🔰 موتور محرک استعمار

🔷 ناسیونالیسم را می‌توان در زمره نشانه‌ها و ابزارهای گسترش و تکوین نظام استعماری دانست. اقتصاد سرمایه‌داری نیز با نشانه‌هایی از توسعه راهبردی براساس ناسیونالیسم شکل گرفت. الگوهای مداخله‌گرایی قدرت‌های بزرگ در اواخر قرن نوزدهم با تغییرات بنیادین روبرو شد.

🔶 علت اصلی آن را می‌توان در شکل‌گیری موج دوم انقلاب صنعتی دانست. چنین فرآیندی در دهه 1880 شکل گرفت. آمریکا و آلمان را می‌توان به عنوان بازیگرانی دانست که خود را با تحولات تکنولوژیک هماهنگ کردند. روندهای جدید در انقلاب صنعتی آثار خود را بر راهبردهای نظامی و امنیتی قدرت‌های بزرگ به جا گذاشت.

♦️ الگوی مداخله‌گرایی و راهبرد شکل‌گرفته در سیاست بین‌الملل اواخر قرن نوزدهم عموماً تحت تأثیر موج‌های انقلاب تکنولوژیک بوده است. ناسیونالیسم اروپایی را باید موتور محرک قدرت‌یابی کشورهایی دانست که تلاش داشتند تا کنترل نظام جهانی را بر اساس پیروزی در مرکز نظام استعماری آغاز کنند.

💠 به همین دلیل است که سازوکارهای ناسیونالیسم، زمینه‌های لازم برای توسعه جنگ‌های منطقه‌ای در اروپا را اجتناب‌ناپذیر کرد. ناسیونالیسم را باید در زمره سازوکارهای مکمل جنگ در روند تکوین نظام استعماری دانست.

📖 کتاب جهان با کنترل از راه دور، نوشته ابراهیم متقی

#استعمار
#ناسیونالیسم


📌@canoon_org


https://b2n.ir/estemar1

🔰روشنفکران ملّی‌گرا

💠بر اثر ناکامی‌های مشروطه گفتمان جدید در نزد روشنفکران ایرانی شکل گرفت. این گفتمان نشانه‌های مختلفی داشت که روشنفکران جوان سرخورده از مشروطه با استفاده از آن سردمداری تفکر سیاسی را بر عهده گرفتند.

▪️تجددگرایی، دیکتاتوری مصلح و ناسیونالیسم مهم‌ترین نشانه‌های گفتمان در حال شکل‌گیری بودند و حاملان این گفتمان هم روشنفکران سابقاً مشروطه‌خواهِ خسته و ناامید از اوضاع کشور بودند.

🔸جذابیت این گفتمان در آن سال‌ها پیامد هرج و مرج پس از مشروطه و خطر فروپاشی جامعه ایرانی در کوران جنگ جهانی اول و سال‌های پس از آن بود. در آن شرایط که خطر تجزیه و تفرقه گسترش یافته بود، وحدت ملی بر مبنای ناسیونالیسم به آرمان روشنفکران تبدیل شد.

🔹روشنفکران این دوره نیز بر این باور بودند که ناسیونالیسم باید زمینه‌های نظری وحدت ملی را فراهم آورد و دولت باید تکیه بر آن اقوام پراکنده ایرانی را به ملتی واحد تبدیل کند؛ بنابراین یکپارچگی ملی با تکیه بر ناسیونالیسم یکی از دل‌مشغولی‌های اصلی تجددخواهان ایرانی در این دوره است.

▫️این گفتمان نشان‌دهنده چرخشی در گفتمان روشنفکران ناکام انقلاب مشروطه در دست‌یابی به اهدافشان است، روشنفکرانی که شخصیت مورد نظر خود را در رضاخان یافتند.

🔻با آغاز سلطنت رضاخان آخرین بازمانده‌های گفتمان مشروطه‌خواهی هم به حاشیه رانده شد و گفتمان جدید شکل گرفت که دارای عناصری چون غرب‌گرایی، ناسیونالیسم، سکولاریسم و دولت مطلقه نوسازی بود.

📖کتاب انقلاب اسلامی چرا، نوشته سید مجید حسینی

#مشروطه
#ناسیونالیسم


📌@canoon_org


https://b2n.ir/meli2

🔰ناسیونالیسم از دیدگاه هابز باوم


♦️نظریه هابز باوم درباره ملت و ناسیونالیسم بخشی از طرح گسترده او برای نگارش تاریخ مدرنیته است. او، ناسیونالیسم را نتیجه طبیعی انقلاب صنعتی و طغیان‌های سیاسی در قرن اخیر می‌داند. از دیدگاه هابز باوم، ملت‌ها و ناسیونالیسم فرآورده‌های «مهندسی اجتماعی» هستند.

🔹به نظر وی، دورۀ بین سال‌های ۱۸۷۰ تا ۱۹۱۴ را می‌توان دوره سنت‌های ابداعی به شمار آورد. این دوره هم‌زمان با پیدایش سیاست توده‌ای است. ورود بخش‌هایی از جامعه (که تا آن زمان کنار گذاشته شده بود) به عرصه سیاست، معضلات بی‌سابقه‌ای را برای حکمرانانی پدید آورد که حفظ اطاعت، وفاداری و همکاری اتباعشان را هر روز دشوارتر از دیروز می‌دیدند؛ اتباعی که اینک «شهروند» خوانده می‌شدند و فعالیت‌های سیاسی‌شان دست‌کم در قالب انتخابات باید مد نظر قرار می‌گرفت.

🔸ابداع سنت اصلی‌ترین راهبردی بود که نخبگان حاکم برای مقابله با تهدید ناشی از دموکراسی توده‌ای به آن متوسل شدند. در نتیجه این رویدادها، «ناسیونالیسم از طریق کلیسای ملی، خانواده سلطنتی یا دیگر سنت‌های انسجام‌بخش جایگزین انسجام اجتماعی-دینی گردید یا به‌عبارتی به ابزار وجود گروهی و دسته جمعی و ... مبدل شد».

ماهنامه زمانه، شماره ۷۰، تیرماه ۱۳۸۷، ص ۴۸




#ملت
#هابز_باوم
#ناسیونالیسم
#آموزش_مفاهیم


📌@canoon_org


https://b2n.ir/habz

🔶در کتاب قرارداد اجتماعی اثر #ژان_ژاک_روسو، وطن چنین تعریف شده است:
#وطن سرزمینی است که گروهی از مردم با یکدیگر بر محور پیمانی اجتماعی زندگی می کنند و نوعی از حکومت را در میان خود برپا کرده اند.

🔷ولی این تعریف از وطن با دیدگاه اسلام نسبت به دولت، مطابقت ندارد؛چرا که وطن اسلامی عبارت است از همه سرزمین های مسلمان نشین که تحت نظارت حکومت واحد اسلامی بر اساس قانون اسلام که از جانب خداوند یکتا برای بشر فرستاده شده اداره می شود.

🔻از جمله اندیشمندان مسلمانی که در تشریح و بکارگیری مفهوم وطن دقت و حساسیت نشان می دهند، می توان #شهید_مدرس و #اقبال_لاهوری را نام برد. بحث از مفهوم وطن در عصر ایشان بحثی است که همزاد ناسیونالیسم است. یعنی بعدی که به مفاخر نژادی، عصبیت های قومی و تظاهر به آب و خاک پرستی اهمیت می دهد.

🔺نگرش و تلقی که افرادی همچون اقبال و مدرس از آن نفرت داشته اند و این نفرت به حدی عمیق است که احساس ملی گرایی را بزرگترین دشمن اسلام و مسلمین دانسته و دین را مایه وحدت و منشا قدرت می دانند نه عصبیت و نژاد را.

📖کتاب #اندیشه_سیاسی_شهید_مدرس نوشته ی #رضا_عیسی_نیا

#نژاد
#ملی_گرایی
#ناسیونالیسم
📌@canoon_org

🔶در آرای #نیکولو_ماکیاولی ، تفسیر #اومانیستی از انسان به عنوان موجودی استیلا طلب ارائه می شود. ماکیاولی به عنوان پدر سیاست استکبار غرب مدرن، از مروّجان #سکولاریسم_اومانیستی بود. مفهوم مرکزی مورد توجه ماکیاولی، تعریف مدرن «قدرت» به عنوان ابزاری برای رسیدن به اغراض نفسانیت مدارانه است.

🔷تعریف #ماکیاول از سیاست (که حول هسته مفهومی قدرت استیلاطلبِ خودبنیادِ سوژه نفسانیِ مدرن سیر می کند و از جهاتی، صورت بسط یافته تفسیر #پیکودلا_میراندولا از نسبت میان انسان و هستی است) در تمام #تاریخ_غرب_مدرن از زمان او تا امروز مقبول همۀ ایدئولوگ ها، فیلسوفان و سیاست مداران مدرنیست واقع گردیده و کلیت نظام سیاست مدرن بر محور آن چرخیده است.

💢مفهوم ماکیاولی سیاست (که باطن و جان و حقیقت سیاست مدرن است) در #لیبرالیسم و #سوسیالیسم_مدرن، همان قدر اصالت و موضوعیت دارد که در #فاشیسم، #ناسیونالیسم، #فمینیسم و ... اصیل است. #هارولد_لاسکی از اهمیت و میزان تأثیرگذاری آراء ماکیاولی در اندیشه سیاسی رنسانس و نیز غرب مدرن و به عنوان الگوی مطلوب خویش یاد می کند.

📖کتاب #درباره_آزادی به قلم #شهریار_زرشناس

#غرب
#آزادی
#مدرنیته


📌@canoon_org

🔶قرن حاضر، معرکه ایدئولوژی هاست؛ ایدئولوژی هایی چون مارکسیسم، #ناسیونالیسم، #لیبرالیسم، فاشیسم و #آنارشیسم که ریشه در سده نوزدهم دارند و در قرن بیستم لیبرالیسم، #مارکسیسم و فاشیسم توانستند نظام های سیاسی و اقتصادی خود را ایجاد کنند و اکنون نیز در جهان شاهد این ویژگی ها هستیم:

🔹نظام #کمونیسم و #سوسیالیسم که نزدیک به نصف مردم دنیا، آن را تنها راه رهایی از ستم سرمایه داری می دانستند شکست خورده و دنیا چشم به راه روزنه ای دیگر برای رهایی است.
🔸نظام لیبرال-دموکراسی غرب که از همان آغاز با مشکلاتی همراه بود، اینک با سیاست های #آمریکا و #اروپا ضعف خود را بیش از گذشته نشان داده.
🔹غرب رها شده از خرافه #مسیحیت در جستجوی راه عقلانی به سوی معنویت است.
🔸#اسلام به عنوان کارآمدترین دین، با عقلانیت، اصول و جامعیت فروعش، شاخص های کمی یک اقتدار جهانی را با داشتن جمعیتی در حدود یک پنجم جمعیت جهان داراست.
🔹 ارتباط گسترده مردم جهان در سایه وسایل ارتباطی جدید.
🔸رقابت جدی بین المللی تمدن ها، فرهنگ ها و ادیان برای جهانی کردن خودشان.



📖کتاب #عرفان_و_شریعت به قلم #سید_یحیی_یثربی

#جهان
#ایدئولوژی



📌@canoon_org

🔰هویت سازی؛رویای پهلوی

🔶 پیوند ملی‌گرایی و تاریخ‌نگاری و تأثیر و تأثر این دو بر یکدیگر از جمله موضوعات برجسته، ماندگار و دوران‌سازی است که طی دوران معاصر در ایران و جهان در قالب تاریخ‌نویسی‌های ملی‌گرایانه و مدرن تبلور یافته است. رویکردی که با برجسته‌سازی برهه باستانی ایران و به حاشیه راندن اهمیت دوره اسلامی در هویت ایرانی، پیشینه ایرانیان را در گذشته باستانی خویش خلاصه می کند. این رویکرد علاوه بر این که از نظر روشی و نظری در تاریخ‌نگاری صحیح نیست؛ بلکه شواهد تاریخی نیز نافی مدعای این نگاه به تاریخ ایران است.

#پهلوی
#شابک
#ملی_گرایی
#تاریخ_نگاری
#هخامنشیان
#ناسیونالیسم
#کوروش_کبیر
#داریوش_اول
#معرفی_کتاب
#محمد_علی_فروغی
#علی‌_محمد_طرفداری
#جشن_های_2500_ساله
#تاریخ‌نگاری_و_ملی‌گرایی_در_ایران


📌@canoon_org

🔷 پیدایش تاریخ نگاری جدید در ایران، با نفوذ و گسترش اندیشه ناسیونالیسم در ایران هم زمان شد. از سوی دیگر به دلیل وجود مسائل و معضلاتی چون سلطه استعماری استبداد، وجود هویت های پراکنده و مشکلات اقتصادی و اجتماعی ناسیونالیسم به گفتمان مسلط جامعه و به تبع آن تاریخ نگاری ناسیونالیستی به رویکرد مسلط تاریخ نگاری جدید تبدیل شد.

🔶 از سوی دیگر در این زمان با پی جویی علت عقب ماندگی و انحطاط ایران کشفیات باستان شناسی و غبار زدایی از بخش مهمی از تاریخ باستان توسط شرق شناسی، نژادگرایی و اسلام ستیزی اندیشه های باستان گرایانه به شدت در بین مورخان و نویسندگان ایرانی گسترده شد با این زمینه ها تاریخ نگاری جدید ایرانی عمدتاً به یک تاریخ نگاری ناسیونالیستی بر بستر و زمینه باستان گرا تبدیل شد.

💢 با بررسی متون تاریخ نگاری و آموزشی چنین می نماید که این مؤلفه ها در بازپرداخت هویت جدید ایرانی تأثیرگذار بوده است و دولت پهلوی با بهره گیری از این تاریخ نگاری در جهت دستیابی به اهداف سیاسی و فرهنگی خود، به ویژه کسب مشروعیت و القای این هویت به آحاد جامعه، تلاش وافری داشت.

📖کتاب #تاریخ_نگاری_و_ملی_گرایی_در_ایران_معاصر به کوشش #علی_محمد_طرفداری


#تاریخ_نگاری
#شرق_شناسی
#ناسیونالیسم
#آموزش_مفاهیم



📌@canoon_org

🔶 #ماکیاولی را می توان پدر علم سیاست مدرن دانست در واقع در آراء ماکیاولی، #جوهر، چکیده و روح حاکم بر سیاست مدرن غربی به روشنی و با صراحت توصیف شده است. جوهر پلید و رذالت باری که در آراء ماکیاولی هست و چهره او را منفور کرده است ریشه در پلیدی و رذالت ذاتی سیاست مدرن دارد که ماکیاولی تا حدودی با صراحت و فارغ از پرده پوشیهای مرسوم از آن سخن گفته است. ماکیاولی در سال ۱۴۶۹م به دنیا آمد و در سال ۱۵۱۳م کتاب معروف «#پرنس» را نوشت. مدتی بعد هم کتاب گفتارها را به رشته تحریر درآورد. مؤلفه های اصلی اندیشه سیاسی ماکیاولی در این دو اثر ظاهر گردیده است ماکیاولی به سال ۱۵۲۷م درگذشت.

🔷 در آراء ماکیاولی به روشنی تفسیر اومانیستی از انسان (به عنوان موجودی استیلاطلب با محرک ها و اغراضی که در پیش گفتیم) ارائه می شود. ماکیاولی به عنوان پدر سیاست استکبار غرب مدرن از مروجان #سکولاریسم اومانیستی بود. مفهوم مرکزی مورد توجه ماکیاولی تعریف مدرن قدرت به عنوان ابزاری برای رسیدن به اغراض نفسانیت مدارانه است. تعریف ماکیاول از سیاست که (حول هسته مفهومی قدرت استیلا طلب خودبنیاد سوژه نفسانی مدرن سیر می کند و از جهاتی، صورت بسط یافته تفسیر #پیکودلا_میراندولا از نسبت میان انسان و هستی است) در تمام تاریخ غرب مدرن از زمان او تا امروز مقبول همۀ ایدئولوگ ها، فیلسوفان و سیاست مداران #مدرنیست واقع گردیده و کلیت نظام سیاست مدرن بر محور آن چرخیده است.

💢مفهوم ماکیاولی سیاست (که باطن و جان و حقیقت سیاست مدرن است) در #لیبرالیسم و #سوسیالیسم مدرن همان قدر اصالت و موضوعیت دارد که در #فاشیسم، #ناسیونالیسم، #فمینیسم و ... #هارولد_لاسکی پس از توصیف اهمیت و میزان تأثیرگذاری آراء ماکیاولی در اندیشه سیاسی رنسانس و نیز غرب مدرن در توضیح «پرنس» به عنوان سیاست مدار مطلوب ماکیاولی می نویسد: «شهریار (پرنس) نمونه انسان جدید زمان ماکیاول است. او می داند در جست وجوی چیست و چه میخواهد با سرسختی هدف خود را دنبال می کند؛ به طور آشکار مادی است؛ به دنیای دیگر که از معتقدات ذهنی قرون وسطاست عقیده ندارد؛ سود و فایده اساس و محور نظرات او را تشکیل می دهد؛ مقاصد او دنیایی و غیر مذهبی است؛ دولتی خلق میکند که منحصرا به این دنیا توجه دارد .... شخصیت شهریار (پرنس) کاریکاتور و تصویر ناقصی از دوران ماکیاول نیست؛ بلکه در حقیقت راهنمای آیندگان است.»

📖 کتاب #درباره_آزادی به قلم #شهریار_زرشناس


#آموزش_مفاهیم

📌@canoon_org