #استریوتایپ را داریم که رئیس بیمارستان قاعدتاً یک مرد است و اصلاً ذهن ما اجازه حل این معما را به ما نمیدهد.
📍 اینها شیرازی هستند، پس... هستند.
آنها شمالی هستند، پس... هستند.
همه مردها ... هستند.
شما زن ها همتون ...
ایرانی‌ها... هستند ولی خارجی‌ها ... هستند.
متولد ماه... هستی پس بی قید و بندی!
اهالی فلان شهر همه قاچاقچی هستن
طرف بنز داره پس...
و هزاران مثال دیگر
🖌خطای تفکر قالبی ترکیبی از نگرش و پیشداوری‌هاست که به گروهی خاص تعمیم‌یافته و اغلب هم نادرست است. به عبارتی کسانی تفکر قالبی دارند که فکر می‌کنند همه افراد یک گروه از یک ویژگی معین برخوردارند.
🔻"کلیشه" به قطعه فلزی از آلیاژ گفته می شود که تصویر یا نوشته ای را بر روی آن به صورت برجسته حک می کنند تا با استفاده از آن بتوان تصویریا نوشته مورد نظر را عینا به تعدادی زیاد تکثیر کرد. رسانه ها برای ساختن پیام هایی همه فهم و با تیراژ بالا به ساده سازی آن نیاز دارند لذا به کلیشه سازی روی می آورند. رسانه ها تصویر سازی ثابت و تنگ نظرانه ای درباره اشخاص، یا تصورات قالبی درخصوص موضوعاتی خاص، ایجاد می کنند. هرکلیشه دو ویژگی مهم دارد: نخست این که به سهولت نمی توان آن را تشخیص داد و دوم اینکه واجد بار معنایی منفی است.
📍 پس رسانه ها نه تنها موضوعات را برای فکر کردن به ما می دهند بلکه چگونه فکر کردن را هم با تفکرات قالبی به ما یاد می دهند.
🌞چه کنیم که از خطای #تفکرقالبی یا کلیشه سازی در امان بمانیم.
📍تکنیک "سه ثانیه مکث"
معمول آن است که میان قضاوت درباره یک شی ،شخص ،پدیده و به زبان آوردنِ آن قضاوت، تقریباً زمانی وجود ندارد و به همان سرعتی که در ذهنِمان قضاوت شکل می گیرد آن قضاوت را بیان می کنیم؟!
اگر چند روز تمرین کنیم که بین آنچه در ذهن مان می گذرد و آن چه می گوییم فقط سه ثانیه تاخیر بیاندازیم مغز ما فرصت پیدا می کند که در مورد آن، نه به صورت خودکار که به صورت خودآگاه تفکر و سپس قضاوت و اظهار نظر کند.
در آن سه ثانیه فقط یک سوال از خود بپرسیم: آیا برای آنچه می خواهم بگویم شواهد،اسناد و دلیل کافی دارم ؟
همین تاخیر سه ثانیه‌ای و همان سوال ساده را میشود در فوروارد کردن یک پیام یا به اشتراک‌گذاری مجدد آن پیام در شبکه های اجتماعی،یا روابط خانوادگی و اجتماعی و....... به کار برد.
#محمدحسین_نژادی
پژوهشگر سواد رسانه
@HOD8HOD
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
💠 زامبی واقعی کیست؟
🔸 آیا می‌دانید اسم زامبی نام یک جنگجوی مسلمان برزیلی بوده که با استعمارگران هلندی مبارزه می‌کرده است؟
اما از طریق کلیشه‌سازی رسانه‌ها اسم زامبی را نماد هیولاهای آدم‌خوار کردند ...
#زامبی_پالمارس
#جنگجوی_مسلمان_برزیلی
#کلیشه_سازی
@HOD8HOD
🔸 آیا می‌دانید اسم زامبی نام یک جنگجوی مسلمان برزیلی بوده که با استعمارگران هلندی مبارزه می‌کرده است؟
اما از طریق کلیشه‌سازی رسانه‌ها اسم زامبی را نماد هیولاهای آدم‌خوار کردند ...
#زامبی_پالمارس
#جنگجوی_مسلمان_برزیلی
#کلیشه_سازی
@HOD8HOD