#روزنامه‌نگاری
🔸تنگناهای انتشار خبرهای جنگ
#محمدتقی_روغنی‌ها
از دوران جنگی که رژیم صدام بر ایران تحمیل کرد مدت زیادی نمی‌گذرد، اما تحولات گسترده‌ای که در عرصه تولید و انتشار خبر رخ داده، فضای #اطلاع‌رسانی را به‌گونه‌ای دگرگون کرده که شاید بسیاری از مردم و به‌خصوص جوانان، تصویری روشن از شیوه‌های کسب و انتشار خبر در دوران #جنگ نداشته باشند.
در دهه ۶٠ #ایرنا تنها خبرگزاری کشور بود که تقریباً منبع اصلی تأمین خبرها و گزارش‌های روزنامه‌ها محسوب می‌شد. تعداد روزنامه‌های یومیه در حدود تعداد انگشتان یک دست بود.
ستاد تبلیغات جنگ مسؤولیت هدایت و کنترل اطلاع‌رسانی در مورد جنگ از جمله انتشار اخبار را بر عهده داشت و نمایندگان خبرگزاری جمهوری اسلامی، صداوسیما، سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی در آن حضور داشتند.
زمان عملیات که نزدیک می‌شد، نمایندگان صداوسیما و خبرگزاری نسبت به کلیات آن توجیه می‌شدند و ستاد‌های خبری در این دو سازمان شکل می‌گرفت. در پی آن خبرنگاران، عکاسان، فیلمبرداران و سایر عوامل به مناطق عملیاتی اعزام و در قرارگاه‌ها، لشگرها و سایر یگان‌ها مستقر می‌شدند تا همزمان با شروع عملیات با رزمندگان همراه شوند.
در این میان یکی از بزرگ‌ترین مشکلات خبرنگاران و گزارشگران، ارسال اخبار و گزارش‌های مکتوب و تصویری به پشت جبهه و دفاتر و مراکز سازمانی خود بود. خبرها با بی‌سیم از خطوط عملیات به قرارگاه‌ها مخابره می‌شد. البته همین کار هم باید با بسیاری از ملاحظات حفاظتی انجام می‌شد تا برخی از اطلاعات ارسالی که نباید منتشر می‌شد، توسط دشمن شنود نشود.
اگر در قرارگاه‌ها خطوط مستقیم تلفن‌های موسوم به «اف‌ایکس» وجود داشت، خبرها به اهواز، کرمانشاه، سنندج یا تهران ارسال می‌شد و اگر هم خط مستقیم وجود نداشت، خبرنگار باید همراه با خبرهایش، خود را به اولین مرکز، پایگاه و قرارگاهی که در آن امکانات ارتباطی وجود داشت، رسانده یا آن را در اختیار راننده قرار دهد تا به مرکز مورد نظر برساند.
خبرهای مکتوب از طریق تلکس که بهترین وسیله ارتباطی آن زمان بود و امروزه کاملاً منقرض شده است، به اتاق خبر خبرگزاری ارسال می‌شد و از آنجا هم برای شورای اخبار جنگ که در ساختمان پخش صداوسیما در جام‌جم قرار داشت، مخابره می‌شد تا اعضای شورا آن را با ضوابط انتشار، تطبیق داده و مجوز پخش بدهند. پس از آن ایرنا خبرهای خود را روی تلکس مطبوعات می‌فرستاد.
ارسال فیلم و تصاویر از جبهه‌ها مشکلات بیشتری داشت. فیلم‌ها و عکس‌ها با خودرو به پشت جبهه و از آنجا به اولین مراکز استان مانند اهواز و کرمانشاه و سنندج و ارومیه ارسال می‌شد و تصاویر تلویزیونی از مراکز صداوسیما در آن شهرها با خط مستقیم ارتباطی به «نودال پخش» صداوسیما در تهران مخابره می‌شد تا از شبکه‌های سراسری پخش شود.
کسب خبر در جبهه‌ها هم برای خبرنگاران و گزارشگران کار ساده‌ای نبود. خبرنگار می‌توانست مشاهدات خود در صحنه را بنویسد و با رزمندگان مصاحبه کند، اما کسب اطلاعات از محور عملیاتی و جمع‌بندی اوضاع را باید از فرماندهان کسب می‌کرد که این کار هم چندان ساده نبود.
اما سختی کار آنجا بیشتر می‌شد که عملیات با پیروزی همراه نبود. در این میان رسانه‌ها باید خبرهایی را منتشر کنند تا پاسخگوی نیاز جامعه و مردم باشند و از طرفی هم نمی‌شد صریحاً از شکست یا به قولی عدم‌الفتح حرفی زد که به تضعیف روحیه و نگرانی مرم و از طرفی بازتاب‌های نامطلوب در سطح جهان بیانجامد.
▫️منبع: گزیده‌ای از مقاله‌ای به نام «انتشار خبرهای جنگ؛ روش‌ها و تنگناها»، منتشر شده در شماره ۴ #ماهنامه_مدیریت_ارتباطات، شهریور ١٣٨٩
#خبرنگاری #دفاع_مقدس
برای خواندن متن کامل مقاله، به این لینک مراجعه کنید:
https://t.iss.one/cm_magazine

⁠ #فتوژورنالیسم #عکاسانه
🔸عکس‌های جنگ نیازی به توضیح ندارند
▫️#علی_فریدونی، عکاس خبرگزاری ایرنا یکی از عکاسان تجربی و البته مطرح هشت سال دفاع مقدس است که از ابتدا تا انتهای جنگ در جبهه‌ها حضور داشته و نزدیک به ٢٠٠ هزار فریم عکس از جنگ تهیه کرده است. عکس‌های این عکاس که هم‌اکنون مشغول آرشیو عکس‌های خود و همکارانش در خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران است، در بسیاری از مسابقات بین‌المللی جایزه گرفته‌اند. بخشی از گفت‌و‌گوی #مدیریت_ارتباطات با او را می‌خوانید.
از متن:
▫️بعد از تشکیل ستاد تبلیغات جنگ، از ایرنا دو عکاس باید به منطقه اعزام می‌شدند. عکاس‌های ایرنا که بازمانده عکاس‌های تشریفاتی شاه بودند، در ابتدا نپذیرفتند.
▫️شیوه کاری ما بدین گونه بود که برای عملیات می‌رفتیم و ١٠ تا ١۵ روز آنجا بودیم و برمی‌گشتیم.
▫️نگاتیوها را دو روز یکبار که به قرارگاه می‌آمدیم، بسته‌بندی می‌کردیم و به تدارکاتچی می‌دادیم و او آنها را به ترمینال اهواز می‌برد و از آنجا به تهران خبر می‌دادیم که نگاتیوهای جدیدی فرستادیم و بچه‌های عکس نگاتیوها را در تهران تحویل می‌گرفتند و سردبیر آنها را شماره‌بندی می‌کرد و برای چاپ ارسال می‌شد. این عکس‌ها همچنین برای مطبوعات محدود آن زمان هم فرستاده می‌شد.
▫️غنی‌ترین #آرشیو_عکس از زمان جنگ تحمیلی در خبرگزاری #ایرنا است. هم‌اکنون از حدود دو میلیون و ٨٠٠ هزار فریم عکس قدیمی، یک میلیون آن مربوط به جنگ است.
▫️آن زمان روزنامه‌ها یک یا دو خبرنگار و یک عکاس برای عملیات اعزام می‌کردند.
▫️#عکاسان به درخواست خود وارد یک محور می‌شدند اما سعی می‌شد نیروهایی که جسورتر و با تجربه‌تر هستند، به محورهای اصلی بروند.
▫️تمام #عکاسی_جنگ در ایران بستگی به خود #عکاس و توانایی‌ها و جسارت‌های او داشت. من به جرأت می‌توانم بگویم کل عکاسان جنگ که توانستند آثار ماندنی از خود به جا بگذارند، به ٢٠ نفر نمی‌رسند.
▫️تمام عملیات‌ها مهم بودند اما فتح‌المبین در روز اول عید که وسیع‌ترین عملیات در دشت عباس بود و 18 هزار اسیر گرفتیم، اهمیت ویژه‌ای داشت. در آن زمان دوربین‌های ما خیلی معمولی و امکاناتمان حداقلی بود.
▫️در عکاسی تمام تلاشمان این بود که عکس‌ها طبیعی باشند و نیازی به توضیح نداشته باشند.
▫️در عملیات رمضان که سه بار شکست خوردیم، عکس‌های ماندگاری گرفتیم، به‌خصوص لحظه شهادت رزمنده‌ها در میدان مین را داشتیم که هیچ‌وقت تکرار نشد.
▫️عکسی دارم که نشان می‌دهد رزمنده دست‌هایش به نشانه الله‌اکبر به سمت بالا مشت شده است. این عکس عجیب‌ترین عکسی بود که گرفتم. یادم می‌آید وقتی آن رزمنده را می‌خواستند ببرند، دستش را شکاندند تا در کنار بدنش قرار بگیرد.
#آرشیو_مدیریت_ارتباطات
#دفاع_مقدس #عکاسی_جنگ
برای خواندن متن کامل گفت‌و‌گو به این لینک مراجعه کنید

https://t.iss.one/cm_magazine