#زبانشاسی
🔸بسط مفهوم شمایل‌گونگی یا تصویرگونگی
زبان شناسان کارکردگرا – شناختی مفهوم آیکن #پیرس را بسط داده‌اند آن‌ها می‌گویند: یک صورت، یک معنا. پس #شمایل‌گونگی یا #تصویرگونگی (Iconicity) یعنی یک صورت، یک معنا، همین و بس.
به قول صائب تبریزی
لفظ و معنا را به تیغ از یکدگر نتوان برید
کیست صائب تا کند جانان و جان از هم جدا
از این دیدگاه پس بین صورت و معنا نوعی وابستگی وجود دارد. بین صورت و معنا یک رابطه خاص و ناگسستنی وجود دارد و شمایل‌گونگی به ما اجازه نمی‌دهد یک صورت و چند معنا داشته باشیم.
▫️اصل کمیت
این دیدگاه بر اساس اصل کمیت؛ بر این باور است که هر چه ساخت یک مفهوم (conceptual structure) پیچیده‌تر باشد ساخت صوری (formal structure) آن هم پیچیده‌تر خواهد بود. علاوه براین چون مفهوم جمع پیچیده‌تر است پس فرم پیچیده‌تری هم خواهد داشت: کتاب - کتاب‌ها.
▫️اصل نزدیک بودن
اصل نزدیک بودن یا مجاورت می‌گوید: اگر معنا و مفهومی که قرار است بیان شود از ما به هر علتی فاصله داشته باشد، ترکیب‌ کلمات هم یک نوع فاصله‌اندازی را نشان خواهد داد: اگربه‌ جای جمله "برو بیرون!" از جملهٔ "از شما می‌خواهم که خانه مرا ترک کنید!" استفاده شود، این نقش فاصله اندازی؛ فاصله‌گیری و فاصله‌خواهی است که باعث تولید جمله‌ دوم شده‌ است.
▫️اصل ترتیب
و بالاخره بر اساس شمایل‌گونگی می‌توان توالی و ترتیب رویدادهایی را که قرار است در ترتیب استفاده از کلمات و جملات بیایند، دید: در مرحله بعد

#زبانشاسی
🔸چهره به چهره با دکتر دبیر‌مقدم
#محمد_دبیرمقدم، چهره ماندگار، پژوهشگر نمونه کشوری، زبان‌شناس، استاد دانشگاه علامه طباطبایی، عضو پیوسته و معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دبیر مجله‌ دستور و مدیرمسئول سابق مجله‌ زبان‌شناسی است. بیشتر تحقیقات او در حوزه‌ دستور زبان فارسی، نحو، #رده‌شناسی_زبان و زبان‌های ایرانی است و سهم بسزایی در به‌روز کردن علم زبان‌شناسی ایران داشته است. در ادامه سلسله گفت‌وگوها با چهره‌های ماندگار این مرز و بوم، این‌بار در خبرگزاری کتاب ایران در خدمت این استاد فرزانه بودیم، آنچه درپی می‌آید حاصل این گفت‌وگوی صمیمانه است
https://www.ibna.ir/fa/longint/281357

#زبانشاسی
🔸ذهن و زبان
انجمن علمی - دانشجویی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علّامه طباطبائی برگزار می‌کند:
🔹سخنرانان: دکتر کورش صفوی و دکتر راحله گندمکار
▫️جمعه ۲۱ آذر ٩٩ ساعت ۳ بعدازظهر
▫️شرکت در این نشست آنلاین رایگان و ورود برای عموم آزاد است.
▫️راه‌های دریافت لینک جلسه:
اینستاگرام:
@atu_lit_elmi
تلگرام:
@AnjomanElmiAdabiatATU

#واژه‌ها #هنر #زبانشاسی #ادبیات
🔸هنرْسازه‌ها
کلمهٔ "هنر‌سازه" را برای priëm روسی فعلاً بپذیرید. در زبان انگلیسی پژوهشگرانی که در حوزهٔ فرمالیسم روسی کار کرده‌اند معمولاً در برابر "پریمِ" روسی یا artistic device را پیشنهاد کرده‌اند و رواج یافته است. با اینکه ما در فرهنگِ خودمان مفاهیم و اصطلاحات بسیاری در حوزهٔ علوم بَلاغی داریم، کلمه‌ای که بتواند تمام شگردها و تمام ابزارهای هنری شاعر و نویسنده را زیر چتر خود بگیرد نداریم. به همین دلیل در برابر priëm روسی و device انگلیسی هنر‌ْسازه را به کار می‌برم مگر اینکه بعدها چیز مناسب‌تری پیدا شود. توجه داشته باشید که آنچه در زبان انگلیسی بدان rhetorical figure یا figures of speech می‌گویند کارآیی‌شان از همان صنایع بدیعی و اصطلاحات فنون بَلاغی خودمان بیشتر نیست.
از نظر #صورتگرایان روس، آنچه در ادبیات و هنر قابل مطالعه و بررسی است فقط همین حوزهٔ هنرْسازه‌ها است. فرمالیست‌ها، بحث‌های مرتبط با جامعه‌شناسی و تاریخ و روان‌شناسی و زندگینامهٔ شاعر و نویسنده را در حوزهٔ کار خود نمی‌دانند. عقیده دارند که تنها هنرْسازه»ها هستند که باید موضوعِ تحقیقِ پژوهشگران قلمروِ ادبیات قرار گیرند، بیرون از این هنرْسازه‌ها هر بحثی را که به عنوان بحثِ ادبی طرح کنیم، عملاً خروج موضوعی از بحث است.
هنرسازه‌ها مواد اصلی پژوهشگران ادبیات به شمار می‌روند. بخش اعظم هنر‌ْسازه‌ها جهان‌شمول و عمومی است.‌ در تمام فرهنگ‌ها تشبیه یا استعاره یا مجاز مُرْسل یا وزن یا قافیه یا... وجود دارد اما در بعضی از فرهنگ‌ها ممکن است هنرسازه‌هایی وجود داشته باشد که ما از آن بی‌خبر باشیم.
▫️رستاخیز کلمات
▫️درس‌گفتارهایی دربارهٔ نظریهٔ ادبی صورتگرایانِ روس
▫️#محمدرضا_شفیعی_کدکنی، صص ۱۵۴–۱۴۹