#کتیبه #شعر #زبان #فرهنگ
🔸شعر فارسی بر دروازۀ قلعه مولتان-پاکستان
شهر #مولتان، قدیمی‌ترین شهر #پاکستان است و به دلیل وجود بناهای زیبای تاریخی یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری در این کشور است. قلعۀ باستانی مولتان کارکردی نظامی داشته و تاریخی سه هزار ساله دارد. این قلعه پیش از حمله و تخریب توسط ارتش انگلستان (۱۸۴۹م) دارای چهار دروازه بوده که اکنون تنها یکی از آنها برجای است.
در بازسازی دروازه، کتیبه‌ای بزرگ حاوی شعری از علامه #اقبال_لاهوری نصب شده است.
▫️متن کتیبه:
مشو ای غنچهٔ نورسته دلگیر
ازین بستان سرا دیگر چه خواهی
لب جو، بزم گل، مرغ چمن سیر
صبا ، شبنم، نوای صبحگاهی
#مرتضی_رضوانفر
▫️پژوهشگاه میراث فرهنگی

#کتیبه 🔸شعر سعدی و جامی بر مزار معین‌الدین گیلانی، اسلام آباد، پاکستان
خاندان معین‌الدین گیلانی (۱۹۲۰- ۱۹۹۷م) شامل پدربزرگ (مهرعلیشاه)، پدر (محی‌الدین)، برادر (عبدالحق)، فرزندان (نصیرالدین، جلال‌الدین، حسام‌الدین) همه دستی بر شعر داشتند و به چند زبان خصوصا فارسی اشعاری سروده‌اند، خود نیز تخلص مشتاق را برگزیده بود.
مزار وی که در فضایی کنار مزار مهرعلیشاه گیلانی و خانواده قرار دارد، دارای عبارات و اشعار زیادی به فارسی است. از خصوصیات مهم مزار و کتیبه‌ها، معاصر بودن آنهاست و نشان از آن دارد که هنوز زبان #فارسی بعنوان زبان عرفان، حکمت و ادب در کشور دوست، پاکستان استفاده می‌شود.
متن کتیبه‌های فلزی بر چلچراغ مزار:
اگر دعوتم رد کنی ور قبول،
من و دست و دامان آل رسول (سعدی)
ﺯ کرﺩﻩ ﺧویـﺶ ﺣﯿﺮﺍنم ﺳﯿﺎﻩ ﺷﺪ ﺭﻭﺯ ﻋﺼﯿﺎﻧﻢ،
ﭘﺸﯿﻤﺎﻧﻢ ﭘﺸﯿﻤﺎﻧﻢ ﭘﺸﯿﻤﺎن ﯾﺎ ﺭﺳﻮﻝ‌ﺍلله (منسوب به جامی)
نمونه‌ای از اشعار معین‌الدین گیلانی:
ذات حق چون قابل حمد و ثناست،
پس محمد گفتن او را هم رواست
نیست کثرت را بجز وحدت نشان،
اندرین کثرت ببین وحدت نهان
بشنو از من ای برادر یک خبر،
باش مشتاقش که یابی زودتر
#مرتضی_رضوانفر پژوهشگاه میراث فرهنگی

#کتیبه #تاریخ🔸کتیبه‌ها
▫️پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به مناسبت فرارسیدن هفته پژوهش، برگزار می‌کند:
▫️شنبه اول آذر
🔸 شناسایی و فهرست نامگوی کتیبه‌های شهر #سمرقند (ازبکستان)
سخنران: دکتر #نادر_کریمیان_سردشتی
زمان: ۱۱/۳۰-۱۱
www.skyroom.online/richt.dtp/samarghand
🔸بررسی کتیبه‌های فارسی شهر مولتان پاکستان
سخنران: دکتر #مرتضی_رضوانفر
زمان: ۱۲-۱۱/۳۰
www.skyroom.online/richt.dtp/mooltan
🔸بازتاب هنر اورارتو در کمربندهای اورارتویی با تاکید بر کمربندهای اورارتویی در ایران
سخنران: دکتر #مریم_دارا
زمان: ۱۵-۱۴
www.skyroom.online/richt.dtp/orartoo

🔸یک گفتگو درباره مفاخر و میراث فرهنگی ایران
گفتگو با #مرتضی_رضوان‌فر
▫️عضو هیئت علمی‌ پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
در شرایطی که بسیاری از مفاخر و میراث معنوی کشورمان توسط کشورهای دیگر ثبت شده است، عکس‌العمل مسئولان ما در این زمینه به چه صورت بوده است؟
در رسانه‌ها اینگونه مطرح می‌شود به علت بی‌توجهی متولیان فرهنگی، مفاخر ایران مثل فارابی، خیام، نظامی‌گنجوی و… را کشورهای دیگر به نام خود در #یونسکو ثبت کرده‌اند که خیلی این ادعا صحت ندارد، زیرا یونسکو افراد و شخصیت‌ها را ثبت نمی‌کند، آن چیزی که در یونسکو آورده می‌شود تقویم شخصیت‌ها و رویداد است، بیشتر جهت بزرگداشت است و جنبه ثبت ندارد. این را اضافه کنم بیشترین مفاخر و شخصیت‌های فرهنگی در منطقه، توسط ایران در این تقویم آورده شده است. این کار از وظایف کمیسیون ملی یونسکو است که به نظرم در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه خوب عمل کرده است. یونسکو به‌طور کلی سه لیست ثبتی دارد: میراث مادی یا ملموس مانند بناهای باستانی که چون قابل انتقال و حرکت نمی‌باشند چندان محل مناقشه و نزاع نیست، دسته دیگر میراث غیرمادی یا ناملموس است مانند آیین‌ها و آداب و رسوم که معمولا اعتراضاتی هم که توسط رسانه‌ها و فعالان فرهنگی صورت می‌گیرد، در این زمینه است و دسته سوم میراث مکتوب که به عنوان #حافظه_جهانی شناخته می‌شود. بنابراین این ادعا که مفاخر ایرانی توسط کشورهای دیگر در یونسکو ثبت شده، چندان صحیح نیست. متن کامل:
https://tinyurl.com/yda8yenv

#کتیبه 🔸٢١ اسفند روز عید مبعث و بزرگداشت نظامی گنجوی
یک آیه یک حدیث و دو بیت شعر از بزرگترین شاعران پارسی‌گو (#نظامی و #حافظ) همه در بیان ارتباط میان دو مفهومِ عشق و حیات ابدی.
این کتیبهٔ زیبا در مسجد و آرامگاه #مهرعلیشاه (۱۸۵۹–۱۹۳۷م) عارف و شاعر قرن بیستم در شهر اسلام‌آباد #پاکستان افراشته است. از ویژگی‌های اکثر کتیبه‌های این آرامگاه، چیدمان یک آیه، یک حدیث و دو بیت #شعر فارسی پیرامون یک محور است. همچنین جدید بودن برخی از آنها حتی تا دهۀ اخیر، نشانه‌ای است از ادامهٔ #زبان_فارسی بعنوان زبان عرفان، حکمت و ادب در کشور بزرگ پاکستان.
هنوز شاهدیم افرادی فرهنگ‌دوست از کشورهای هند و پاکستان با اساتید بومی و ایرانی تماس می‌گیرند و برای سردرِ خانه یا سنگ مزارِ والدین، جستجوگر اشعار نغز فارسی هستند.
▫️#مرتضی_رضوانفر
▫️پژوهشگاه میراث فرهنگی

# کتیبه 🔸 مسجد عیدگاه
▫️شعر حافظ؛ مسجد عیدگاه، شهر مولتان، پاکستان
🔹متن کتیبه: هوالمعز
هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد بعشق،
ثبت است بر جریدۀ عالم دوام ما
راقم: اخلاق حسین
توضیح: در اکثر شهرهای مسلمان‌نشین در کشورهای منطقه و شبه قاره هند، مساجدی به نام #عیدگاه وجود دارد که محل اجتماعات مذهبی و برپایی نماز عید #فطر و قربان است،
▫️#مرتضی_رضوانفر
▫️پژوهشگاه میراث فرهنگی

#کتیبه
🔸کتیبه‌های فارسی آرامگاه زکریای مولتانی در پاکستان▫️نویسندگان: #مرتضی_رضوانفر و #داریوش_ذوالفقاری▫️فصلنامه فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ٢٢ اردیبهشت ١۴٠٠
🔹فایل پیوست را دانلود کنید

#زبانشناسی
🔸"پراستفاده‌ترین متن فارسی در جهان"
#مرتضی_رضوان‌فر شعر عاشورایی #محتشم_کاشانی را "پراستفاده‌ترین متن فارسی در جهان" عنوان ‌می‌کند و می‌گوید: شعر محتشم در وصف #عاشورا فراوان‌ترین متن فارسی است که از شرق آسیا تا شرق آفریقا مستند کرده‌ام. این پژوهشگر و عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی که به تهیه شناسنامه برای کتیبه‌های فارسی در جهان مشغول است در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به کتاب «میراث مشترک ایران و جهان با تکیه‌ بر کتیبه‌های فارسی» که در فرهنگستان هنر منتشر خواهد شد، گفت: موضوع این کتاب #کتیبه‌های‌فارسی در گستره‌ جهانی است و دربردارنده حوزه تاثیرگذاری فرهنگ و تمدن ایرانی است. چندسالی است که تلاش دارم کتیبه‌های فارسی را در سراسر جهان شناسایی و مستند کنم، بنابراین به صورت میدانی به مناطق مختلف می‌روم و کتیبه‌ها را مستند می‌کنم که پس از خوانش و تهیه متن کتیبه‌ها، همراه با تصویر ساختمان و خود کتیبه، در قالب کتاب منتشر خواهد شد.