#متدولوژی
🔸۲۰ سوال برای سنجش صحت نظرسنجی‌ها
مطلبی قابل تامل و توجه برای دوستان رسانه‌ای. ریشه این سوالات در مواجهه نقادانه با محتواهایی است که بنا داریم منتشر کنیم، همان نکته‌ای که ما از آن به عنوان سواد رسانه‌ای برای اهالی رسانه یاد می‌کنیم.
پرسشی که روزنامه‌نگاران در مواجهه با نظرسنجی‌ها و برای گزارش نتایح آن‌ها باید بدانند یا بپرسند:
١. ﭼﻪ ﮐﺴﯽ #ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ را اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ؟
۲. ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﻫﺰﯾﻨﮥ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ را ﭘﺮداﺧﺖ ﮐﺮده و ﭼﺮا اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ؟
۳. ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﺮای ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﺪه‌اﻧﺪ؟
۴. پاسخگویان ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه‌اﻧﺪ؟
۵. پاسخگویان از ﮐﺪام ﻣﻨﻄﻘﻪ (ﻣﻠﺖ، اﯾﺎﻟﺖ ﯾــﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ ...) ﯾــﺎ ﮐﺪام گروه (ﻣﻌﻠﻤﺎن، ﺣﻘﻮقداﻧﺎن، رأی‌دﻫﻨﺪﮔﺎن و ﻏﯿﺮه) اﻧﺘﺨﺎب شده‌اﻧﺪ؟
۶. آﯾﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﺎﺳﺦﻫﺎی ﮐﻠﯿﮥ اﻓﺮاد ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﺷﺪه اﺳﺖ؟
۷. ﭼﻪﮐﺴﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﯽﺷﺪ و ﻧﺸﺪه؟ آﯾﺎ ﻧﺮخ ﭘﺎﺳﺦ اﻫﻤﯿﺖ دارد؟
۸. ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ؟
۹. ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه؟
۱۰. ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ در اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﯾﺎ ﺷﺒﮑﮥ ﺟﻬﺎﻧﯽ وب ﭼﯿﺴﺖ؟
۱۱. ﻣﻨﻈﻮر از ﺧﻄﺎی ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی ﺑﺮای ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟
۱۲. ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﻘﺪم اﺳﺖ؟
۱۳. ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ دﯾﮕﺮی ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ را ﻣﻨﺤﺮف ﮐﻨﻨﺪ؟
۱۴. ﭼﻪ ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ؟
١۵. ﺳﺆاﻻت ﺑﻪ ﭼﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ؟
۱۶. ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ اﻟﻘﺎﯾﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟
۱۷. ﭼﻪ ﻧﻈﺮﺳــﻨﺠﯽهای دﯾﮕﺮی ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻮﺿـﻮع اﻧﺠﺎم ﺷـﺪه اﺳـﺖ؟ آیا ﻫﻤﯿـﻦ ﺣﺮفﻫﺎ را می‌زند؟ اﮔﺮ آنﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴــﺘﻨﺪ، ﭼــﺮا ﻣﺘفـﺎوتند؟
۱۸. رأیﭘﺮﺳﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟
۱۹. ﭼﻪ ﭼﯿﺰ دﯾﮕﺮی ﻻزم اﺳﺖ در ﮔﺰارش ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ درج ﺷﻮد؟
۲۰. ـ ﺗﻤﺎم ﺳـﺆاﻻت را ﻣﻄـﺮحﮐﺮده‌اﯾﻢ و ﺟﻮاب‌ها ﺑﻪ ﻧﻈــﺮ ﺧﻮب ﻣﯽرﺳـﻨﺪ، آﯾﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺘﺎﯾﺞ را ﮔـﺰارشﮐﻨﯿﻢ؟
منبع: اص٧ول تشخیص نظرسنجی‌های معتبر (۲۰ پرسشی که یک روزنامه‌نگار باید درباره نتایج نظرسنجی‌ها مطرح کند)
پ.ن: البته که مخاطبان هم باید با چنین موشکافی به محتواها نگریسته و با طرح سوالات درست و متعدد، به کشف #صحت و #نیت محتواها بپردازند.
@asrehooshmandi
🔸۲۰ سوال برای سنجش صحت نظرسنجی‌ها
مطلبی قابل تامل و توجه برای دوستان رسانه‌ای. ریشه این سوالات در مواجهه نقادانه با محتواهایی است که بنا داریم منتشر کنیم، همان نکته‌ای که ما از آن به عنوان سواد رسانه‌ای برای اهالی رسانه یاد می‌کنیم.
پرسشی که روزنامه‌نگاران در مواجهه با نظرسنجی‌ها و برای گزارش نتایح آن‌ها باید بدانند یا بپرسند:
١. ﭼﻪ ﮐﺴﯽ #ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ را اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ؟
۲. ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﻫﺰﯾﻨﮥ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ را ﭘﺮداﺧﺖ ﮐﺮده و ﭼﺮا اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ؟
۳. ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﺮای ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺷﺪه‌اﻧﺪ؟
۴. پاسخگویان ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه‌اﻧﺪ؟
۵. پاسخگویان از ﮐﺪام ﻣﻨﻄﻘﻪ (ﻣﻠﺖ، اﯾﺎﻟﺖ ﯾــﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ ...) ﯾــﺎ ﮐﺪام گروه (ﻣﻌﻠﻤﺎن، ﺣﻘﻮقداﻧﺎن، رأی‌دﻫﻨﺪﮔﺎن و ﻏﯿﺮه) اﻧﺘﺨﺎب شده‌اﻧﺪ؟
۶. آﯾﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﺎﺳﺦﻫﺎی ﮐﻠﯿﮥ اﻓﺮاد ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﺷﺪه اﺳﺖ؟
۷. ﭼﻪﮐﺴﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﯽﺷﺪ و ﻧﺸﺪه؟ آﯾﺎ ﻧﺮخ ﭘﺎﺳﺦ اﻫﻤﯿﺖ دارد؟
۸. ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﭼﻪ زﻣﺎﻧﯽ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ؟
۹. ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه؟
۱۰. ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ در اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ ﯾﺎ ﺷﺒﮑﮥ ﺟﻬﺎﻧﯽ وب ﭼﯿﺴﺖ؟
۱۱. ﻣﻨﻈﻮر از ﺧﻄﺎی ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی ﺑﺮای ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟
۱۲. ﭼﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﻘﺪم اﺳﺖ؟
۱۳. ﭼﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ دﯾﮕﺮی ﻣﯽﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ را ﻣﻨﺤﺮف ﮐﻨﻨﺪ؟
۱۴. ﭼﻪ ﺳﺆاﻻﺗﯽ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ؟
١۵. ﺳﺆاﻻت ﺑﻪ ﭼﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ؟
۱۶. ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ اﻟﻘﺎﯾﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟
۱۷. ﭼﻪ ﻧﻈﺮﺳــﻨﺠﯽهای دﯾﮕﺮی ﺑﺎ اﯾﻦ ﻣﻮﺿـﻮع اﻧﺠﺎم ﺷـﺪه اﺳـﺖ؟ آیا ﻫﻤﯿـﻦ ﺣﺮفﻫﺎ را می‌زند؟ اﮔﺮ آنﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت ﻫﺴــﺘﻨﺪ، ﭼــﺮا ﻣﺘفـﺎوتند؟
۱۸. رأیﭘﺮﺳﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟
۱۹. ﭼﻪ ﭼﯿﺰ دﯾﮕﺮی ﻻزم اﺳﺖ در ﮔﺰارش ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﯽ درج ﺷﻮد؟
۲۰. ـ ﺗﻤﺎم ﺳـﺆاﻻت را ﻣﻄـﺮحﮐﺮده‌اﯾﻢ و ﺟﻮاب‌ها ﺑﻪ ﻧﻈــﺮ ﺧﻮب ﻣﯽرﺳـﻨﺪ، آﯾﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺘﺎﯾﺞ را ﮔـﺰارشﮐﻨﯿﻢ؟
منبع: اص٧ول تشخیص نظرسنجی‌های معتبر (۲۰ پرسشی که یک روزنامه‌نگار باید درباره نتایج نظرسنجی‌ها مطرح کند)
پ.ن: البته که مخاطبان هم باید با چنین موشکافی به محتواها نگریسته و با طرح سوالات درست و متعدد، به کشف #صحت و #نیت محتواها بپردازند.
@asrehooshmandi