عرصه‌های‌ ارتباطی

#موزه 🔸 پوستر و شعار سال ۲۰۲۱ شورای بین‌المللی موزه‌ها (ICOM) منتشر شد‌.
@museum_tourism

244 views12:30

🔸جای خالی کاریکاتور در روزنامه‌ها
#پژمان_موسوی - روزنامه شرق
کسی نمی‌داند چرا از یک روزی به بعد، ستون کاریکاتور در روزنامه‌ها حذف شد، اهمیت #کارتون و کاریکاتور در روزنامه‌ها رنگ باخت و آنهایی هم که این ستون و رویکرد را حفظ کردند، به کاریکاتورها و کارتون‌های خارجی روی آوردند و هر روز عرصه را بر کاریکاتوریست‌ها و کارتونیست‌های داخلی تنگ‌تر کردند.
البته حدس‌هایی می‌توان زد؛ مهم‌ترین حدس، ارزان‌تر تمام شدنِ صفحات و صرفه‌جویی در قیمت تمام شده‌ی روزنامه‌هاست.
حدس دیگر، تفسیرپذیر بودن و احتمال خوانش‌های نادرست و در نتیجه بالا رفتن خطرِ برخورد و توقیفِ روزنامه‌ها از رهگذرِ کارتون و #کاریکاتور است؛ احتمالی که یک بهانه‌ی خوب برای حذفِ این ستون را به تصمیم‌گیران و سردبیران روزنامه‌ها داده و دستِ آنها را در حذف آن باز گذاشته است.
احتمالِ سوم، تزیینی دانستن کارتون و کاریکاتور در ذهنیتِ بسیاری از مدیران و سردبیران است، چون آنها کارتون و کاریکاتور را جزیی لازم و ضروری از روزنامه‌نگاری نمی‌دانند، به راحتی کمر به حذف آن می‌بندند و آن را از صفحات روزنامه‌ها حذف می‌کنند.
علت هر چه که باشد، تفاوتی در نتیجه نمی‌کند: نتیجه، حذف یا کمرنگ شدن کارتون و کاریکاتور در روزنامه‌های امروزِ ایران است؛ نتیجه‌ای که یک جای خالی بزرگ در روزنامه‌ها ایجاد کرده و انگار که کسی به فکرِ پر کردن این جای خالی بزرگ نیست.
تمام حدس‌های مطرح شده، یک پیش فرض اساسی دارد: اینکه کارتون و کاریکاتور جزیی لازم از روزنامه‌نگاری نیست و بود و نبودش تفاوت چندانی برای روزنامه‌ها ندارد.
انگار که هر چه کارتونیست‌ها و کاریکاتوریست‌های مطبوعاتی ایران بعد از دوران شکوفاییِ مطبوعات در خرداد 76 رشته‌اند،در کسری از ثانیه پنبه شده و دست کسی هم به جایی نمی‌رسد.
واقعیت هم این است که وقتی مدیران مسئول و سردبیران،دیگر کاریکاتور را جزیی مهم از روزنامه نمی‌دانند، چه تفاوتی دارد علتِ اصلی‌اش صرفه‌جویی در هزینه‌ها باشد یا کاستن از خطرِ توقیف؟ مهم، آن تفکر غلطی است که کاریکاتور و کارتون را بی‌اهمیت و غیر ضرور می‌داند.
بخشی مهم از روزنامه‌نگاری معاصر که اهمیتش کمتر از سایر ستون‌ها و بخش‌های یک روزنامه که نیست هیچ، گاه می‌تواند مهم‌تر و تاثیرگذارتر از سایر بخش‌ها هم باشد.
کاریکاتور، بخشی جدایی‌ناپذیر از روزنامه‌نگاری است، این موضوع را هر روز باید فریاد زد.کاریکاتور حرف دارد، پیام دارد، تامل و تفکر را بر می‌انگیزاند و قابل فهم و درک برای طیف زیادی از مخاطبان است. هزینه‌ها اگر زیاد است، تاوان آن را نباید کاریکاتوریست‌های ایرانی بدهند چرا که بخشی از جایگاهی را که روزنامه‌های منتقد و مستقل در ایران امروز دارند، مدیون تلاش‌ها و کوشش‌های کاریکاتوریست‌هاست و چند برخورد و خوانش نادرست را نباید به بهای حذف آن تمام کرد. خیلی دردناک است در همین صفحه‌ای که این یادداشت در آن منتشر می‌شود، به جای کاریکاتور و کارتون، عکس منتشر می‌شود، عکسی که گرچه آن هم جای خود را دارد، اما جایش به جای کاریکاتور نباید و نمی‌تواند باشد.
خیلی دردناک است که در برخی روزنامه‌ها به جای کاریکاتوریست‌های داخلی، آثارِ کاریکاتوریست‌های خارجی دقیقا به دلیل نبودِ قانون کپی رایت و احتمالا رایگان بودن، منتشر می‌شود. خیلی دردناک است که در لابه‌لای صفحات و در صفحه اول حتی، کارتون و کاریکاتور هر روز کمرنگ و کمرنگ‌تر می‌شود و آن چیزی هم که مانده، یا پرتره است یا آثارِ تکراری و به اصطلاح گوگلی!
به نظر می‌رسد مطبوعات ما نیازمندِ یک بازنگری اساسی در حذف ستون کاریکاتور و کارتون و بازگشتِ آن به صفحاتِ روزنامه‌ها به قیدِ فوریت است. اتفاقی که هر چه دیرتر رخ دهد، لطماتِ بیشتری به هویتِ روزنامه‌نگاری امروز ایران می‌زند و آن را از درون خالی از معنا و اعتبار می‌کند. امیدوارم این درخواستِ کوچک، به یک خواستِ همگانی در سپهر مطبوعاتی ایران بدل شود. به امید آن روز...

503 views13:30