#تاريخ #نیومدیا #رسانه #ارتباطات
🔸راه طی شده رسانه‌های نوین و پلتفرم‌ها
#یونس_شکرخواه
تاریخچه پلتفرم‌ها و رسانه‌های نوین را می‌‌توان تا حدودی با پيدايش سايت #ژئوسيتيز (Geocities) همزمان دانست و اين سايتی بود كه در اواسط دهه ۱۹۹۰ متولد شد در سال ۱۹۹۴.
لوگوی اين سايت حرف g انگليسی بود و گاه و بيگاه يك ساختمان هم كنارش ظاهر می‌شد و به كاربران اجازه می‌داد تا خانه خودشان را به طور رايگان در اين وب‌سايت بنا كنند و اسم شهرها در اين سايت در واقع بر اساس نوع فعاليت كاربران بود؛ آن‌ها كه مثلا به سينما علاقه‌مند بودند در هاليوود مستقر می‌شدند و علاقمندان به مباحث كامپيوتری در دره سيليكن؛ به ديگر زبان، اين سايت نوعي سرويس دهی براي ايجاد وب‌سايت شخصی بر روي دامنه ژئوسيتيز بود. فعاليت اين سايت كه كاربرانش از مرز سی ميليون هم گذشت و در واقع بر روی سكوی سوم از لحاظ تعداد كاربر در زمان خودش ايستاد؛ بعدها متوقف شد، يعنی #ياهو آنرا خريد و مسدوش كرد و بعدها فقط شعبه ژاپنی آن به عنوان يك شركت ميزبانی وب فعال بود.
اتفاق مرتبط ديگر در این زمينه بروز وبلاگ‌ها بود. اصطلاح #وبلاگ برای نخستین بار در سال ۱۹۹۷ مطرح شدكه الان هم هستند و فعاليت‌هاي وبلاگی و ميكروبلاگی مثل #توییتر؛ كماكان به مثابه گونه‌هایی از رسانه‌هاي نوین و پلتفرمی فعال هستند.
اتفاق تاريخی ديگر در اين زمينه به وجود آمدن دانشنامه آزاد #ویکی‌پدیا بود که هركس می‌تواند به نوشتن و يا به ویرایش نوشتارها در آن بپردازد. این دانشنامه آنلاين هم كه از سال ۲۰۰۱ پا به ميدان گذاشت گونه ديگری از رسانه اجتماعی بود كه بر پايه همكاری‌جویی دسته‌جمعی استوار بود.
از اين سال به بعد #مای_اسپيس (Myspace) آمد يعنی در سال ۲۰۰۲ و همينطور شبكه آمريكایی دوست‌يابي #ای‌او‌ال (AOL) و #اورکات (Orkut)؛ بعد در سال ۲۰۰۳ #لينكداين (LinkedIn) كه حرفه‌ای‌تر و تجاری هم هست به ميدان می‌آيد كه اين‌ها البته وب‌سايت‌های شبكه‌هاي اجتماعي هستند و بعد هم در سال ۲۰۰۴ نوبت به #فيسبوك می‌رسد و به #فليكر (Flickr) كه اين دومی از ژانرهای تصويری رسانه‌های اجتماعی است و فقط در عرصه عكس به مديريت و به اشتراك گذاری رو آورد و يا بعد مدل خبری‌تر اين رسانه‌ها يعنی #ديگ (Digg) كه رسانه اجتماعی خبری بود می‌آید تا می‌رسيم به دوسال بعد كه #توییتر (Twitter) مطرح مي‌شود و بعد اين #گوگل بود كه با چند سال تاخير در سال ۲۰۱۰ يك تجربه ناموفق را در ارتباط با سرويس #جی‌ميل در قالب يك شبكه اجتماعی به نام #باز (Buzz) راه‌اندازی كرد و بعد در رقابت با همين #فيسبوك به #گوگل‌پلاس پرداخت.
داستان #رسانه‌های_اجتماعي هنوز در قالب فرمت‌های تازه و استراتژی‌های تازه در ژانرهای مختلف ادامه دارد مثل #يوتوب در عرصه فيلم و يا پلتفرم های ديگر نظیر #اینستاگرام.
اما به نظر من تاريخ اتفاقات آنلاین اجتماعی از همان موقعي كه سرويس‌های تلفنی #وويپ (Voice over IP) آمدند مثل #دايل‌پد و غيره؛ اين روند شروع به تكوين كرد و هر چه جلوتر آمديم عمدتا #دوسويه‌گی و توليد محتوا توسط كاربران به تدريج پررنگ‌تر شد و امكاناتی مثل دامنه وگستردگی دسترسی به #مخاطب در سطح جهانی؛ #تمرکززدایی و حذف سلسله مراتب در توليد كه در رسانه‌های كلاسيك رايج است و يا قابلیت دسترسی رایگان یا كم‌هزینه به اين نوع رسانه‌ها؛ و از طرف ديگر عدم احتياج به مهارت‌های ويژه در استفاده از اين نوع رسانه‌ها؛ و يا سرعت و پيوستگي در ارتباط و به طور همزمان امكان تغيير مطلب ولو پس از انتشار كه براي رسانه‌های كلاسيك امكان‌پذير نيست و يا گرفتن نظرات ديگران درباره مطالب در قالب #كامنت؛ ويا #لايك به تدريج به تب استفاده از رسانه‌های نو یا همان #نیومدیا و پلتفرم‌های اجتماعی افزود
🔸راه طی شده رسانه‌های نوین و پلتفرم‌ها
#یونس_شکرخواه
تاریخچه پلتفرم‌ها و رسانه‌های نوین را می‌‌توان تا حدودی با پيدايش سايت #ژئوسيتيز (Geocities) همزمان دانست و اين سايتی بود كه در اواسط دهه ۱۹۹۰ متولد شد در سال ۱۹۹۴.
لوگوی اين سايت حرف g انگليسی بود و گاه و بيگاه يك ساختمان هم كنارش ظاهر می‌شد و به كاربران اجازه می‌داد تا خانه خودشان را به طور رايگان در اين وب‌سايت بنا كنند و اسم شهرها در اين سايت در واقع بر اساس نوع فعاليت كاربران بود؛ آن‌ها كه مثلا به سينما علاقه‌مند بودند در هاليوود مستقر می‌شدند و علاقمندان به مباحث كامپيوتری در دره سيليكن؛ به ديگر زبان، اين سايت نوعي سرويس دهی براي ايجاد وب‌سايت شخصی بر روي دامنه ژئوسيتيز بود. فعاليت اين سايت كه كاربرانش از مرز سی ميليون هم گذشت و در واقع بر روی سكوی سوم از لحاظ تعداد كاربر در زمان خودش ايستاد؛ بعدها متوقف شد، يعنی #ياهو آنرا خريد و مسدوش كرد و بعدها فقط شعبه ژاپنی آن به عنوان يك شركت ميزبانی وب فعال بود.
اتفاق مرتبط ديگر در این زمينه بروز وبلاگ‌ها بود. اصطلاح #وبلاگ برای نخستین بار در سال ۱۹۹۷ مطرح شدكه الان هم هستند و فعاليت‌هاي وبلاگی و ميكروبلاگی مثل #توییتر؛ كماكان به مثابه گونه‌هایی از رسانه‌هاي نوین و پلتفرمی فعال هستند.
اتفاق تاريخی ديگر در اين زمينه به وجود آمدن دانشنامه آزاد #ویکی‌پدیا بود که هركس می‌تواند به نوشتن و يا به ویرایش نوشتارها در آن بپردازد. این دانشنامه آنلاين هم كه از سال ۲۰۰۱ پا به ميدان گذاشت گونه ديگری از رسانه اجتماعی بود كه بر پايه همكاری‌جویی دسته‌جمعی استوار بود.
از اين سال به بعد #مای_اسپيس (Myspace) آمد يعنی در سال ۲۰۰۲ و همينطور شبكه آمريكایی دوست‌يابي #ای‌او‌ال (AOL) و #اورکات (Orkut)؛ بعد در سال ۲۰۰۳ #لينكداين (LinkedIn) كه حرفه‌ای‌تر و تجاری هم هست به ميدان می‌آيد كه اين‌ها البته وب‌سايت‌های شبكه‌هاي اجتماعي هستند و بعد هم در سال ۲۰۰۴ نوبت به #فيسبوك می‌رسد و به #فليكر (Flickr) كه اين دومی از ژانرهای تصويری رسانه‌های اجتماعی است و فقط در عرصه عكس به مديريت و به اشتراك گذاری رو آورد و يا بعد مدل خبری‌تر اين رسانه‌ها يعنی #ديگ (Digg) كه رسانه اجتماعی خبری بود می‌آید تا می‌رسيم به دوسال بعد كه #توییتر (Twitter) مطرح مي‌شود و بعد اين #گوگل بود كه با چند سال تاخير در سال ۲۰۱۰ يك تجربه ناموفق را در ارتباط با سرويس #جی‌ميل در قالب يك شبكه اجتماعی به نام #باز (Buzz) راه‌اندازی كرد و بعد در رقابت با همين #فيسبوك به #گوگل‌پلاس پرداخت.
داستان #رسانه‌های_اجتماعي هنوز در قالب فرمت‌های تازه و استراتژی‌های تازه در ژانرهای مختلف ادامه دارد مثل #يوتوب در عرصه فيلم و يا پلتفرم های ديگر نظیر #اینستاگرام.
اما به نظر من تاريخ اتفاقات آنلاین اجتماعی از همان موقعي كه سرويس‌های تلفنی #وويپ (Voice over IP) آمدند مثل #دايل‌پد و غيره؛ اين روند شروع به تكوين كرد و هر چه جلوتر آمديم عمدتا #دوسويه‌گی و توليد محتوا توسط كاربران به تدريج پررنگ‌تر شد و امكاناتی مثل دامنه وگستردگی دسترسی به #مخاطب در سطح جهانی؛ #تمرکززدایی و حذف سلسله مراتب در توليد كه در رسانه‌های كلاسيك رايج است و يا قابلیت دسترسی رایگان یا كم‌هزینه به اين نوع رسانه‌ها؛ و از طرف ديگر عدم احتياج به مهارت‌های ويژه در استفاده از اين نوع رسانه‌ها؛ و يا سرعت و پيوستگي در ارتباط و به طور همزمان امكان تغيير مطلب ولو پس از انتشار كه براي رسانه‌های كلاسيك امكان‌پذير نيست و يا گرفتن نظرات ديگران درباره مطالب در قالب #كامنت؛ ويا #لايك به تدريج به تب استفاده از رسانه‌های نو یا همان #نیومدیا و پلتفرم‌های اجتماعی افزود