#бэлиэкүн

🇷🇺 Бүгүн – Арассыыйа Конституциятын күнэ

🇷🇺 1993 с. бүттүүн норуот куоластааһынынан Арассыыйа Федерациятын Конституцията ылыныллыбыта. Конституция толору тиэкиһэ ити сыл ахсынньы 25 күнүгэр ''Арассыыйа хаһыатыгар'' бэчээттэммитэ. Оттон эһиилги сылыттан бу күн судаарыстыбаннай бырааһынньык быһыытынан ылыныллыбыта.

🇷🇺 Конституция – судаарыстыба сүрүн сокуона. Арассыыйа быраапка систиэмэтин тирэҕэ. Атын сокуоннар сүнньүлэрин уонна ис хоһооннорун тутар модун күүстээх. 90-с сылларга Конституция кырата икки ыарахан тургутууну чиэстээхтик туораабыта. Элбэх уларытыылар киллэриллибиттэрэ.

🇷🇺Арассыыйа Конституциятын соҕотох экземпляра кыһыл өҥнөөх чараас тирии тастаах, Арассыыйа үрүҥ көмүс гербэлээх, кыһыл көмүс хаймыылаах быалаах.

🇷🇺 2014 с. Үрдүкү уонна Үрдүкү арбитражнай сууттар холбоһоннор, Крым уонна Севастополь куорат, 2022 с. Арассыыйа састаабыгар саҥа эрэгийиэннэр киирэннэр, кэккэ уларытыылар киллэриллибиттэрэ.

🇷🇺 Олорор судаарыстыбабыт бэлиэ күнүнэн эҕэрдэ буоллун!

✅ @uamurusahargata @ulusmedia

#бэлиэкүн

🇷🇺 Ахсынньы 1⃣3⃣ күнүгэр Арассыыйаҕа Эһэ күнэ бэлиэтэнэр. Бу күн мээнэҕэ олохтоммотоҕо. Биллэрин курдук, тыатааҕы сүдү күүһүн, кыаҕын иһин Арассыыйа бэлиэтэ буолар.

🐻Билиҥҥи кэмҥэ тыатааҕы барыта арҕаҕар утуйар. Бу кыыл 5-6 мөлүйүөн сыл анараа өттүгэр баар буолбута биллэр. Билигин эһэ 4 көрүҥэ баар: хагдаҥ, үрүҥ, маҥан түөстээх уонна барибал эбэтэр хара эһэ.

🐻 ''Эһэ'' диэн тыл ''мүөтү сиэччи'' диэн тылбаастанар эбит. Тыатааҕы нуучча норуотун элбэх остуоруйатыгар, номоҕор, өс хоһоонугар хара тыа баһылыгын, киэҥ көҕүстээх, тулуурдаах персонаж быһыытынан ойууланар.

🐻 Эһэҕэ Евразия элбэх норуоттарыгар, Эмиэрикэҕэ эмиэ сүгүрүйэллэр. Барыларыгар кэриэтэ эһэни киһи төрүтүн быһыытынан ылыналлар. Эһэ, төһө да суостаах көрүҥнээҕин иһин, сиэрдээх, өйдөөх, кыһамньылаах кыыл буоларын туоһулааччы элбэх. Эһэ баппаҕайа былыргыттан харысхал быһыытынан туттуллар.

🇷🇺 Модун Арассыыйа бэлиэтэ буолбут хара тыа ытык кыылын күнүнэн кини туһунан ааҕыҥ, билсиҥ.

✍🏻 Уйаара КУСТУК.

✅@uamurusahargata

#бэлиэкүн

🧶 Бүгүн – Баайыы күнэ. Икки сыллааҕыта Тамбов уобалаһын Рассказово куоратын ''Малая родина'' диэн айар түмсүүтүн туруорсуутунан бу күн анаммыта. Ити куорат Арассыыйаҕа баайааччыларынан биллэр. Бэл, гербэтигэр баайыы сап ойуулаах.

🧶 Тоҕо чуолаан ахсынньы 14 күнэ талыллыбыта мээнэҕэ буолбатах. 1887 с. ити күн Санкт-Петербурга ''Курс женских рукоделий'' диэн кинигэ тахсыбыта уонна элбэх кэрэ аҥаарга энциклопедия быһыытынан туһалаабыта.

🧶 3 тыһыынча сыл анараа өттүттэн нуучча дьахталлара кыһыҥҥы уһун киэһэлэргэ баайаллара. Ол кэмҥэ сэһэн-сэппэн ыраатара, ырыа-тойук айыллара. Археологическай хаһыылар Былыргы Египеккэ, Грецияҕа уонна Перуга биир көрүҥ саптан баайыы дьарыга баарын туоһулууллар.

🧶Дьобуруопаҕа баайыы 16 үйэҕэ баар буолбута. Ол эрээри, ускуустуба быһыытынан буолбакка, олоххо-дьаһахха суолталаах дьарык быһыытынан сайдыбыта.

🧶 Баайыы ускуустубата сылтан-сыл сайдар, туттар мала-сала даҕаны элбиир, тупсар, массыынанан солбуллар. Ол эрээри, илиинэн баайыы ураты тыыннааҕа биллэр.

✅ @uamurusahargata

#бэлиэкүн

🕯 Ахсынньы 1⃣5⃣ күнэ – Профессиональнай иэстэрин толорууга олохторун толук уурбут суруналыыстары кэриэстиир күн. Бу даатаны 1991 с. Арассыыйа Суруналыыстарын сойууһа олохтообута. Ити сыл ахсынньы 11 күнүгэр суруналыыстар аймахтара, кэллиэгэлэрэ мустан, тыл көҥүлүн туһугар турууласпыт дьоннорун кэриэстээбиттэрэ. Онуоха балаҕан ыйыгар Югославияҕа Сербия боевиктарын ытыалааһыннарыгар түбэһэн, тэлэбиидэнньэ кэрэспэдьиэнэ Виктор Ногин, оператор Геннадий Куренной өлүүлэрэ төрүөт буолбута.

🕯2021 сыллааҕы көрдөрүүнэн, 2023 сылга уопсайа 28 суруналыыс идэтинэн эбээһинэһин толоро сылдьан өлбүт.

🕯 Ааһан эрэр сылга 74 суруналыыс олохтон туораата. 67 киһи сураҕа суох сүттэ.
Күн бүгүн Анал байыаннай дьайыы сиригэр суруналыыстар байыастары кытта тэҥҥэ сылдьан, олохторун кэрэйбэккэ, миэстэттэн сонуннары ыыталлар, буола турар быһыыны-майгыны билиһиннэрэллэр.

🕯 Саха сириттэн эмиэ байыаннай кэрэспэдьиэннэр үгүс үлэни ыыталлар, саха уолаттарын бойобуой сырыыларын сырдаталлар.

Уйаара КУСТУК

✅@uamurusahargata

#бэлиэкүн

🔕 Ахсынньы 1⃣6⃣ күнэ – аан дойдутааҕы Чуумпу күнэ.

🔕Хайа да норуокка, омукка чуумпуну тутуһар күн диэн баар буолар эбит. Дьыл тымныы кэмигэр чуумпуран ылыы иэдээнтэн харыстыыр, дьол, ситиһии кэлиитин түргэтэтэр. Бу күн чуумпуруу куйаары кытта биир ситимҥэ киллэрэр, киһи куйаар сорҕото буоларын өйдөтөр.

🔕 Былыр, бэл, аһылык чуумпу буоларын тутуһуннараллар эбит. Бу күн саҥарбакка сылдьар киһи тыла байарын, сытыыланарын курдук өйдөбүл баар.

🔕 Арай санаатахха, солуута суох күн курдугун иһин, суолталыыр оруннаах. Түбүктээх, сүүрүүлээх олоххо чуумпуран ылыы киһи сааһыланарыгар көмөлөһөр. Аныгы дьон бириэмэ, харчы сырсыытыгар үлүһүйэн, арыт халлааны да хантайан көрбөппүт, бэйэбит турукпутун иһиллэммэппит, сыаналаммаппыт. Оттон күн, олох кэрэтэ, үөрүүтэ бэрт кыра өйдөбүллэртэн, кыырпах саҕа көстүүттэн турар эбээт.

🔕 Бүгүн улахан муусуканы тохтотон, элбэҕи лахсыйартан туттунан, бэйэҕин иһиллэн, чугас дьоҥҥун болҕой, олоххун ырыҥалаа, суолталаа.

✍️ Уйаара КУСТУК

✅ @uamurusahargata @ulusmedia

#бэлиэкүн

💎 Бүгүн Саха тыйаатырыгар ''Тыгын Дархан'' эрэстэрээн биллиилээх шеф-асчыта Иннокентий Тарбахов 80 сааһынан үөрүүлээх тэрээһин буолуоҕа. Үбүлээргэ бу күн кини аата иҥэриллибит 73,16 карааттаах алмаас куопуйатын туттарыахтара. Ону тэҥэ оҕо дьиэтигэр иитиллибит уол биллиилээх асчыт буола үүнүүтүн суолун кэпсиир ''Асчыт буолар дьылҕам'' диэн Георгий Никонов устубут документальнай киинэни көрдөрүөхтэрэ.
Иннокентий Иннокентьевич кэлиҥҥи түөрт сылга хамсык кэннэ ыарахан ыарыыны кытта охсуһар. Ол эрээри, бар дьонун кытта алтыһар тэрээһинтэн батыммата. Эҕэрдэни, наҕарааданы тутарга сөбүлэстэ.

👨‍🍳 Аатырбыт ''Индигирка'' салааты, ''Сандалы'' бэрэскини тэҥэ саха аныгы аһын арааһын айбыт асчыт 80 сааһын кулун тутар 8 күнүгэр туолбута. Иннокентий Тарбахов саха аһын аан дойдуга тарҕаппыт сүҥкэн үтүөлээх. Билигин хас ыал, аһыыр сир, аһылыктаах тэрээһин, быыстапка төрдүгэр ытыктыыр асчыппыт сүдү кылаата баар. Күндү киһибитигэр үтүө доруобуйаны баҕарыаҕыҥ!

✍ Уйаара КУСТУК

✅ @uamurusahargata @ulusmedia

#бэлиэкүн

🔖 Ахсынньы 1⃣8⃣ күнэ – СААХСА үлэһиттэрин күнэ.

🔖 Саахса – ЗАГС (запись актов гражданского состояния) кэтэҕэр саҥа төрөөбүт оҕо докумуонуттан саҕалаан киһи олоҕун тиһэх суруга оҥоһуллар түгэнигэр тиийэ түбүктээх, эппиэтинэстээх үлэ турар.

🔖 Саахса уорганын историята 1917 сыл ахсынньы 18 күнүттэн саҕаланар. Бу күн ''О гражданском браке, о детях и о ведении книг актов состояния'' диэн декреккэ илии баттаммыта. Бу докумуон сойуус дьиэ кэргэҥҥэ хайысхатыгар бастакы сокуоннай аакта буолбута. Ол күнтэн Саахсаҕа ыал буолуу, арахсыы, оҕо төрөөһүнүн уонна олохтон барыы докумуоннара толоруллаллар.

🔖 2018 с. Саахса үлэтигэр тосту уларыйыылар буолбуттара. Алтынньы 1 күнүгэр Биир кэлим судаарыстыбаннай реестр оҥоһуллан, Арассыыйа Саахсалара бары биир иһитиннэрэр ситимҥэ киирбиттэрэ. Дойду бары уорганнара үлэлэрин онлайн көрө олорор кыахтаммыттара.

🔖 Саахса уорганыгар үлэлээбит бэтэрээн-үлэһиттэри, бүгүҥҥү кэлэктииби истиҥник эҕэрдэлиибит!

✍ Уйаара КУСТУК

✅@uamurusahargata @ulusmedia

#бэлиэкүн

❄️ Ахсынньы 1⃣9⃣ күнэ – кыһыҥҥы Ньукуолун

Православнай итэҕэлгэ Николай Чудотворец күнүн ити итэҕэли ылыммыт саха дьоно эмиэ олус суолталыыллара.

❄️ Бу күн ыраас халлаан турдаҕына, тымныйар, арҕааттан тыалырдаҕына, сылыйар биитэр хаар түһэр, кырыаланнаҕына, быйаҥнаах сайын кэлэр, сииктээх буоллаҕына, ардахтаах күһүн буолар диэн билгэлииллэрэ.

❄️ Ньукуолун күн күүстээх үлэни толоруллубат, аһара күүрүллүбэт, кими да куһаҕан тылынан саҥарыллыбат. Бэйэ бодотун көрүнэн, сиэрдээхтик, көрсүөтүк сылдьыллар.

❄️ Кыһыҥҥы Ньукуолуҥҥа кэргэн кэпсэтэр табыгастаах эбит. Былыр бу күн анаан-минээн кэргэн кэпсэтэллэрэ, уруу тэрийэллэрэ. Бэлиэ күн ыал буолбут дьон уһуннук уонна дьоллоохтук олороллоро.

❄️ Ньукуолуҥҥа баай-талым остуолу тардан, чугас дьоннорун ыҥыраллара. Ыалдьыт хайаан да илии тутуурдаах, өттүк харалаах буолаллара.

❄️ Былыр бу күнү көтүппэккэ бэлиэтииллэрэ. Сэмэй остуол тартарар, халлааны кэтиир-маныыр саха кырдьаҕастарын сорох дьон өйдүүр буолуохтааххыт.

✍️ Уйаара КУСТУК

✅ @uamurusahargata
@ulusmedia

#бэлиэкүн

🍱 Бүгүн - Дьоппуон куукунатын асчытын күнэ. Олус судургутук астанар курдук эрээри, сыллата сайдар куукуна кистэлэҥэ тугуй? Японияҕа дьон тоҕо уһуннук олороруй?

🍱 Окинава арыыга 10 киһиттэн алтата 100 сааһыгар диэри олорор. Онуоха аһылык оруоллааҕын учуонайдар быһаарбыттар. Ол ас састаабыгар муора аһылыга, рис, оҕуруот аһа уонна лапса киирэр.

🍱 Рис ас буһарыгар көмөлөһөр клетчатканан баай. Оттон балык Омега 3 дэнэр баай битэмииннээх.

🍱 Нори дьуотунан баай.
Васаби уонна соевай соус иммунитеты бөҕөргөтөллөр. Ити астар эккэ-сииҥҥэ туһалаахтык дьайаллар. Дьыала арай бородуукта сибиэһэйигэр уонна хайдах буһарыллыбытыгар сытар.

🍱 Бүгүн субуотаҕа бэлиэ күҥҥэ дьоппуон куукунатын амсайыҥ. Үтүө өрөбүлү!

✅ @uamurusahargata

#бэлиэкүн

💡Бүгүн - Энергетик күнэ. Дьыл биир саамай кылгас күнүгэр олохпут сүрүн, тыын өрүтүн - сырдыгы, сылааһы - хааччыйар эйгэ үлэһиттэрин күнүн бэлиэтиибит.

💡 1966 с. ыам ыйын 23 күнүгэр ССРС Үрдүкү Сэбиэтин Президиумун Ыйааҕынан Арассыыйа электрификациятын судаарыстыбаннай былаанын ылынар күн Энергетик күнүн аныырга быһаарыллыбыта. Онтон ахсынньы үһүс өрөбүлүгэр бэлиэтэнэр буолбута уонна кэлиҥҥи кэмҥэ ахсынньы 22 күнүгэр бигэргэтиллибитэ.

💡 Энергетик күнүн Арменияҕа, Беларуссияҕа, Кыргызстаҥҥа уонна Украинаҕа эмиэ бэлиэтииллэр.

💡 Күн ахсын дьиэҕэ сырдыгы, итиини хааччыйар эйгэ үлэһиттэригэр идэлээх күннэринэн итии эҕэрдэ буоллун!

✅ @uamurusahargata @ulusmedia