#رخنما #روزنامهنگاری
🔸 خبر و شبکههای اجتماعی
مقایسه #شبکههای_اجتماعی با دنیای #روزنامهنگاری را فقط در یک صورت میتوان صورت داد و آن اینکه اگر خبری در رسانه وجود نداشته باشد؛ مخاطب مجبور به پیگیری آن از طریق #شبکههایاجتماعی میشود. عمده اخباری که بر روی شبکههای اجتماعی منتشر میشود، چندان موثق نیست و انتظاری به غیر از این داشتن از شبکه اجتماعی غلط است. برای اعتماد به این شبکهها باید #سواد_رسانهای خود را بالا ببریم. پس نمیتوان انتظار درستی همه اخبار را در شبکههای اجتماعی داشت. روزنامهنگاری همیشه در کانون اتفاقات قرار دارد و چشم سوم #مخاطبان است. مشروعیتی را که #روزنامهنگاران دارند، شبکههای اجتماعی ندارند. هر کس میتواند در شبکههای اجتماعی یک نوع #روزنامهنگاری_بدون_کارت را تجربه کند؛ اما خبرهایش سندیت و مشروعیت لازم را به سختی کسب میکند. این روزنامهنگار است که میتواند به خبر سندیت ببخشد و به صورت تحقیقی با آن برخورد کند؛ کاربر عادی نمیداند دست یافتن به مشروعیت و سندیت تا چه اندازه سخت است. شبکههای اجتماعی از لحاظ بافت و ساختار اساساً #مرکزگریز بوده و به همین خاطر به لحاظ ماهوی با #رسانههای_جریان_اصلی متفاوت هستند. شبکههای اجتماعی به کندوی عسلی شبیه هستند که زنبورهای متفاوتی دارد و هر زنبوری در آن میتواند ترجیح دهد یکی را لایک (like) یا فالو (follow) کند و دیگری را نه.
کاربران شبکههای اجتماعی نیاز به آموزش از جانب روزنامهنگاران ندارند. به کسی چه ارتباطی دارد که آنها میخواهند خانه خود را چگونه اداره کنند، اما این آموزش را میتوانی برای روزنامه نگاران در نظر گرفت.
#روزنامهنگاریحرفهای در عرصه عکس و فیلم در حال باختن به شبکههای اجتماعی است. شبکههای اجتماعی به دلیل اینکه از نظر عددی به بیش از یک میلیارد نفر میرسند شانس بیشتری برای پیروزی در بخش فیلم و عکس دارند و فکر میکنم در آینده در حوزه صدا هم رسانههای چاپی هم بازی را به شبکههای اجتماعی خواهند باخت. با این حال، رسانههای اجتماعی به صورت لحظهای و سانتیمانتال به موضوعات میپردازند و عموما برخورد تحقیقی با مسائل ندارند.
کاربران شبکههای اجتماعی کارهایی را بلد نیستند که روزنامه نگاران آنها را به خوبی بلدند و به همین دلیل است که همچنان رسانههای حرفهای جایگاه خود را حفظ کردهاند.
باید دست روزنامهنگاران را باز بگذارند و آنها را از تماس و حضور در شبکههای اجتماعی منع نکنند و بدانیم شبکههای اجتماعی حوزههای خبری هستند که باید به آن مدام سر بزنیم. به روزنامهنگاران میتوان آموخت که شبکههای اجتماعی یک حوزه خبری جدید است : اصلیترین #ارزشخبری برای روزنامهنگاران کماکان ارزش #فراگیری یا همان #دربرگیری است. بنابراین شبکههای اجتماعی را باید به عنوان پدیدهای فراگیر در نظر بگیریم. روزنامهنگاران باید بیاموزند که چگونه از قابلیتهای شبکهها و رسانههای اجتماعی در خبررسانی استفاده کنند. روزنامهنگاران باید به طور مستقل با منابعی که مورد استناد #کاربران شبکههای اجتماعی قرار میگیرند؛ به عنوان منبع خبری گفتگو کنند و در واقع به تعقیب خبری موضوع از زاویه خودشان بپردازند و صرفا به نقل قول کردن از شبکههای اجتماعی اکتفا نکنند.
روزنامهنگاران اگر میخواهند سوژهای را به صورت حرفهای مطرح کنند میتوانند سوژههایشان را در شبکههای اجتماعی مطرح کنند؛ به بحث بگذارند و نظر سنجی کنند و از بازخوردهای کاربران آنها به خوبی سود ببرند.
شبکههای اجتماعی رقیب رسانهها نیستند. شبکههای اجتماعی برای خودشان سبکهای متفاوت روایت را ایجاد کردهاند اما بر روی کار روزنامهنگاران حرفهای تاثیری نگذاشتهاند.
در هر نقطه از جهان که نهادهای مدنی محدودیت داشته باشند، شبکههای اجتماعی در آن نقاط بیشتر مطرح میشوند. در آمریکا و کشورهای اروپایی، بسیاری از شهروندان حتی نمیدانند #فیسبوک چیست و البته برخی هم عضوهای فعال شبکههای اجتماعی هستند. شبکههای اجتماعی جریانساز اصلی نیستند هر جا نهادهای مدنی در معذوریت باشد این شبکهها بیشتر نمود پیدا میکنند.
شبکههای اجتماعی، #تمپلیت از پیش تعریف شدهای دارند. داراییهای کاربران در شبکههای اجتماعی گوناگون متعلق به آن شبکهها است و دیگر امکان انتقال و جابه جایی وجود ندارد شما نمیتوانید مطلب خودتان را مثلا از #توییتر به #فیسبوک ببرید و در نهایت زمانی که تمایل به ادامه فعالیت نداشته باشید، فقط میتوانید صفحه خود را متوقف کنید.
▫️چکیده دیدگاههای #یونس_شکرخواه در قبال بحث خبر رسانی در شبکههای اجتماعی
▫️نشست خبر رسانی در شبکههای اجتماعی، چهارشنبه ۲۲ مرداد ۹۳ در دفتر مطالعات و برنامهریزی رسانهها در تهران برگزار شد.
🔸 خبر و شبکههای اجتماعی
مقایسه #شبکههای_اجتماعی با دنیای #روزنامهنگاری را فقط در یک صورت میتوان صورت داد و آن اینکه اگر خبری در رسانه وجود نداشته باشد؛ مخاطب مجبور به پیگیری آن از طریق #شبکههایاجتماعی میشود. عمده اخباری که بر روی شبکههای اجتماعی منتشر میشود، چندان موثق نیست و انتظاری به غیر از این داشتن از شبکه اجتماعی غلط است. برای اعتماد به این شبکهها باید #سواد_رسانهای خود را بالا ببریم. پس نمیتوان انتظار درستی همه اخبار را در شبکههای اجتماعی داشت. روزنامهنگاری همیشه در کانون اتفاقات قرار دارد و چشم سوم #مخاطبان است. مشروعیتی را که #روزنامهنگاران دارند، شبکههای اجتماعی ندارند. هر کس میتواند در شبکههای اجتماعی یک نوع #روزنامهنگاری_بدون_کارت را تجربه کند؛ اما خبرهایش سندیت و مشروعیت لازم را به سختی کسب میکند. این روزنامهنگار است که میتواند به خبر سندیت ببخشد و به صورت تحقیقی با آن برخورد کند؛ کاربر عادی نمیداند دست یافتن به مشروعیت و سندیت تا چه اندازه سخت است. شبکههای اجتماعی از لحاظ بافت و ساختار اساساً #مرکزگریز بوده و به همین خاطر به لحاظ ماهوی با #رسانههای_جریان_اصلی متفاوت هستند. شبکههای اجتماعی به کندوی عسلی شبیه هستند که زنبورهای متفاوتی دارد و هر زنبوری در آن میتواند ترجیح دهد یکی را لایک (like) یا فالو (follow) کند و دیگری را نه.
کاربران شبکههای اجتماعی نیاز به آموزش از جانب روزنامهنگاران ندارند. به کسی چه ارتباطی دارد که آنها میخواهند خانه خود را چگونه اداره کنند، اما این آموزش را میتوانی برای روزنامه نگاران در نظر گرفت.
#روزنامهنگاریحرفهای در عرصه عکس و فیلم در حال باختن به شبکههای اجتماعی است. شبکههای اجتماعی به دلیل اینکه از نظر عددی به بیش از یک میلیارد نفر میرسند شانس بیشتری برای پیروزی در بخش فیلم و عکس دارند و فکر میکنم در آینده در حوزه صدا هم رسانههای چاپی هم بازی را به شبکههای اجتماعی خواهند باخت. با این حال، رسانههای اجتماعی به صورت لحظهای و سانتیمانتال به موضوعات میپردازند و عموما برخورد تحقیقی با مسائل ندارند.
کاربران شبکههای اجتماعی کارهایی را بلد نیستند که روزنامه نگاران آنها را به خوبی بلدند و به همین دلیل است که همچنان رسانههای حرفهای جایگاه خود را حفظ کردهاند.
باید دست روزنامهنگاران را باز بگذارند و آنها را از تماس و حضور در شبکههای اجتماعی منع نکنند و بدانیم شبکههای اجتماعی حوزههای خبری هستند که باید به آن مدام سر بزنیم. به روزنامهنگاران میتوان آموخت که شبکههای اجتماعی یک حوزه خبری جدید است : اصلیترین #ارزشخبری برای روزنامهنگاران کماکان ارزش #فراگیری یا همان #دربرگیری است. بنابراین شبکههای اجتماعی را باید به عنوان پدیدهای فراگیر در نظر بگیریم. روزنامهنگاران باید بیاموزند که چگونه از قابلیتهای شبکهها و رسانههای اجتماعی در خبررسانی استفاده کنند. روزنامهنگاران باید به طور مستقل با منابعی که مورد استناد #کاربران شبکههای اجتماعی قرار میگیرند؛ به عنوان منبع خبری گفتگو کنند و در واقع به تعقیب خبری موضوع از زاویه خودشان بپردازند و صرفا به نقل قول کردن از شبکههای اجتماعی اکتفا نکنند.
روزنامهنگاران اگر میخواهند سوژهای را به صورت حرفهای مطرح کنند میتوانند سوژههایشان را در شبکههای اجتماعی مطرح کنند؛ به بحث بگذارند و نظر سنجی کنند و از بازخوردهای کاربران آنها به خوبی سود ببرند.
شبکههای اجتماعی رقیب رسانهها نیستند. شبکههای اجتماعی برای خودشان سبکهای متفاوت روایت را ایجاد کردهاند اما بر روی کار روزنامهنگاران حرفهای تاثیری نگذاشتهاند.
در هر نقطه از جهان که نهادهای مدنی محدودیت داشته باشند، شبکههای اجتماعی در آن نقاط بیشتر مطرح میشوند. در آمریکا و کشورهای اروپایی، بسیاری از شهروندان حتی نمیدانند #فیسبوک چیست و البته برخی هم عضوهای فعال شبکههای اجتماعی هستند. شبکههای اجتماعی جریانساز اصلی نیستند هر جا نهادهای مدنی در معذوریت باشد این شبکهها بیشتر نمود پیدا میکنند.
شبکههای اجتماعی، #تمپلیت از پیش تعریف شدهای دارند. داراییهای کاربران در شبکههای اجتماعی گوناگون متعلق به آن شبکهها است و دیگر امکان انتقال و جابه جایی وجود ندارد شما نمیتوانید مطلب خودتان را مثلا از #توییتر به #فیسبوک ببرید و در نهایت زمانی که تمایل به ادامه فعالیت نداشته باشید، فقط میتوانید صفحه خود را متوقف کنید.
▫️چکیده دیدگاههای #یونس_شکرخواه در قبال بحث خبر رسانی در شبکههای اجتماعی
▫️نشست خبر رسانی در شبکههای اجتماعی، چهارشنبه ۲۲ مرداد ۹۳ در دفتر مطالعات و برنامهریزی رسانهها در تهران برگزار شد.
#یونسکو #ارتباطات #اطلاعات #رسانه
– تلاشهای بینالمللی در جهت گسترش #آزادی_رسانهها میباید از طریق اقدامهایی در جهت بهبود #امنیت_روزنامهنگاران تکمیل شود. تهدید علیه روزنامهنگاران به اشکال مختلف فیزیکی، اقتصادی و یا تهدید در فضای مجازی در حقیقت قلب آزادی مطبوعات را نشانه رفته است. سازمان ملل متحد با درک اهمیت این مسئله و بهروز بودن آن، برنامه عملی برای تأمین امنیت روزنامهنگاران و مقابله با عدم تعقیب قضایی جرایم ارتکابی علیه آنان را که توسط یونسکو تهیه و تدوین شده بود تصویب کرد. این برنامه عمل، چارچوب کلی همکاریها بین مقامهای ذیصلاح دولتی، سازمانهای مختلف ملی و بینالمللی، جامعه مدنی و رسانهها را مشخص کرده و هدف اصلی آن بهبود امنیت روزنامهنگاران و مقابله با عدم رسیدگی قضایی به جرایم علیه آنان است. وظیفه اصلیِ برقراری هماهنگی میان تلاشهای سازمانهای تخصصی وابسته به #سازمان_ملل در چارچوب این برنامه عمل، به #یونسکو محول شده است و این سازمان همچنین وظیفه ارتقاء و پیشرفت عملی و اجرای این برنامه را با همکاری همه طرفهای ذینفع و مرتبط، چه در چارچوب سازمان ملل و چه خارج از این چارچوب برعهده دارد.
– فنآوریهای اطلاعاتی و ارتباطی به عوامل اصلی دستیابی به اهداف توسعه مورد توافق بینالمللی تبدیل شده است. کشورها و شهروندان آنها از منافع این فناوریها که باعث ازدیاد فرصتهای دگرگونیشده است، بیش از پیش بهرهمند می شوند. پایگاههای اطلاعاتی، فرصتهای آموزشیِ با کیفیتتری را در اختیار دانشآموزان و معلمان و افرادی که در مناطق دورافتاده جهان زندگی میکنند قرار داده است. فنآوریهای اطلاعاتی و ارتباطی، امکان دسترسی باز و نامحدود به تحقیقات علمی را برای پژوهشگران جوان فراهم کرده است. این فنآوریها، فرصتهای بیسابقهای را برای بهبود اشاعه آموزش و ارتقا توانمندیهای معلمان در اختیار آنها قرار می دهد. سرانجام، فنآوریهای ارتباطی و اطلاعاتی ابزارهای لازم را در اختیار همه شهروندان، زن و مرد و نیز کسانی که با معلولیت زندگی میکنند، قرار می دهد تا از توسعه و گسترش علوم بهرهمند شوند.
– بعضی از مسائل همچون آزادی بیان، جنبهها و ابعاد اخلاقی جامعه اطلاعاتی، تنوع زبانی در فضای مجازی و تبدیل #شکاف_دیجیتال به #فراگیری_دیجیتال هنوز لاینحل باقی مانده است. بنابراین یونسکو به همه طرفهای ذینفع بهویژه کشورهای عضو کمک خواهد کرد تا تلاشهای خود را در جهت دستیابی به تفاهم در اینگونه مسائل افزایش دهند.
– یونسکو در تلاشهای خود برای حمایت از ایجاد جوامع معرفتی از رویکردی راهبردی و استراتژیک بهره میگیرد. رویکرد یونسکو این است که به کشورهای عضو در جهت بهرهبرداری از فرصتهای بهکارگیری روزافزون ICT و جریان دادهها و اطلاعات کمک کند و به حلِ مسائل مرتبط با جامعه اطلاعاتی یاری رساند. در این چارچوب، یونسکو همچنان به تلاشهای خود در جهت تبادلنظر و بررسی چالشهای سیاسی، اخلاقی و اجتماعی جوامع معرفتی پایدار و فراگیر ادامه خواهد داد. سازمان بهویژه به دنبال آن است که محتوای فضای مجازی، فنآوریها و رویهها جهانی و همگانی باشد و این امر بر اساس قواعد و استانداردهای فنیِ باز و مجوزهای باز که امکان مشارکت و تبادل آزاد و قانونی اطلاعات و گردآوری اطلاعات را از گروههای اجتماعی فراهم میکند، امکانپذیر است تا همکاریها و نوآوریها در سطح محلی، ملی و بینالمللی مؤثر و پایدار باشد.
– با وجود این، فقط زمانی پتانسیل بالقوه ICT به فعل در میآید و تحقق میپذیرد که همه شهروندان در استفاده از فنآوریها در زندگی روزمره مهارت داشته باشند. به همین دلیل، یونسکو تلاش خواهد کرد تا یادگیری مورد توجه قرار بگیرد و در مرکز جوامع معرفتی باشد: از یک سو، فنآوریهای اطلاعاتی و ارتباطی ابزاریاند که به کشورها اجازه میدهند تا بخش عظیمی از علاقهمندان به یادگیری را در تمامی سنین تحت پوشش قرار دهند و از سوی دیگر میباید به تمامی شهروندان بهویژه زنان و مردان جوان کمک کرد تا فنآوریها را درک کنند تا به این طریق بتوانند در تحقق توسعه پایدار، مشارکتی خلاق داشته باشند.
– در این خصوص، #اینترنت از جایگاه ویژهای برخوردار است و یونسکو همچنین چندزبانی و احترام به تنوع فرهنگی در فضای مجازی را مورد تشویق و حمایت قرار خواهد داد.
– تلاشهای بینالمللی در جهت گسترش #آزادی_رسانهها میباید از طریق اقدامهایی در جهت بهبود #امنیت_روزنامهنگاران تکمیل شود. تهدید علیه روزنامهنگاران به اشکال مختلف فیزیکی، اقتصادی و یا تهدید در فضای مجازی در حقیقت قلب آزادی مطبوعات را نشانه رفته است. سازمان ملل متحد با درک اهمیت این مسئله و بهروز بودن آن، برنامه عملی برای تأمین امنیت روزنامهنگاران و مقابله با عدم تعقیب قضایی جرایم ارتکابی علیه آنان را که توسط یونسکو تهیه و تدوین شده بود تصویب کرد. این برنامه عمل، چارچوب کلی همکاریها بین مقامهای ذیصلاح دولتی، سازمانهای مختلف ملی و بینالمللی، جامعه مدنی و رسانهها را مشخص کرده و هدف اصلی آن بهبود امنیت روزنامهنگاران و مقابله با عدم رسیدگی قضایی به جرایم علیه آنان است. وظیفه اصلیِ برقراری هماهنگی میان تلاشهای سازمانهای تخصصی وابسته به #سازمان_ملل در چارچوب این برنامه عمل، به #یونسکو محول شده است و این سازمان همچنین وظیفه ارتقاء و پیشرفت عملی و اجرای این برنامه را با همکاری همه طرفهای ذینفع و مرتبط، چه در چارچوب سازمان ملل و چه خارج از این چارچوب برعهده دارد.
– فنآوریهای اطلاعاتی و ارتباطی به عوامل اصلی دستیابی به اهداف توسعه مورد توافق بینالمللی تبدیل شده است. کشورها و شهروندان آنها از منافع این فناوریها که باعث ازدیاد فرصتهای دگرگونیشده است، بیش از پیش بهرهمند می شوند. پایگاههای اطلاعاتی، فرصتهای آموزشیِ با کیفیتتری را در اختیار دانشآموزان و معلمان و افرادی که در مناطق دورافتاده جهان زندگی میکنند قرار داده است. فنآوریهای اطلاعاتی و ارتباطی، امکان دسترسی باز و نامحدود به تحقیقات علمی را برای پژوهشگران جوان فراهم کرده است. این فنآوریها، فرصتهای بیسابقهای را برای بهبود اشاعه آموزش و ارتقا توانمندیهای معلمان در اختیار آنها قرار می دهد. سرانجام، فنآوریهای ارتباطی و اطلاعاتی ابزارهای لازم را در اختیار همه شهروندان، زن و مرد و نیز کسانی که با معلولیت زندگی میکنند، قرار می دهد تا از توسعه و گسترش علوم بهرهمند شوند.
– بعضی از مسائل همچون آزادی بیان، جنبهها و ابعاد اخلاقی جامعه اطلاعاتی، تنوع زبانی در فضای مجازی و تبدیل #شکاف_دیجیتال به #فراگیری_دیجیتال هنوز لاینحل باقی مانده است. بنابراین یونسکو به همه طرفهای ذینفع بهویژه کشورهای عضو کمک خواهد کرد تا تلاشهای خود را در جهت دستیابی به تفاهم در اینگونه مسائل افزایش دهند.
– یونسکو در تلاشهای خود برای حمایت از ایجاد جوامع معرفتی از رویکردی راهبردی و استراتژیک بهره میگیرد. رویکرد یونسکو این است که به کشورهای عضو در جهت بهرهبرداری از فرصتهای بهکارگیری روزافزون ICT و جریان دادهها و اطلاعات کمک کند و به حلِ مسائل مرتبط با جامعه اطلاعاتی یاری رساند. در این چارچوب، یونسکو همچنان به تلاشهای خود در جهت تبادلنظر و بررسی چالشهای سیاسی، اخلاقی و اجتماعی جوامع معرفتی پایدار و فراگیر ادامه خواهد داد. سازمان بهویژه به دنبال آن است که محتوای فضای مجازی، فنآوریها و رویهها جهانی و همگانی باشد و این امر بر اساس قواعد و استانداردهای فنیِ باز و مجوزهای باز که امکان مشارکت و تبادل آزاد و قانونی اطلاعات و گردآوری اطلاعات را از گروههای اجتماعی فراهم میکند، امکانپذیر است تا همکاریها و نوآوریها در سطح محلی، ملی و بینالمللی مؤثر و پایدار باشد.
– با وجود این، فقط زمانی پتانسیل بالقوه ICT به فعل در میآید و تحقق میپذیرد که همه شهروندان در استفاده از فنآوریها در زندگی روزمره مهارت داشته باشند. به همین دلیل، یونسکو تلاش خواهد کرد تا یادگیری مورد توجه قرار بگیرد و در مرکز جوامع معرفتی باشد: از یک سو، فنآوریهای اطلاعاتی و ارتباطی ابزاریاند که به کشورها اجازه میدهند تا بخش عظیمی از علاقهمندان به یادگیری را در تمامی سنین تحت پوشش قرار دهند و از سوی دیگر میباید به تمامی شهروندان بهویژه زنان و مردان جوان کمک کرد تا فنآوریها را درک کنند تا به این طریق بتوانند در تحقق توسعه پایدار، مشارکتی خلاق داشته باشند.
– در این خصوص، #اینترنت از جایگاه ویژهای برخوردار است و یونسکو همچنین چندزبانی و احترام به تنوع فرهنگی در فضای مجازی را مورد تشویق و حمایت قرار خواهد داد.