#فضا 🔸کشف جوان‌ترین سنگ‌های آتشفشانی ماه
بر اساس نتیجه یک تحقیق بین‌المللی منتشر شده در نشریه #ساینس، سنگ‌های آتشفشانی #بازالتی که به عنوان بخشی از تحقیقات ماه‌نورد چانگ ئه-فایو #چین از سطح #ماه جمع‌آوری و به زمین آورده شده‌اند، حدودا دو میلیارد سال قدمت دارند و جوان‌ترین سنگ‌های آتشفشایی کشف شده روی سطح ماه محسوب می‌شوند.
پروفسور الکساندر نمچین از مرکز فناوری و علوم فضایی دانشگاه کرتین #استرالیا که رهبری نویسندگی این گزارش تحقیقاتی را بر عهده داشته است، می‌گوید محققان سن نمونه سنگ‌های ماه را در طول برگزاری جلسات از راه دور با آزمایشگاه پکن و با کمک طیف سنج‌های جرمی بزرگ تعیین کرده‌اند؛ این طیف سنج‌ها باعث انقلاب در دانش زمین شناسی شده‌اند و مشابه تجهیزات میکوپروب یون با وضوح فوق‌العاده بالای مرکز تحقیقاتی دانشگاه کرتین هستند.
بر اساس نتیجه یک تحقیق بین‌المللی منتشر شده در نشریه #ساینس، سنگ‌های آتشفشانی #بازالتی که به عنوان بخشی از تحقیقات ماه‌نورد چانگ ئه-فایو #چین از سطح #ماه جمع‌آوری و به زمین آورده شده‌اند، حدودا دو میلیارد سال قدمت دارند و جوان‌ترین سنگ‌های آتشفشایی کشف شده روی سطح ماه محسوب می‌شوند.
پروفسور الکساندر نمچین از مرکز فناوری و علوم فضایی دانشگاه کرتین #استرالیا که رهبری نویسندگی این گزارش تحقیقاتی را بر عهده داشته است، می‌گوید محققان سن نمونه سنگ‌های ماه را در طول برگزاری جلسات از راه دور با آزمایشگاه پکن و با کمک طیف سنج‌های جرمی بزرگ تعیین کرده‌اند؛ این طیف سنج‌ها باعث انقلاب در دانش زمین شناسی شده‌اند و مشابه تجهیزات میکوپروب یون با وضوح فوق‌العاده بالای مرکز تحقیقاتی دانشگاه کرتین هستند.
🔸 اسپیس‌اکس دومین شرکت‌خصوصی ارزشمند جهان شد
ارزش #اسپیس‌اکس (SpaceX) شرکت متعلق به #ایلان_ماسک مالک شرکت خودروسازی #تسلا از مرز ١٠٠ میلیارد دلار گذشت و به این ترتیب شرکت به دومین شرکت خصوصی با ارزش جهان تبدیل شد.
تنها شرکتی که اکنون بالای اسپیس اکس قرار دارد شرکت چینی #بایتدنس (Bytedance) است که صاحب #تیک‌تاک است و حدود ۴۵٠ میلیارد دلار ارزش دارد.
شرکت اسپیس‌اکس اکنون برای سهامداران خود امکان فروش سهام تا ٧۵۵ میلیون دلار را با قیمت هر سهم ۵۶٠ دلار فراهم کرده است که مجموع ارزش این شرکت را به ١٠٠ میلیارد دلار رسانده است.
پروژه‌های جاه‌طلبانه نظیر #استارلینک، اینترنت ماهواره‌ای این شرکت برای پوشش کل کره زمین و #استارشیپ، قدرتمندترین موشک ساخته شده تا به امروز که پتانسیل‌ها و فرصت‌های جدیدی را به این شرکت برای دسترسی ارزان‌تر به #مدار‌زمین و در نهایت #ماه و #مریخ می‌دهد از علل رشد قیمت سهام این شرکت است.
ارزش #اسپیس‌اکس (SpaceX) شرکت متعلق به #ایلان_ماسک مالک شرکت خودروسازی #تسلا از مرز ١٠٠ میلیارد دلار گذشت و به این ترتیب شرکت به دومین شرکت خصوصی با ارزش جهان تبدیل شد.
تنها شرکتی که اکنون بالای اسپیس اکس قرار دارد شرکت چینی #بایتدنس (Bytedance) است که صاحب #تیک‌تاک است و حدود ۴۵٠ میلیارد دلار ارزش دارد.
شرکت اسپیس‌اکس اکنون برای سهامداران خود امکان فروش سهام تا ٧۵۵ میلیون دلار را با قیمت هر سهم ۵۶٠ دلار فراهم کرده است که مجموع ارزش این شرکت را به ١٠٠ میلیارد دلار رسانده است.
پروژه‌های جاه‌طلبانه نظیر #استارلینک، اینترنت ماهواره‌ای این شرکت برای پوشش کل کره زمین و #استارشیپ، قدرتمندترین موشک ساخته شده تا به امروز که پتانسیل‌ها و فرصت‌های جدیدی را به این شرکت برای دسترسی ارزان‌تر به #مدار‌زمین و در نهایت #ماه و #مریخ می‌دهد از علل رشد قیمت سهام این شرکت است.
#فضا 🔸 طولانی‌ترین ماه‌گرفتگی قرن
در اولین ساعات ۱۹ نوامبر(۲۸ آبان)، #زمین از میان #ماه و #خورشید عبور خواهد کرد و سایه خود را بر ماه خواهد انداخت. این #ماه‌گرفتگی در ساعت چهار صبح به وقت منطقه زمانی شرقی(۱۱:۳۰ تهران) به اوج خود می‌رسد در این لحظه سیاره ما ۹۷ درصد از ماه را پنهان خواهد کرد و ماه ظاهری سرخ رنگ پیدا می‌کند.
به گفته‌ی #ناسا، این ماه‌گرفتگی ناقص به مدت سه ساعت و ۲۸ دقیقه و ۲۳ ثانیه به طول می‌انجامد که از همه‌ی ماه‌گرفتگی‌های سال ۲۰۰۱ تا ۲۱۰۰ طولانی‌تر خواهد بود. ایسنا
در اولین ساعات ۱۹ نوامبر(۲۸ آبان)، #زمین از میان #ماه و #خورشید عبور خواهد کرد و سایه خود را بر ماه خواهد انداخت. این #ماه‌گرفتگی در ساعت چهار صبح به وقت منطقه زمانی شرقی(۱۱:۳۰ تهران) به اوج خود می‌رسد در این لحظه سیاره ما ۹۷ درصد از ماه را پنهان خواهد کرد و ماه ظاهری سرخ رنگ پیدا می‌کند.
به گفته‌ی #ناسا، این ماه‌گرفتگی ناقص به مدت سه ساعت و ۲۸ دقیقه و ۲۳ ثانیه به طول می‌انجامد که از همه‌ی ماه‌گرفتگی‌های سال ۲۰۰۱ تا ۲۱۰۰ طولانی‌تر خواهد بود. ایسنا
#فضا 🔸زباله‌های فضایی در مسیر برخورد با ماه
بررسی‌های فضایی حاکی از آن است که به زودی مجموعه‌ای از زباله‌های فضایی به وزن ۳ تن با کرۀ ماه برخورد و احتمالا حفرۀ بزرگی روی آن ایجاد خواهند کرد.
بنا بر گزارش کارشناسان سایت بیل گری که در زمینه ردیابی اجرام آسمانی فعال است، این زباله‌ها در واقع باقی‌مانده‌های موشک‌های فضایی هستند که احتمال می‌رود چین حدود یک دهۀ پیش به فضا پرتاب کرده باشد.
این زباله‌ها با سرعت ۵۸۰۰ مایل در ساعت به سمت #ماه در حال حرکتند و احتمال دارد روز جمعه با آن برخورد کنند. محل برخورد، منطقه‌ای در نیمکرۀ دور ماه است؛ یعنی نیمکره‌ای که پشت به زمین است. بنابراین ثبت این واقعه توسط تلسکوپ‌ها ممکن نیست و احتمالا هفته‌ها یا ماهها طول می‌کشد تا بتوان وقوع این ضربه را به کمک تصاویر ماهواره‌ای تایید کرد.
دانشمندان احتمال می‌دهند که در اثر این برخورد، حفره‌ای به طول و عرض ۱۰ تا ۲۰ متر شکل بگیرد و گرد و غبار زیادی نیز تا صدها مایل روی ماه ایجاد شود.
یافته‌های این سایت ردیابی اجرام آسمانی به تایید مرکز اخترفیزیک دانشگاه هاروارد نیز رسیده است و این مرکز تایید کرده که در اثر این برخورد، «دهانۀ دیگری» روی ماه ایجاد خواهد شد. روی سطح ماه حفره‌های بسیاری وجود دارد که یکی از دلایل آن نبود یک لایۀ محافظ (مانند #اتمسفر زمین) در اطراف آن است. به همین دلیل شهاب‌سنگ‌ها و سیارک‌های بسیاری به سطح ماه رسیده و با آن برخورد می‌کنند که #میدان‌گرانشی ماه نیز در تغییر مسیر حرکت این اجرام در فضا بی‌تاثیر نیست.
این حادثه هر از گاه برای فضاپیماهایی که به دلایل نقص فنی سقوط می‌کنند نیز روی می‌دهد و با سطح ماه برخورد می‌کنند.
نبود آب و هوا نیز باعث شده که هیچ نوع تغییر و فرسایشی در سطح ماه وجود نداشته باشد و به این ترتیب دهانه‌های ایجاد شده در اثر این برخوردها، برای همیشه باقی می‌مانند.
بررسی‌های فضایی حاکی از آن است که به زودی مجموعه‌ای از زباله‌های فضایی به وزن ۳ تن با کرۀ ماه برخورد و احتمالا حفرۀ بزرگی روی آن ایجاد خواهند کرد.
بنا بر گزارش کارشناسان سایت بیل گری که در زمینه ردیابی اجرام آسمانی فعال است، این زباله‌ها در واقع باقی‌مانده‌های موشک‌های فضایی هستند که احتمال می‌رود چین حدود یک دهۀ پیش به فضا پرتاب کرده باشد.
این زباله‌ها با سرعت ۵۸۰۰ مایل در ساعت به سمت #ماه در حال حرکتند و احتمال دارد روز جمعه با آن برخورد کنند. محل برخورد، منطقه‌ای در نیمکرۀ دور ماه است؛ یعنی نیمکره‌ای که پشت به زمین است. بنابراین ثبت این واقعه توسط تلسکوپ‌ها ممکن نیست و احتمالا هفته‌ها یا ماهها طول می‌کشد تا بتوان وقوع این ضربه را به کمک تصاویر ماهواره‌ای تایید کرد.
دانشمندان احتمال می‌دهند که در اثر این برخورد، حفره‌ای به طول و عرض ۱۰ تا ۲۰ متر شکل بگیرد و گرد و غبار زیادی نیز تا صدها مایل روی ماه ایجاد شود.
یافته‌های این سایت ردیابی اجرام آسمانی به تایید مرکز اخترفیزیک دانشگاه هاروارد نیز رسیده است و این مرکز تایید کرده که در اثر این برخورد، «دهانۀ دیگری» روی ماه ایجاد خواهد شد. روی سطح ماه حفره‌های بسیاری وجود دارد که یکی از دلایل آن نبود یک لایۀ محافظ (مانند #اتمسفر زمین) در اطراف آن است. به همین دلیل شهاب‌سنگ‌ها و سیارک‌های بسیاری به سطح ماه رسیده و با آن برخورد می‌کنند که #میدان‌گرانشی ماه نیز در تغییر مسیر حرکت این اجرام در فضا بی‌تاثیر نیست.
این حادثه هر از گاه برای فضاپیماهایی که به دلایل نقص فنی سقوط می‌کنند نیز روی می‌دهد و با سطح ماه برخورد می‌کنند.
نبود آب و هوا نیز باعث شده که هیچ نوع تغییر و فرسایشی در سطح ماه وجود نداشته باشد و به این ترتیب دهانه‌های ایجاد شده در اثر این برخوردها، برای همیشه باقی می‌مانند.
🔸بزرگ‌ترین ابرماه سال در راه است
روز چهارشنبه ۲۲ تیر ١۴٠١ #ماه به نزدیکترین فاصله از زمین در سال ۲۰۲۲ می‌رسد.
ماه در روز چهارشنبه در ساعت ۱۳:۳۰ به وقت ایران، به نزدیکترین فاصله با زمین می‌رسد و در فاصله ۳۵۷ هزار و ۲۶۴ کیلومتری زمین قرار می‌گیرد. اسپیس
روز چهارشنبه ۲۲ تیر ١۴٠١ #ماه به نزدیکترین فاصله از زمین در سال ۲۰۲۲ می‌رسد.
ماه در روز چهارشنبه در ساعت ۱۳:۳۰ به وقت ایران، به نزدیکترین فاصله با زمین می‌رسد و در فاصله ۳۵۷ هزار و ۲۶۴ کیلومتری زمین قرار می‌گیرد. اسپیس
#فضا🔸همکاری تویوتا و میتسوبیشی در توسعه و ساخت کاوشگر ماه
دو شرکت صنایع سنگین #تویوتاموتور و #میتسوبیشی ژاپن اعلام کرده‌اند برای توسعه و ساخت کاوشگرهای سطح کره #ماه با یکدیگر همکاری خواهند کرد. این دو شرکت در نظر دارند طی یک دهه آینده کاوشگرهایی را به سطح ماه بفرستند.
تویوتا در حال ساخت یک #کاوشگر سرنشین‌دار است که نیروی محرکه آن توسط پیل‌های سوخت هیدروژنی تأمین می‌شود. این شرکت قصد دارد در سال ۲۰۲۹ این کاوشگر را روانه کره ماه کند. شرکت صنایع سنگین میتسوبیشی هم در نظر دارد یک کاوشگر بدون سرنشین را چند سال زودتر، در سال ۲۰۲۵ به کره ماه بفرستد.
قرار است طی این همکاری شرکت تویوتا تخصص خود در زمینه فناوری خودران را در اختیار شرکت میتسوبیشی قرار دهد و در مقابل شرکت میتسوبیشی نیز قرار است اطلاعات به دست آمده در اعزام کاوشگر خود به ماه در سال ۲۰۲۵ را با شرکت تویوتا به اشتراک بگذارد.
دو شرکت صنایع سنگین #تویوتاموتور و #میتسوبیشی ژاپن اعلام کرده‌اند برای توسعه و ساخت کاوشگرهای سطح کره #ماه با یکدیگر همکاری خواهند کرد. این دو شرکت در نظر دارند طی یک دهه آینده کاوشگرهایی را به سطح ماه بفرستند.
تویوتا در حال ساخت یک #کاوشگر سرنشین‌دار است که نیروی محرکه آن توسط پیل‌های سوخت هیدروژنی تأمین می‌شود. این شرکت قصد دارد در سال ۲۰۲۹ این کاوشگر را روانه کره ماه کند. شرکت صنایع سنگین میتسوبیشی هم در نظر دارد یک کاوشگر بدون سرنشین را چند سال زودتر، در سال ۲۰۲۵ به کره ماه بفرستد.
قرار است طی این همکاری شرکت تویوتا تخصص خود در زمینه فناوری خودران را در اختیار شرکت میتسوبیشی قرار دهد و در مقابل شرکت میتسوبیشی نیز قرار است اطلاعات به دست آمده در اعزام کاوشگر خود به ماه در سال ۲۰۲۵ را با شرکت تویوتا به اشتراک بگذارد.
#ربات🔸سیاره‌نوردها در راه هستند
ربات‌های پادار با هدف کاوش تیمی سیاره‌ها طراحی می‌شوند
مرحله بعدی در تکامل مریخ‌نوردها، ساخت ربات‌های پاداری است که به صورت تیمی عمل می‌کنند و درصورت ازکارافتادن یکی، می‌توانند جای خالی آن را پر کنند.
پژوهشگران مؤسسه فناوری فدرال زوریخ (ETH) به‌تازگی سه ربات پادار خودران مدل ANYmal را در محیط‌هایی که تا حد امکان به سطح خشن ماه و مریخ شبیه بودند، آزمایش کردند. ربات‌هایی که قادر به راه‌رفتن هستند، می‌توانند به مریخ‌نوردهای آینده کمک کنند و خطر آسیب ناشی از لبه‌های تیز یا از دست‌دادن اصطکاک چرخ در زمین‌های سست را کاهش دهند. تیم پژوهشی در مطالعه‌ای که به‌تازگی در نشریه ساینس رباتیکس منتشر شده است، می‌گوید: "فناوری ما می‌تواند ربات‌ها را قادر سازد تا اهداف علمی تحول‌آفرین در #ماه و #مریخ را که در حال حاضر با استفاده از سامانه‌های مریخ‌نورد چرخ‌دار خارج از دسترس هستند، بررسی کنند." متن کامل
ربات‌های پادار با هدف کاوش تیمی سیاره‌ها طراحی می‌شوند
مرحله بعدی در تکامل مریخ‌نوردها، ساخت ربات‌های پاداری است که به صورت تیمی عمل می‌کنند و درصورت ازکارافتادن یکی، می‌توانند جای خالی آن را پر کنند.
پژوهشگران مؤسسه فناوری فدرال زوریخ (ETH) به‌تازگی سه ربات پادار خودران مدل ANYmal را در محیط‌هایی که تا حد امکان به سطح خشن ماه و مریخ شبیه بودند، آزمایش کردند. ربات‌هایی که قادر به راه‌رفتن هستند، می‌توانند به مریخ‌نوردهای آینده کمک کنند و خطر آسیب ناشی از لبه‌های تیز یا از دست‌دادن اصطکاک چرخ در زمین‌های سست را کاهش دهند. تیم پژوهشی در مطالعه‌ای که به‌تازگی در نشریه ساینس رباتیکس منتشر شده است، می‌گوید: "فناوری ما می‌تواند ربات‌ها را قادر سازد تا اهداف علمی تحول‌آفرین در #ماه و #مریخ را که در حال حاضر با استفاده از سامانه‌های مریخ‌نورد چرخ‌دار خارج از دسترس هستند، بررسی کنند." متن کامل
#فضا🔸روسیه پس از نیم قرن کاوشگر به ماه می‌فرستد
#روسکوسموس آژانس فضایی روسیه اعلام کرد که پرتاب کاوشگر لونا-۲۵ را برای ساعات اولیه جمعه ۱۱ اوت ٢٠٢٣ برنامه ریزی کرده است.
این ماموریت برای ماه نخستین ماموریت مسکو از سال ۱۹۷۶ به حساب می‌آید.
به گفته روسکوسموس، یک موشک #سایوز در پایگاه فضایی وستوچنی در #روسیه برای پرتاب این کاوشگر در نظر گرفته شده است. این آژانس فضایی در بیانیه‌ای گفت: لونا-۲۵ باید فرود نرم، نمونه برداری و تجزیه و تحلیل خاک و تحقیقات علمی طولانی مدت را انجام دهد.
انتظار می‌رود این #کاوشگر چهارپا که وزنی در حدود ۸۰۰ کیلوگرم دارد، در منطقه قطب جنوبی #ماه فرود آید. این در حالی است که بیشتر فرودهای قبلی کاوشگرها در ماه در نزدیکی خط استوا بوده است. انتظار می‌رود این #فضاپیما حدود ۵ روز پس از پرتاب به ماه برسد.
#روسکوسموس آژانس فضایی روسیه اعلام کرد که پرتاب کاوشگر لونا-۲۵ را برای ساعات اولیه جمعه ۱۱ اوت ٢٠٢٣ برنامه ریزی کرده است.
این ماموریت برای ماه نخستین ماموریت مسکو از سال ۱۹۷۶ به حساب می‌آید.
به گفته روسکوسموس، یک موشک #سایوز در پایگاه فضایی وستوچنی در #روسیه برای پرتاب این کاوشگر در نظر گرفته شده است. این آژانس فضایی در بیانیه‌ای گفت: لونا-۲۵ باید فرود نرم، نمونه برداری و تجزیه و تحلیل خاک و تحقیقات علمی طولانی مدت را انجام دهد.
انتظار می‌رود این #کاوشگر چهارپا که وزنی در حدود ۸۰۰ کیلوگرم دارد، در منطقه قطب جنوبی #ماه فرود آید. این در حالی است که بیشتر فرودهای قبلی کاوشگرها در ماه در نزدیکی خط استوا بوده است. انتظار می‌رود این #فضاپیما حدود ۵ روز پس از پرتاب به ماه برسد.
#فضا🔸روسیه برای یافتن آب کاوشگر به سوی ماه پرتاب کرد
#روسیه برای نخستین بار پس از ۴۷ سال کاوشگری را برای یافتن نشانه‌هایی از وجود آب در تنها قمر طبیعی زمین به سوی #ماه پرتاب کرد.
کاوشگر لونا٢۵ قرار است در قطب جنوبی ماه، منطقه‌ای که به نظر می‌آید ذخایری از یخ را در خود جای داده است باشد، فرود آید.
ماموریت جدید فضایی روسیه رقبایی جدی همچون هند دارد که ماه گذشته میلادی فرودگری با نام چاندرایان-۳ را به سوی ماه پرتاب کرده بود. آمریکا و چین نیز پیش‌تر برنامه‌های پیشرفته‌‌ای را برای اکتشاف ماه به ویژه بررسی موشکافانه ذخایر آبی در قطب جنوبی این قمر راه‌اندازی کرده بودند.
فرودگر لونا۲۵ بامداد جمعه توسط یک موشک سایوز از پایگاه فضایی واستوچنی واقع در ۳۴۵۰ مایلی شرق مسکو به فضا پرتاب شد.
یوری بوریسوف، رئیس فضایی روسیه به اینترفاکس گفت که انتظار می‌رود این فرودگر روز ۲۱ اوت روی ماه فرود آید. این در حالیست که آژانس فضایی روسیه پیش‌تر روز بیست و سوم اوت را به عنوان تاریخ فرود کاوشگر لونا۲۵ روی ماه تعیین کرده بود.
فرودگر روسی قرار است به مدت یک سال در قطب جنوبی ماه به اکتشاف بپردازد، جایی که دانشمندان ناسا و سایر آژانس‌های فضایی در سال‌های اخیر آثاری از آب یخ‌زده را در دهانه‌های سایه‌خیز آن شناسایی کرده‌اند.
ماموریت ماه روسیه برای مسکو از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا به ادعای کرملین، تحریم‌های غرب بر سر جنگ اوکراین که بسیاری از آنها بخش هوافضای روسیه را هدف قرار داده، در فلج کردن اقتصاد روسیه ناتوان بوده است.
آژانس فضایی اروپا پیش‌تر قصد داشت دوربین ناوبری Pilot-D را با نصب روی کاوشگر لونا۲۵ آزمایش کند، اما پس از حمله روسیه به اوکراین، ارتباط خود را با این پروژه قطع کرد.
#روسیه برای نخستین بار پس از ۴۷ سال کاوشگری را برای یافتن نشانه‌هایی از وجود آب در تنها قمر طبیعی زمین به سوی #ماه پرتاب کرد.
کاوشگر لونا٢۵ قرار است در قطب جنوبی ماه، منطقه‌ای که به نظر می‌آید ذخایری از یخ را در خود جای داده است باشد، فرود آید.
ماموریت جدید فضایی روسیه رقبایی جدی همچون هند دارد که ماه گذشته میلادی فرودگری با نام چاندرایان-۳ را به سوی ماه پرتاب کرده بود. آمریکا و چین نیز پیش‌تر برنامه‌های پیشرفته‌‌ای را برای اکتشاف ماه به ویژه بررسی موشکافانه ذخایر آبی در قطب جنوبی این قمر راه‌اندازی کرده بودند.
فرودگر لونا۲۵ بامداد جمعه توسط یک موشک سایوز از پایگاه فضایی واستوچنی واقع در ۳۴۵۰ مایلی شرق مسکو به فضا پرتاب شد.
یوری بوریسوف، رئیس فضایی روسیه به اینترفاکس گفت که انتظار می‌رود این فرودگر روز ۲۱ اوت روی ماه فرود آید. این در حالیست که آژانس فضایی روسیه پیش‌تر روز بیست و سوم اوت را به عنوان تاریخ فرود کاوشگر لونا۲۵ روی ماه تعیین کرده بود.
فرودگر روسی قرار است به مدت یک سال در قطب جنوبی ماه به اکتشاف بپردازد، جایی که دانشمندان ناسا و سایر آژانس‌های فضایی در سال‌های اخیر آثاری از آب یخ‌زده را در دهانه‌های سایه‌خیز آن شناسایی کرده‌اند.
ماموریت ماه روسیه برای مسکو از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا به ادعای کرملین، تحریم‌های غرب بر سر جنگ اوکراین که بسیاری از آنها بخش هوافضای روسیه را هدف قرار داده، در فلج کردن اقتصاد روسیه ناتوان بوده است.
آژانس فضایی اروپا پیش‌تر قصد داشت دوربین ناوبری Pilot-D را با نصب روی کاوشگر لونا۲۵ آزمایش کند، اما پس از حمله روسیه به اوکراین، ارتباط خود را با این پروژه قطع کرد.