عرصه‌های‌ ارتباطی
3.64K subscribers
29.8K photos
3.06K videos
872 files
5.98K links
🔸عرصه‌های‌ ارتباطی
▫️کانال رسمی یونس شُکرخواه
Agora | The official Telegram channel of Younes Shokrkhah
https://t.iss.one/boost/younesshokrkhah
🔹اکانت اینستاگرام من:
https://www.instagram.com/younesshokrkhah
Download Telegram
#روزنامه‌نگاری🔸تاریخچه دروازهبانی
مسئله #دروازه‌بانی خبري كه از نظريه‌هاي اصلي در عرصه پژوهش‌های اجتماعي است از ديرباز مطرح بوده است و موضوع تازه‌اي در ادبيات روزنامه‌نگاري به حساب نمي‌آيد. دروازه‌باني خبري در حقيقت پا به پای #خبر از همان هنگام كه خبر توسط فرد، نهاد يا مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی، سياسی، فرهنگي، نظامي و اجتماعي در مجاری و كانال‌های خبری جاري شده، مطرح بوده است. اما فردی كه اين مقوله را تدوين كرد و وجه علمي به آن داد #كورت_لوين (Kurt lewin) (۱۹۴۷ - ۱۸۹۰) پدر روان‌شناسي اجتماعي بود. مناطق دروازه (Gate Areas) ابتدا توسط او شناسایی شدند. او در مقاله‌ای تحت عنوان مجاری زندگي گروهی ”Channels of Group Life “ به بررسي تصميم‌هاي خانم‌های خانه‌دار در مورد خريد مواد غذايي پرداخت و آن را با جريان خبر در وسايل ارتباط جمعي مقايسه كرد (۱۹۷۴) (Human relation,No ۱) و اين نكته را مطرح ساخت كه در مناطق دروازه است كه تصميم برای عبور اطلاعات گرفته میشود.
#ديويد_منينگ_وايت (David Manning White) (۱۹۹۳ - ۱۹۱۷) دومين محققي است كه بحث دروازه‌باني را به طرزی علمي مطرح ساخت. او در مقاله‌ای تحت عنوان «دروازه‌بان: يك مطالعة موردی در انتخاب خبر» به بررسی اين قضيه پرداخت.
@younesshokrkhah
GATEKEEPING.PDF
295.9 KB
#ارتباطات #دروازه‌بانی #روزنامه‌نگاری
▫️از آغاز تا روزگار اینترنت
🔸دروازهبانی در رسانه‌های خبری جهان
▫️روزنامه ایران - ۳۱ خرداد ۱۳۸۰
▫️متن کامل در فایل پیوست
#ارتباطات #روزنامه‌نگاری
#زوم 🔸دروازهبانی
#دروازه‌بانی در چند سطح صورت مي‌گيرد:
▫️سطح سازماني: كه در آن سازمان توليد كننده اطلاعات (مثلا يك روزنامه) بر توليد نهايی تاثير می‌گذارد و به ديگر سخن به توليد نهايي شكل دلخواه خودش را مي‌دهد.
▫️سطح ميثاق‌ها: ميثاق‌ها (conventions) در واقع همان مشي و مرام رسانه‌ها است. مثلا ميثاق انتشار وال استريت ژورنال، انتشار اخبار اقتصادی است نه اخبار فرهنگی يا ورزشی. پس بنا بر اين ميثاق‌ها هم در دروازهبانی اطلاعات نقش ايفا می‌كنند.
▫️سطح فردی: تخصص‌های افراد هم از عوامل دروازهبانی است. به عنوان مثال اگر يك متخصص امور برزيل مسئول‌اخبار حوزه آمريكای لاتين در سرويس خارجی يك روزنامه باشد، بي‌ترديد همين تخصص باعث می‌شود كه به اخبار برزيل سهم بيشتری داده شود يا اينكه بيشتر از اخبار ساير كشورهای آمريكای لاتين طرف توجه قرار گيرد.
#مدیاویژن #مخاطب #کلاس #ارتباطات
🔸نظریه‌های دوگانه درباره رسانه‌ها و مخاطبان
درادبیات ارتباطى درباره قدرت یا ضعف رسانه‌ها درقبال #مخاطبان دومجموعه تئوری مطرح است:
١. تاثیرات پرشدت رسانه‌‏ها (powerful effects) یعنی رسانه‌ها در قبال مخاطبان قادر به هر كاری هستند (#دروازه‌بانی جواب می‌دهد)
٢. تأثیرات كم شدت رسانه‌‏ها (limited effects) یعنی رسانه‌ها در قبال مخاطبان قادر به هر كاری نیستند (دروازهبانی جواب نمی‌دهد)
از نظر زمانی، نظریه تاثیرات پرشدت مقدم بر نظریه تأثیرات كم شدت است. یعنی تئوریسین‌ها ابتدا قائل به عدم قدرت مخاطبان در برابر رسانه‌ها بودند و سپس عده دیگری از تئوریسین‌ها این نكته را مطرح ساختند كه خیر؛ بر خلاف آنچه مطرح می‌شده؛ این مخاطبان هستند كه در برابر رسانه‌ها از قدرت برخوردار می‌باشند و لذا به راحتی تحت تاثیر آنها قرار نمی‌گیرند (دوره غلبه نظریه‌های مبتنی بر تأثیرات كم‌شدت بر نظریه‌های مبتنی بر تاثیرات پرشدت)
اما چرا پس دوباره شاهد توجه به نظریه تاثیرات پرشدت شده‌ایم؟
به این دلیل كه برخی از نظریه‌پردازان ارتباطی مثل #هربرت_شیلر (Herber schiller) این نكته را طرح كردند كه نظریه‌هایی چون نظریه تأثیرات كم شدت اساسا به نفع #دروازه‌بانان طراحی شده‌ و هدف این نظریه‌ها القای این نكته به مخاطبان است كه از رسانه‌ها نترسید آنها نمی‌توانند هیچ كاری با شما بكنند و علی‌القاعده اگر مخاطبان گول این حرف‌ها را بخورند گارد خود را در برابر رسانه‌ها باز خواهند كرد و لذا تاثیر پذیری آن‌ها از رسانه‌ها بیشتر خواهد شد. و به این ترتیب بود كه نظریه‌های مبتنی بر تاثیرات پرشدت دوباره طرف توجه قرار گرفت.
توجه به رسانه‌ها از جنبه #ژئوپلیتیك یا جغرافیایی- سیاسی (Geo-political) مثل دیدگاه‌‏هاى دهه پنجاه موجود در كتاب چهار تئورى مطبوعات (Siebert et.al 1956) و یا توجه به رسانه‌ها از جنبه نقش آنها در #نوگرایی در دهه شصت كه #دانیل_لرنر (Daniel Lerner) آن را مطرح ساخت و یا توجه به ‏جنبه #امپریالیسم_رسانه‌ای (Media imperialism) كه از دهه شصت به ‏بعد مطرح شد (دیدگاه‌‏هاى هربرت شیلر) همه جزو نظریه‌هایی هستند كه با نام‌های مختلف از نظریه تاثیرات پرشدت دفاع می‌كنند.
اما در دهه‌‏هاى هشتاد و نود نیز شاهد طرح یك دیدگاه نئولیبرالى بودیم كه با این سه جنبه ژئوپلیتیك، نوگرایی و امپریالیسم رسانه‌‏اى منتقدانه برخورد كرد. شاخص این تلقى تازه #آنتونى_گیدنز (Giddens-1999) بود كه معتقد است در عصرجهانی‌شدن، مبانى #ارتباطات و تعامل فرهنگى رو به ‏گسترش است و هیچ كس بر دیگری كنترل ویژه‌ای ندارد. از این منظر نئولیبرالى رسانه‌های فرامرزى و فراملى امكان دسترسى به ‏اطلاعات را آسان ساخته‌‏اند (به ضرر دروازه‌‌بانی)
در هر صورت نباید فراموش كرد كه دیدگاه معتقد به ‏دروازه‏‌بانى دیدگاهى است كه اصلا به ‏تعامل رسانه و مخاطب باور ندارد و معتقد است این رسانه‌ها، روزنامه‏‌نگاران، مالكان رسانه‌‌ها و دولت‏ها هستند كه با دروازه‌‏بانى به ‏مدیریت تضادها پرداخته و اهداف خود را محقق می‌‏سازند.
نگاه منطقی‌تر به دو نظریه تاثیرات پرشدت و تأثیرات كم شدت می‌تواند این باشد كه هر دو آن‌ها نسبت به رسانه و مخاطب بسیار مطلق‌گرایانه برخورد می‌كنند. به این معنی كه یكی از آن‌ها نقش رسانه را مطلق می‌انگارد و دیگری نقش مخاطب را، حال آنكه در ارتباطات، گاه این رسانه است كه به سرمنشا ارتباط و تاثیر گذاری تبدیل می‌شود و گاه این مخاطب است كه چنین نقشی را ایفا می‌كند
#زوم🔸رسانه و باز تولید قدرت
قدرت و رسانه‌های جمعی به شدت به هم وابسته‌اند. ادبیات #ارتباطات سرشار از سوژه‌هایی در باب نسبت میان این دو است.
نظریه‌پردازان ارتباطی به خصوص آنهایی که به اصطلاح در طیف‌های مختلف چپ دسته‌بندی می‌شوند، هر کدام از ظن خود به جنبه‌ای از نسبت میان قدرت رسانه‌ها پرداخته‌اند.
در مورد این‌که #رسانه‌ها چگونه مردم را کنترل و اذهان عمومی را هدایت می‌کنند، برخی #دروازه‌بانی خبر را مورد تاکید قرار داده‌اند و کسانی حجم بالای اطلاعات و اخبار را که موجب مسخ‌شدگی مخاطب می‌شود برجسته ساخته‌اند.
گروهی از روابط نانوشته مدیریت خبر با اصحاب سیاست گفته‌اند. یکی رسانه را ابزار دستکاری می‌نامد و دیگری از توهم‌های فریبنده سخن می‌گوید. کسانی هم بر فرآیند تجاری شدن صنعت رسانه انگشت تاکید گذاشته، مالکیت و رقابت را در چارچوب قدرت رسانه‌ها در تاثیرگذاری بر افکار و امیال و باز‌تولید نظم حاکم مورد توجه قرار داده‌اند.
اگرچه حجم قابل توجهی از این نظریه‌ها مربوط به گرایشات چپ و به خصوص #مکتب‌فرانکفورت از نسل اول چون #آدورنو و #هورکهایمر تا نسل سوم مثل #اکسل_هونت است اما اهمیت این بحث به گونه‌ای است که تقریبا همه دیدگاه‌ها به آن پرداخته‌اند، مثل #چارلز_رایت_میلز که در نظریه #جامعه_توده‌ای‌ خود که نظریه‌ای مخاطب‌محور است، می‌کوشد تحولات روی داده در جامعه آمریکا را که به استیلای رسانه‌ها انجامید تشریح کند.
اما در این میان،‌ آیا می‌توان با باز‌خوانی بخشی از تفکر #فوکو در مورد طبیعت #قدرت از آرا و اندیشه‌های او در مطالعات رسانه‌ای، به خصوص در نظریه‌های مربوط به قدرت بهره برد؟
همان‌طور که می‌دانیم «قدرت» یکی از دغدغه‌های بنیادین فوکو بوده است و او در این باب و به خصوص نسبتش با دانش بسیار گفته است.
عقاید فوکو می‌تواند یکی از منابع بحث درباره سهم و وزن رسانه‌های جمعی در باز‌تولید قدرت حاکم و اعمال کنترل اجتماعی باشد. آرای او افقی در برابر محققان ارتباطی می‌گشاید تا فرضیات و تئوری‌هایشان را در مورد این‌که چگونه قدرت می‌تواند به واسطه رسانه‌های جمعی اعمال شود، دوباره و از منظری متفاوت ارزیابی کنند.
▫️همشهری آنلاین یکشنبه ۲۹ بهمن ۱۳۸۵
Gatekeeping.pdf
323.1 KB
#روزنامه‌نگاری #ارتباطات #خبر
🔸دروازiه‌بانی خبر چیست؟ دروازه‌بانان کیستند؟
▫️نگاهی به نقش #دروازه‌بانی در شکل‌گیری و انتقال خبر
#مهدخت_بروجردی_علوی
▫️منبع: رسانه بهار ١٣٧٢ شماره ١٣
🔹فایل پیوست را دانلودکنید
#رخ‌نما #ارتباطات
🔸 سوپر ماركت معانی
▫️گزارش یک سخنرانی‌: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۱
🔻دنیا سوپر ماركت معانی شده است و همه معانی اصلی و بدلی و جنبه‌های مثبت و منفی در آن، خواه ناخواه در قفسه‌های فروش قرار گرفته‌اند و این ما هستیم كه باید تشخیص دهیم و گزینش كنیم.
به گزارش ایسنا، دكتر #یونس_شكرخواه، استاد دانشگاه، كه در همایش یكروزه پیامدهای تكنولوژیكی ارتباطات كه به مناسبت روز جهانی #ارتباطات در دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران تشكیل شده بود، همچنین از تأثیر #اینترنت بر روزنامه‌نگاری سنتی سخن می‌گفت، با اشاره به سه #گفتمان مختلف در حوزه‌ی #معرفت‌شناسی ارتباطی، از گفتمان چهارمی با عنوان #گفتمان‌قدرت محور نام برد و گفت: امروزه همه نهادها‌ اعم از سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، رسانه‌ها و مخاطبان در عرصه‌ی روزنامه‌نگاری الكترونیك دارای قدرت هستند.
شكرخواه با بیان این كه در #روزنامه‌نگاری ‌مدنی هر فرد یك روزنامه‌نگار است، اظهار داشت: #اینترنت باعث مرگ تئوری #دروازه‌بانی شده است و دیگر هیچ فرستنده‌ای نمی‌تواند خبرها را سانسور كند؛ زیرا هر خبری در هر جایی قابل دسترسی است. شكرخواه، سرعت پیشرفت تكنولوژی‌های ارتباطی را مشكلی بزرگ برای قوانین حقوقی سایبر ارزیابی كرد و افزود: اكنون ترافیك در اینترنت هر صد روز دو برابر می شود یعنی اگر با ایجاد راه‌آهن سرعت و غلبه بر زمان افزایش یافت، در جغرافیای ذهنی اینترنت، زمان دیگر وجود ندارد و مرده است. وی با اعلام این مطلب كه امروزه كتابخانه‌ها به دو نوع باسواد و بی سواد تقسیم شده‌اند گفت: امروزه كتابخانه مورد قبول و باسواد، كتابخانه‌ای است كه ٢۴ در ٧ باشد، یعنی تمام كتاب‌ها و اطلاعات آنها ٢۴ ساعته در هر هفت روز هفته در فضای اینترنت قابل دسترسی باشد. شكرخواه گسترش گستره‌همگانی را یك سنت تاریخی و اساسی در دموكراسی دانست و ادامه داد: اینترنت این گستره‌ همگانی را گسترده‌تر كرده و گزینش خبرهای مناسب را از دست فرستنده‌ها خارج کرده است و اكنون روزنامه‌نگاری سایبر جانشین نهادهای مدنی شده و این موضوع در جوامعی كه امكان ایجاد نهادهای مدنی در آن‌ها با مشكل مواجه است سرعت بیشتری می‌یابد. وی انعكاس آرای اقلیت را از جمله دستاوردهای مهم روزنامه‌نگاری سایبر ذكر كرد و افزود: اینترنت این دیگربینی را افزایش داده كه البته ضرورتا به هم‌پذیری منجر نمی‌شود. شكرخواه با اشاره به اینكه شهرها به عنوان مركز تمدن به فضای سایبر منتقل شده‌اند گفت: روزنامه‌نگاری سایبر از هر موضوع عالم فیزیکی‌ چهره‌ای دیگر را كه الزاما مشابه چهره واقعی آن پدیده نیست، ارائه می‌کند.
#ارتباطات
🔸 سوپر ماركت معانی
▫️گزارش یک سخنرانی‌: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۱
🔻دنیا سوپر ماركت معانی شده است و همه معانی اصلی و بدلی و جنبه‌های مثبت و منفی در آن، خواه ناخواه در قفسه‌های فروش قرار گرفته‌اند و این ما هستیم كه باید تشخیص دهیم و گزینش كنیم.
به گزارش ایسنا، دكتر #یونس_شكرخواه، استاد دانشگاه، كه در همایش یكروزه پیامدهای تكنولوژیكی ارتباطات كه به مناسبت روز جهانی #ارتباطات در دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران تشكیل شده بود، همچنین از تأثیر #اینترنت بر روزنامه‌نگاری سنتی سخن می‌گفت، با اشاره به سه #گفتمان مختلف در حوزه‌ی #معرفت‌شناسی ارتباطی، از گفتمان چهارمی با عنوان #گفتمان‌قدرت محور نام برد و گفت: امروزه همه نهادها‌ اعم از سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، رسانه‌ها و مخاطبان در عرصه‌ی روزنامه‌نگاری الكترونیك دارای قدرت هستند.
شكرخواه با بیان این كه در #روزنامه‌نگاری ‌مدنی هر فرد یك روزنامه‌نگار است، اظهار داشت: #اینترنت باعث مرگ تئوری #دروازه‌بانی شده است و دیگر هیچ فرستنده‌ای نمی‌تواند خبرها را سانسور كند؛ زیرا هر خبری در هر جایی قابل دسترسی است. شكرخواه، سرعت پیشرفت تكنولوژی‌های ارتباطی را مشكلی بزرگ برای قوانین حقوقی سایبر ارزیابی كرد و افزود: اكنون ترافیك در اینترنت هر صد روز دو برابر می شود یعنی اگر با ایجاد راه‌آهن سرعت و غلبه بر زمان افزایش یافت، در جغرافیای ذهنی اینترنت، زمان دیگر وجود ندارد و مرده است. وی با اعلام این مطلب كه امروزه كتابخانه‌ها به دو نوع باسواد و بی سواد تقسیم شده‌اند گفت: امروزه كتابخانه مورد قبول و باسواد، كتابخانه‌ای است كه ٢۴ در ٧ باشد، یعنی تمام كتاب‌ها و اطلاعات آنها ٢۴ ساعته در هر هفت روز هفته در فضای اینترنت قابل دسترسی باشد. شكرخواه گسترش گستره‌همگانی را یك سنت تاریخی و اساسی در دموكراسی دانست و ادامه داد: اینترنت این گستره‌ همگانی را گسترده‌تر كرده و گزینش خبرهای مناسب را از دست فرستنده‌ها خارج کرده است و اكنون روزنامه‌نگاری سایبر جانشین نهادهای مدنی شده و این موضوع در جوامعی كه امكان ایجاد نهادهای مدنی در آن‌ها با مشكل مواجه است سرعت بیشتری می‌یابد. وی انعكاس آرای اقلیت را از جمله دستاوردهای مهم روزنامه‌نگاری سایبر ذكر كرد و افزود: اینترنت این دیگربینی را افزایش داده كه البته ضرورتا به هم‌پذیری منجر نمی‌شود. شكرخواه با اشاره به اینكه شهرها به عنوان مركز تمدن به فضای سایبر منتقل شده‌اند گفت: روزنامه‌نگاری سایبر از هر موضوع عالم فیزیکی‌ چهره‌ای دیگر را كه الزاما مشابه چهره واقعی آن پدیده نیست، ارائه می‌کند.