#Moliyaviy_savodxonlik

📌 Kredit ta'tili
Bank tomonidan kredit olgan mijozga asosiy qarz va foiz to'lovlarini jarimalarsiz, kredit tarixiga zarar yetkazmasdan kechiktirish yoki kamaytirish imkonini beruvchi imtiyozli davr.

⏳ Kredit ta'tili qachon beriladi?
Odatda, favqulodda vaziyatlar, jiddiy iqtisodiy pasayish kabi holatlar kuzatilganda, qarzdor moliyaviy qiyinchilikka duch kelganda yordam berish maqsadida beriladi. Boshqa holatlarda olish mumkin emas.

❗️ Kredit ta'tili faqat bir marta beriladi va bitta shartnoma uchun amal qiladi.

📑 Kredit to'lovini kechiktirishga asos
Kredit ta'tilini olish uchun bankka to'lovni kechiktirishga sabab bo'ladigan hujjatlashtirilgan asos taqdim etish kerak. Har bir bank kredit ta’tilini berish bo'yicha mustaqil qaror qabul qiladi. 

🧮 Muddat va foizlar
Kredit ta'tili muddati individual belgilanadi, lekin 6 oydan oshmaydi. Kredit ta'tilida foiz miqdori o'zgarmaydi, balki kredit shartnomasi ta'til muddatiga uzaytiriladi.

Facebook | Instagram | Youtube | Telegram

#Moliyaviy_savodxonlik
                                                               
Ba'zilar kredit va qarzni sinonim sifatida tushunadi. Biroq, ular o'rtasida farqli jihatlar bor. 

✅ Qarz – bu muayyan muddatga qaytarish sharti bilan berilgan pul, buyum yoki xizmat uchun to'lovni amalga oshirish majburiyati. 

✅ Kredit – kredit tashkilotlari va bank tomonidan ma’lum muddatga, qaytarish sharti bilan ajratiladigan qarz. Kreditdan foydalanuvchi olingan kreditni grafikka asosan, foizlari bilan to'lash majburiyatini oladi.

Kredit munosabatlari 5 tamoyilga asoslanadi:
🗣 Maqsadlilik
🗣 Muddatlilik
🗣 Qaytarishlik
🗣 To‘lovlilik
🗣 Ta'minlanganlik

 🌐 Batafsil: xb.uz

🌐Instagram | 🌐Telegram
🌐 Facebook | 👌xazna

#Moliyaviy_savodxonlik

❓ JSHSHIR (PINFL) nima va u nega kerak?

JSHSHIR – jismoniy shaxsning shaxsiy identifikatsion raqami. Ushbu unikal raqam har bir O'zbekiston fuqarosiga tug'ilganda beriladi va umrining oxirigacha o'zgarishsiz qoladi.

➡️ Fuqarolik pasportining asosiy sahifasi quyi qismidagi raqamlarning jins indeksidan (erkaklar 3, ayollar 4) boshlab 14 tasi JSHSHIR raqami hisoblanadi (ID kartaning orqa sahifasida 14 ta raqamning o'zi ko'rsatiladi).

➡️ Shuningdek, JSHSHIR raqami tug'ilgan vaqt, shahar kodi, fuqaroning tartib raqami, nazorat raqamini o'z ichiga oladi.

❓ JSHSHIR nega kerak?

JSHSHIR barcha davlat, bank, soliq, ijtimoiy va boshqa xizmatlar ko'rsatishda fuqaroning shaxsini tasdiqlovchi yagona identifikator hisoblanadi.

🔵 Shaxsiy identifikatsiya: JSHSHIR shaxsning turli ma'lumot bazalari va hujjatlarini aniqlashga yordam beradi.

🔵 Moliyaviy operatsiyalar: bankda hisob raqam ochishda, kredit olishda, pul o'tkazmalarini amalga oshirish va boshqa moliyaviy operatsiyalarda jismoniy shaxsning shaxsiy identifikatsion raqami kerak bo'ladi.

🌐Instagram | 🌐Telegram
🌐 Facebook | 👌xazna

#Moliyaviy_savodxonlik

❓ Bank kartasidagi CVV kod nima va u kartaning qayerida joylashgan?

Chet el onlayn do'konlaridan xaridlar qilinganda bank kartasi egasining ism-familiyasi, karta raqami bilan birga kartani tasdiqlash kodi (CVV) ma'lumotlari ham so'raladi.

🟢 Chet el valyutasi bank kartalaridagi CVV kod (Card Verification Value) – onlayn tranzaksiyalarni tasdiqlash uchun ishlatiladigan bank kartalaridagi qo'shimcha xavfsizlik kodi.

🟢 U kartaning orqa tomonida ko‘rsatilgan uch xonali raqam (kod). Qoidaga ko‘ra, CVV kod kartaning orqa tomonidagi 7 ta raqamning oxirgi 3 ta raqami. U onlayn to'lovlarni amalga oshirish paytida firibgarlikdan qo'shimcha himoya sifatida xizmat qiladi.

🖥 Batafsil: xb.uz

🌐Instagram | 🌐Telegram
🌐 Facebook | 👌xazna

#Moliyaviy_savodxonlik

🔸 Uzoq muddatli va qisqa muddatli investitsiya: farqlari va afzalliklari

Investitsiya – uzoq muddatli foyda olish maqsadida mablag'larni turli aktivlarga yo'naltirish jarayoni. Investitsiya orqali mablag'ni nafaqat xavfsiz saqlash, balki ko'paytirish imkoniga ham ega bo'lish mumkin.

📉 Uzoq va qisqa muddatli investitsiya

Investitsiyalarni uzoq muddatli va qisqa muddatli deb ajratish ularning saqlanish muddati va investorning moliyaviy maqsadlariga bog‘liq.

🔵 Uzoq muddatli investitsiyalar, odatda, 5 yil va undan ortiq vaqt davomida saqlanadi. Bu turdagi investitsiyalar vaqt o‘tishi bilan o‘sish yoki katta daromad olish uchun mo‘ljallangan bo'ladi.

🌐 Mavzu va unga doir misollar bilan batafsil xb.uz saytida tanishing.

🌐Instagram | 🌐Telegram |
🌐 Facebook

#Moliyaviy_savodxonlik

💰 Zarur paytda olingan kredit yoki qarz moliyaviy yordamni ta’minlaydi, to‘g‘ri boshqarilsa, katta yordam beradi.

➡️ Ammo to'lovlarni kechiktirish va o'z vaqtida qaytarmaslik, nafaqat qo‘shimcha xarajatlarga, balki uzoq muddatli moliyaviy qiyinchiliklarga olib kelishi mumkin.

Keling, yaxshiroq tushunish uchun bir nechta misollarni ko'rib chiqamiz.

📈 Foizlarning ortishi va jarimalar
Sarvar yangi telefon xarid qilish uchun kredit oldi. Dastlab to‘lovlarni o‘z vaqtida amalga oshirdi. Lekin bir necha oy o‘tgach, boshqa xarajatlar ustun bo‘lgani sabab to‘lovlarni kechiktira boshladi.

Har bir kechiktirilgan to‘lov jarimalarga sabab bo'ldi. To‘lanmagan kreditning umumiy summasi ortib bordi va Sarvarni moliyaviy qiyinchilikka solib qo'ydi.

❓ Kredit va qarz to'loviga mas'uliyatsiz qarash yana qanday salbiy holatlarga sabab bo'lishini bilasizmi? Batafsil⬇️⬇️⬇️

🌐 xb.uz'da

🌐Instagram | 🌐Telegram |
🌐 Facebook

#Moliyaviy_savodxonlik

Faktoring xizmati nima?

🔸 Faktoring — bu to‘lanmagan debitor qarzlarni kredit tashkiloti orqali oldindan mablag‘ bilan taʼminlash jarayoni.

Asosan uch tomon: sotuvchi (biznes), xaridor (mijoz) va faktor (kredit tashkiloti) ishtirok etadigan jarayonda kredit tashkiloti sotuvchiga xaridor qarzini to‘lab beradi, so‘ngra mijozdan qarzni undiradi.

➡️ Faktoring xizmatidan asosan kechiktirilgan to‘lovli savdolarda foydalaniladi va korxonalarga tezkor moliyaviy resursga ega bo'lish imkonini beradi.

Afzalliklari:
✔️ tezkor likvidlik
✔️ moliyaviy xavflarni kamaytirish
✔️ kredit cheklovlarisiz moliyalashtirish

🏦 Xalq bankining "Faktoring" amaliyoti bilan yetkazilgan tovarlar, ko‘rsatilgan xizmat va bajarilgan ishlar uchun mijozdan to‘lovni kutmasdan, olingan hisob-faktura uchun mablag‘ni bank orqali hisobingizga o‘tkazishingiz mumkin.

🌐 Batafsil: xb.uz

🌐 Facebook | 🌐 Instagram
🌐 Telegram |👍 YouTube

#Moliyaviy_savodxonlik

Mablag‘ni depozitga qo‘ygan yaxshiroqmi yoki omonatga?

❓Ularning bir-biridan farqi mavjudmi?
🏦Banklarga qo‘yiladigan depozit (omonat) foizlari hamma joyda bir xilmi?
💰Depozit (omonat) qo‘yishning afzalliklari nimalardan iborat?

Aslini olganda depozit va omonat bir xil tushuncha, lekin uni qo‘llanilishiga qarab bir-biridan farq qiladi.

💰Depozit (omonat) - bu mijozlarning banklardagi pul mablag'laridir. Ma'lum bir foyda olish yoki pulni saqlash maqsadida banklarga qo'yiladigan pullar hisoblanadi.

👤 Jismoniy shaxslar (aholi)ning banklarga qo‘ygan pullari omonatlar, 💼 yuridik shaxslar (korxona va tashkilotlar)ning banklardagi pul mablag‘lari esa depozit deb ataladi.

🌐Yuqoridagi barcha savollarga batafsil javob bu yerda 👉 xb.uz

🌐 Facebook |🌐 Instagram
🌐 Telegram |👍 YouTube