💠 اجتهاد و تشخیص روایت صحیح از ضعیف
❖ مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج سید احمد زنجانی در کتاب «الکلام یجرّ الکلام» درباره جایگاه ویژه اجتهاد در علوم دینی و روش تخصصی و پر زحمت شناخت احادیث صحیح می‌نویسد:
📝...علوم ديانتى گاه مورد سوء استفاده واقع مىگردد؛ آن هم در وقتى است كه به دست نادان بيفتد و پيش از آن كه آن را به مرحله كمال برساند، به مرحله عمل بياورد و يا اينكه مسلكى به نام علم [نه خود علم] اتّخاذ كند و از عدّهاى از هم مسلكان خود -براى متاع خود- خريدار پيدا نمايد؛ آن‌گاه، در علمى كه از طريقش وارد نشده، قضاوت و جرح و تعديل نمايد.
▫️اينكه در اخبار اهل‌بيت، اخبار جعلى قاطى شده، مورد شبهه نيست و عمده اهتمام علما از صدر اوّل تا كنون تميیز دادن آنهاست؛ كه آن هم به اين آسانى صورت نمىگيرد. مخصوصا علم رجال -كه علم مهمّى است براى تشخيص اخبار صحيحه از ضعيفه- از قلم علما بيرون آمده است.
▫️اهل علم بايد مجموع اخبار وارده در يك موضوع را به دست بياورند و در مفاد هر يك دقّت نمايند. آن‌گاه، در حال راوىهاى اخبار دقّت نمايند كه كيانند و چه حال دارند. سپس فتاواى علماى اهل تسنّن را به دست آورند كه در عصر ائمّه (علیهم السلام) صاحب فتوى از آنها، چه کسی بوده و فتوايش چه بوده است (چون ممكن است خبر از روى تقيّه صادر شده باشد.) و بعد، فتاواى علماى مذهب خودمان را به دست آورند و بفهمند كه آنها بر وفق كدام يك از اين اخبار، فتوى داده و از كدام يك، اعراض كردهاند؛ تا با اين مقدّمات و قرائن، راهى براى مشخّص كردن اخبار جعلى پيدا نمايند. اين هم يك عمر جان كندن مىخواهد و در مجالس درس علماى مهمّ حاضر شدن لازم دارد. اين است كه اجتهاد، مشكل است و از هزاران محصّل، يك نفر مجتهد و از صدها مجتهد، يك نفر اعلم در مىآيد.
اكنون يك نفر كه زير زحمت اين كارها نرفته تا قوّه تمیيز خبر صحيح را از ضعيف پيدا كند، زير همه مىزند!
▫️واقعا اسلام از دست دو دسته نادان، نالان است: يكى آنهایى است كه اخبار ضعيفه را قاطى اخبار صحيحه كرده، همه را وحى مُنزل مىدانند؛ و ديگرى هم آن‌هایی هستند كه اخبار صحيحه را قاطى اخبار ضعيفه كرده، فاتحه همه را مىخوانند! هر دو دسته، فاقد قوّه تمیيزند و قضاوتشان، سر بىصاحب تراشيدن است!
#اجتهاد #مجتهد #روایت_صحیح #روایت_جعلی
#الکلام_یجر_الکلام
❖ مرحوم آیت‌الله‌العظمی حاج سید احمد زنجانی در کتاب «الکلام یجرّ الکلام» درباره جایگاه ویژه اجتهاد در علوم دینی و روش تخصصی و پر زحمت شناخت احادیث صحیح می‌نویسد:
📝...علوم ديانتى گاه مورد سوء استفاده واقع مىگردد؛ آن هم در وقتى است كه به دست نادان بيفتد و پيش از آن كه آن را به مرحله كمال برساند، به مرحله عمل بياورد و يا اينكه مسلكى به نام علم [نه خود علم] اتّخاذ كند و از عدّهاى از هم مسلكان خود -براى متاع خود- خريدار پيدا نمايد؛ آن‌گاه، در علمى كه از طريقش وارد نشده، قضاوت و جرح و تعديل نمايد.
▫️اينكه در اخبار اهل‌بيت، اخبار جعلى قاطى شده، مورد شبهه نيست و عمده اهتمام علما از صدر اوّل تا كنون تميیز دادن آنهاست؛ كه آن هم به اين آسانى صورت نمىگيرد. مخصوصا علم رجال -كه علم مهمّى است براى تشخيص اخبار صحيحه از ضعيفه- از قلم علما بيرون آمده است.
▫️اهل علم بايد مجموع اخبار وارده در يك موضوع را به دست بياورند و در مفاد هر يك دقّت نمايند. آن‌گاه، در حال راوىهاى اخبار دقّت نمايند كه كيانند و چه حال دارند. سپس فتاواى علماى اهل تسنّن را به دست آورند كه در عصر ائمّه (علیهم السلام) صاحب فتوى از آنها، چه کسی بوده و فتوايش چه بوده است (چون ممكن است خبر از روى تقيّه صادر شده باشد.) و بعد، فتاواى علماى مذهب خودمان را به دست آورند و بفهمند كه آنها بر وفق كدام يك از اين اخبار، فتوى داده و از كدام يك، اعراض كردهاند؛ تا با اين مقدّمات و قرائن، راهى براى مشخّص كردن اخبار جعلى پيدا نمايند. اين هم يك عمر جان كندن مىخواهد و در مجالس درس علماى مهمّ حاضر شدن لازم دارد. اين است كه اجتهاد، مشكل است و از هزاران محصّل، يك نفر مجتهد و از صدها مجتهد، يك نفر اعلم در مىآيد.
اكنون يك نفر كه زير زحمت اين كارها نرفته تا قوّه تمیيز خبر صحيح را از ضعيف پيدا كند، زير همه مىزند!
▫️واقعا اسلام از دست دو دسته نادان، نالان است: يكى آنهایى است كه اخبار ضعيفه را قاطى اخبار صحيحه كرده، همه را وحى مُنزل مىدانند؛ و ديگرى هم آن‌هایی هستند كه اخبار صحيحه را قاطى اخبار ضعيفه كرده، فاتحه همه را مىخوانند! هر دو دسته، فاقد قوّه تمیيزند و قضاوتشان، سر بىصاحب تراشيدن است!
#اجتهاد #مجتهد #روایت_صحیح #روایت_جعلی
#الکلام_یجر_الکلام