عرصه‌های ارتباطی
🔸ﺳﺒﻚﻫﺎی ﺧﺒﺮﻧﻮﻳﺴﻲ ﭼﻨﺪ ﻗﺴﻢ #ﺳﺒﻚ #ﺧﺒﺮﻧﻮیسی در ﻣﻴﺎن روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران اﻣﺮوز ﻣﺮﺳﻮم اﺳﺖ: • ﺳﺒﻚ ﻫﺮم واروﻧه • ﺳﺒﻚ داﺳﺘﺎنﮔﻮیی • ﺳﺒﻚ ﺗﺎریخی • ﺳﺒﻚ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻟﻴﺪ • ﺳﺒﻚ ﭘﺎﻳﺎن ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕیز • ﺳﺒﻚ ﻧﺮمﺧﺒر • ﺳﺒﻚ اﻟﻤﺎس ﺧﺒﺮی اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ ﺳﺒﻚﻫﺎ، ﺳﺒﻚﻫﺎی دﻳﮕﺮی ﻫﻢ ﺑﺎ…
🔸نکته‌های سبک‌های خبری
چند ﻧﻜﺘﻪ: از ﻫﺮ #سبک‌خبری ﻛﻪ ﺑﺮای ﺳـﺎﺧﺖدادن ﺑـﻪ ﻣﻄﻠـﺐ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده میﻛﻨﻴﺪ؛
۱.دﭼﺎر ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮی ﻏﻴﺮمنطقی ﻧﺸﻮﻳﺪ:
اﮔﺮ ﺧﻮب ﺧﺒﺮﺑﻨﻮﻳﺴم؛ ﭼﺎپ نمیﺷﻮد!
۲.دﭼﺎر روﻧﺪﻫﺎی ﻋـﺖ و ﻣﻌـﻮلی ﻏﻠﻂ ﻧﺸﻮﻳﺪ:
ﺑﻨﺰﻳﻦ ارزان ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺮاﻓﻴﻚ اﺳﺖ.
۳.دﭼﺎر ﺗﻌﻤﻴﻢﻫﺎی ﺷﺘﺎﺑﺰده ﻧﺸﻮﻳﺪ:
ﻓﺮود در ﻣﺮﻳﺦ ﻫﻤﻪ ﺑﻦﺑﺴﺖﻫﺎی ﻋﻠﻤﻲ را ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﻜﺴﺖ.
۴.دﭼﺎر ﻗﻴﺎسﻫﺎی اﺷﺘﺒﺎه ﻧﺸﻮﻳﺪ:
ﻫـﺮ ﭼﻪ ﺑﺪرﺧﺸﺪ؛ ﻃﻼﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻜﺘﻪای ﻛﻪ در ﺳﺒﻚﻫﺎی ﻧﻮﻳﻦ خبرنویسی ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﻧﻮع ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺘﺪﻻل و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻘﻞ ﻗﻮلﻫﺎی ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ، ﻣﻔﻴﺪ و ﻛﻮﺗﺎه و استفاده به موقع از واژه‌های ﻃﻼیی اﺳﺖ و ﺳﭙﺲ اﺳﺘﻔﺎده از وﺟﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﺑـﻪﺟﺎی وجه ﻣﺠﻬﻮل.
ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ در اﻳﻦ ﻧﮕﺮش ﺗﺎزه اﻳﻦ اﺳـﺖ که ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎت نمیﻧﻮﻳﺴﻴﻢ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺾ و دﻗﻴﻖ میﻧﻮﻳﺴﻴﻢ. روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺣﺮﻓﻪای در ﺟﻬﺎن روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری، از ﺣﺎﻟتی ﻛﻪ در آن ﺑﺮﺧﻲ از روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺑﻪﻃﺮزی ﻏﻴﺮﻋﺎدی از واژهﻫﺎ و ﻛﻠﻤﺎت ﻓﺮاوان ﺑﺮای ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺧﺒﺮ اﺳﺘﻔﺎده میﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان زیادنویسی (Wordiness) و ﻳﺎ ﮔﻞ و ﺑﻠﺒﻞﻧﻮﻳﺴﻲ (Flowery) ﻳﺎد میﻛﻨﻨﺪ.
اﻣﺎ از دﻳﮕﺮ سو در ﻓﻀﺎی ﺧﺒﺮﻧﻮیسی آﻧﻼﻳﻦ ﻫﻢ اﻳﺪه ”ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﺳﻜﻦﻛﺮدن ﺧﺒﺮﻫﺎ“ (scannable) ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻮعی ﺷﺒﻴﻪ ﻋﺎدات ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺗﺎﺑﻠﻮﻳﻴﺪی اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺳﺮﻧﺦﻫﺎی ﺗﺎﻳﭙﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﺑﺮای ﺗﻌﻘﻴﺐ و درك ﻣﻄﺎﻟﺐ دارﻧﺪ؛ ﺑﺎﻋﺚ ﺷـﺪه تا ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑـﺮ داﺷﺘﻦ ”ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪی“ در ﺧﺒﺮﻫﺎ، و ﻧﻴﺰ ﺗﻜﻴﻪ بر ”روایت‌های ﻏﻴﺮخطی“، اﺳـﺘﻔﺎده از ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﻴﻨﻚ ﺑﺮای رفتن ﺑـﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻳـﺎ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ دﻳﮕﺮ ﺟﺪیﺗﺮ از ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﻮد. اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎی ﺳﺒﻚﻫﺎی ﺗﺎزه ﻋﻤﺪﺗﺎ از ﻧـﻮع ”اﺳـﺘﺪﻻلﻫﺎی داﻳره‌ای“ اﺳت ﻛﻪ در آن روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﺑﻪﺟﺎی ﻣﻮﺿﻊﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺷﺎﻫﺪآوردن ﺑﺮای ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣـﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮد؛ ﺻﺮﻓﺎ ”زبان متفاوت“ را ﺑﺮمیﮔﺰﻳﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﻧﻜﺘﻪاش را ﺗﻜﺮار میﻛﻨﺪ.
چند ﻧﻜﺘﻪ: از ﻫﺮ #سبک‌خبری ﻛﻪ ﺑﺮای ﺳـﺎﺧﺖدادن ﺑـﻪ ﻣﻄﻠـﺐ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده میﻛﻨﻴﺪ؛
۱.دﭼﺎر ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮی ﻏﻴﺮمنطقی ﻧﺸﻮﻳﺪ:
اﮔﺮ ﺧﻮب ﺧﺒﺮﺑﻨﻮﻳﺴم؛ ﭼﺎپ نمیﺷﻮد!
۲.دﭼﺎر روﻧﺪﻫﺎی ﻋـﺖ و ﻣﻌـﻮلی ﻏﻠﻂ ﻧﺸﻮﻳﺪ:
ﺑﻨﺰﻳﻦ ارزان ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺮاﻓﻴﻚ اﺳﺖ.
۳.دﭼﺎر ﺗﻌﻤﻴﻢﻫﺎی ﺷﺘﺎﺑﺰده ﻧﺸﻮﻳﺪ:
ﻓﺮود در ﻣﺮﻳﺦ ﻫﻤﻪ ﺑﻦﺑﺴﺖﻫﺎی ﻋﻠﻤﻲ را ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﻜﺴﺖ.
۴.دﭼﺎر ﻗﻴﺎسﻫﺎی اﺷﺘﺒﺎه ﻧﺸﻮﻳﺪ:
ﻫـﺮ ﭼﻪ ﺑﺪرﺧﺸﺪ؛ ﻃﻼﺳﺖ.
ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻜﺘﻪای ﻛﻪ در ﺳﺒﻚﻫﺎی ﻧﻮﻳﻦ خبرنویسی ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﻧﻮع ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺘﺪﻻل و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻘﻞ ﻗﻮلﻫﺎی ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ، ﻣﻔﻴﺪ و ﻛﻮﺗﺎه و استفاده به موقع از واژه‌های ﻃﻼیی اﺳﺖ و ﺳﭙﺲ اﺳﺘﻔﺎده از وﺟﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﺑـﻪﺟﺎی وجه ﻣﺠﻬﻮل.
ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ در اﻳﻦ ﻧﮕﺮش ﺗﺎزه اﻳﻦ اﺳـﺖ که ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎت نمیﻧﻮﻳﺴﻴﻢ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺾ و دﻗﻴﻖ میﻧﻮﻳﺴﻴﻢ. روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺣﺮﻓﻪای در ﺟﻬﺎن روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری، از ﺣﺎﻟتی ﻛﻪ در آن ﺑﺮﺧﻲ از روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺑﻪﻃﺮزی ﻏﻴﺮﻋﺎدی از واژهﻫﺎ و ﻛﻠﻤﺎت ﻓﺮاوان ﺑﺮای ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺧﺒﺮ اﺳﺘﻔﺎده میﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان زیادنویسی (Wordiness) و ﻳﺎ ﮔﻞ و ﺑﻠﺒﻞﻧﻮﻳﺴﻲ (Flowery) ﻳﺎد میﻛﻨﻨﺪ.
اﻣﺎ از دﻳﮕﺮ سو در ﻓﻀﺎی ﺧﺒﺮﻧﻮیسی آﻧﻼﻳﻦ ﻫﻢ اﻳﺪه ”ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﺳﻜﻦﻛﺮدن ﺧﺒﺮﻫﺎ“ (scannable) ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻮعی ﺷﺒﻴﻪ ﻋﺎدات ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺗﺎﺑﻠﻮﻳﻴﺪی اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺳﺮﻧﺦﻫﺎی ﺗﺎﻳﭙﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﺑﺮای ﺗﻌﻘﻴﺐ و درك ﻣﻄﺎﻟﺐ دارﻧﺪ؛ ﺑﺎﻋﺚ ﺷـﺪه تا ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑـﺮ داﺷﺘﻦ ”ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪی“ در ﺧﺒﺮﻫﺎ، و ﻧﻴﺰ ﺗﻜﻴﻪ بر ”روایت‌های ﻏﻴﺮخطی“، اﺳـﺘﻔﺎده از ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﻴﻨﻚ ﺑﺮای رفتن ﺑـﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻳـﺎ ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ دﻳﮕﺮ ﺟﺪیﺗﺮ از ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﻮد. اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎی ﺳﺒﻚﻫﺎی ﺗﺎزه ﻋﻤﺪﺗﺎ از ﻧـﻮع ”اﺳـﺘﺪﻻلﻫﺎی داﻳره‌ای“ اﺳت ﻛﻪ در آن روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﺑﻪﺟﺎی ﻣﻮﺿﻊﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺷﺎﻫﺪآوردن ﺑﺮای ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣـﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮد؛ ﺻﺮﻓﺎ ”زبان متفاوت“ را ﺑﺮمیﮔﺰﻳﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﻧﻜﺘﻪاش را ﺗﻜﺮار میﻛﻨﺪ.
#خبر #سبک‌خبری
🔸ﺳﺒﻚﻫﺎی خبری متفاوت
▫️ﺑﺮاﻳﺘﺰ (Brights) ﻧﻮعی ﺧﺒﺮﻧﻮﻳﺴﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﭘﺎﻳﺎن ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﺧﺒﺮﻧﻮﻳﺴﻲ، ﺧﺒﺮﻫﺎ ﻣﻔﺮح و دارای ﭼﺎﺷﻨﻲ ﻃﻨﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ اﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﻫﺮم واروﻧﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ میﺷﻮﻧﺪ.
▫️ﺳﺒﻚ ﭘﻴﮕﻴﺮی (Follow-ups) ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺒﺮ روز دوم (Second-day) ﻫﻢ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ، ﺗﺤﻮﻻت ﺗﺎزه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻳﻚ ﺧﺒﺮ ﻗﺒﻠﻲ را دﻧﺒﺎل میﻛﻨـﺪ. در اﻳﻦ ﺧﺒﺮﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪ و اراﺋﻪ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ از ﻣﻮﺿﻮع، ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و ﺑﺎز ﻫـﻢ ﻣﺘﻜﻲ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﻫﺮم واروﻧﻪ اﺳﺖ.
▫️ﺳﺒﻚ ﮔﺮدآوری ﻳﺎ ﺗﺮکیبی (Roundups) ﻛﻪ در آن ﭼﻨﺪ ﺧﺒﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﺮﻛﻴﺐ میﺷﻮﻧﺪ. ﻟﻴﺪ اﻳﻦ ﺧﺒﺮﻫﺎ آﻣﻴﺰه‌ای از ﻫﻤﺎن روﻳﺪادﻫﺎی ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻟﻴﺪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه میﺷﻮد.
▫️ﺳﺒﻚ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑـﻪ ﮔﺬﺷـﺘﻪ (ﻧﻘﻄـﻪ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺳـﺒﻚ ﺗـﺎرﻳﺨﻲ و ﺳـﺒﻚ ﺗﺸﺮیحی) ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺧﺒﺮ
▫️ﺳﺒﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﻨﻲ (ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از دو ﺳﺒﻚ ﻫـﺮم واروﻧـﻪ و ﺗـﺎرﻳﺨﻲ) ﻫـﻢ ﻣﻄـﺮح ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﻋﻤﻼً ﻫـﺮ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری در ﻃـﻮل زﻧـﺪﮔﻲ ﺣﺮﻓﻪای ﺧود، ﺧﻮاﺳـﺘﻪ و ﻧﺎﺧﻮاﺳـﺘﻪ، ﺑﻪﺳﻮی آﻧﻬﺎ ﻛﺸﻴﺪه میﺷﻮد و ﺷﺨﺼﺎً آن‌‌ها را ﺗﺠﺮﺑﻪ میﻛﻨﺪ.
🔸ﺳﺒﻚﻫﺎی خبری متفاوت
▫️ﺑﺮاﻳﺘﺰ (Brights) ﻧﻮعی ﺧﺒﺮﻧﻮﻳﺴﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﭘﺎﻳﺎن ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﺧﺒﺮﻧﻮﻳﺴﻲ، ﺧﺒﺮﻫﺎ ﻣﻔﺮح و دارای ﭼﺎﺷﻨﻲ ﻃﻨﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ اﺗﻜﺎ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﻫﺮم واروﻧﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ میﺷﻮﻧﺪ.
▫️ﺳﺒﻚ ﭘﻴﮕﻴﺮی (Follow-ups) ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺒﺮ روز دوم (Second-day) ﻫﻢ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ، ﺗﺤﻮﻻت ﺗﺎزه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻳﻚ ﺧﺒﺮ ﻗﺒﻠﻲ را دﻧﺒﺎل میﻛﻨـﺪ. در اﻳﻦ ﺧﺒﺮﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪ و اراﺋﻪ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ از ﻣﻮﺿﻮع، ﻣﻬﻢ اﺳﺖ و ﺑﺎز ﻫـﻢ ﻣﺘﻜﻲ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﻫﺮم واروﻧﻪ اﺳﺖ.
▫️ﺳﺒﻚ ﮔﺮدآوری ﻳﺎ ﺗﺮکیبی (Roundups) ﻛﻪ در آن ﭼﻨﺪ ﺧﺒﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﺮﻛﻴﺐ میﺷﻮﻧﺪ. ﻟﻴﺪ اﻳﻦ ﺧﺒﺮﻫﺎ آﻣﻴﺰه‌ای از ﻫﻤﺎن روﻳﺪادﻫﺎی ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻟﻴﺪ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه میﺷﻮد.
▫️ﺳﺒﻚ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑـﻪ ﮔﺬﺷـﺘﻪ (ﻧﻘﻄـﻪ ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺳـﺒﻚ ﺗـﺎرﻳﺨﻲ و ﺳـﺒﻚ ﺗﺸﺮیحی) ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺧﺒﺮ
▫️ﺳﺒﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﻨﻲ (ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از دو ﺳﺒﻚ ﻫـﺮم واروﻧـﻪ و ﺗـﺎرﻳﺨﻲ) ﻫـﻢ ﻣﻄـﺮح ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﻋﻤﻼً ﻫـﺮ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری در ﻃـﻮل زﻧـﺪﮔﻲ ﺣﺮﻓﻪای ﺧود، ﺧﻮاﺳـﺘﻪ و ﻧﺎﺧﻮاﺳـﺘﻪ، ﺑﻪﺳﻮی آﻧﻬﺎ ﻛﺸﻴﺪه میﺷﻮد و ﺷﺨﺼﺎً آن‌‌ها را ﺗﺠﺮﺑﻪ میﻛﻨﺪ.
#سبک‌خبری #روزنامهنگاری
🔸 ﺳﺒﻚ ﺗﺎریخی ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻟﻴﺪ
#ﺳﺒﻚﺗﺎریخی ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻟﻴﺪ در ﻣﻴﺎن روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران و ﺑﻪوﻳﮋه ﻛﺴﺎنی‌که روﻳﺪادﻫﺎی ﺷﻬﺮی و ﺧﺒﺮﻫﺎی ﺣﻮادث را ﭘﻮﺷﺶ می‌دﻫﻨﺪ از ﺟﺬاﺑﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻیی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. ﺳﺒﻚ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻟﻴﺪ در ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻮاﻗﻊ و ﺑﻪوﻳﮋه وقتی ﻛﻪ از ﻳﻚ ﺑﻠﻮغ ﻣﻀﻤﻮنی و ﺳـﺎﺧﺘﺎری ﺑﺮﺧوردار ﺷﻮد، ﺷﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﻧه داﺳﺘﺎن می‌زﻧﺪ؛ اﻧﺘﺮیک دارد، ﺗﻀﺎد می‌آﻓﺮﻳﻨـﺪ، راوی دارد، زاوﻳه دﻳﺪ دارد، ﻓﺮاز و ﻓﺮود، رﻳﺘﻢ و آﻫﻨـﮓ، رِﻧـﮓ و ﻧﻮاﺧﺖ، ﻣﻴﺰاﻧﺴﻦ و ﺻﺤﻨﻪ ﭘﺮدازی، ﻓﻀﺎ، رﻧﮓ و....
ﺧﻼﺻﻪ ﻫﺮ ﻓﻦ و ﺗﺠﺮﺑﻪای را در ﺧﻮد ﺣﻞ میﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑـﻪ ﺳـﺎﺧﺖ درام ﻫﺮﭼﻪ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﺷﻮد. روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺣﺮﻓﻪای در ﺳﺒﻚ ﺗﺎریخی ﺑـﻪﻫﻤﺮاه ﻟﻴﺪ از ﻫﺮ ﺗﻜﻨﻴﻜﻲ (ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻧﻘﺎﺷﻲ، ﺳـﻴﻨﻤﺎ، داﺳـﺘﺎنﻧﻮﻳـﺴﻲ و) ... ﺑﺮای اﻓﺰودن ﺑﻪ ﻛﺸﺶ دراﻣﺎﺗﻴﻚ اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻬﺮه میﮔﻴﺮﻧﺪ. در اﻳـﻦ ﺳـﺒﻚ، اﺻﻞ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻪﺻﻮرت ﻟﻴﺪ اراﺋﻪ و ﺳﭙﺲ ﺑـﺎ ﻓـﻀﺎﺳﺎزی، ﺑـﻪ ﺗﺒﻴـﻴﻦ ﻣـﺎﺟﺮا ﭘﺮداﺧﺘﻪ میﺷﻮد. ﺧﺒﺮﻧﮕﺎری ﻛﻪ ﻋﻀﻮ ﺳﺮوﻳﺲ ﺣﻮادث روزﻧﺎﻣﻪ اﺳـﺖ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﺒﺮی ﻛﻪ او در ﻣﻮرد ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه می‌دﻫﺪ ﺑﺎ ﻣﺜﻼ ﮔﺰارش اﻓﺴﺮ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﻳﻚ ﻛﻼﻧﺘﺮی ﺑﻪ ﻣﺎﻓﻮق ﺧﻮد ﻓﺮق دارد. ﻫﺮ دو، ﻳﻚ واﻗﻌﻪ را ﮔﺰارش میﻛﻨﻨﺪ. اﻣﺎ آﻧﭽـﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻔـﺎوت ﮔـﺰارش ﺧﺒﺮﻧﮕـﺎر ﺑـﺎ ﮔﺰارش اﻓﺴﺮ ﻧﮕﻬﺒﺎن میﺷﻮد، ﻫﻤﺎن ﺳـﺎﺧﺖ دراﻣﺎﺗﻴـﻚ ﺧﺒـﺮ اﺳـﺖ ﻛﻪ ﺳﺒﻚ ﺗﺎریخی ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻟﻴﺪ ﻇﺮف آن اﺳﺖ. ﺑﺪیهی اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺳﺒﻚﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﭘﺎﻳه ﻛﺎر ﺑﻬـﺮه ﮔﺮﻓﺖ و ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﭼﺎشنی ﻧﺠﺎتﺑﺨﺶ و ﭘﻮﻳـﺎیی‌دﻫﻨﺪه ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﻧﻮآوری ﻏﺎﻓﻞ ﺷﺪ.
اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ از دﻫه ۱۹۶۰ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ در روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕـﺎری ﻧﻮﻳن ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. در اﻳﻦ ﻧﻮع روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری ﻛﻪ آن را اﺑﺘﺪا ﻣﺠﻠه اﺳﻜﻮآﻳﺮ (Esquire) آﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑﺎب ﻛﺮد و ﺗوـماس وﻟﻒ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻧﻴﺰ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ و آرای ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ آن را ﺗﺪوﻳﻦ ﻛـﺮد، از ﻓﻨﻮن و ﺷﮕﺮدﻫﺎی داﺳﺘﺎنی و ادبی ﺑﺮای ﺑﻴﺎن روﻳﺪادﻫﺎی عینی ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ میﺷﻮد و در اﺻﻞ آﻣﻴﺰه‌ای اﺳﺖ از واﻗﻌﻴﺖ عینی روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری و واﻗﻌﻴﺖ ذهنی داﺳﺘﺎنﻧﻮیسی..
در اﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ ژورﻧﺎلیستی، ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺑﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎی ﺳـﻮژهﻫﺎ، ﺟﺰﻳﻴﺎت ﻧﻤﺎدﻳﻦ، ﮔﻔـﺖوﺷﻨﻮد ﻳﺎ دﻳﺎﻟﻮگ، ﻣﻮﻧﻮﻟﻮگ ﻳـﺎ ﺗﻚﮔﻮیی و ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ میﺷﻮد و از ﻫﻤه آﻧﻬﺎ در ﻛﺎر ﻓـﻀﺎﺳﺎزی ﺑﻬﺮه میﮔﻴﺮد. ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻞ اصلی اﻗﺒﺎل ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ آﺛـﺎر ﮔﺎﺑﺮﻳﻞ ﮔﺎرﺳﻴﺎ ﻣﺎرﻛﺰ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻛﻠﻤﺒﻴﺎیی ﺑﺮﻧﺪه ﻧﻮﺑﻞ ادبی ۱۹۸۲، دﻗﻴﻘﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻠﻔﻴـﻖ ﺗﺠﺎرب ژورﻧﺎﻟﻴـﺴتی او ﺑﺎ ﺗﺠﺎرب رﻣﺎنﻧﻮیسی وی ﺑﺎﺷـﺪ؛ و اﻳـﻦ یعنی ﺑﺎزﺗﺎب ﻫﻤﺎن رﺋﺎﻟﻴـﺴﻢ ﺟﺎدویی ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻮعی ﻫﻤﺎن ﺗﻠﻔﻴﻖ واﻗﻌﻴﺖ عینی روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ ذﻫﻨﻲ داﺳﺘﺎنﻧﻮﻳﺴﻲ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﻜﺮار و ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﻋﺮﺿه ﻧﮕﺮشﻫﺎی ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮل و از ورود ﺑﺪﻳﻊ ﺑﻪ ﺳﻮژه، ﻫﺮاسی ﺑـﻪ ﺧـﻮد راه داد ــ اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺗﺠﺎرب را ﺑﺎﻳـﺪ ﭘـﺲ از ﻓﺮاﮔﻴـﺮی ﻛﺎﻣﻞ ﺳـﺒﻚﻫﺎ و ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺖ ــ و ﺑﻪوﻳﮋه در ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻮژهﻫﺎی ﭘﺮﻛُﻨﺶ، و ﺑﻪ ﻗـﻮل ﺳـﻴﻨﻤﺎﮔﺮﻫﺎ ﺑـﻪ ﺳـﻮژهﻫـﺎی اﻛـﺸﻦدار ﺑﺎﻳﺪ از ﺷﻴﻮهﻫﺎی ﻓﻮق اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد. ﺑﺎﻳﺪ ﻟﻴﺪ را ﻧﻮﺷﺖ و ﻛﺎر ﻓﻀﺎﺳﺎزی ﻣـﺎﺟﺮا را ﺑﺎ ﺷﺠﺎﻋﺖ دﻧﺒﺎل ﻛﺮد، ﺳﺒﻚ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﻪ ﻫﻤـﺮاه ﻟﻴـﺪ ﭼﻴـﺰی ﻏﻴـﺮ از اﻳـﻦ اﻗﺘﻀﺎ نمیﻛﻨﺪ.
@younesshokrkhah
🔸 ﺳﺒﻚ ﺗﺎریخی ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻟﻴﺪ
#ﺳﺒﻚﺗﺎریخی ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻟﻴﺪ در ﻣﻴﺎن روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران و ﺑﻪوﻳﮋه ﻛﺴﺎنی‌که روﻳﺪادﻫﺎی ﺷﻬﺮی و ﺧﺒﺮﻫﺎی ﺣﻮادث را ﭘﻮﺷﺶ می‌دﻫﻨﺪ از ﺟﺬاﺑﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻیی ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. ﺳﺒﻚ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻟﻴﺪ در ﺑﺴﻴﺎری از ﻣﻮاﻗﻊ و ﺑﻪوﻳﮋه وقتی ﻛﻪ از ﻳﻚ ﺑﻠﻮغ ﻣﻀﻤﻮنی و ﺳـﺎﺧﺘﺎری ﺑﺮﺧوردار ﺷﻮد، ﺷﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﻧه داﺳﺘﺎن می‌زﻧﺪ؛ اﻧﺘﺮیک دارد، ﺗﻀﺎد می‌آﻓﺮﻳﻨـﺪ، راوی دارد، زاوﻳه دﻳﺪ دارد، ﻓﺮاز و ﻓﺮود، رﻳﺘﻢ و آﻫﻨـﮓ، رِﻧـﮓ و ﻧﻮاﺧﺖ، ﻣﻴﺰاﻧﺴﻦ و ﺻﺤﻨﻪ ﭘﺮدازی، ﻓﻀﺎ، رﻧﮓ و....
ﺧﻼﺻﻪ ﻫﺮ ﻓﻦ و ﺗﺠﺮﺑﻪای را در ﺧﻮد ﺣﻞ میﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑـﻪ ﺳـﺎﺧﺖ درام ﻫﺮﭼﻪ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﺷﻮد. روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺣﺮﻓﻪای در ﺳﺒﻚ ﺗﺎریخی ﺑـﻪﻫﻤﺮاه ﻟﻴﺪ از ﻫﺮ ﺗﻜﻨﻴﻜﻲ (ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻧﻘﺎﺷﻲ، ﺳـﻴﻨﻤﺎ، داﺳـﺘﺎنﻧﻮﻳـﺴﻲ و) ... ﺑﺮای اﻓﺰودن ﺑﻪ ﻛﺸﺶ دراﻣﺎﺗﻴﻚ اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻬﺮه میﮔﻴﺮﻧﺪ. در اﻳـﻦ ﺳـﺒﻚ، اﺻﻞ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻪﺻﻮرت ﻟﻴﺪ اراﺋﻪ و ﺳﭙﺲ ﺑـﺎ ﻓـﻀﺎﺳﺎزی، ﺑـﻪ ﺗﺒﻴـﻴﻦ ﻣـﺎﺟﺮا ﭘﺮداﺧﺘﻪ میﺷﻮد. ﺧﺒﺮﻧﮕﺎری ﻛﻪ ﻋﻀﻮ ﺳﺮوﻳﺲ ﺣﻮادث روزﻧﺎﻣﻪ اﺳـﺖ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﺒﺮی ﻛﻪ او در ﻣﻮرد ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه می‌دﻫﺪ ﺑﺎ ﻣﺜﻼ ﮔﺰارش اﻓﺴﺮ ﻧﮕﻬﺒﺎن ﻳﻚ ﻛﻼﻧﺘﺮی ﺑﻪ ﻣﺎﻓﻮق ﺧﻮد ﻓﺮق دارد. ﻫﺮ دو، ﻳﻚ واﻗﻌﻪ را ﮔﺰارش میﻛﻨﻨﺪ. اﻣﺎ آﻧﭽـﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻔـﺎوت ﮔـﺰارش ﺧﺒﺮﻧﮕـﺎر ﺑـﺎ ﮔﺰارش اﻓﺴﺮ ﻧﮕﻬﺒﺎن میﺷﻮد، ﻫﻤﺎن ﺳـﺎﺧﺖ دراﻣﺎﺗﻴـﻚ ﺧﺒـﺮ اﺳـﺖ ﻛﻪ ﺳﺒﻚ ﺗﺎریخی ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻟﻴﺪ ﻇﺮف آن اﺳﺖ. ﺑﺪیهی اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺳﺒﻚﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﭘﺎﻳه ﻛﺎر ﺑﻬـﺮه ﮔﺮﻓﺖ و ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﭼﺎشنی ﻧﺠﺎتﺑﺨﺶ و ﭘﻮﻳـﺎیی‌دﻫﻨﺪه ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﻧﻮآوری ﻏﺎﻓﻞ ﺷﺪ.
اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ از دﻫه ۱۹۶۰ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ در روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕـﺎری ﻧﻮﻳن ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. در اﻳﻦ ﻧﻮع روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری ﻛﻪ آن را اﺑﺘﺪا ﻣﺠﻠه اﺳﻜﻮآﻳﺮ (Esquire) آﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑﺎب ﻛﺮد و ﺗوـماس وﻟﻒ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻧﻴﺰ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎ و آرای ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ آن را ﺗﺪوﻳﻦ ﻛـﺮد، از ﻓﻨﻮن و ﺷﮕﺮدﻫﺎی داﺳﺘﺎنی و ادبی ﺑﺮای ﺑﻴﺎن روﻳﺪادﻫﺎی عینی ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ میﺷﻮد و در اﺻﻞ آﻣﻴﺰه‌ای اﺳﺖ از واﻗﻌﻴﺖ عینی روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری و واﻗﻌﻴﺖ ذهنی داﺳﺘﺎنﻧﻮیسی..
در اﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ ژورﻧﺎلیستی، ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺑﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎی ﺳـﻮژهﻫﺎ، ﺟﺰﻳﻴﺎت ﻧﻤﺎدﻳﻦ، ﮔﻔـﺖوﺷﻨﻮد ﻳﺎ دﻳﺎﻟﻮگ، ﻣﻮﻧﻮﻟﻮگ ﻳـﺎ ﺗﻚﮔﻮیی و ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ میﺷﻮد و از ﻫﻤه آﻧﻬﺎ در ﻛﺎر ﻓـﻀﺎﺳﺎزی ﺑﻬﺮه میﮔﻴﺮد. ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻞ اصلی اﻗﺒﺎل ﻧﺴﺒﺖ ﺑـﻪ آﺛـﺎر ﮔﺎﺑﺮﻳﻞ ﮔﺎرﺳﻴﺎ ﻣﺎرﻛﺰ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻛﻠﻤﺒﻴﺎیی ﺑﺮﻧﺪه ﻧﻮﺑﻞ ادبی ۱۹۸۲، دﻗﻴﻘﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻠﻔﻴـﻖ ﺗﺠﺎرب ژورﻧﺎﻟﻴـﺴتی او ﺑﺎ ﺗﺠﺎرب رﻣﺎنﻧﻮیسی وی ﺑﺎﺷـﺪ؛ و اﻳـﻦ یعنی ﺑﺎزﺗﺎب ﻫﻤﺎن رﺋﺎﻟﻴـﺴﻢ ﺟﺎدویی ﻛﻪ ﺑﻪﻧﻮعی ﻫﻤﺎن ﺗﻠﻔﻴﻖ واﻗﻌﻴﺖ عینی روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ ذﻫﻨﻲ داﺳﺘﺎنﻧﻮﻳﺴﻲ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﻜﺮار و ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﻋﺮﺿه ﻧﮕﺮشﻫﺎی ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮل و از ورود ﺑﺪﻳﻊ ﺑﻪ ﺳﻮژه، ﻫﺮاسی ﺑـﻪ ﺧـﻮد راه داد ــ اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺗﺠﺎرب را ﺑﺎﻳـﺪ ﭘـﺲ از ﻓﺮاﮔﻴـﺮی ﻛﺎﻣﻞ ﺳـﺒﻚﻫﺎ و ﻛﺎرﺑﺮد آﻧﻬﺎ ﺑﻪﻛﺎر ﮔﺮﻓﺖ ــ و ﺑﻪوﻳﮋه در ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻮژهﻫﺎی ﭘﺮﻛُﻨﺶ، و ﺑﻪ ﻗـﻮل ﺳـﻴﻨﻤﺎﮔﺮﻫﺎ ﺑـﻪ ﺳـﻮژهﻫـﺎی اﻛـﺸﻦدار ﺑﺎﻳﺪ از ﺷﻴﻮهﻫﺎی ﻓﻮق اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد. ﺑﺎﻳﺪ ﻟﻴﺪ را ﻧﻮﺷﺖ و ﻛﺎر ﻓﻀﺎﺳﺎزی ﻣـﺎﺟﺮا را ﺑﺎ ﺷﺠﺎﻋﺖ دﻧﺒﺎل ﻛﺮد، ﺳﺒﻚ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﻪ ﻫﻤـﺮاه ﻟﻴـﺪ ﭼﻴـﺰی ﻏﻴـﺮ از اﻳـﻦ اﻗﺘﻀﺎ نمیﻛﻨﺪ.
@younesshokrkhah
#سبک‌خبری #روزنامهنگاری
🔸 حال و روز آنلاین ژورنالیسم
به نظر می‌رسد آنچه پیش از این در حرفه روزنامهنگاری و در بین حرفه‌ای‌ها به عنوان مضامین مورد توجه مخاطبان و یا #علائق_انسانی (human interest) نامیده می‌شد، حالا در حد #ارزش‌های‌خبری #شگفتی و #کشمکش خلاصه شده است.
خبرهای روندی (trend stories) هنوز با تکیه بر همان ارزش خبری فراگیری اما در حدی محدود دنبال می‌شوند و جای خبرهای عمقی (in-depth stories) که می‌شود از آن با عنوان #روزنامه‌نگاری‌تحقیقی یاد کرد به شدت خالی است. مقولات پس‌زمینه‌ای (bacgrounders) هم پیشکش.
@younesshokrkhah
🔸 حال و روز آنلاین ژورنالیسم
به نظر می‌رسد آنچه پیش از این در حرفه روزنامهنگاری و در بین حرفه‌ای‌ها به عنوان مضامین مورد توجه مخاطبان و یا #علائق_انسانی (human interest) نامیده می‌شد، حالا در حد #ارزش‌های‌خبری #شگفتی و #کشمکش خلاصه شده است.
خبرهای روندی (trend stories) هنوز با تکیه بر همان ارزش خبری فراگیری اما در حدی محدود دنبال می‌شوند و جای خبرهای عمقی (in-depth stories) که می‌شود از آن با عنوان #روزنامه‌نگاری‌تحقیقی یاد کرد به شدت خالی است. مقولات پس‌زمینه‌ای (bacgrounders) هم پیشکش.
@younesshokrkhah