#رخ‌نما #ارتباطات #تاریخ
🔸کهکشان ارتباطی مکتب تهران
▫️در گفت و گو با دکتر #کاظم_معتمدنژاد #نعیم_بدیعی، #مهدی_محسنیان‌راد #محمدمهدی_فرقانی #حسام‌الدین_آشنا #یونس_شکرخواه #احمد_میرعابدینی #حسن_نمکدوست #سیدفرید_قاسمی
▫️کیهان فرهنگی، شماره ٢٢٠، بهمن ١٣٨٣
🔹فایل پی‌دی‌اف پیوست را دانلود کنید

#دوستان🔸به یاد سید ابوالحسن مختاباد
همکاری با مرحوم #سیدابوالحسن‌_مختاباد (١٣۴٨-١۴٠١) در کتاب‌ هفته از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ به طول انجامید.
این عکس در آخرین روز همکاری گروه ما با این هفته‌نامه گرفته شده است، نشریه‌ای که به سبب حضور استاد #سیدفرید_قاسمی در راس آن به باور جامعه کتابخوان خوش درخشید. برخی از همکاران حاضر در این تصویر از جمله مختاباد نازنین از این جهان رخت برکشیده‌اند. روح همه رفتگان قرین آرامش و رحمت.
تسلیت دوباره به دلبندان و همکاران.

🔸دیدارها
#دوستان #رخ‌نما
عکس را منزل استاد سیدفرید قاسمی گرفته‌ام. زمان گرفته شدن عکس را به خاطر ندارم، اما تازه است دیدار دوست چه چهره به چهره و چه با مرور عکس.
از راست: #فریدون_صدیقی، #سیدفرید_قاسمی، #حسن_نمکدوست، #یونس_شکرخواه، #علی‌اکبر_قاضی‌زاده

🔸همراه استاد انوشه
#رخ‌نما▫️اردیبهشت سال ۱۳۸۱، از راست:
#شهاب_فرخ‌یار #سیدفرید_قاسمی #محمدابراهیم_شریعتی #حسن_انوشه #یونس_شکرخواه #محمدسرور_مولایی #علی_دهباشی

🔸تاریخ آموزش روزنامه‌نگاری در ایران
مقاله تاریخ آموزش روزنامه‌نگاری در ایران اول مرداد ١٣٨٧ نوشته شده و در ٢۵ خرداد ١٣٩٩ در دو بخش در کانال عرصه‌های ارتباطی منتشر شده است. نویسنده مطلب استاد #سید‌فرید_قاسمی است که تجربه زیسته از روزنامه‌نگاری دارد، مؤلف گزیده‌نویس آثار متعدد ارزشمند در زمینه مهم‌ترین جنبه‌های تاریخی #روزنامه‌نگاری ایران است و پژوهشگری موثق و پر ارجاع در عرصه ارتباطات.
مطلب مورد بحث، صرف‌نظر از ارائه سرفصل‌های دقیق درباره تحولات آموزشی روزنامه‌نگاری ایرانی، نکاتی را نیز از جنبه آسیب‌شناسی این روند مطرح کرده که متاسفانه کماکان وجود دارند. خواندن این مطلب را به روزنامه‌نگاران توصیه می‌کنم:
بخش اول | بخش دوم

#ترجمه #یونس_شکرخواه #رخ‌نما
🔸خواننده باید نفهمد ترجمه می‌خواند
▫️متن کامل‌ ویژه‌نامه آموزشی شماره یک رسانه
🔻چند دهه از زمان انتشار نخستین ویژه‌نامه‌ آموزشی #فصلنامه‌رسانه (١٣٧٣) می‌گذرد، تمام نسخه‌های این ویژه‌نامه -که به همت استاد #سیدفرید_قاسمی منتشر شد- اندکی پس از انتشار به فروش رفت، به گونه‌ای که بعدها کتابخانه‌ها پرینت آنرا در اختیار متقاضیان می‌گذاشتند. من در این ویژه‌نامه به توصیه و سفارش استاد قاسمی دو مقاله نوشتم، یکی تحت عنوان "گرافیک خبری: تجلی عینیت رويدادها" و دیگری با عنوان"آداب ارتباطی ترجمه: خواننده باید نفهمد ترجمه می‌خواند" هر دو مقاله اکنون در فایل پیوست که حاوی متن کامل‌ ویژه‌نامه آموزشی رسانه است در دسترس شماست.
🔹فایل پیوست را دانلود کنید

#رخ‌نما #روزنامه‌نگاری
🔸قاسمی: مهره نمی‌تواند جای چهره را بگیرد
#سیدفرید_قاسمی در مراسم نکوداشت #یونس_شکرخواه گفت: درباره دکتر شکرخواه بسیار گفته و نوشته‌ام اما حق مطلب ادا نشده است؛ چرا که
در وصفش بیانم قاصر است
کی توان گفت آنچه اندر خاطر است
او وسیع و عمیق است و در بینش و منش، انسان به تمام معناست. سکوت‌مندی باوقار و مداراورزی بهبودخواه است. نانوشته‌های او غنی‌تر از انتشاراتش است. در دنیا مرسوم است که استادانی با این مرتبت علمی و دانش تجربی، در مراکز تربیت مدرس علوم ارتباطات و رسانه، روزنامه‌نگاری و فرهنگستان‌های مرتبط حفظ می‌شوند ولی در اینجا اینگونه نیست. آمر و عامل بازنشستگی او باید بدانند که
مهر فروزنده چو پنهان شود
شب‌پره بازیگر میدان شود
مهره نمی‌تواند جای چهره را بگیرد. در این مملکت باید به فکر بود. نباید گذاشت عرصه از انسان‌های کارآمد و خدوم تهی شود.
چو بیشه تهی ماند از نره شیر
شغال اندر آن بیشه آید دلیر
▫️روزنامه ستاره صبح ٢١ آبان ١۴٠٢
🔹فایل پیوست را دانلود کنید

#داخل‌گیومه
🔸روزنامه‌نگاری و بزرگان ایران معاصر
"روزنامه‌نگاران تنها قشری هستند که درباره همه‌چیز و همه‌کس می‌نویسند اما کسی به سراغ آنان نمی‌رود. ‌شناسنامه ١۶٠٠ روزنامه‌نگار و کارگزار مطبوعاتی را نوشتم تا از این طریق اطلاعات درباره زندگینامه و فعالیت‌های اهالی رسانه از میان نرود و نه تنها علاقه‌مندان، بلکه آیندگان به آنها دسترسی داشته باشند. بسیاری از بزرگان ایران معاصر برای حداقل یک دوره، کار روزنامه‌نگاری و نشریه‌ورزی در کارنامه خود دارند.
- #سیدفرید_قاسمی
روزنامه ایران ۱۶ فروردین ١۴٠٠

#دوستان🔸می‌آیند..
بعضی‌ها که می‌آیند دنیایی تازه‌ می‌آرند. بی‌‌آن‌ها؛ جهان کوچک‌تر و زندگی سخت‌تر می‌شود. می‌آیند با زخم‌ها و غم‌هایی در درون؛ اما مرهم‌ها به دست تا زخم تو برچینند تا بغض‌ تو بستانند...
می‌آیند چون از دل خبر دارند، چون مسافر راه‌های دل‌هایند،، هم‌زبان ستاره‌هایند؛ صاحبان چراغ‌های غروب‌ها و شبانه‌ها...فریدها...سیدفریدها
کسی کو یار صبر آمد سوار ماه و ابر آمد
مکن باور که ابر تر گدای ناودان باشد
#سیدفرید_قاسمی، #یونس_شکرخواه
تهران، اول دی‌ ١۴٠٢

#رخ‌نما #ارتباطات #تاریخ
🔸کهکشان ارتباطی مکتب تهران
▫️در گفت و گو با دکتر #کاظم_معتمدنژاد #نعیم_بدیعی، #مهدی_محسنیان‌راد #محمدمهدی_فرقانی #حسام‌الدین_آشنا #یونس_شکرخواه #احمد_میرعابدینی #حسن_نمکدوست #سیدفرید_قاسمی
▫️کیهان فرهنگی، شماره ٢٢٠، بهمن ١٣٨٣
🔹فایل پی‌دی‌اف پیوست را دانلود کنید

#ارتباطات🔸بخشی از حرف‌هایم در مراسم بازخوانی اندیشه‌های دکتر معتمدنژاد
#یونس_شکرخواه در مراسم بازخوانی اندیشه‌های دکتر #کاظم_معتمدنژاد گفت: استاد فقط مسیرها را نشان می‌داد و هرگز نمی‌گفت بر کدام نقطه تمرکز کنیم. به گمانم حالا زمان احترام گذاشتن واقعی فرا رسیده است. نیاز به چارچوب‌ها و زیرساخت‌هایی داریم که باید پله‌به‌پله آن‌ها را بچینیم.
خاطرم هست در روز خاکسپاری مرحوم معتمد‌نژاد؛ روزنامه‌نگاری از استاد #سیدفرید_قاسمی خواست تا دکتر معتمدنژاد را با دو کلمه توصیف کند و ایشان در پلسخ گفتند پایدار بی‌آزار.
برای این پایدار هنوز کاری نکرد‌ه‌ایم و متاسفانه راویانی داریم که تا دیروز این‌ بی‌آزار را آزار می‌دادند و امروز ثناگوی او شده‌اند. گفتم ما برای مرحوم معتمدنژاد کاری نکردیم، او را نه به جهان معرفی کردیم؛ نه به منطقه و نه حتی به کشورهای فارس زبان. حتی هنوز یک واحد درسی با عنوان آشنایی با اندیشه‌های دکتر معتمد‌نژاد نداریم. مهم‌ترین کاری که باید انجام دهیم، معرفی مکتب ارتباطی ایرانی این استاد پایدار است. گوهر بزرگی را از دست دادیم‌ و لذا باید جدی‌تر نگاه کنیم. به گمانم تا ادبیات مکتوب درباره دکتر معتمدنژاد تولید نشود، این گنج به تدریج فراموش خواهد شد.
مقوله آرزوها که دکتر خانیکی به آن اشاره کردند از نظر من نه پیشگویی که آینده‌سازی است آینده را نمی‌توان پیش‌بینی کرد اما می‌توان آینده را ساخت. به عنوان نمونه اگر آقای معتمد‌نژاد زنده بود به مباحثی نظیر متاورس و هوش‌مصنوعی بدون تاکید بر خطر توسعه ارتباطات در مسیر سلطه جهانی نمی‌پرداخت. اگر آن مرحوم زنده بود اجازه نمی‌داد با هوش‌مصنوعی و متاورس و… هیجانی برخورد کنیم بلکه می‌پرسید چرا به وجود آمده‌اند؟
متاسفانه حالا ارتباطات در حال کاهش‌گرایی است. ارتباطات دارد از مفهوم به ابزار تبدیل می‌شود. برای آقای معتمد‌نژاد ارتباطات؛ چشیدن و طعم بود نه ابزار. اگر می‌خواهیم جا پای دکتر معتمد‌نژاد بگذاریم باید دوباره طعم ارتباطات را بچشانیم.

#ارتباطات🔸بازتاب حرفهایم در مراسم بازخوانی اندیشه‌های دکتر معتمدنژاد در گزارش ایکنا
#یونس_شکرخواه در مراسم بزرگداشت زنده‌یاد دکتر #کاظم_معتمدنژاد تصریح کرد: دکتر معتمدنژاد را به منطقه و جهان و کشورهای فارسی زبان معرفی نکرده‌ایم؛ یکی از کارهایی که باید انجام دهیم معرفی این فرد به عنوان مکتب ارتباطی ایرانی است.
به گزارش خبرنگار ایکنا، یونس شکرخواه، استاد ارتباطات در گردهمایی بازخوانی اندیشه‌های کاظم معتمدنژاد که سوم دی‌ ١۴٠٢ به مناسبت دهمین سالگرد درگذشت این استاد ارتباطات در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، طی سخنانی اظهار کرد: چیزی که از دکتر به جا مانده از جنبه رویکرد، عمل و فضیلت، این بود که راه را نشان می‌داد و هیچگاه نمی‌گفت بر روی کدام نکته تمرکز کنید. فروتنی ایشان را بیشتر از اینجا درک می‌‌کنم که فقط مسیر را نشان می‌‌داد.
وی با اشاره به توصیف استاد #سیدفرید_قاسمی در مورد استاد متعمدنژاد به عنوان "پایدار بی‌آزار"، گفت: کمی صریح باشیم برای این "پایدار" کاری نکرده‌ایم. راویانی داریم که قبلاً این پایدار بی‌آزار را آزار می‌دادند و اکنون ثناگوی او شده‌اند. دکتر معتمدنژاد را به منطقه و جهان و کشورهای فارسی زبان معرفی نکرده‌ایم؛ یکی از کارهایی که باید انجام دهیم معرفی این استاد به یک مکتب ارتباطی ایرانی است.
شکرخواه گفت: خودم را می‌گویم شاید خیلی زنده نباشم؛ این نشست‌ها و یادها و خاطره‌‌ها از بین می‌رود. دکتر معتمدنژاد باید معرفی شود. کارهای دیگر شاید از دست ما برنیاید اما راه‌اندازی یک واحد درسی با عنوان آشنایی با اندیشه‌های دکتر معتمدنژاد چطور؟ خیلی بی‌رحمانه داریم رفتار می‌کنیم و باید جدی‌تر نگاه کنیم. تا جدا از خاطره‌گویی در خصوص دکتر، ادبیات مکتوب تهیه کنیم، بدون متن این گنج به تدریج فراموش خواهد شد. اکنون وقت احترام گذاشتن واقعی است؛ بیایید دکتر معتمدنژاد را به عنوان یک مکتب فکری ایرانی معرفی کنیم؛ شاید حالا است که می‌فهمیم چرا ایشان #آرمان_ماتلار مشاور ارتباطی سالوادور آلنده را به ایران دعوت کرد و چرا وقتی دبیر سرویس بین‌الملل کیهان بود جنگ شکر در کوبا» را ترجمه کرده است؛ جای خالی آن رادیکالیسم اکنون خالی است.
این استاد ارتباطات افزود: مطمئن هستم اگر دکتر معتمدنژاد زنده بود در مواجهه با هوش مصنوعی، متاورس و ... نقش ارتباطی مدرن را در سلطه جهانی درس می‌داد و اکنون با همان دید نگاه می‌کرد و نمی‌‌گذاشت برای متاورس و هوش مصنوعی کف و سوت بزنیم بلکه اول می‌گفت ببینیم که چرا اینها دارد به وجود می‌آید.
شکرخواه اظهار کرد: ما ارتباطی‌ها «چطور» را نباید با «چرا» قاطی کنیم. در ارتباطات چراها مهم هستند. ارتباطات دارد به کاهش گرایی دچار می‌شود و از مفهوم به ابزار تبدیل می‌شود، چرا متوجه این نیستیم؟ دکتر معتمدنژاد هم به مین استریم ارتباطات توجه داشت، هم به جریانات انتقادی، رادیکال، چپ و آلترناتیو ارتباطات؛ اما فراموش نکنیم برای متعمدنژاد ارتباطات چشیدن و طعم بود نه ابزار. اکنون هم اگر برگردیم و بخواهیم جا پای دکتر معتمدنژاد بگذاریم باید طعم ارتباطات را بچشانیم.

🔸جلال‌های ما
#یونس_شکرخواه
٢٧ سال پیش در "پژوهشنامه تاریخ مطبوعات ایران" اثر مهمی که دوست گرانقدرم استاد #سیدفرید_قاسمی بانی تولید و نشر آن بود مطلبی نوشتم تحت عنوان هادی و جلال.
آن مطلب در حقیقت مربوط به ماجرای روزنامه‌نگار شدن من بود و اینکه چطور دکتر #هادی_خانیکی ارجمندم معرف من شد به آقا #جلال_رفیع نازنین در روزنامه اطلاعات و من شدم روزنامه‌نگار.
همان روز معارفه؛ مرحوم #سیدمحمود_دعایی – روحشان قرین رحمت حق - هم به جمع ما پیوست. این از خوش‌شانسی من بود که مرحوم دعایی هم بیاید تا شاهد معرفی من به جلال توسط هادی باشد؛ و به مقیم شدن من در دنیای روزنامه‌نگاری توسط جلال کمک کند. هنوز که هنوز است خودم را مدیون این سه مرد بزرگ دنیای ایرانی روزنامه‌نگاری می‌دانم.
خوشحالم که دارم این سطور را برای جلال می‌نویسم، برای یک خراسانی بزرگ که از نویسندگی به روزنامه‌نگاری - اول کیهان و بعد اطلاعات- رسید. او در تمام مدتی که برای روزنامه اطلاعات ترجمه می‌کردم؛ همیشه یاورم بود؛ به ویژه با اصرار به همکارانش برای ادیت سریع مطالب من و زودتر رساندن آن‌ها به نوردهای چاپ. من بعدها فهمیدم صفحات لایی روزنامه دیرتر از صفحات رویی به دست چاپ سپرده می‌شوند و این جلال بوده که باعث چاپ مطالب من در اسرع وقت می‌شده است.
جلال را پس از پیوستنم به روزنامه کیهان کمتر می‌دیدم؛ گاهی در جلسات مرحوم #کیومرث_صابری -نویسنده معروف ستون دو کلمه حرف حساب صفحه سوم روزنامه اطلاعات - که بعدها خودش درگیر هفته‌نامه گل‌اقا شد و گاه‌ گاهی هم در میهمانی‌های دوستان مشترک.
جلال اگر چه فقط سه سال از من بزرگتر بود؛ اما کوهی از تجربه به همراه داشت، سرشار از خاطره بود، سرشار از تجربه و خاطره در عرصه‌های موسیقی، عضو هیئت مؤسس انجمن موسیقی ایران،، عضو شورای فرهنگ عمومی، عضو هیئت منصفه مطبوعات، پاورقی‌نویس کهنه‌کار، با تجربه در نمایشنامه‌نویسی و در مسائل تئاتر، عضو هیات داوران تئاتر فجر، عضو هیئت داوران جشنواره فیلم فجر و با تجربه‌هایی تلخ از زندان و شکنجه‌گاه‌های ساواک و ...
حضور جلال‌ها در شورای سردبیری روزنامه‌ها یک غنیمت بزرگ است، حتی با نشستن در یک اتاق مشاوره. جلال‌ها باید باشند به همان دلایلی که من در جلال سراغ دارم:
- بسیار شنونده است؛ صبور در شنیدن و دقیق و موثر در پاسخ دادن؛
- بسیار اهل خواندن؛ از کلاسیک تا امروزی؛
- حافظه و قدرت خارق‌العاده در انطباق یک موقعیت با صورت‌بندی‌های تاریخی آن؛
- پرقدرت در نثر، نظم و رویارویی‌های جذاب به زبان طنز
- شم خبری و نظری در روزنامه‌نگاری
- و بالاخره صدایی خوش و آرامبخش
خاطرم نیست چه سالی و چه دوره‌ای از جشنواره مطبوعات بود که کار داوری آثار در شرف تاخیر بود و دکتر اردشیر انتظامی (رئیس کنونی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی) که دبیر جشنواره بود با یک ون دنبال داوران جشنواره آمد و ما را به تنکابن برد در یک ویلای ساحلی تا با قطع ارتباط ما با زمین و زمان، داوری آثار را به پایان ببریم. اسامی برخی از داوران را که به یاد دارم از این قرار بود: دکتر افتخار جهرمی، دکتر محسنیان راد؛ همین آقا جلال رفیع عزیز و من.
کار داوری از همان روز اول آغاز شد اما ناگهان برق رفت و صدایی خوش که .....
همه شب نالم چون نی که غمی دارم
دل و جان بردی اما نشدی یارم
با ما بودی بی ما رفتی چون بوی گل به کجا رفتی .....
این جلال بود که در تاریکی خواند و این ما بودیم که مبهوت ماندیم از این صدای حزین دلنشین...
آقا جلال نازنین و عزیز که با ما بودی و بی ما رفتی ..... برگرد عزیز دل، روزنامه‌نگاری این دیار به امثال تو نیاز مبرم دارد؛ از صمیم دل می‌خواهم دوباره تو را در خانه‌ات ببینم در همان روزنامه‌ای که مرا به دنیای روزنامه‌نگاری الصاق کردی: روزنامه اطلاعات.
تهران، دی ماه ١۴٠٢