🔸بیست و هشتمین نمایشگاه چاپ
۲۲۳ شرکت فعال داخلی و خارجی در حوزههای مختلف #چاپ و #بستهبندی و صنایع وابسته در نمایشگاه بیست و هشتم چاپ حضور دارند.
۲۲۳ شرکت فعال داخلی و خارجی در حوزههای مختلف #چاپ و #بستهبندی و صنایع وابسته در نمایشگاه بیست و هشتم چاپ حضور دارند.
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔸 قهوه در یک نگاه
#مهدی_یساولی، پژوهشگر به بهانه یک اکتبر، روز جهانی قهوه به همشهری میگوید: قهوه از اتیوپی سربرآورده است، از منطقهای به اسم کافا؛ اما نوشیدنی محبوب در دوران صفویه بوده است و البته قهوهخانهها از قزوین سربرمیآورند.
#مهدی_یساولی، پژوهشگر به بهانه یک اکتبر، روز جهانی قهوه به همشهری میگوید: قهوه از اتیوپی سربرآورده است، از منطقهای به اسم کافا؛ اما نوشیدنی محبوب در دوران صفویه بوده است و البته قهوهخانهها از قزوین سربرمیآورند.
#شعر 🔸 پاییز
خاک را دامان پُرزر میکند فصل خزان
بادها را کیمیاگر میکند فصل خزان
شاخساران را به رنگِ عود برمیآورد
برگها را صندل تر میکند فصل خزان
طوطیان سبزپوش عالمِ ایجاد را
حلّهٔ طاوس در بر میکند فصل خزان
از رخ زرّین، بساط خاک را در یک نفس
آسمان پر ز اختر میکند فصل خزان
میپرد چون نامهٔ اعمال، برگ از شاخسار
باغ را صحرای محشر میکند فصل خزان
رتبهٔ ریزش بوَد بالاتر از اندوختن
از بهاران جلوه خوشتر میکند فصل خزان
برگ را چون میوههای پخته میریزد به خاک
پای خوابآلود را پر میکند فصل خزان
بوسه بر دستش، که از نقش و نگار دلفریب
برگها را دست دلبر میکند فصل خزان
گرچه از دست زرافشانش زمین کانِ طلاست
خرقهٔ صدپاره در بر میکند فصل خزان
از رخ چون زعفران، چینِ جبینِ خاک را
خندهرو چون سکّهٔ زر میکند فصل خزان
در کهنسالی عیارِ فکرها روشنترست
آبها را پاکگوهر میکند فصل خزان
شوق آتش را هوای سرد، دامان صباست
رغبت می را فزونتر میکند فصل خزان
میکَند از پیکر بستان لباس عاریت
برگپوشان را قلندر میکند فصل خزان
بر امید خطّ پاکی از جهانِ رنگ و بو
هرچه دارد خرج دفتر میکند فصل خزان
میزند بتخانهٔ گلزار را بر یکدگر
کار ابراهیم آزر میکند فصل خزان
برگها را میکند در کفزدن بیاختیار
چون سماعِ بیخودی سر میکند فصل خزان
گر چنین از آهِ سرد آتش زند در بوستان
عندلیبان را سمندر میکند فصل خزان
از برات عیش، صائب دامن آفاق را
با پریشانی توانگر میکند فصل خزان
▫️دیوان #صائب_تبریزی، به کوشش: محمد قهرمان، ج ۶، ص ۲۹۰۰
خاک را دامان پُرزر میکند فصل خزان
بادها را کیمیاگر میکند فصل خزان
شاخساران را به رنگِ عود برمیآورد
برگها را صندل تر میکند فصل خزان
طوطیان سبزپوش عالمِ ایجاد را
حلّهٔ طاوس در بر میکند فصل خزان
از رخ زرّین، بساط خاک را در یک نفس
آسمان پر ز اختر میکند فصل خزان
میپرد چون نامهٔ اعمال، برگ از شاخسار
باغ را صحرای محشر میکند فصل خزان
رتبهٔ ریزش بوَد بالاتر از اندوختن
از بهاران جلوه خوشتر میکند فصل خزان
برگ را چون میوههای پخته میریزد به خاک
پای خوابآلود را پر میکند فصل خزان
بوسه بر دستش، که از نقش و نگار دلفریب
برگها را دست دلبر میکند فصل خزان
گرچه از دست زرافشانش زمین کانِ طلاست
خرقهٔ صدپاره در بر میکند فصل خزان
از رخ چون زعفران، چینِ جبینِ خاک را
خندهرو چون سکّهٔ زر میکند فصل خزان
در کهنسالی عیارِ فکرها روشنترست
آبها را پاکگوهر میکند فصل خزان
شوق آتش را هوای سرد، دامان صباست
رغبت می را فزونتر میکند فصل خزان
میکَند از پیکر بستان لباس عاریت
برگپوشان را قلندر میکند فصل خزان
بر امید خطّ پاکی از جهانِ رنگ و بو
هرچه دارد خرج دفتر میکند فصل خزان
میزند بتخانهٔ گلزار را بر یکدگر
کار ابراهیم آزر میکند فصل خزان
برگها را میکند در کفزدن بیاختیار
چون سماعِ بیخودی سر میکند فصل خزان
گر چنین از آهِ سرد آتش زند در بوستان
عندلیبان را سمندر میکند فصل خزان
از برات عیش، صائب دامن آفاق را
با پریشانی توانگر میکند فصل خزان
▫️دیوان #صائب_تبریزی، به کوشش: محمد قهرمان، ج ۶، ص ۲۹۰۰
#عکاسی🔸نمایشگاه رویای بهشت
نمایشگاه #چیدمانعکس رویای بهشت دارای سه بخش، شامل ۳۰۰۰ پرتره زائران اربعین توسط بیش از ۱۱۰ #عکاس ایرانی و خارجی از عراق، استرالیا، بلژیک و... بخش رونمایی از #عکس پانورامای ۸ کیلومتری از جاده نجف-کربلا به عکاسی #سیداحسان_باقری و چیدمانعکس (#فتو_اینستالیشن) نمادهای اربعینی است. نمایشگاه به همت شرکت نوسازی عباس آباد و با همکاری خانه عکاسان ایران برگزار شده و طراح و مدیر هنری آن سیداحسان باقری است. نمایشگاه از ۴ مهر آغاز و تا ۱۵ مهر ١۴٠٠ ادامه دارد. ساعات کار نمایشگاه از ۱۵ تا ۲۱ است.
▫️نشانی: بزرگراه حقانی (غرب به شرق)، خروجی کتابخانه ملی، اراضی عباس آباد
▫️عکس: #یونس_شکرخواه
نمایشگاه #چیدمانعکس رویای بهشت دارای سه بخش، شامل ۳۰۰۰ پرتره زائران اربعین توسط بیش از ۱۱۰ #عکاس ایرانی و خارجی از عراق، استرالیا، بلژیک و... بخش رونمایی از #عکس پانورامای ۸ کیلومتری از جاده نجف-کربلا به عکاسی #سیداحسان_باقری و چیدمانعکس (#فتو_اینستالیشن) نمادهای اربعینی است. نمایشگاه به همت شرکت نوسازی عباس آباد و با همکاری خانه عکاسان ایران برگزار شده و طراح و مدیر هنری آن سیداحسان باقری است. نمایشگاه از ۴ مهر آغاز و تا ۱۵ مهر ١۴٠٠ ادامه دارد. ساعات کار نمایشگاه از ۱۵ تا ۲۱ است.
▫️نشانی: بزرگراه حقانی (غرب به شرق)، خروجی کتابخانه ملی، اراضی عباس آباد
▫️عکس: #یونس_شکرخواه
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#کرونا 🔸 با زبالههای بیمار چه کنیم؟
🔸دربارهٔ شمس تبریزی
شمس که بود؟ اطلاعات ما از هویّت تاریخی شمس بسیار ناچیز است. بازتاب شخصیت او در زندگینامههای #مولانا و در غزلیات شمس، شامل آن بخش از زندگی اوست که در سالهای محدود ظهورش در #قونیه و آمیختن احوالش با احوال مولانا ثبت شده است.
این قدر مسلّم است که شمس در تاریخ ۲۶ جمادی الثانی سال ۶۴۲ به قونیه آمده است و پس از حدود ۱۶ ماه در ۲۱ شوال ۶۴۳ قونیه را ترک گفته و یک چند پس از آن دوباره در سال ۶۴۴ بازگشته و در ۶۴۵ برای همیشه ناپدید شده است.
این است تمامی اطلاعات ما درباره او. قبل از این تاریخها و بعد از آنها کجا بوده و چه میکرده است هیچ دانسته نیست.
از تصريحات او در خلال مقالات دانسته میشود که از علوم رایج عصر از قبیل فقه و ادبیات عرب بهرهٔ وافی داشته است.
ما نمیدانیم که آیا شمس تبریز، با چنین ذوق متعالی و درخشانی که داشته، آیا خود هرگز شعری سروده است یا نه؟ در شعرشناسی او کوچکترین تردیدی نیست. شاعرانی را که میپسندیده است، و به نام ایشان تصریح دارد عبارتند از سنائی، خاقانی، نظامی و عطار.
استشهاد او به شعر سنایی نشان میدهد که حافظهٔ او از شعرهای سنایی لبریز بوده است. در احوال سنایی نیز تأمّلاتی داشته است و بعضی از مهمترین نکتههای زندگی سنایی، آنهاست که ما به برکټ روایات شمس امروز آنها را در اختیار داریم.
متأخّرین نمونهای از نظم بدو نسبت دادهاند که از ساحت هنرشناسی و ذوق متعالیِ او به فرسنگها دور است.
شمس مردی دیرجوش، تنگحوصله و بیاعتنا به تمام موازین حاکم بر عرف و عادتهای زمانه بوده است: «خود غریبی در جهان چون شمس کو؟». نگاه شمس به مسائل عصر، در حوزهٔ دین و اخلاق و تصوّف نگاهی است بیرحم و تند و بیپروا.
#شمس_تبریزی از نظرگاه مولانا مظهر کمال "انسانیت" است و مظهر کمال"عشق" و از دیدگاه مولانا این دو مفهوم رابطهای اجتنابناپذیر دارند که هرچه انسانیت کاملتر باشد عشق از کمال بیشتری برخوردار است.
معیار شمس برای ارزیابی مردمان "عشق" بوده است نه علم و فضل و نه زهد و عبادت.
از خلال گفتههایش دانسته میشود وی شاید برای گذران زندگی به مکتبداری و معلّمی اطفال میپرداخته است و چنانکه خود میگوید معلمی بسیار سختگیر بوده که ادبناپذیرترین کودکان را میتوانسته است رام کند و آرام.
سرانجام شمس:
بار دوم که شمس در تاریخ ۶۴۵ از قونیه غایب شد دیگر کوچکترین نشانی از او در دست نداریم. بعضی سخن از کشته شدن او گفتهاند... . سرانجام او یکی از رازهای تاریخ فرهنگ ایران است. با این همه احتمال این که شمس قونیه را به قصد وطن خویش #تبریز ترک گفته باشد و در گمنامی، در خوی، درگذشته باشد و همانجا که به نام مزار او مشهور است دفن شده باشد چندان دور از حقیقت نمیتواند باشد، به خصوص که اسناد قابل ملاحظهای در این باره موجود است.
▫️غزلیّات شمس تبریز. مقدمه، گزینش و تفسیر #محمدرضا_شفیعیکدکنی، ج ۱، صص ۱۶-۲۰
شمس که بود؟ اطلاعات ما از هویّت تاریخی شمس بسیار ناچیز است. بازتاب شخصیت او در زندگینامههای #مولانا و در غزلیات شمس، شامل آن بخش از زندگی اوست که در سالهای محدود ظهورش در #قونیه و آمیختن احوالش با احوال مولانا ثبت شده است.
این قدر مسلّم است که شمس در تاریخ ۲۶ جمادی الثانی سال ۶۴۲ به قونیه آمده است و پس از حدود ۱۶ ماه در ۲۱ شوال ۶۴۳ قونیه را ترک گفته و یک چند پس از آن دوباره در سال ۶۴۴ بازگشته و در ۶۴۵ برای همیشه ناپدید شده است.
این است تمامی اطلاعات ما درباره او. قبل از این تاریخها و بعد از آنها کجا بوده و چه میکرده است هیچ دانسته نیست.
از تصريحات او در خلال مقالات دانسته میشود که از علوم رایج عصر از قبیل فقه و ادبیات عرب بهرهٔ وافی داشته است.
ما نمیدانیم که آیا شمس تبریز، با چنین ذوق متعالی و درخشانی که داشته، آیا خود هرگز شعری سروده است یا نه؟ در شعرشناسی او کوچکترین تردیدی نیست. شاعرانی را که میپسندیده است، و به نام ایشان تصریح دارد عبارتند از سنائی، خاقانی، نظامی و عطار.
استشهاد او به شعر سنایی نشان میدهد که حافظهٔ او از شعرهای سنایی لبریز بوده است. در احوال سنایی نیز تأمّلاتی داشته است و بعضی از مهمترین نکتههای زندگی سنایی، آنهاست که ما به برکټ روایات شمس امروز آنها را در اختیار داریم.
متأخّرین نمونهای از نظم بدو نسبت دادهاند که از ساحت هنرشناسی و ذوق متعالیِ او به فرسنگها دور است.
شمس مردی دیرجوش، تنگحوصله و بیاعتنا به تمام موازین حاکم بر عرف و عادتهای زمانه بوده است: «خود غریبی در جهان چون شمس کو؟». نگاه شمس به مسائل عصر، در حوزهٔ دین و اخلاق و تصوّف نگاهی است بیرحم و تند و بیپروا.
#شمس_تبریزی از نظرگاه مولانا مظهر کمال "انسانیت" است و مظهر کمال"عشق" و از دیدگاه مولانا این دو مفهوم رابطهای اجتنابناپذیر دارند که هرچه انسانیت کاملتر باشد عشق از کمال بیشتری برخوردار است.
معیار شمس برای ارزیابی مردمان "عشق" بوده است نه علم و فضل و نه زهد و عبادت.
از خلال گفتههایش دانسته میشود وی شاید برای گذران زندگی به مکتبداری و معلّمی اطفال میپرداخته است و چنانکه خود میگوید معلمی بسیار سختگیر بوده که ادبناپذیرترین کودکان را میتوانسته است رام کند و آرام.
سرانجام شمس:
بار دوم که شمس در تاریخ ۶۴۵ از قونیه غایب شد دیگر کوچکترین نشانی از او در دست نداریم. بعضی سخن از کشته شدن او گفتهاند... . سرانجام او یکی از رازهای تاریخ فرهنگ ایران است. با این همه احتمال این که شمس قونیه را به قصد وطن خویش #تبریز ترک گفته باشد و در گمنامی، در خوی، درگذشته باشد و همانجا که به نام مزار او مشهور است دفن شده باشد چندان دور از حقیقت نمیتواند باشد، به خصوص که اسناد قابل ملاحظهای در این باره موجود است.
▫️غزلیّات شمس تبریز. مقدمه، گزینش و تفسیر #محمدرضا_شفیعیکدکنی، ج ۱، صص ۱۶-۲۰
▫️شماره ویژه اشپیگل
#کیوسک🔸چه کسی با چه کسی؟
مجله #اشپیگل با توجه به شرایط پیچیده مذاکرات بر سر تشکیل دولت ائتلافی در #آلمان شماره ویژهای را به موضوع نتیجه انتخابات و چالش تشکیل دولت در این کشور اختصاص داده است.
طرح روی جلد این شماره منحنی سهم کرسیهای اختصاص یافته به هر یک از احزاب و نامزدهای اصلی آنها را به تصویر کشیده است. ایران
#کیوسک🔸چه کسی با چه کسی؟
مجله #اشپیگل با توجه به شرایط پیچیده مذاکرات بر سر تشکیل دولت ائتلافی در #آلمان شماره ویژهای را به موضوع نتیجه انتخابات و چالش تشکیل دولت در این کشور اختصاص داده است.
طرح روی جلد این شماره منحنی سهم کرسیهای اختصاص یافته به هر یک از احزاب و نامزدهای اصلی آنها را به تصویر کشیده است. ایران
🔸 ترامپ: توییترم را به من برگردانید
بلومبرگ: #دونالد_ترامپ ردیسجمهور سابق آمریکا از یک قاضی فدرال خواسته است شرکت #توییتر را مجبور کند تا حساب کاربری او در این #شبکهاجتماعی را به او بازگرداند
طبق متن درخواستی ترامپ از قاضی فدرال، او ادعا کرده توییتر تحت فشارهای رقبای سیاسی او صفحه شخصیاش را مسدود کرده است. توییتر اما نگرانی از ترویج خشونت بیشتر از طریق توییتهای ترامپ را دلیل اقدام خود اعلام کرده است. فارس
بلومبرگ: #دونالد_ترامپ ردیسجمهور سابق آمریکا از یک قاضی فدرال خواسته است شرکت #توییتر را مجبور کند تا حساب کاربری او در این #شبکهاجتماعی را به او بازگرداند
طبق متن درخواستی ترامپ از قاضی فدرال، او ادعا کرده توییتر تحت فشارهای رقبای سیاسی او صفحه شخصیاش را مسدود کرده است. توییتر اما نگرانی از ترویج خشونت بیشتر از طریق توییتهای ترامپ را دلیل اقدام خود اعلام کرده است. فارس
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#تکنولوژی 🔸 خودروی جدید خورشیدی تولید شرکت شیائومی
#سینماویژن 🔸 مستندسازی
▫️نوشته #سیندی_وونگ
▫️ترجمه #یونس_شکرخواه
#مستندسازی هم به عنوان یک صنعت و هم به عنوان یک حوزه نظری، به دلیل تلاقی نیروهای متعدد، در دهههای 80 و 90 شروع به شکوفایی کرد. مکاتب نوشکفته سینما به مستندسازی رو آوردند و در عین حال رشتههایی چون انسانشناسی، تاریخ و علوم، فیلمهای مستند را به درون کلاسها بردند. فیلمهای صنعتی، برنامههای خبری و ژانرهای سیاسی به بازی با فرم پرداختند و با در نظر گرفتن ملاحظات مربوط به واقعیت، آن را چاشنی فیلم مستند کردند.
نسل جدیدی از مستندسازان و منتقدان، بحثهای تازهای درباره اهداف و فرمهای ژانر مستند به راه انداختند و معروفترین آنها نیکولز (Nichols)، رنوف (Renov)، وینستون (Winston)، ترین (Trinh)، مایکلز (Michaels) و دیگران بودند.
▫️نوشته #سیندی_وونگ
▫️ترجمه #یونس_شکرخواه
#مستندسازی هم به عنوان یک صنعت و هم به عنوان یک حوزه نظری، به دلیل تلاقی نیروهای متعدد، در دهههای 80 و 90 شروع به شکوفایی کرد. مکاتب نوشکفته سینما به مستندسازی رو آوردند و در عین حال رشتههایی چون انسانشناسی، تاریخ و علوم، فیلمهای مستند را به درون کلاسها بردند. فیلمهای صنعتی، برنامههای خبری و ژانرهای سیاسی به بازی با فرم پرداختند و با در نظر گرفتن ملاحظات مربوط به واقعیت، آن را چاشنی فیلم مستند کردند.
نسل جدیدی از مستندسازان و منتقدان، بحثهای تازهای درباره اهداف و فرمهای ژانر مستند به راه انداختند و معروفترین آنها نیکولز (Nichols)، رنوف (Renov)، وینستون (Winston)، ترین (Trinh)، مایکلز (Michaels) و دیگران بودند.
#سینماویژن #زوم
🔸 مفهوم جبر در مطالعات سینمایی و تلویزیونی
▫️نوشته تیکو رومائو*
▫️ترجمه #یونس_شکرخواه
هرگاه فردی اصطلاح #جبر (determination) را در چارچوب مطالعه تولیدات فرهنگی به کار گیرد و یا از واژههای همخانواده با آن مثل قطعی (determined) معلول (caused) یا تأثیر پذیرفته (effected) و واژههایی از این دست استفاده کند، لاجرم مقوله پیچیدهای چون اصل علیت اجتماعی مطرح میشود.
آنچه مفهوم جبر را در برابر سایر اصطلاحات همخانواده با آن تبیین میکند، شیوه خاصی است که این مقوله، در چارچوب مارکسیستی، تحت آن شیوه درک میشده است. با اینکه مطمئناً میتوان پرسش درباره ماهیت علیت اجتماعی را به شیوههایی دیگر نیز مطرح ساخت، ولی این تنها سنت مارکسیستهاست که تأثیر شگرفی بر مطالعات سینمایی و تلویزیونی گذاشته است.
در ابتدا، باید مفهوم جبر را در چارچوب گستردهتر جبرگرایی تبیین کرد. #جبرگرایی در افراطیترین شکل، نوعی موضع فلسفی را مطرح میسازد که در آن هر رخدادی دارای یک پیششرط تاریخی و اجتماعی است و بدون آن نیز رخ نمیدهد.
در این بینش، شناسایی جبرهای یک رویداد یا پدیدهای اجتماعی با کشف عمل آن برابر است. این فرمولبندی افراطی جبرگرایی ریشه در علیتی دارد که در علوم طبیعی یافت میشود، ولی از آنجا که صورتهای جاری و گوناگون علیت در عرصه اجتماعی الزاما با آنچه در طبییعت کارکرد دارد، قابل مقایسه نیست، بینش افراطی مزبور مورد تردید قرار گرفته است. به جای اینکه جبر اجتماعی، ثابت و تغییرناپذیر تلقی شود، گرایش روزافزونی به درک آن به عنوان تحمیل محدودیتها و مرزها، در حال ظهور است. از این دیدگاه، جبر اجتماعی به طور کامل نمیتواند حق انتخاب و اعمال اراده را از جامعه سلب کند، بکه تنها پارامترهایی را که در آنها عامل انسانی میتواند فعالیت کند، تعیین میکند. مفهوم جبر از جنبه نظری به وسیله همین دو دیدگاه متضاد در چارچوب سنت مارکسیستی بسط و توسعه یافته است. با این حال، جبر از دیدگاه مارکسیستها صرفاً به برداشتی فلسفی از ماهیت کلی جبرگرایی اجتماعی محدود نشده است، بلکه به همراه آن، مفهوم خاصی از ساختار بنیادین جوامع و تعاملات جاری در آن نیز وجود دارد.
این بینش در مدل #زیرساخت #روساخت تجلی مییابد. در برداشتی جبرگرایانهتر از این مدل، اقتصاد به عنوان زیربنای
جامعه، تنها منبع نهایی علیت اجتماعی است و روساخت به طرزی منفعل از آن تبعیت میکند.
این برداشت، انتقادهای فراوانی را در میان متفکران، به ویژه #لویی_آلتوسر فیلسوف مارکسیست، برانگیخت. وی بر این باور بود که به جای محروم کردن روساخت از هرگونه تأثیرگذاری علیتی واقعی، باید کنشهای آن را مستقل دید. او معتقد بود فعالیتهای روساخت، مستقل هستند و میتوانند بر جنبههای مختلف شکلبندیهای اجتماعی، مشتمل بر اقتصاد، تأثیر بگذارند.
در جامعهای که آلتوسر ترسیم میکرد، شکلبندی اجتماعی از مجموعهای از موقعیتها و موارد نیمهمستقل تشکیل میشد که هر یک علت پیدایش دیگری بودند. وی برای تشریح ماهیت تعاملی این روابط به پدیده فراجبرگرایی فرویدی اشاره کرد؛ مفهومی که قرار بود جایگزین رابطه علت و معلولی یکسویه محض شود. براساس این تلقی، مفهوم #فراجبرگرایی نه تنها بیانگر تعدد و گوناگونی عواملی است که برای تحقیق در مورد هر پدیده خاص اجتماعی باید در نظر گرفته شوند، بلکه این واقعیت را که عناصر اجتماعی میتوانند به طور همزمان یکدیگر را تعیین کنند، بازگو میکند. بازنگری و تجدید نظر آلتوسر در مورد مدل زیرساخت ـ روساخت تأثیر چشمگیری در مطالعات سینمایی و تلویزیونی داشته است. بسیاری از نظریهپردازان فیلم در مقابل این ایده که صورت و محتوای روایتگری سینمایی مستقیماً به وسیله زیرساخت اجتماعی جامعهای که فیلم در آن تولید شده است، تعیین میشود، مقاومت کردهاند. آلتوسر ظاهراً تعریفی جایگزین ارائه میدهد که بر اساس آن تولید فیلم را میتوان به طور نسبی مستقل از جبرهای سایر کنشهای و رویههای اجتماعی قلمداد کرد. علاوه بر این، مفهوم فراجبرگرایی وی به عنوان ابزاری برای نظری کردن عوامل متعددی به کار میرود که در تولید فیلم و برنامههای تلویزیونی، چه از لحاظ اقتصادی، چه از جنبه فناورانه و چه از نظر سیاسی دخیل هستند.
*Tico Romao
🔸 مفهوم جبر در مطالعات سینمایی و تلویزیونی
▫️نوشته تیکو رومائو*
▫️ترجمه #یونس_شکرخواه
هرگاه فردی اصطلاح #جبر (determination) را در چارچوب مطالعه تولیدات فرهنگی به کار گیرد و یا از واژههای همخانواده با آن مثل قطعی (determined) معلول (caused) یا تأثیر پذیرفته (effected) و واژههایی از این دست استفاده کند، لاجرم مقوله پیچیدهای چون اصل علیت اجتماعی مطرح میشود.
آنچه مفهوم جبر را در برابر سایر اصطلاحات همخانواده با آن تبیین میکند، شیوه خاصی است که این مقوله، در چارچوب مارکسیستی، تحت آن شیوه درک میشده است. با اینکه مطمئناً میتوان پرسش درباره ماهیت علیت اجتماعی را به شیوههایی دیگر نیز مطرح ساخت، ولی این تنها سنت مارکسیستهاست که تأثیر شگرفی بر مطالعات سینمایی و تلویزیونی گذاشته است.
در ابتدا، باید مفهوم جبر را در چارچوب گستردهتر جبرگرایی تبیین کرد. #جبرگرایی در افراطیترین شکل، نوعی موضع فلسفی را مطرح میسازد که در آن هر رخدادی دارای یک پیششرط تاریخی و اجتماعی است و بدون آن نیز رخ نمیدهد.
در این بینش، شناسایی جبرهای یک رویداد یا پدیدهای اجتماعی با کشف عمل آن برابر است. این فرمولبندی افراطی جبرگرایی ریشه در علیتی دارد که در علوم طبیعی یافت میشود، ولی از آنجا که صورتهای جاری و گوناگون علیت در عرصه اجتماعی الزاما با آنچه در طبییعت کارکرد دارد، قابل مقایسه نیست، بینش افراطی مزبور مورد تردید قرار گرفته است. به جای اینکه جبر اجتماعی، ثابت و تغییرناپذیر تلقی شود، گرایش روزافزونی به درک آن به عنوان تحمیل محدودیتها و مرزها، در حال ظهور است. از این دیدگاه، جبر اجتماعی به طور کامل نمیتواند حق انتخاب و اعمال اراده را از جامعه سلب کند، بکه تنها پارامترهایی را که در آنها عامل انسانی میتواند فعالیت کند، تعیین میکند. مفهوم جبر از جنبه نظری به وسیله همین دو دیدگاه متضاد در چارچوب سنت مارکسیستی بسط و توسعه یافته است. با این حال، جبر از دیدگاه مارکسیستها صرفاً به برداشتی فلسفی از ماهیت کلی جبرگرایی اجتماعی محدود نشده است، بلکه به همراه آن، مفهوم خاصی از ساختار بنیادین جوامع و تعاملات جاری در آن نیز وجود دارد.
این بینش در مدل #زیرساخت #روساخت تجلی مییابد. در برداشتی جبرگرایانهتر از این مدل، اقتصاد به عنوان زیربنای
جامعه، تنها منبع نهایی علیت اجتماعی است و روساخت به طرزی منفعل از آن تبعیت میکند.
این برداشت، انتقادهای فراوانی را در میان متفکران، به ویژه #لویی_آلتوسر فیلسوف مارکسیست، برانگیخت. وی بر این باور بود که به جای محروم کردن روساخت از هرگونه تأثیرگذاری علیتی واقعی، باید کنشهای آن را مستقل دید. او معتقد بود فعالیتهای روساخت، مستقل هستند و میتوانند بر جنبههای مختلف شکلبندیهای اجتماعی، مشتمل بر اقتصاد، تأثیر بگذارند.
در جامعهای که آلتوسر ترسیم میکرد، شکلبندی اجتماعی از مجموعهای از موقعیتها و موارد نیمهمستقل تشکیل میشد که هر یک علت پیدایش دیگری بودند. وی برای تشریح ماهیت تعاملی این روابط به پدیده فراجبرگرایی فرویدی اشاره کرد؛ مفهومی که قرار بود جایگزین رابطه علت و معلولی یکسویه محض شود. براساس این تلقی، مفهوم #فراجبرگرایی نه تنها بیانگر تعدد و گوناگونی عواملی است که برای تحقیق در مورد هر پدیده خاص اجتماعی باید در نظر گرفته شوند، بلکه این واقعیت را که عناصر اجتماعی میتوانند به طور همزمان یکدیگر را تعیین کنند، بازگو میکند. بازنگری و تجدید نظر آلتوسر در مورد مدل زیرساخت ـ روساخت تأثیر چشمگیری در مطالعات سینمایی و تلویزیونی داشته است. بسیاری از نظریهپردازان فیلم در مقابل این ایده که صورت و محتوای روایتگری سینمایی مستقیماً به وسیله زیرساخت اجتماعی جامعهای که فیلم در آن تولید شده است، تعیین میشود، مقاومت کردهاند. آلتوسر ظاهراً تعریفی جایگزین ارائه میدهد که بر اساس آن تولید فیلم را میتوان به طور نسبی مستقل از جبرهای سایر کنشهای و رویههای اجتماعی قلمداد کرد. علاوه بر این، مفهوم فراجبرگرایی وی به عنوان ابزاری برای نظری کردن عوامل متعددی به کار میرود که در تولید فیلم و برنامههای تلویزیونی، چه از لحاظ اقتصادی، چه از جنبه فناورانه و چه از نظر سیاسی دخیل هستند.
*Tico Romao
Saz o Avaz (Saadi) - Daramad Mahour, Goshayesh, Dad, Fili, Shekasteh…
Mohammad Reza Shajarian [BehtarMusic.COM]
#موسیقی 🔸آلبوم: سرّ عشق
▫️هنرمندان: #محمدرضا_شجریان #پرویز_مشکاتیان #محمد_موسوی
▫️قطعه: ساز و آواز، غزل #سعدی با همراهی سهتار و نی (درآمد ماهور، گشایش، داد، فیلی، شکسته، فرود، دلکش، قرچه، رضوی، فرود)
▫️هنرمندان: #محمدرضا_شجریان #پرویز_مشکاتیان #محمد_موسوی
▫️قطعه: ساز و آواز، غزل #سعدی با همراهی سهتار و نی (درآمد ماهور، گشایش، داد، فیلی، شکسته، فرود، دلکش، قرچه، رضوی، فرود)