مرگ و زندگی از نگاه #احمد_شاملو

برای رسیدن به نگاهی منصفانه، راهی جز به‌دست آوردنِ نمونه نشریه‌های نیم‌قرنِ پیش نبود. کاری که در شرایطِ فعلی پژوهش در طراحی گرافیک ایران، به‌سختی قابل انجام است. انتشار کتابِ «همه تصویرسازی‌های مرتضی ممیز»، نگاه ما را به مجموعه تصویرسازی‌های این طراح دقیق‌تر کرد؛ ۲۵۰۰ اثرِ شگفت‌انگیز که حاصل بیش از نیم‌قرن فعالیتِ وَزین و ماندگارِ او در جریانِ مطبوعات و فضای نشرِ ایران است. این کتابِ ٢ جلدی، با قطع وزیری، دربردارنده ۱۴۰۰ صفحه در ٣ بخش کلی «نشریات»، «کتاب‌ها» و «دیگر تصویرسازی‌ها» است. بخش نشریات شامل تصویرسازی‌های مرتضی ممیز برای ۱۰ نشریه از «ایران‌آباد» تا «دنیای سخن» است. نکته قابل‌توجه در این بخش، سرکلیشه‌ها و ریزنقش‌هایی است که به دقت گردآوری شده‌اند.
بخش کتاب‌ها، تصویرگری‌های ۲۶ کتاب، از دهه ۱۳۴۰ تا سال‌های آخر فعالیت او را در بَر می‌گیرد. نکته جالب ‌توجه در بین این نمونه‌ها، کتاب‌هایی است که ٣ سال پس از درگذشت #ممیز به چاپ رسیده و دست روزگار مجال نداد تا او حاصل کارهایش را ببیند. بخش سومِ کتاب با نام «دیگر تصویرسازی‌ها» شامل کارهایی برای سال‌نماها، انیمیشن، نمایشنامه و کارهای شخصی و پراکنده است. تا به امروز هر زمان که صحبت از تصویرسازی‌های #مرتضی_ممیز به میان می‌آمد، حاصل همکاری او با #احمد_شاملو در «کتابِ هفته» بر دیگر تجربه‌ها سنگینی می‌کرد. این مجموعه بسیاری از نمونه‌های کمیاب و دیده نشده را پیش‌روی ما قرار داد. در این بین، استفاده از ابزارهای مختلف و امکانات متنوع به چشم می‌خورد. از تلاش برای انتخاب تکنیک‌هایی متناسب با فضای داستان‌ها تا انتخاب شیوه‌های غیرمعمول در سوی دیگر. اکنون با مطالعه تصویری و تورق این کتاب، می‌توان سیر پیشرفت تکنیکی و نگرشِ ممیز در دوره‌های مختلف کاری‌اش را آگاهانه‌تر دنبال کرد و داوری دقیق‌تری نسبت به کارنامه او در عرصه تصویرگری داشت. لازم به بیان است که این کتاب به‌همتِ #نشر_مشکی و همکاری #بنیاد_ممیز انتشار یافته است. طراحی و آماده‌سازی کتاب نیز به‌شکلی خلاق  که می‌توان آن را برچیده از روحیه ساده‌ در کارهای ممیز دانست به سرانجام رسیده است. همشهری

#شعر 🔸 زندگی
زندگی از زير سنگچين ديوارهای زندان ِ بدی سرود می‌خواند
در چشم عروسک‌های مسخ، شب چراغ ِ گرايشی تابنده است
شهر من رقص کوچه‌های‌اش را بازمی‌يابد
هيچ کجا،
هيچ زمان،
فرياد زندگی بی‌جواب نمانده است...
#احمد_شاملو

#شعر
🔸 سرودِ آشنایی
▫️#احمد_شاملو
#Poem
🔸The song of acquaintance
▫️#Ahmad_Shamlou

#شعر 🔸 جدایی
اگر از شعرهایم گُل را جدا کنید
از چهار فصل، یک فصل‌ام می‌میرد
اگر یار را از آن جدا کنید،
دو فصل‌ام می‌میرد
اگر نان را جدا کنید،
سه فصل‌ام می‌میرد
اگر آزادی را از آن جدا کنید،
سال‌ام می‌میرد و من نیز.
#شیرکو_بیکس ▫️ترجمه #احمد_شاملو

@shafiei_kadkani
🔸شعر، شعر حقیقی؛ مثل شعر‌های شاملو
▫️با یاد شاعرِ بزرگ و فقید ایران #احمد_شاملو در زادروزِ او
▫️اليوت می‌گفت: شاعرِ خام و بی‌تجربه تقليد می‌كند و شاعر پخته و خلاق می‌ربايد.
تمام تحوّلات و بدعت‌ها و بدايعِ شعرِ مدرنِ ايران تابعی است از متغيّرِ ترجمه در زبان فارسی.
آنچه #شعر اخوان و فروغ و سپهری و شاملو را در نمايشگاه بين المللی شعرِ جهان، به حدی رسانده است كه مایهٔ سرشكستگی ما ايرانيان نباشد، همين پيوندی است كه زبانِ فارسی، در شعرِ اينان، با «جهان شعری» مغرب زمين برقرار كرده است و می‌کوشد حافظه‌ای نو برای جامعه بيافريند، فقط و فقط از رهگذر چنين پيوند فرخنده‌ای امكان‌پذير شده است و حاصل تلاش چندين نسل است، در طول يكصد سال.
شعر، مثل هر هنر ديگری، خيابانی است دوطرفه. از يک سو هنرمند در حركت است و از سوی ديگر جامعه و تاريخ. اگر از طرف مقابل، نشانه‌ای از پذيرفتن ديده نشود، هنرِ راستين به سامان نرسيده است. در شكل یک‌طرفهٔ ماجرا، همه‌کس می‌تواند نظريه‌پردازی كند و به تعبير ابن سينا، با زيركساریِ دم‌بريده، خود را نامزد جايزه نوبل بداند. راه از آن طرف تا بی‌نهايت باز است. هميشه باز است. روزنامه‌ها خوراک روزانهٔ خود را هميشه می‌طلبند.
ولی شعر، شعر حقيقی، در تاريخ ادبيات هر ملّتی همان است كه بر لبان همگان يا بخش‌هایی از جامعه جاری باشد، مثل شعرهای ايرج و پروين و فروغ و مثل شعرهای اخوان و شهريار و شاملو و بهار.
#محمد‌رضا_شفيعی_كدكنی
با چراغ و آينه صص ۲۶– ۲۵

🔸مرگ
.... مرگ را دیده‌ام من.
در دیداری غمناک، من مرگ را به دست
سوده‌ام.
من مرگ را زیسته‌ام
با آوازی غمناک
غمناک
و به عمری سخت دراز و سخت فرساینده.....
#احمد_شاملو

#شعر 🔸 شعر حقیقی؛ مثل شعر‌های شاملو
اليوت می‌گفت: شاعرِ خام و بی‌تجربه تقليد می‌كند و شاعر پخته و خلاق می‌ربايد.
تمام تحوّلات و بدعت‌ها و بدايع شعرِ مدرنِ ايران تابعی است از متغيّرِ ترجمه در زبان فارسی.
آنچه شعرِ اخوان و فروغ و سپهری و شاملو را در نمايشگاه بين‌المللی شعرِ جهان، به حدی رسانده است كه مایهٔ سرشكستگی ما ايرانيان نباشد، همين پيوندی است كه زبانِ فارسی، در شعرِ اينان، با «جهان شعری» مغرب زمين برقرار كرده است و می‌کوشد حافظه‌ای نو برای جامعه بيافريند، فقط و فقط از رهگذر چنين پيوند فرخنده‌ای امكان‌پذير شده است و حاصل تلاش چندين نسل است، در طول يكصد سال.
شعر، مثل هر #هنر ديگری، خيابانی است دوطرفه. از يک سو هنرمند در حركت است و از سوی ديگر جامعه و تاريخ. اگر از طرف مقابل، نشانه‌ای از پذيرفتن ديده نشود، هنرِ راستين به سامان نرسيده است. در شكل یک‌طرفهٔ ماجرا، همه‌کس می‌تواند نظريه‌پردازی كند و به تعبير ابن سينا، با زيركساریِ دم‌بريده، خود را نامزد #جايزه_نوبل بداند. راه از آن طرف تا بی‌نهايت باز است. هميشه باز است. روزنامه‌ها خوراک روزانهٔ خود را هميشه می‌طلبند.
ولی شعر، شعر حقيقی، در تاريخ #ادبيات هر ملّتی همان است كه بر لبان همگان يا بخش‌هایی از جامعه جاری باشد، مثل شعرهای ايرج و پروين و فروغ و مثل شعرهای اخوان و شهريار و شاملو و بهار.
▫️#محمد‌رضا_شفيعی‌كدكنی، با چراغ و آينه، صص ۲۶–۲۵ #احمد_شاملو

🔸شاملو، غول سپید شعر فارسی
▫️ او به ما عظمت دوستی با میهن را آموخت
به بهانه دوم مرداد، سالروز درگذشت #احمد_شاملو سراغ دو شاعر معاصر؛ #محمدعلی_بهمنی و #اکبر_اکسیر رفته‌ایم و درباره زندگی و زمانه الف.بامداد گفت‌وگو کرده‌ایم.
محمدعلی بهمنی: شاملو پس از نیما بزرگ‌ترین شاعر معاصر ماست. جایگاه شاملو هیچ‌گاه تخریب نمی‌شود.
اکبر اکسیر: شاملو به ما یاد داد، رمز روشنفکری در دوستی با وطن و پشتیبانی از مردم رنج‌دیده است.
@hamshahrinews

@shafiei_kadkani
#شعر 🔸 شاملوی مختلف الاضلاع
قبل از همه باید بگویم که بنده هرگز به آقای شاملو بی‌اعتقاد نشده‌ام. آقای شاملو یکی از برجسته‌ترین استعداد‌های عصر و نسل ِ خویش است که پنجاه‌و‌پنج تا شصت سال فعالیتِ شبانه‌روزی در قلمروِ فرهنگِ مملکت ما داشته است. تقریباً اولین نمونه‌هایِ شعرِ چاپ شدهٔ او تاریخِ سال تولد بنده و یکی‌ دو سالگی سرکار عالی را دارد. کدام آدم با شرف و عاقلی می‌تواند منکر چنین استعداد و پشتکاری شود و اگر بشود آیا آبروی خودش را بر باد نداده است؟
شاملو «مختلف الاضلاعی» است که فقط «ضلع» شعری او را جوان‌ها می‌بینند و باز از «مختلف الاضلاعِ» شعر او هم فقط بی‌وزنی را و این ضلع، چون «امری عدمی» است دسترسی به آن برای همه آسان است. به همین دلیل هر جوانی با دفترچه‌ای چهل‌برگ و با مداد دلش می‌خواهد ا. بامداد شود چون شاملو وزن را کنار گذاشته است پس با کنار گذاشتنِ وزن می‌توان شاملو شد.
▫️#محمدرضا_شفیعی‌کدکنی، نامه‌ای از توکیو دربارهٔ #احمد_شاملو، با چراغ و آینه، صص ۵۲۳ و ۵۲۴

#شعر🔸آی آدم‌ها
شعر #نیما با صدای #احمد_شاملو
آی آدم‌ها که بر ساحل نشسته شاد و خندانید
یک‌نفر در آب دارد می‌سپارد جان.
یک نفر دارد که دست و پای دائم‌ می‌زند
روی این دریای تند و تیره و سنگین که می‌دانید...

#شعر
🔸شاملو؛ ضد ابتذال‌ترین شاعرِ عصرِ ما
#احمد_شاملو هرچه هست، ضدّ ابتذال‌ترین شاعرِ عصرِ ماست. نیما، اخوان، فروغ، سپهری و... همه مقداری شعرِ مبتذل، سطر‌های مبتذل دارند. شاملو مثل خاقانی است، با ابتذال دشمن است.‌ اگر از کتاب‌ِ آهنگ‌های فراموش‌شده بگذریم، تقریباً شعر مبتذل در بساط او به دشواری می‌توان یافت. ممکن است صرفِ گریز از ابتذال هم هنر نباشد ولی مهم است که مردی، قریبِ نیم‌قرن و بیشتر، این همه شعر بگوید و حتی یک شعرِ مبتذل نداشته باشد.
#محمدرضا_شفیعی کدکنی با چراغ و آینه، صفحهٔ ۵۲۷

#نقاشی #شعر #احمد_شاملو
🔸رو در رو با آن ابروها و موهاي نقره‌فام
▫️گفت‌وگو با اميرمحمد قاسمی‌زاده، نقاش پرتره‌های احمد شاملو به مناسبت زادروز شاعر، #مريم_آموسا - روزنامه اعتماد

#شعر🔸ترانه‌ی اشک و آفتاب
ــ دریا دریا
چه‌ت اوفتاد که گریستی؟
ــ تاریک‌تَرَک یافتم از آفتاب خود را.
ــ پی‌سوزِ اندیشه را چه‌ت اوفتاد که برافراشتی؟
ــ تابان‌تَرَک یافتم از آفتاب خود را.
 #احمد_شاملو

#گرافیک #مرتضی_ممیز
🔸ممیّز و تصویرسازی‌های کتاب هفته
▫️شعله قاهری نیّری
تصویرسازی کتاب هفته در دهۀ ١٣۴٠ شمسی مجموعه‌ای از جاودانه‌ترین آثار تصویرسازی در مجلات ایران را پدید آورده است. نخستین شمارۀ هفته‌نامۀ کتاب هفته از ١۶ مهر ١٣۴٠ به سردبیری شاملو و نظارت دکتر محسن هشترودی و جمعی از نویسندگان و مترجمان ارزنده در قالب شورای نویسندگان با همکاری مرتضی ممیز به‌عنوان نقاش و تصویرگر پا به عرصۀ مطبوعات کشور گذاشت و در ١٧ آذر ١٣۴١، پس انتشار ١٠۴ شماره، تعطیل شد. از کتاب هفته می‌توان به‌عنوان یک رویداد در هنرهای تجسمی و نیز خاطرۀ جمعی نسلی از هنرمندان و اندیشه‌مندان کشور نام برد. نخستین و مؤثرترین سردبیر #کتاب‌هفته، #احمد_شاملو بود. این نشریه به انتشارات روزنامۀ کیهان تعلق داشت که یکی از دو روزنامۀ بزرگ ایران محسوب می‌شد. کتاب هفته چه از نظر شکل و چه از نظر محتوا در میان نشریات ایران جایگاه ویژه‌ای دارد...
▫️مجله‌ جهان‌ کتاب
🔹فایل پیوست را دانلود کنید.
@jahaneketabpub

🔸شاملو؛ ضد ابتذال‌ترین شاعر عصر ما
#احمد_شاملو هرچه هست، ضدّ ابتذال‌ترین شاعرِ عصرِ ماست. نیما، اخوان، فروغ، سپهری و... همه مقداری شعرِ مبتذل، سطر‌های مبتذل دارند. شاملو مثل خاقانی است، با ابتذال دشمن است.‌ اگر از کتاب‌ِ آهنگ‌های فراموش‌شده بگذریم، تقریباً #شعر مبتذل در بساط او به دشواری می‌توان یافت. ممکن است صرفِ گریز از ابتذال هم هنر نباشد ولی مهم است که مردی، قریبِ نیم‌قرن و بیشتر، این همه شعر بگوید و حتی یک شعرِ مبتذل نداشته باشد.
🔹#محمدرضا‌_شفیعی‌کدکنی
📚 با چراغ و آینه، صفحهٔ ۵۲۷
@shafiei_kadkani

#شعر🔸در آستانه
🔹#احمد_شاملو
...از بیرون به درون آمدم: از منظر به نظّاره به ناظر. ــ نه به هیأتِ گیاهی نه به هیأتِ پروانه‌یی نه به هیأتِ سنگی نه به هیأتِ برکه‌یی، ــ من به هیأتِ «ما» زاده شدم به هیأتِ پُرشکوهِ انسان تا در بهارِ گیاه به تماشای رنگین‌کمانِ پروانه بنشینم غرورِ کوه را دریابم و هیبتِ دریا را بشنوم تا شریطه‌ی خود را بشناسم و جهان را به قدرِ همت و فرصتِ خویش معنا دهم که کارستانی از این‌دست از توانِ درخت و پرنده و صخره و آبشار بیرون است...

#عکاسانه
٢🔸شب عکاسی در تصویر سال
بعد از عوامل فیلم خواست روی سن بیایند و از ایشان قدرشناسی کرد. #محمد_صیاد، عکاسی که موضوع فیلم در باره او بود، #مریم_ملک‌مختار، کارگردان فیلم، #سهند_صمدیان – تدوین‌گر و #محمدرضا_دلپاک، طراح صدای فیلم. پس از آن، دبیر جشن تصویر سال و جشنواره فیلم تصویر، رونمایی و معرفی هشت کتاب عکاسی را با کتاب #آلفرد_یعقوب‌زاده شروع کرد تا به تعبیر خودش غریب‌نوازی کرده باشد. پیش از تماس با پاریس مقدمه‌ای که برای کتاب او نوشته بود را با عنوان آلفرد؛ زاده ایران، فرزند جهان خواند.
او از مهمترین ویژگی‌های آلفرد، دور بودن از ویروس حسادت و رقابت به هر قیمت، دانست که رایج‌ترین خصلتی است که در جهان رقابتی #فتوژورنالیسم و رسانه‌های اکثرا تحت کنترل به وضوح دیده می‌شود و اضافه کرد: آلفرد در کنار مهر بی‌مثالش به انسان معاصر، سر نترس و شجاعت غریبی هم دارد. در سفری با خبرنگاران ایرانی و خارجی به مرز ایران و عراق در جریان جنگ هشت ساله، با چشم خودم دیدم که بعد از اصابت خمپاره‌ای در نزدیک‌ترین فاصله با ما، آلفرد تنها کسی بود که ایستاده عکاسی می‌کرد. یادم نمی‌رود تیتر گزارش تصویری آلفرد از درگیری‌های چچن در سال ٢٠١١ که منجر به مصدومیت بسیار شدید او شد را که در ویژه نامه عکاسی مجله تصویر چاپ شد این بود: در خیابان‌ها فقط سگ‌ها بودند و عکاس‌.
بعد آلفرد روی خط آمد و قدرشناسانه با حاضران صحبت کرد و به چند پرسش صمدیان درباره تنوع پروژه‌های عکاسی‌اش در جهان و حضور مستمرش در فلسطین در جریان انتفاضه اول و دوم پاسخ داد.
پیمان درگاهی، مدیر نشر بایگانی - ناشر کتاب - هم یادداشت #محمود_کلاری، عکاس و مدیر فیلمبرداری باسابقه را خواند و به مسیر آماده‌سازی یک سال و نیمه‌ی کتاب و همراهی و همدلی سخاوتمندانه آلفرد در رفت و برگشت‌های متنی و تصویری کتاب اشاره و تاکید کرد یعقوب زاده از راه دور – فرانسه- نوعی همدل و همراهی می‌کرد که بسیاری از کسانی که در ایران هستند به سختی انجام می‌دهند؛ مخصوصا با ناشران جوانی مثل من!
دومین کتاب، اثر #ساسان_مویدی بود؛ که به‌خاطر همزمانی برنامه با افتتاحیه نمایشگاه عکس‌اش در گالری دنا در جلسه حضور نداشت و کلیپی از کتاب و تصاویر تحسین بر انگیز او پخش شد. کتاب بعدی عکس‌های #مهرداد_دفتری از چهره هنرمندان معاصر ایران با عنوان چشم درون بود. کتابی که هنوز به بازار عرضه نشده و در مرحله‌ صحافی است. #احمد_شاملو، #محمدرضا_شجریان، #مرتضی_ممیز، #بهمن_جلالی، #اکبر_عالمی و … از جمله هنرمندانی بودند که دفتری در مجموعه عکس چشم درون ماندگار کرده بود. او خبر داد مستندی را که با همین عنوان به موضوع عکاسی از پرتره هنرمندان معاصر ایران پرداخته و ساخته شده را با اسکن کیو آر کد پشت کتاب آمده، در دسترس علاقمندان قرار می‌گیرد.
کتاب بعدی، مختص آثار عکاسی جنگ #بهرام_محمدی‌فرد بود. او از نخستین عکاسانی بود که به جبهه رفت و حضور موثری در منطقه داشت. سخنران بعدی #محمدحسین حیدری عکاس و رئیس انجمن عکاسان انقلاب و دفاع مقدس بود که پس از پخش کلیپ مربوط به کتاب آثار ماندگار زنده یاد #کاظم_اخوان بروی صحنه آمد.
حیدری در ابتدای سخنانش گفت: انجمن از سال ۱۳۸۰ علاوه بر گردآوری و ساماندهی، حفظ و نگهداری نگاتیوهای آثار عکاسی مربوط به انقلاب و جنگ، به انتشار کتاب‌های عکس پرداخته که نخستین کتابش #احمد_علیزاده‌نوحی بوده است.
دوره‌ی کتاب‌های عکاسان جنگ، دربرگیرنده‌ی آثاری‌ست که به موضوع جنگ عراق علیه ایران و جنگ‌های معاصر است که نگاه، سبک شخصی، اطلاعات صحیح عکس‌ها و شناخت عکاس‌های جنگ است. نه کتاب با همین عنوان عکاسان جنگ منتشر شده است. #ساسان_مویدی، #سعید_صادقی، #اباصلت_بیات، #مریم_کاظم‌زاده، #محمدحسین_حیدری، #علی_فریدونی، #بهرام_محمدی‌فر و #کاظم_اخوان از جمله این کتاب‌هاست.

#کتاب▫️نشرچشمه منتشرکرد:
🔸چه شد که دوستم داشتند
▫️مترجم: #احمد_شاملو
سماور رو که دیدم
زود به سویش دویدم
سماور خرس گنده
دلشو گرفت از خنده
از پیش من به در رفت
ریخت شکر و تندتر رفت!
از بس که تند گریختش
قوری چایی رو ریختش!
ساموئل مارشاک (١٨٨٧-١٩۶۴) نویسنده و شاعر اهل شوروی سابق است که هم برای کودکان و هم بزرگسالان آثاری را منتشر کرده است. شهر کتاب