#Мақолалар #Раддия

БАНДАЛАРНИНГ ФЕЪЛЛАРИ
(Абул Баракот Насафийнинг “Ал-Эътимод фил эътиқод” асари асосида)

Аҳли сунна уламолари айтади: “Бандаларнинг феъллари (иш-ҳаракатлари) ҳақиқатан Аллоҳ таоло яратган нарсалардир. Саҳоба ва тобеинлар ҳам шу фикрда бўлган”.

Бандаларнинг иш-ҳаракатлари Аллоҳнинг яратгани ва уларнинг касбидир. Яъни, банданинг иш-ҳаракатини Аллоҳ таоло яратади. Банда ишни қилади, аммо у ишни яратиш Аллоҳдан бўлади. Иш-ҳаракат бандага нисбат берилса, “қилди” дейилади. Аллоҳ таолога нисбат берилса, “яратди” дейилади. Яъни, уриниш бандадан бўлади, яратиб, вужудга чиқариш Аллоҳдан бўлади. Аллоҳ халқ қилмаса, банда ҳар қанча уринмасин, бирор натижа чиқмайди[1].

Жабарийлар ва уларнинг бошлиғи Жаҳм ибн Сафвон: “Бандада бирор иш-ҳаракат ҳам, ихтиёр ҳам, қудрат ҳам йўқ. Булар титраётгандаги ва томир ургандаги каби мажбурий ҳаракатлар саналади. Иш-ҳаракат бандаларга мажозан нисбат берилади. У бажарувчига (инсоннинг ўзига) эмас, балки тана аъзоларга нисбат бериш лозим бўлган нарсалар қабилидандир”, деган. Уларнинг наздида “Зайд келди. Амр кетди”, деган гаплар “Бола ўсди. Соч оқарди”, деган билан баробардир...

Батафсил: 👉 https://www.bukhari.uz/?p=30691

📝 Lotin alifbosida o‘qing

Яқинларингизга улашинг!
🌐 bukhari.uz 💬 Telegram 📱 Facebook 📹 Instagram 💬Twitter 📹 YouTube 📹 TikTok 💬 OK 🍔 Taplink

#Мақолалар #Ҳадис #Бухорийга_эҳтиром

ЯХШИ ДАМ – МЕҲНАТГА ҲАМДАМ

Уйқудан уйғонганда тасбеҳ айтиш, таҳорат қилиш ва намоз ўқиш Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг йўлларидир. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сиздан бирингиз уйқуда эканида шайтон гарданига учта тугун тугади ва ҳар бирига: “Сенда узун тун бор, шундай экан ухла!” дейди. У уйғонганда, Аллоҳни зикр қилса, битта тугун ечилади. Таҳорат қилса, яна бир тугун ечилади. Намоз ўқиса, эса яна битта тугун ечилади. Шунда у ғайратли, тетик ва кўнгли равшан ҳолда тонг орттиради. Агар ундай қилмаса, кўнгли хира, дангаса ҳолда тонг орттиради”, дедилар” [11].

Динимиздаги ушбу кўрсатмалар инсоннинг яхши ухлаб, дам олишига хизмат қилади. Шу билан бирга, ажр-савобга эриштиради. Яхши дам олган киши соғлом бўлиб, кўзлаган мақсадига нисбатан осон етади. Халқимиз хордиқни бежизга “Яхши дам – меҳнатга ҳамдам” деб эътироф этмаган(Имом Бухорий ривояти)...

Батафсил: 👉 https://www.bukhari.uz/?p=30732

📝 Lotin alifbosida o‘qing

Яқинларингизга улашинг!
🌐 bukhari.uz 💬 Telegram 📱 Facebook 📹 Instagram 💬Twitter 📹 YouTube 📹 TikTok 💬 OK 🍔 Taplink

#Мақолалар

УСТОЗНИНГ ШОГИРДИГА ДЕГАНЛАРИ
Ўн учинчи дарс. Омонатдорлик.

Эй ўғлим! Омонатдорлик – инсонни безайдиган энг гўзал фазилат. Унинг зидди хиёнат бўлади. Хиёнат инсонни шарманда қиладиган ва қадрини пастлатадиган энг ёмон разилликдир.

Омонатдорлик фазилат аҳлининг безаги, илм аҳлининг зийнатидир. У ва ростгўйлик пайғамбарларнинг сифатлари саналади.

Эй ўғлим! Омонатдор бўл. Бировнинг обрўсига ҳам, молига ҳам, бошқа нарсасига ҳам хиёнат қилма. Дўстларингдан бирортаси молини сенга омонат қилиб берса, хиёнат қилмасдан сўраган заҳоти қайтар. Ёки сенга сирини омонат сифатида айтса, уни энг ишончли ва азиз одамингга ҳам фош қилма.

Эй ўғлим! Ётоқхонада ҳамроҳларинг бўлади. Улар ўз анжомларини сенга омонат қолдириб кетган бўлса, йўқлигида бирор нарсасига қўлингни чўза кўрма. Бошқалар яқинлашиши учун ҳам имкон яратма...

Батафсил: 👉 https://www.bukhari.uz/?p=30755

📝 Lotin alifbosida o‘qing

Яқинларингизга улашинг!
🌐 bukhari.uz 💬 Telegram 📱 Facebook 📹 Instagram 💬Twitter 📹 YouTube 📹 TikTok 💬 OK 🍔 Taplink

#Мақолалар #Ҳадис #Бухорийга_эҳтиром

ИЖТИМОИЙ ЙИҒИН ОДОБЛАРИ

Жамиятдаги муаммоларнинг ечимини топиш ва турли фикрларни эшитиб, тўғри қарор чиқариш учун ижтимоий йиғинлар ўтказилади. Қаерда инсон ё жамоа манфаатлари учун суҳбат бўлса, у фойдали, ботил сўзлар гапирилса, ғийбат, чақимчилик ва бўҳтон қилинса, аксинча, зарарли йиғин бўлади.

Ўтирган кишини ўрнидан турғизмаслик ҳам одобдир. Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: “Биронтангиз ўзи ўтириши учун бир кишини жойидан турғизиб юбормасин. Лекин жой беринглар, сиғишинглар”(Имом Бухорий ривояти)...

Батафсил: 👉 https://www.bukhari.uz/?p=30777

📝 Lotin alifbosida o‘qing

Яқинларингизга улашинг!
🌐 bukhari.uz 💬 Telegram 📱 Facebook 📹 Instagram 💬Twitter 📹 YouTube 📹 TikTok 💬 OK 🍔 Taplink

#Мақолалар

УСТОЗНИНГ ШОГИРДИГА ДЕГАНЛАРИ
Ўн тўртинчи дарс. Иффатли бўлиш.

Эй ўғлим! Иффат яхшиларнинг хулқидир. У билан хулқлангинки, сенга мустаҳкам ўрнашиб олсин. Кўзи тўқ бўлиш ҳам иффатдан. Ейдиган овқатингни муҳтожлар ва дўстларингдан қизғанма. Одамлар қўлидаги нарсани билишга интилмаслигинг ҳам иффатдир. Таоминг ва ўткинчи нарсаларингни кўпайтиришга ошиқ бўлма. Ҳавойи нафсингга қарши кураш. У сени бузуқ ишларга ундаса, бўйсинма.

Эй ўғлим! Қорнини нон билан тўйғизадиган киши уни гўшт, мева ва ширинликлар билан тўйинтирадиган кабидир. Иккаласи ҳам тўйганда ошқозонига ҳеч нарса тиқа олмайди. Бойларнинг егани ҳам, камбағалларники ҳам ҳаммаси нажосатга айланиб кетади.

Эй ўғлим! Кўзи тўқ инсон бўл. Ҳазм бўлиб кетиши билан лаззати ҳам йўқоладиган луқма сабабли ўзингни пастга урма. Қаерга борсанг ҳам қилмишингнинг шармандалиги сени таъқиб этади...

Батафсил: 👉 https://www.bukhari.uz/?p=30896

📝 Lotin alifbosida o‘qing

Яқинларингизга улашинг!
🌐 bukhari.uz 💬 Telegram 📱 Facebook 📹 Instagram 💬Twitter 📹 YouTube 📹 TikTok 💬 OK 🍔 Taplink

#Мақолалар #Ҳадис #Бухорийга_эҳтиром

САЛОМНИ ЁЙИНГ, САЛОМАТ БЎЛАСИЗ!

Салом инсон зоти яратилгандан буён давом этиб келмоқда. Саломлашиш исломнинг шиори ва Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатлари бўлиб, ўзида тинчлик, меҳр­муҳаббат, дўстлик ва яхшиликларни мужассам этган. Инсон айниқса изтиробга тушганда, қоронғу тунларда ва чўлу биёбонда ёлғиз қолганда бу фазилатнинг қадрини сезади. Салом берган киши биродарига тинчлик ва хурсандчилик бағишлайди. Ундан ҳадик ва васвасани кетказади.

Саломлашиш саломатлик ва омонлик гарови ҳамдир. Баро розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Саломни ёйинг, саломат бўласиз”, дедилар”(Имом Бухорий ривояти)...

Батафсил: 👉 https://www.bukhari.uz/?p=30900

📝 Lotin alifbosida o‘qing

Яқинларингизга улашинг!
🌐 bukhari.uz 💬 Telegram 📱 Facebook 📹 Instagram 💬Twitter 📹 YouTube 📹 TikTok 💬 OK 🍔 Taplink

#Мақолалар

«ЖОНЛИ» ВА «ЖОНСИЗ» ТАРБИЯ

«Агар огоҳсан сен – шоҳсан сен.
Агар шоҳсан сен – огоҳсан сен»

Албатта, халқимиз, жумладан ёш авлод ғарб фан-техникаси, маданияти, адабиёти, санъатининг илғор жиҳатларини инкор этмайди. Бироқ ғарбда дин ва одобга зид бўлган қарашларнинг кўпчиликка сингдирилиши оқибатида юзага келган «оммавий маданият» тушунчасини ғарб зиёлиларининг ўзи «ғарбнинг муаммоси» сифатида баҳолаётганини ҳамда «оммавий маданият»нинг маънавий-ахлоқий тубанликларини ёшларимиз қанча тез англаса, шунча яхши...

Батафсил: 👉 https://www.bukhari.uz/?p=30960

📝 Lotin alifbosida o‘qing

Яқинларингизга улашинг!
🌐 bukhari.uz 💬 Telegram 📱 Facebook 📹 Instagram 💬Twitter 📹 YouTube 📹 TikTok 💬 OK 🍔 Taplink

#Мақолалар #Ҳадис

ИЗН СЎРАШ – НАЗАРНИ ПОКИЗА САҚЛАШ УЧУНДИР

Инсон ҳаёти қавм-қариндош, қўни-қўшни, маҳалла-кўй билан чамбарчас боғлиқдир. Табиийки, одамлар орасида борди-келди, хабарлашиш, маслаҳат сўраб бориш каби ўзаро муносабатлар юзага келади. Инсон бирор хонадонга борганда, киришга изн сўраши исломдаги гўзал одоб-ахлоқ саналади.

Рибъий ибн Ҳирошдан бундай ривоят қилинади: “Бизга Бану Омирдан бир киши қуйидагиларни айтиб берди. У Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам уйда эканларида: “Кирсам майлими?” деб изн сўради. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ходимга: “Чиқиб анави кишига изн сўрашни ўргат. “Ассалому алайкум, кираверайми?” дегин, деб айт”, дедилар. Ҳалиги одам бу гапларни эшитди ва: “Ассалому алайкум, кирсам майлими?” деди. Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам изн бердилар ва у кирди”(Абу Довуд ривояти)...

Батафсил: 👉 https://www.bukhari.uz/?p=30955

📝 Lotin alifbosida o‘qing

Яқинларингизга улашинг!
🌐 bukhari.uz 💬 Telegram 📱 Facebook 📹 Instagram 💬Twitter 📹 YouTube 📹 TikTok 💬 OK 🍔 Taplink

#Мақолалар #Бухорийга_эҳтиром #Ҳадис

БЕМОРНИ ЙЎҚЛАГАН КИШИ ЖАННАТ ХУРФАСИДА БЎЛАДИ

Ҳар бир инсон касал бўлади. Бу баъзида кучли, баъзида енгил кечади. Ривоятларга кўра, фақат Фиръавн касал бўлмаган экан. Бу унда ғурур ва кибр ошишига олиб келган. Аслида касаллик ҳам имтиҳон, ҳам раҳмат бўлади. Баъзан енгил касаллик ўзидан кейин келадиган оғир дардни қайтаради. Бу вақтда мўмин киши имтиҳонга сабрли бўлиши ва дардининг даъвосини маърифат билан излаши лозим бўлади.

Абу Ҳурайра разияллоҳу анҳу ривоят қилади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳ бирор дард берган бўлса, албатта, шифосини ҳам бергандир”[1].

Динимизда бемор кишини йўқлаб, ҳолидан хабар олиш мўминнинг мўминдаги ҳаққи ҳисобланади(Имом Бухорий ривояти)...

Батафсил: 👉 https://www.bukhari.uz/?p=31061

📝 Lotin alifbosida o‘qing

Яқинларингизга улашинг!
🌐 bukhari.uz 💬 Telegram 📱 Facebook 📹 Instagram 💬Twitter 📹 YouTube 📹 TikTok 💬 OK 🍔 Taplink

#Мақолалар

УСТОЗ ОТАНГДАН УЛУҒ!

Ҳар бир инсон зоти учун эса энг биринчи устози – унинг ОТА-ОНАСИДИР! Зеро уни тарбиялашни ҳали бу дунёга келмасидан олдинроқ бошлайди. Туғилиши биланоқ то ота-онанинг ўзи бу дунёдан ўтмагунча, ўз фарзандига меҳрибонлик қилиб ўтади...

Шунинг учун ҳам ҳар бир ақл-заковатли, фаҳм-фаросатли одам «Устозлар ва мураббийлар» байрам кунида ҳам энг биринчи бўлиб ўзининг доимий пешқадамлари бўлмиш ўз ота-онасидан бошлаб, устоз ва мураббийларини кўнгилларини шод қилиб, бебаҳо, бетакрор ва беқиёс дуоларидан баҳраманд бўлишга шошилади.

Батафсил: 👉 bukhari.uz/?p=31507

📝 Lotin alifbosida o‘qing

Яқинларингизга улашинг!
🌐 bukhari.uz 💬 Telegram 📱 Facebook 📹 Instagram 💬Twitter 📹 YouTube 📹 TikTok 💬 OK 🍔 Taplink