#گفتمان #زوم #ارتباطات
🔸درباره گفتمان
مشخصه‌های زبانی و نحوی در نشریات هم می‌توانند نوعی گفتمان در سطح خرد تلقی شود؛ ولی سطح کلان آن همان رابطه متن (Text) و بافت (Context) است یعنی فرایندهای اجتماعی و فرهنگی حاکم بر متن.
چند مثال ساده بزنم: زبان حقوق یک گفتمان است و مثلا نمی‌توان به راحتی متون حقوقی را درک کرد و یا به کار برد (مگر اینکه حقوقدان باشیم) و یا مثلا ادبیاتی که پزشک‌ها دارند و به کار می‌برند نوعی گفتمان است و یا همان بحثی که قبلا در مورد زبان خبر داشتم، آن هم نگاه گفتمانی به خبر بود.
و از یک زاویه دیگر: گفتمان سوسیالیسم؛ جامعه گرائی است؛ گفتمان کمونیسم؛ برابری و یا گفتمان سرمایه‌داری؛ آزادی (حالا در حرف یا عمل؟).
کسانی که بحث گفتمان را مطرح می‌کنند، می‌گویند #واقعیت که خودش زبان ندارد که درباره خودش حرف بزند؛ پس همینکه افراد سعی می‌کنند راجع به واقعیت بگویند؛ دارند واقعیت را وارد گفتمان می‌کنند.
اما نگاه #میشل_فوکو متمایزتر و صریح تر است؛ او معتقد است نظام بیانی اساسا برخاسته از یک اراده معطوف به #قدرت است و منجر به باز تولید مناسبات قدرت می‌شود؛ (حال آنکه اگر دیدگاه‌های #تئون_ون_دایک را هم درباره گفتمان خوانده باشید؛ او می‌گوید اساسی‌ترین نقش گفتمان؛ باز تولید ساخت اجتماعی است).
در واقع فوکو آب پاکی ریخته بر همه چیز و می‌گوید علم و اندیشه بشر گفتمانی است. فوکو در بحث #دیرینه‌شناسی می‌گوید همه علوم صورت گفتمانی دارند و بعد در بحث #تبارشناسی هم نتیجه می‌گیرد که صورت‌های گفتمانی با قدرت رابطه دارند و در اصل؛ آنچه پشت صورت گفتمانی است؛ قدرت است.
کسانی که می‌خواهند در این زمینه تحقیق کنند؛ در نظر داشته باشند که در مباحث ارتباطی اساسا گفتمان‌های معرفت شناسی را می‌توان در چهار گروه طبقه بندی کرد:
▫️گفتمان‌های مبتنی بر #عینی‌گرائی (Objectivity) که اکثرا تئوری‌ها و بحث‌های مربوط به #بازنمود (Representation) را مطرح می‌کنند؛
▫️گفتمان‌های متمرکز بر ذهن و درک (Understanding) که بحث‌های مربوط به معرفت و شناخت طرف توجه آنهاست؛
▫️گفتمان‌های ساختارگرا که به دو گفتمان فوق بدبین (Suspicious) هستند؛
▫️و گفتمان‌های #پساساختارگرا که به جان سه گفتمان فوق پرداخته‌اند و آنها را آسیب پذیر (Vulnerability) می‌دانند.

#کتاب #میشل_فوکو
🔸میشل فوکو: فراسوی ساختگرایی و هرمنیوتیک
▫️نویسندگان: هیوبرت دریفوس و پل رابینو
▫️ترجمه : حسین بشیریه

#سینماویژن
🔸تحلیل فیلم از دیدگاه فوکو
از دیدگاه #میشل_فوکو #تحلیل‌فیلم و متون بصری باید برای نهادهای رسانه‌ای، به عنوان میدان‌هایی که در آنها چالش در اطراف گفتمان‌ها رخ می‌دهد، مفاهیم جدیدی ارائه کنند.
با این حال، فوکو با اعلام اینکه در گفتمان است که قدرت و دانش با یکدیگر پیوند می‌خورند، بر این نکته، تأکید می‌ورزد که متون رسانه‌ای را نباید روایت پیروزمندانه یک گفتمان (پذیرفته‌شده / مغلوب) دانست. از نظر او، تحلیلگر باید در این جست‌وجو باشد:
بازسازی آنچه در گفتمان وجود دارد، به وسیله آنچه گفته شده، مخفی مانده، باید ادا شود و یا آنچه ممنوع است، بازسازی تأثیرات گوناگون و تکثر موجود در گفتمان‌ها، بازسازی تغییرات و استفاده مجدد و بهینه از فرمول‌های یکسان که برای اهداف متضاد به وجود آمده‌اند. این بازسازی‌ها باید بر اساس لحاظ کردن مشخص متکلم و جایگاه او در قدرت و جایگاه او در نهاد حاکم صورت گیرد
Focault, ١٠٠: ١٩٨٠

#کتاب 🔸 دانش و قدرت
... شکل‌گیری دانش و افزایش قدرت مرتبا یکدیگر را تقویت می‌کنند...
📚 مراقبت و تنبیه: تولّدِ زندان #میشل_فوکو

#کتاب 🔸 قاضی به مثابه فیلسوف
از لحاظ نظری من قاضی را همچون فیلسوفی به شمار می‌آورم که قصد کشف حقیقتی قابل توجه را دارد… فراست‌اش او را وامی‌دارد که تمامی موقعیت‌ها و تمامی مناسبات را درک کند و آنچه را برای قضاوتی صحیح ضروری است گرد آورد یا جدا کند.
📚 مراقبت و تنبیه، #میشل_فوکو (۱۹۲۶ - ۱۹۸۴) ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده

#زوم 🔸عناصر گفتمان‌ فوکو
تحلیل محتوای واژه‌ها؛ یا #معنی را که در اختیار سوژه متکلم است توصیف می‌کند و یا #ساختار_معناشناسی موجود در سطح #گفتمان را؛ گفتمانی که قبلاً شکل گرفته است. این تحلیل محتوا شامل #رویه‌های‌گفتمانی نمی‌شود. رویه گفتمانی در واقع کانون تجمع ابژه‌های موجود در گفتمان است، ابژه‌هایی که در گفتمان‌ها شکل می‌گیرند، تغییر شکل می‌دهند، پدیدار و ناپدید می‌شوند و این اتفاقات در حالی به وقوع می‌پیوندند که ابژه‌ها در ابتدا به صورتی ناقص و سطحی در گفتمان‌ها ظهور می‌یابند.
▫️#میشل_فوکو ترجمه:#یونس‌_شکرخواه

#گفتمان 🔸نظم ابژه‌ها از نگاه فوکو
گفتمان در شکلی که بتوان آن را دید و خواند یا انتظار آن را داشت، صرفاً فصل مشترک چیزها، واژه‌ها یا رشته‌ای از چیزهای مبهم و گنگ نیست، گفتمان تبلور و زنجیره‌ای از واژه‌های رنگارنگ نیست. مایلم نشان دهم که گفتمان فقط مرز باریک تماس یا برخورد (واقعیت و زبان، در هم تنیدن واژه‌ها و یا یک تجربه نیست. مایلم با ارائه مثال‌های دقیق نشان دهم که در تجزیه و #تحلیل‌گفتمان، می‌توان به رغم پیوند ظاهراً مستحکم واژه‌ها و موضوع‌ها و بروز مجموعه‌ای از رویه‌های گفتمانی، شاهد گسست و از هم گسیختگی بود. این قوانین نه واقعیت خاموش را نشان می‌دهند و نه نحوه حاکم استفاده از واژه‌ها را؛ کار این قوانین به تصویر کشاندن #نظم‌ابژه‌ها است.
#میشل_فوکو
Foucault, M. (1972) The Archaeology of Knowledge, New York: Pantheon.

#گفتمان #میشل_فوکو
🔸 گفتمان از نگاه میشل فوکو
🔹فایل پیوست را دانلود کنید

#سینماویژن #میشل_فوکو
🔸 بررسی سینمای هتروتوپیایی با رویکردی به مفهوم گفتمان قدرت فوکو
▫️#ساهره_غلامی
🔹فایل پیوست را دانلود کنید

#میشل_فوکو🔸فوکو در ایران
نقد و بررسی کتاب فوکو در ایران شنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۱ از ساعت ۱۷:۳۰ تا ۱۹:۳۰ به صورت برخط توسط پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار می‌شود.
در این نشست، بهروز قمری تبریزی (مؤلف اثر)، استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه پرینستون؛ رضا نجف‌زاده (استادیار دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی در دانشگاه شهید بهشتی)؛ محمد روزخوش (پژوهشگر اجتماعی) و مرتضی هاشمی مدنی (استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه ناتینگهام) کتاب فوکو در ایران را نقد و بررسی می‌کنند.
دبیری این نشست بر عهده رضا میثمی، کارشناسی ارشد علوم اجتماعی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی است.
علاقه‌مندان به حضور در این نشست می‌توانند از طریق نشانی زیر اقدام کنند:
 https://www.skyroom.online/ch/ricac/research
@cultureresearch

#چهره #مطالعات‌فرهنگی
🔸جان‌ فیسک
▫️نوشته: جان تالتا آماد*
▫️ترجمه #یونس_شکرخواه:
▫️روندهای مطالعات فرهنگی در بریتانیا
جان فیسک (Fiske, John) (۲۰۲۱-۱۹۳۹) یکی از نویسندگان پیشگام در توسعه بین‌المللی مطالعات فرهنگی بریتانیاست.
#جان_فیسک با استفاده از آثار افرادی نظیر #پیر_بوردیو، #آنتونیو‌‌_گرامشی، #میشل_فوکو و #میشل_سرتو مطالب فراوانی علیه موضع کاهش‌گرایانه ضد فرهنگ انبوه ـ که با پذیرش پدیده تمایز (agency) در قبال فرهنگ عامه مخالفت دارد ـ نگاشته است.
#جان_فیسک معتقد است کالاهای فرهنگی صرفاً بر اساس مشی و دستورات تولیدکنندگان چنین محصولاتی مصرف نمی‌شوند، بلکه مصرف‌کنندگان به طرزی فعال، این نوع محصولات را به وسیله رویه‌های معنی‌سازی خود ـ که قانونمند هم نیستند ـ وارد زندگی روزمره‌شان می‌کنند.
از دیدگاه جان فیسک، مردم نه تنها فرهنگ عامه را به کار می‌برند، بلکه از آن به طرزی خلاقانه برای شکل‌دهی به هویت اجتماعی‌شان و همچنین برای کسب نوعی لذت مقاومت، استفاده می‌کنند.
در ترمینولوژی فیسک، این استفاده‌کنندگان، در عین حال تولیدکنندگان سرمایه‌های فرهنگی مهم و نیز معانی هستند.
فیسک با نگرشی مشابه اما خوش‌بینانه‌تر از #استوارت‌هال، فرهنگ عامه را آوردگاهی برای مبارزه بین یکسان‌سازی حاکم و مقاومت یکپارچه (در برابر آن) می‌داند.
وی معتقد است برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌های سینمایی از لحاظ نشانه‌شناسی قادرند قدرت فرهنگی را از پایین به بالا اشاعه دهند.
*PAULA TALTA AMAD