هُدهُد"علوم شناختی و رسانه "
1.9K subscribers
1.78K photos
855 videos
61 files
768 links
مطالعات رسانه
@mmhn1361
Download Telegram
#در_خدمت_و_خیانت_رسانه_ها
فضای مجازی وچالش های پیش رو

مطهره یوسف نژاد، دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی

شاید از آن زمان که گیدنز در کتاب جامعه شناسی کاریکاتوری از یک کودک و دختر جوانی را که از طریق چت کردن با هم آشنا شده بودند نیاورده بود ، هیچ کسی تصور نمی کرد روزی این کاریکاتور اغراق آمیز به واقعیت بپیوندد و در فضای مجازی مرزهای جنسی،سنی و قومی از هم فروبپاشد. این روزها فضای مجازی برای بسیاری از ما تبدیل به یک دغدغه ی روز شده است به طوری که انجام دادن مهم ترین کارهایمان هم با استفاده از آن انجام می گردد. از انجام خرده فعالیت های اقتصادی مثل خرید اینترنتی وسایل ضروری خانه گرفته تا انجام بخشی از آداب اجتماعی مثل تبریک گفتن و تسلیت گفتن به آشنایان و دوستان و یا افرادی که حتی یک بار هم آن ها را ندیده ایم. امروزه نوجوانان و جوانان ایرانی برای تطبیق دادن برنامه ی روزانه ی خود با این فضا ، دست به تلاش های بسیار می زنند.

آنها زمان زیادی را با گوشی های هوشمند سپری می کنند و به نوعی بیشتر اوقات خود را در فضای مجازی سپری می کنند. اما چرا این فضا برای نوجوانان و جوانان هیچگاه تکراری نمی گردد؟ یکی از دلایل این امر متنوع بودن کارکترها و سوژه های فضای مجازی است. اگر خاطرتان باشد زمانی در فضای مجازی چالش #همین_الان_یهویی به پرشمارترین هشتک تبدیل شده بود و بسیاری از جوانان برای انداختن عکسهایی از خود در محیطهای اجتماعی مثل خانه ، محل کار ، پارک و..... تلاش می کردند. اما اگر دقت کرده باشید این عکس ها در آن واحد گرفته نمی شد و بسیار شکیل تر و جذاب تر از واقع می نمود و در واقع آن "نقاب اجتماعی" که هر کنشگر برای نشان دادن خود به دیگران از آن استفاده می کند ، در این افراد دیده می شد.

یکی از چالش های پرطرفدار دیگر چالش #سلفی است که معادل فارسی آن خودانگاره است این چالش هم به دنبال بازنمایی فرد ایجاد شده است. فردی که سعی دارد خود را در فضای مجازی آن طوری که" می پسندند " نشان دهد. فرد در قبال واکنش های مختلف بازخوردهای متفاوتی از خود نشان می دهد. در واقع گذاشتن تصاویری از خود به منظور گرفتن تاییدی است از جانب دیگران نه نظرات واقع بینانه.

گاهی گرفتن برخی خودانگاره ها فرد را با خطرات جدی مثل افتادن از برج، پرت شدن از رودخانه و سایر اتفاقات ناگوار روبرو می سازد اما از دید فرد آن چیزی که مهم است "بهتر دیده شدن" است. اخیرا چالش #کلیشه_برعکس در فضای مجازی با استقبال فراوانی در بین سایر چالش ها روبرو شده و بسیاری از کلیشه های اجتماعی را وارونه جلوه می دهد تا نزد مخاطب طنزآمیز نشان داده شود. می توان ادعا نمود که این کلیشه بیشتر در اعتراض به کلیشه های جنسیتی ، شکل گرفته و قصد دارد آن ها را زیرسوال ببرد چون معمولا در آن جای زن و مرد عوض می گردد و به دنبال آن نقش های آنان نیز جابجا می گردد. مشخص نیست که این کلیشه تا چه زمانی دوام خواهد آورد و چه وقت جای خود را به کلیشه ی جدیدتر می دهد. اما چرا فضای مجازی توانسته جای بقیه ی رسانه های اجتماعی مثل تلویزیون و کتاب را بگیرد؟

آنچه که از مصادیق فوق می توان نتیجه گرفت این است که فضای مجازی با ساختن چالش ها و کلیشه های جدید باعث می گردد تا با ایجاد تنوع های اینچنینی این فضا را برای مخاطبین خود سرگرم کننده سازد و مخاطب را منتظر برنامه ای نگه دارد که از آن بی خبر است . شاید دلیل دیگری که باعث شده فضای مجازی در بین رسانه های دیگر برگ برنده داشته باشد ، در دسترس بودن آن نسبت به سایر رسانه ها باشد. چون فرد در هر محیطی می تواند از آخرین اخبار و تحولات آگاه شود و درمورد این تحولات نظرات خود را با دیگران به اشتراک بگذارد. قابلیت دیگر این فضا تبدیل شدن آن به همه ی رسانه های دیگر است هرچند که محدودیت های خاص خود را هم دارد.

با توجه به مطالب گفته شده باید خاطر نشان کرد که استفاده از هر وسیله ای در کنار آثار و پیامدهای مثبت ، نکات منفی خود را هم دارد.فضای مجازی هم از این قاعده مستثنی نیست. پیامدهایی که این فضا میتواند با خود به همراه آورد عبارتند از : بحران هویت ، آسیبهای اخلاقی ، افت تحصیلی ، بروز رفتارهای پرخاشگرانه و بسیاری از آسیبهای دیگر که می توان به آنها اشاره نمود. شاید یکی از افرادی که می توانند به کودکان و نوجوانان کمک کنند نزدیک ترین افراد به آنها یعنی والدین شان باشند. گوشی های هوشمند که بعضی از والدین از آن برای سرگرم شدن کودکانشان استفاده می کنند شاید در برهه ای آن ها را آرام نگه دارد اما این آرامش پیش از طوفان گاهی باعث خسارات زیادی به کانون گرم خانواده گردد. از آنجایی که گوشی های هوشمند و لپ تاپ ها دنباله ی وسایل ارتباطی قدیمی تری مثل روزنامه هستند، ما باید از این وسیله ی ارتباطی در زمان خاصی و به منظور اطلاع رسانی استفاده کنیم .

@hod8hod 🕊🕊🕊
شبیر:
#در_خدمت_و_خیانت_رسانه_ها

دکتر طاهره جعفری/جامعه شناس
✳️ نوجوانان و #فضای_مجازی

یکی از آسیبهای جدی وخطراتی که این روزها کودکان و نوجوانان را تهدید میکند، عبارت است از وابستگی شدید و یا اعتیاد به رسانه های جدید از جمله #اینترنت، #فضای_مجازی، #بازیهای_کامپیوتری و حتی #تلویزیون و #فیلم ها و #کارتون های اکشن و خیالی است.
اگر بخواهیم نگاهی جامع به همه ابعاد این امر بیندازیم، باید به سه بخش: دلایل گرایش ،آسیب های گرایش و راهکارهای مقابله توجه کنیم.
در ابتدا به دلایل این گرایش، در زندگی روزمره، نگاهی بیندازیم.
۱- فرار از کودکان و نیازهای واقعی آنها
به تکرار دیده ام تبلت و یا گوشی در اختیار کودکی قرار دارد و زمانی که از والدینش پرسیده ام که آیا میدانند این پدیده چه مضراتی دارد؟ گاها خندیده اند که بزارید از شرش برای چند ساعت خلاص بشم.
چند روز پیش از مادر جوانی که در یک آرایشگاه زنانه، مزون فروش لباس داشت، این سوال را پرسیدم و گفت خدا خیر بدهد به کسانی که این گوشی و تبلت را اختراع کردند. حداقل این بچه زمین میشینه من بتونم کار کنم. برایش گفتم زیاد زمان نمیبرد که نتوانید این تبلت را از این کودک بگیرید و آن روز است ناچار می شوید از این مرکز مشاوره به آن یکی بروید و افسوس امروز را بخورید که میتوانستید به جای این تبلت، از خاموش کردن کودکتان با بازی و گفتگو و سایر سرگرمی ها استفاده کنید.
البته در این مواقع، خانواده ها در صدد توجیه اشتباهشان بر می آیند و اغلب میگویند نه بچه من زیاد کاری به تبلت و گوشی ندارد مگر بعضی مواقع و آنهم چند دقیقه، در حالیکه ممکن است از ابتدا تا انتهای یک جلسه، انتظار یک نوبت پزشکی و یا آرایشگاه و ... کودک سرش را از تبلت بلند نکند.
البته ما ایرانی ها متاسفانه همیشه از خطاهای خود و فرزندانمان حمایت کرده ایم غافل از اینکه دود هر تربیتی ابتدا به چشم والدین می رود نه دیگران که دورتر ایستاده اند.
۲- قدرت طلبی کودکان
دلیل دوم گرایش کودکان به این ابزار ، عدم موفقیت و رضایتمندی از ارتباط بین فردی با انسانهاست، کودکان هر چقدر از بودن با انسان ها و اطرافیان، که در راس همه والدین و خواهر و برادر می باشند، احساس خرسندی کنند ، کمتر به این ابزار گرایش دارند. شاخصه ای که سبب جلب نظر کودکان در این ابزار می شود؛ عبارت است از توانایی کنترل آنها توسط کودک، به عبارت ساده تر کودکان به راحتی میتوانند به گوشی و تبلت، هر چه را که میخواهند ، دیکته کنند و با یک کلیک برنامه ای باز و بسته و یا شروع و پایان می یابد و این اوج قدرت کودک را نشان می دهد . در ضمن لازم نیست کودک به حرف و یا نصایح گوشی و تبلت گوش فرا دهد و هر زمان احساس کند، برنامه و فیلم و بازی را دوست ندارد، صفحه را میبندد و از شرش خلاص میشود. پس توانایی کنترل و قدرت طلبی نسبت به ابزار یکی از دلایل محبوبیت آنهاست. کودکان در بازی واقعی گاهی مجبورند از طرفبن بازی اطاعت کنند و یا بازی را واگذار کنند و این مطلوب شخصیت های قدرت نگر نیست.
۳- نزاع ها و جدل های خانوادگی
اختلاف و بگو مگوهای خانوادگی، گاه سبب میشود، کودک به گوشه امنی پناه ببرد و انتقام اطرافیان را از ابزار در اختیار خود بگیرد. شاید دیده باشید کودکانی که وقتی فریاد میزنند، گوشهای خود را میگیرند و حاضر به شنیدن سخنان طرف مقابل نیستند. این کودکان در حال فرار از موقعیتی دوست نداشتنی هستند. البته این موقعیت ها با توجه به درجه حساسیت کودکان بستگی دارد. به عبارت دیگر ممکن است در یک خانواده، نزاع والدین به کتک کاری برسد تا کودک در صدد ترک موقعیت برآید و در خانواده دیگری گفتگوی بلندتر والدین با هم، برای این احساس کافی باشد.
۴- ناهماهنگی والدین در تربیت
همانطور که بارها پیش از این عرض کرده ام یکی از مهمترین دلایل موفقیت والدین در تربیت صحیح کودک، هماهنگی هر دو در دستورالعمل های رشد کودک است. بعنوان مثال مادر به کودک میگوید فلان لباس را بپوشد و پدر همان لحظه میگوید، لازم نیست، هر چه دوست داری بپوش عزیزم و یا برعکس. به محض نمایان شدن اختلاف و شکل گیری لشکر های دو گانه، نوبت به یارکشی می رسد و فرزند در هر موقعیتی که به نفعش باشد ، یار پدر یا مادر می شود. و تبلت و گوشی تبدیل می شود به یار دائمی که همیشه باب میل کودک عمل میکند.
۵- جذابیت محتوا
نمیتوانیم جذابیت و کشش های محتوایی این ابزار را ندید بگیریم. چه بسا که هیچ یک از عوامل بالا در مورد کودکی صدق نکند ولی دچار اعتیاد اینترنتی شده است. محتوای غیر تکراری، تمام نشدنی و خیال بر انگیز این ابزار نقش مهمی در محبوبیت آنها برای مخاطب دارد.
اگر بخواهم به دلایل کامل گرایش کوکان و نوجوانان به این ابزار بپردازم شاید روزها، زمان لازم باشد.‌اما به این چند مورد که اولویت بالاتری دارند اکتفا میکنم.

🆔 @hod8hod 🕊🕊🕊
انکار و اقناع نماینده سراوان
#شهروند_خبرنگار
#افکار_عمومی
#در_خدمت_و_خیانت_رسانه_ها

نماینده سراوان در مجلس در اقدامی غیرمنتظره افکار عمومی را غافلگیر و نام این شهر را در جهان طنین انداز کرد.

26 آذرماه کلیپی روی شبکه های اجتماعی بارگذاری و به صورت میلیونی دست بدست شد که نشان می داد محمد باسط درازهی نماینده مردم سراوان در مجلس با حضور در گمرک از موضع آمرانه و البته بدور از نزاکت و ادب در صدد به کرسی نشاندن اراده خود است.

وقتی این کلیپ در فضای دوم به سرعت ترند شد، این نماینده ابتدا دستپاچه و با انتخاب تاکتیک انکار آنرا جعلی خواند! هر چند در واکاوی هیات نظارت بر نمایندگان و دیگر مراکز خلاف این ادعا به اثبات رسید.

این نماینده که با فرافکنی در صدد بود با استفاده از اهرم مجلس مجازات دیگری را به کارکنان گمرک تحمیل کند، دست بکار تهییج نمایندگان و هیات رئیسه مجلس شد.

او همراه گروهی از نمایندگان همفکر با به حاشیه راندن موضوع جان باختن ناباورانه چند کودک در زاهدان، موضوع منازعه خود را برجسته کرد و بجای به مجلس کشاندن وزیر آموزش و پرورش با کشاندن وزیر اقتصاد به مجلس و تشکیل جلسه غیرعلنی، طلبکارانه وانمود کرد منافع شخصی بر منافع عمومی مرجح است.

حرکت نمایشی نماینده سراوان قبل از اینکه به نتیجه برسد با قدرت نمایی افکار عمومی و بیان تجربیات شهروند- خبرنگاران در رسانه های اجتماعی به ضد خود تبدیل شد و مجلس نیز طی 24 ساعت با خالی کردن پشت او به صف منتقدان این نماینده پیوست.

پیام رسان تلگرام با بازتاب سریع داوری افکار عمومی و انعکاس پویش های پادقدرت در بزنگاههای سیاسی و اجتماعی امکان پنهان کاری را از صاحبان قدرت سلب کرده است.

نماینده سراوان وقتی حرکت تبلیغی خود را شکست خورده دید چاره ای جز اقناع، عقب نشینی از ادعاها و عذرخواهی پیش روی خود نداشت.

حجت اله عباسی
@hod8hod 🕊🕊🕊
#در_خدمت_و_خیانت_رسانه_ها

#تلگرام، رسانه ملی ایران

به گفته رئیس مرکز فناوری اطلاعات ایران، زمان حضور ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی حدود ۳۰ برابر زمان مطالعه روزنامه و ۹ برابر زمان کتابخوانی است.

آخرین آمار مربوط به سال ۹۶ می‌گوید که از بین شبکه‌های اجتماعی، #تلگرام با ۹۴/۵ درصد و پس از آن #اینستاگرام با ۴۳/۱ درصد بیشترین عضویت را داشته‌اند.

همچنین به گفته مدیرکل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی وزارت فرهنگ و ارشاد:

مرجعیت رسانه‌ای در کشور از رسانه داخلی به رسانه‌های خارجی تغییر کرده و نخبگان سیاسی، فکری و سرمایه‌ای کشور مخاطب رسانه خارجی هستند.

رسانه غالب طبقه متوسط جامعه نیز #فضای_مجازی است و طبقات پایین‌دستی نیز از رسانه‌های دولتی استفاده می‌کنند هر‌چند که #ماهواره هم دارند .

بالغ بر ۶۰ درصد از مردم به #اینترنت دسترسی دارند. یعنی چیزی حدود ۵۵ میلیون نفر که از این تعداد، بین ۴۰ تا ۴۵ میلیون نفر از تلگرام استفاده می‌کنند و در واقع رسانه ملی ایران تلگرام است.

اینستاگرام رسانه دوم و #توییتر با ۱۰ میلیون مشترک رسانه سوم مجازی در کشور است. اکثر افراد فعال در حوزه سیاسی در توییتر حضور دارند. توییتر رسانه گروه نخبگانی است که گروه مرجع هم هستند.

@hod8hod 🕊🕊🕊