#چهره🔸 فردوسی
حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی (زادهٔ ۳۲۹ ه.ق، ۳۱۹ ه.خ - درگذشتهٔ پیش از ۴۱۱ ه.ق، ۳۹۷ ه.خ در توس خراسان)، سخن‌سرای نامی ایران و سرایندهٔ شاهنامه حماسهٔ ملی ایرانیان. او را بزرگ‌ترین سرایندهٔ پارسی‌گو دانسته‌اند. نام و آوازه #فردوسی در همه جای جهان شناخته و ستوده شده است.
#شاهنامهٔ فردوسی به بسیاری از زبان‌های زنده جهان برگردانده شده است. در ایران روز ۲۵ اردیبهشت به نام روز بزرگداشت فردوسی نامگذاری شده است.
حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی (زادهٔ ۳۲۹ ه.ق، ۳۱۹ ه.خ - درگذشتهٔ پیش از ۴۱۱ ه.ق، ۳۹۷ ه.خ در توس خراسان)، سخن‌سرای نامی ایران و سرایندهٔ شاهنامه حماسهٔ ملی ایرانیان. او را بزرگ‌ترین سرایندهٔ پارسی‌گو دانسته‌اند. نام و آوازه #فردوسی در همه جای جهان شناخته و ستوده شده است.
#شاهنامهٔ فردوسی به بسیاری از زبان‌های زنده جهان برگردانده شده است. در ایران روز ۲۵ اردیبهشت به نام روز بزرگداشت فردوسی نامگذاری شده است.
#شعر 🔸 ستایش خرد
کنون ای خردمند وصف خرد
بدین جایگه گفتن اندرخورد
کنون تا چه داری بیار از خرد
که گوش نیوشنده زو برخورد
خرد بهتر از هر چه ایزد بداد
ستایش خرد را به از راه داد
خرد رهنمای و خرد دلگشای
خرد دست گیرد به هر دو سرای
ازو شادمانی وزویت غمیست
وزویت فزونی وزویت کمیست
خرد تیره و مرد روشن روان
نباشد همی شادمان یک زمان
چه گفت آن خردمند مرد خرد
که دانا ز گفتار از برخورد
کسی کو خرد را ندارد ز پیش
دلش گردد از کردهٔ خویش ریش
هشیوار دیوانه خواند ورا
همان خویش بیگانه داند ورا
ازویی به هر دو سرای ارجمند
گسسته خرد پای دارد ببند
خرد چشم جانست چون بنگری
تو بی‌چشم شادان جهان نسپری
نخست آفرینش خرد را شناس
نگهبان جانست و آن سه پاس
سه پاس تو چشم است وگوش و زبان
کزین سه رسد نیک و بد بی‌گمان
خرد را و جان را که یارد ستود
و گر من ستایم که یارد شنود
حکیما چو کس نیست گفتن چه سود
ازین پس بگو کافرینش چه بود
تویی کردهٔ کردگار جهان
ببینی همی آشکار و نهان
به گفتار دانندگان راه جوی
به گیتی بپوی و به هر کس بگوی
ز هر دانشی چون سخن بشنوی
از آموختن یک زمان نغنوی
چو دیدار یابی به شاخ سخن
بدانی که دانش نیاید به بن
▫️#فردوسی
کنون ای خردمند وصف خرد
بدین جایگه گفتن اندرخورد
کنون تا چه داری بیار از خرد
که گوش نیوشنده زو برخورد
خرد بهتر از هر چه ایزد بداد
ستایش خرد را به از راه داد
خرد رهنمای و خرد دلگشای
خرد دست گیرد به هر دو سرای
ازو شادمانی وزویت غمیست
وزویت فزونی وزویت کمیست
خرد تیره و مرد روشن روان
نباشد همی شادمان یک زمان
چه گفت آن خردمند مرد خرد
که دانا ز گفتار از برخورد
کسی کو خرد را ندارد ز پیش
دلش گردد از کردهٔ خویش ریش
هشیوار دیوانه خواند ورا
همان خویش بیگانه داند ورا
ازویی به هر دو سرای ارجمند
گسسته خرد پای دارد ببند
خرد چشم جانست چون بنگری
تو بی‌چشم شادان جهان نسپری
نخست آفرینش خرد را شناس
نگهبان جانست و آن سه پاس
سه پاس تو چشم است وگوش و زبان
کزین سه رسد نیک و بد بی‌گمان
خرد را و جان را که یارد ستود
و گر من ستایم که یارد شنود
حکیما چو کس نیست گفتن چه سود
ازین پس بگو کافرینش چه بود
تویی کردهٔ کردگار جهان
ببینی همی آشکار و نهان
به گفتار دانندگان راه جوی
به گیتی بپوی و به هر کس بگوی
ز هر دانشی چون سخن بشنوی
از آموختن یک زمان نغنوی
چو دیدار یابی به شاخ سخن
بدانی که دانش نیاید به بن
▫️#فردوسی
#شعر 🔸دانش
کنون ای خردمند وصف خرد
بدین جایگه گفتن اندرخورد
کنون تا چه داری بیار از خرد
که گوش نیوشنده زو برخورد
خرد بهتر از هر چه ایزد بداد
ستایش خرد را به از راه داد
خرد رهنمای و خرد دلگشای
خرد دست گیرد به هر دو سرای
ازو شادمانی وزویت غمیست
وزویت فزونی وزویت کمیست
خرد تیره و مرد روشن روان
نباشد همی شادمان یک زمان
چه گفت آن خردمند مرد خرد
که دانا ز گفتار از برخورد
کسی کو خرد را ندارد ز پیش
دلش گردد از کردهٔ خویش ریش
هشیوار دیوانه خواند ورا
همان خویش بیگانه داند ورا
ازویی به هر دو سرای ارجمند
گسسته خرد پای دارد ببند
خرد چشم جانست چون بنگری
تو بی‌چشم شادان جهان نسپری
نخست آفرینش خرد را شناس
نگهبان جانست و آن سه پاس
سه پاس تو چشم است وگوش و زبان
کزین سه رسد نیک و بد بی‌گمان
خرد را و جان را که یارد ستود
و گر من ستایم که یارد شنود
حکیما چو کس نیست گفتن چه سود
ازین پس بگو کافرینش چه بود
تویی کردهٔ کردگار جهان
ببینی همی آشکار و نهان
به گفتار دانندگان راه جوی
به گیتی بپوی و به هر کس بگوی
ز هر دانشی چون سخن بشنوی
از آموختن یک زمان نغنوی
چو دیدار یابی به شاخ سخن
بدانی که دانش نیاید به بن
▫️#فردوسی
کنون ای خردمند وصف خرد
بدین جایگه گفتن اندرخورد
کنون تا چه داری بیار از خرد
که گوش نیوشنده زو برخورد
خرد بهتر از هر چه ایزد بداد
ستایش خرد را به از راه داد
خرد رهنمای و خرد دلگشای
خرد دست گیرد به هر دو سرای
ازو شادمانی وزویت غمیست
وزویت فزونی وزویت کمیست
خرد تیره و مرد روشن روان
نباشد همی شادمان یک زمان
چه گفت آن خردمند مرد خرد
که دانا ز گفتار از برخورد
کسی کو خرد را ندارد ز پیش
دلش گردد از کردهٔ خویش ریش
هشیوار دیوانه خواند ورا
همان خویش بیگانه داند ورا
ازویی به هر دو سرای ارجمند
گسسته خرد پای دارد ببند
خرد چشم جانست چون بنگری
تو بی‌چشم شادان جهان نسپری
نخست آفرینش خرد را شناس
نگهبان جانست و آن سه پاس
سه پاس تو چشم است وگوش و زبان
کزین سه رسد نیک و بد بی‌گمان
خرد را و جان را که یارد ستود
و گر من ستایم که یارد شنود
حکیما چو کس نیست گفتن چه سود
ازین پس بگو کافرینش چه بود
تویی کردهٔ کردگار جهان
ببینی همی آشکار و نهان
به گفتار دانندگان راه جوی
به گیتی بپوی و به هر کس بگوی
ز هر دانشی چون سخن بشنوی
از آموختن یک زمان نغنوی
چو دیدار یابی به شاخ سخن
بدانی که دانش نیاید به بن
▫️#فردوسی
#موسیقی
🔸جزییات تشییع پیکر محمدرضا شجریان
خانه موسیقی: ضمن عرض تسلیت مجدد برای درگذشت هنرمند فرهیخته و استاد آواز ایران #محمدرضا_شجریان به نقل از فرزند ایشان همایون شجریان به اطلاع علاقمندان و دوستداران استاد می‌رساند: بنا به وصیت استاد پیکر ایشان روز جمعه ۱۸ مهر ۹۹ پس از اقامه نماز در بهشت زهرا (س) به مشهد مقدس و سپس شهر #توس منتقل می‌شود و پس از مراسم تشییع، در کنار مقبره #فردوسی بزرگ به خاک سپرده می‌شود.
🔸جزییات تشییع پیکر محمدرضا شجریان
خانه موسیقی: ضمن عرض تسلیت مجدد برای درگذشت هنرمند فرهیخته و استاد آواز ایران #محمدرضا_شجریان به نقل از فرزند ایشان همایون شجریان به اطلاع علاقمندان و دوستداران استاد می‌رساند: بنا به وصیت استاد پیکر ایشان روز جمعه ۱۸ مهر ۹۹ پس از اقامه نماز در بهشت زهرا (س) به مشهد مقدس و سپس شهر #توس منتقل می‌شود و پس از مراسم تشییع، در کنار مقبره #فردوسی بزرگ به خاک سپرده می‌شود.
۲۵ اردیبهشت بزرگداشت حکیم فردوسی
🔸طریق خسرو شدن از نظرگاه خردمند خردگستر توس
#شاهنامه حکیم روشن روان توس #فردوسی پاکزاد را "شاه _نامه‌ها" خوانده‌اند از آن رو که به بشر طریق خسرو شدن را می‌آموزد.
اما معیارهای دست یازیدن بدین جایگه از نظر گاه حکیم فرودسی چیست:
▫️نخست؛ بندگی را کوشیدن
چه گفت آن سخنگوی با فر و هوش
چو خسرو شدی بندگی را بکوش
▫️دوم؛ پرهیز از ناسپاسی به درگاه یزدان
به یزدان هر آن کس که شد ناسپاس
به دلش اندر آید ز هر سو هراس
▫️سوم؛ دادگستری
چو خسرو به بیداد کارد درخت
بگردد از او پادشاهی و بخت
اگر داد دادن بود کار تو
بیفزاید ای شاه مقدار تو
▫️چهارم؛ دانش طلبی مستمر
میاسای زآموختن یک زمان
ز دانش میفکن دل اندر گمان
ز دانش در بی نیازی مجوی
وگر چند از او سختی آید به روی
▫️#عبدالمهدی_مستکین
مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی #یونسکو ایران
🔸طریق خسرو شدن از نظرگاه خردمند خردگستر توس
#شاهنامه حکیم روشن روان توس #فردوسی پاکزاد را "شاه _نامه‌ها" خوانده‌اند از آن رو که به بشر طریق خسرو شدن را می‌آموزد.
اما معیارهای دست یازیدن بدین جایگه از نظر گاه حکیم فرودسی چیست:
▫️نخست؛ بندگی را کوشیدن
چه گفت آن سخنگوی با فر و هوش
چو خسرو شدی بندگی را بکوش
▫️دوم؛ پرهیز از ناسپاسی به درگاه یزدان
به یزدان هر آن کس که شد ناسپاس
به دلش اندر آید ز هر سو هراس
▫️سوم؛ دادگستری
چو خسرو به بیداد کارد درخت
بگردد از او پادشاهی و بخت
اگر داد دادن بود کار تو
بیفزاید ای شاه مقدار تو
▫️چهارم؛ دانش طلبی مستمر
میاسای زآموختن یک زمان
ز دانش میفکن دل اندر گمان
ز دانش در بی نیازی مجوی
وگر چند از او سختی آید به روی
▫️#عبدالمهدی_مستکین
مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی #یونسکو ایران
@shafiei_kadkani
#شاهنامه
🔸شاهنامه؛ شاهکارِ خیال شاعرانه
آنها که از شعر توقع استعاره و تشبیه دارند، یعنی حوزهٔ تصویر را محدود در این دو گونهٔ رایج تصویر می‌دانند، اغلب در باب شاهنامه اشتباه می‌کنند و می‌گویند شاهنامه نظمی است استادانه، ولی آثار نظامی شعر است. اگر به علت اصلی این عقیدهٔ ایشان بنگریم خواهیم دید که این داوری ایشان برخاسته از نظرگاه محدود آنان در زمینهٔ تصویر‌های شعری است، ولی مگر جوهر شعری، تأثیر و به گفتهٔ ارسطو تخییل نیست، در این صورت، در حماسه، چه چیز از اغراقِ شاعرانه خیال‌انگیزتر تواند بود، آیا تصویری ازین‌گونه که در این ابیات می‌خوانیم:
سپاهی که خورشید شد ناپدید
چو گَرد سیاه از میان بردمید
نه دریا پدید و نه هامون نه کوه
زمین آمد از پای اسبان ستوه
و زمینهٔ تخییلی آن تا مرزِ حیرت گسترده است، می‌تواند از رهگذر تصویر‌های استعاری و یا تشبیهی ترسیم شود؟ آنچه را #فردوسی در یک مصراع از رهگذر اسناد مجازی –به معنی مصطلح ما در این کتاب– ارائه می‌دهد آیا می‌توان با هزار تشبیه و استعاره عرضه داشت:
به مرگ سیاوش سیه پوشد آب
کند زار نفرین بر افراسیاب
و یا:
که زیبد کزین غم بنالد پلنگ
ز دریا خروشان برآید نهنگ
و گر مرغ با ماهیان اندر آب
بخوانند نفرین به افراسیاب
شاهنامه از نظر تنوّع حوزهٔ تصویر، در میان دفاترِ شعر فارسی، یکی از شاهکارهای خیال شاعرانهٔ سرایندگان زبان پارسی است و صوَر خیالِ فردوسی محدود در شکل‌های رایج تصویر _که استعاره و تشبیه است_ نیست.
در شاهنامه وسیع‌ترین صورتِ خیال، اغراقِ شاعرانه است. اغراق شاعرانه در شاهنامه دارای خصایصی است که با دیگر نمونه‌های مشابه آن در شعر این روزگار و اعصارِ بعد نیز قابل قیاس نیست. در اغراق‌های او قبل از هر چیز مسألهٔ تخییل را به قوی‌ترین وجهی می‌توان مشاهده کرد و از این روی جنبهٔ هنری آن امری است محسوس. برخلاف بسیاری از اغراق‌های معاصران او و یا گویندگان دوره‌های بعد، که فقط نوعی ادّعاست و این خصوصیت در اغراق شرط اصلی است وگرنه اغراق غیر هنری، کار هر دروغ‌گویی است و اغلب شاعران، مرز میان گونه‌های مختلف اغراق را درنیافته‌اند و هرگونه ادّعای دروغین را از مقولهٔ اغراق شمرده‌اند و از همین‌جاست که بسیاری از ناقدان، اغراق را از میان صور خیال شاعرانه، نپسندیده‌اند ولی بعضی دیگر آن را بهترین نوع تصاویر شعری دانسته‌اند.
▫️#محمدرضا_شفیعی_کدکنی
صور خیال در شعر فارسی، چاپ ششم، آگه، تهران: ۱۳۷۵، صص ۴۴۸–۴۴۷
#شاهنامه
🔸شاهنامه؛ شاهکارِ خیال شاعرانه
آنها که از شعر توقع استعاره و تشبیه دارند، یعنی حوزهٔ تصویر را محدود در این دو گونهٔ رایج تصویر می‌دانند، اغلب در باب شاهنامه اشتباه می‌کنند و می‌گویند شاهنامه نظمی است استادانه، ولی آثار نظامی شعر است. اگر به علت اصلی این عقیدهٔ ایشان بنگریم خواهیم دید که این داوری ایشان برخاسته از نظرگاه محدود آنان در زمینهٔ تصویر‌های شعری است، ولی مگر جوهر شعری، تأثیر و به گفتهٔ ارسطو تخییل نیست، در این صورت، در حماسه، چه چیز از اغراقِ شاعرانه خیال‌انگیزتر تواند بود، آیا تصویری ازین‌گونه که در این ابیات می‌خوانیم:
سپاهی که خورشید شد ناپدید
چو گَرد سیاه از میان بردمید
نه دریا پدید و نه هامون نه کوه
زمین آمد از پای اسبان ستوه
و زمینهٔ تخییلی آن تا مرزِ حیرت گسترده است، می‌تواند از رهگذر تصویر‌های استعاری و یا تشبیهی ترسیم شود؟ آنچه را #فردوسی در یک مصراع از رهگذر اسناد مجازی –به معنی مصطلح ما در این کتاب– ارائه می‌دهد آیا می‌توان با هزار تشبیه و استعاره عرضه داشت:
به مرگ سیاوش سیه پوشد آب
کند زار نفرین بر افراسیاب
و یا:
که زیبد کزین غم بنالد پلنگ
ز دریا خروشان برآید نهنگ
و گر مرغ با ماهیان اندر آب
بخوانند نفرین به افراسیاب
شاهنامه از نظر تنوّع حوزهٔ تصویر، در میان دفاترِ شعر فارسی، یکی از شاهکارهای خیال شاعرانهٔ سرایندگان زبان پارسی است و صوَر خیالِ فردوسی محدود در شکل‌های رایج تصویر _که استعاره و تشبیه است_ نیست.
در شاهنامه وسیع‌ترین صورتِ خیال، اغراقِ شاعرانه است. اغراق شاعرانه در شاهنامه دارای خصایصی است که با دیگر نمونه‌های مشابه آن در شعر این روزگار و اعصارِ بعد نیز قابل قیاس نیست. در اغراق‌های او قبل از هر چیز مسألهٔ تخییل را به قوی‌ترین وجهی می‌توان مشاهده کرد و از این روی جنبهٔ هنری آن امری است محسوس. برخلاف بسیاری از اغراق‌های معاصران او و یا گویندگان دوره‌های بعد، که فقط نوعی ادّعاست و این خصوصیت در اغراق شرط اصلی است وگرنه اغراق غیر هنری، کار هر دروغ‌گویی است و اغلب شاعران، مرز میان گونه‌های مختلف اغراق را درنیافته‌اند و هرگونه ادّعای دروغین را از مقولهٔ اغراق شمرده‌اند و از همین‌جاست که بسیاری از ناقدان، اغراق را از میان صور خیال شاعرانه، نپسندیده‌اند ولی بعضی دیگر آن را بهترین نوع تصاویر شعری دانسته‌اند.
▫️#محمدرضا_شفیعی_کدکنی
صور خیال در شعر فارسی، چاپ ششم، آگه، تهران: ۱۳۷۵، صص ۴۴۸–۴۴۷
@theapll
🔸مراسم روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی
دوشنبه، بیست و هفتم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، همایش «روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی» را برگزار خواهد کرد. در این مراسم دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر نظام‌الدین زاهدی، سفیر محترم جمهوری تاجیکستان در ایران، دکتر عبدالغفور لیوال، سفیر محترم جمهوری اسلامی افغانستان در ایران، دکتر دریا ارس، سفیر محترم ترکیه در ایران، و دکتر بهادر عبدالله‌یف، سفیر محترم ازبکستان در ایران سخنرانی خواهند کرد.
دکتر علی رواقی، دکتر محمد سرور مولایی، دکتر باقر صدری‌نیا، دکتر آزرمیدخت صفوی، دکتر سلیم مظهر، گلرخسار صفی‌اوا و حسن قریبی از دیگر سخنرانان این نشست هستند.
این همایش از ساعت ۱۰ تا ۱۱:۳۰روز دوشنبه، بیست و هفتم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰، به‌صورت برخط (آنلاین) از طریق پیوند زیر پخش خواهد شد:
https://eclass.saadifoundation.ir/ch/persian
#فرهنگستان #فردوسی
#فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی
🔸مراسم روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی
دوشنبه، بیست و هفتم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، همایش «روز پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی» را برگزار خواهد کرد. در این مراسم دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر نظام‌الدین زاهدی، سفیر محترم جمهوری تاجیکستان در ایران، دکتر عبدالغفور لیوال، سفیر محترم جمهوری اسلامی افغانستان در ایران، دکتر دریا ارس، سفیر محترم ترکیه در ایران، و دکتر بهادر عبدالله‌یف، سفیر محترم ازبکستان در ایران سخنرانی خواهند کرد.
دکتر علی رواقی، دکتر محمد سرور مولایی، دکتر باقر صدری‌نیا، دکتر آزرمیدخت صفوی، دکتر سلیم مظهر، گلرخسار صفی‌اوا و حسن قریبی از دیگر سخنرانان این نشست هستند.
این همایش از ساعت ۱۰ تا ۱۱:۳۰روز دوشنبه، بیست و هفتم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰، به‌صورت برخط (آنلاین) از طریق پیوند زیر پخش خواهد شد:
https://eclass.saadifoundation.ir/ch/persian
#فرهنگستان #فردوسی
#فرهنگستان_زبان_و_ادب_فارسی