" ከአባ ገዳ አርማ ውጭ ማንኛውም አይነት የፖለቲካ ድርጅት አርማ ይዞ መገኘት አይቻልም " - የኦሮሚያ ክልል መንግሥት

ነገ ቅዳሜ እና እሁድ በሚከበረው የኢሬቻ በዓል ላይ ማንኛውንም የፖለቲካ ድርጅት አርማ ይዞ መገኘት እንደማይቻል ማሳሰቢያ ተላልፏል።

የኦሮሚያ ክልላዊ መንግሥት ፤ ከአባገዳ አርማ ውጪ የገዢውን ፓርቲ ጨምሮ ማንኛውንም የፖለቲካ ፓርቲ አርማ በበዓሉ ላይ ይዞ መገኘት እንደማይቻል አሳስቧል።

ኢሬቻ የአንድነትና የወንድማማችነት በዓል እንደሆነ ያስገነዘበው የክልሉ መንግሥት በዓሉ ያለ እምነትና ብሄር ልዩነት በአንድ ላይ ፈጣሪ የሚለመንበትና የሚመሰገንበት ነው ብሏል።

ከዚህ በተጨማሪ የፀጥታና ደህንነት የጋራ ግብረ ኃይል ፤ በኢሬቻ በዓል ላይ ከባህላዊ አከባበሩ ተቃራኒ የሆኑ ተግባራት መፈፀም እንደማይቻል አሳስቧል።

ግጭት ቀስቃሽ የሆኑ  ፁህፎችና መልዕክቶችን ይዞ መገኘት ፈፅሞ የተከለከለ መሆኑን አስጠንቅቋል።

ግብረ ኃይሉ በዓሉ ወደ ሚከበርበት ስፍራ የሚመጡ ታዳሚዎች #ፍተሻ መኖሩን ተገንዘበው አስፈላጊውን ትብብር እንዲያደርጉ መልዕክት አስተላልፏል።

በሌላ በኩል ፤ የአዲስ አበባ ትራንስፖርት ቢሮ ነገ ለሚከበረው የኢሬቻ በዓል የትራንስፖርት አገልግሎት ችግር እንዳይኖር በቂ ዝግጅት ማድረጉን ገልጿል።

ቢሮው በአምስት በሮች እንግዶችን በመቀበል ፦
- በጀሞ 3 ፣
- በቃሊቲ ቶታል፣
- ቱሉ ዲምቱ፣
- የካ ጣፎ፣
- አየር ጤና፣
- አዲሱ ገበያና ሳንሱሲ የከተማ አውቶብስ ፣ የፐብሊክ ሰርቪስ፣ የታክሲና ሀይገር ተሸከርካሪዎችን በበቂ ሁኔታ ለማቅረብ የቅድመ ዝግጅት ስራውን ማጠናቀቁን ይፋ አድርጓል።

ነገ በአዲስ አበባ ለሚከበረው የኢሬቻ ሆራ ፊንፊኔ በዓል የበዓሉ ታዳሚዎች እየገቡ ሲሆን በየአካባቢውን የተለያዩ ባህላዊ ዝግጅቶች እየተከናወኑ ይገኛሉ።

ወጣቶች በባህላዊ ልባሰቸው አሸብርቀው በየጎዳናው ላይ እየተዘዋወሩ ባህላዊ ጨዋታዎች እየተጫወቱ ለነገው በዓል እየተዘጋጁ ናቸው።

ተጨማሪ መረጃዎችን ይኖሩናል።

@tikvahethiopia

ብፁዕ አቡነ ኤርምያስ " ታፍነዋል " እየተባለ የሚሰራጨው መረጃ ሀሰተኛ መሆኑን የሰሜን ወሎ ሀገረስብከት ጽ/ቤት አስታወቀ።

የሰሜን ወሎ ሀገረ ስብከት ሊቀ ጳጳስ ብፁዕ አቡነ ኤርምያስ ከመስከረም 18- 22 ቀን 2016 ዓ.ም በግሸን ደብረ ከርቤ  ያደረጉትን ሐዋርያዊ ተልዕኮ አጠናቀው በሰላም ወደ መንበረ ጵጵስናቸው ተመልሰዋል ተብሏል።

መስከረም 23 ቀን 2016 ዓ.ም በወልድያ ከተማ ሀገረ ስብከታቸው የሚገነባውን G+8 ሁለገብ ሕንጻ ቦታ ዝግጅት  በአካላዊ የመስክ ጉብኝት በቦታው ተገኝተው አባታዊ ቡራኬ ማካሄዳቸውም ተገልጿል።

ትናንት እና ዛሬም የተለመደ አባታዊ አገልግሎታቸውን በመንበረ ጵጵስናቸው እያከናወኑ ይገኛሉ ተብሏል።

ከብፁዕነታቸው ጋር በተያያዘ  " ታፍነዋል " እየተባለ በተለያዩ የማኅበራዊ ሚዲያ አውታሮች እየተላለፈ የሚገኘው መረጃ የተሳሳተ መሆኑን የሰሜን ወሎ ሀገረስብከት ጽ/ቤት አሳውቋል።

@tikvahethiopia

#ኢሬቻ

የኢሬቻ በዓል ምንድነው ? ለምንስ ይከበራል ?

የኢሬቻ በዓል ከገዳ ሥርዓት ጋር ጥብቅ ቁርኝት ያለው ሲሆን በኦሮሞ ማኅበረሰብ ዘንድ ለዘመናት ሲከበር መቆየቱን የታሪክ ምሁራን ይናገራሉ።

የማህበረሰቡ መሪዎችም ኢሬቻ " የምስጋና በዓል " እንደሆነ ይገልጻሉ።

የኦሮሞ ሕዝብ ምድር እና ሰማይን ለፈጠረው ፈጣሪው ዋቃ ምስጋናውን ለማድረስ የኢሬቻ በዓልን እንደሚያከብሩ ያስረዳሉ።

የኦሮሞ ሕዝብ ከዘመን ወደ ዘመን በሰላም ላሸጋገረው አምላክ ምስጋና የሚያቀርብበት በዓል ነው።

የኦሮሞ ታሪክ ምሁሩ ዲሪቢ ደምሴ፤ " ኢሬቻ ማለት ዋቃ (ፈጣሪ) የፈጠረውን ማመስገን ማለት ነው " ይላሉ።

ማኅበራዊ ደረጃ እና የእድሜ ልዩነት ሳይፈጠር የኦሮሞ ሕዝብ የኢሬቻ በዓልን ለዘመናት በጋራ ሲያከብር ቆይቷል።

ኢሬቻ የዘመን መለወጫ በዓልም ነው። የኦሮሞ ሕዝብ ክረምቱ በማለፉ በኢሬቻ ቀን ምስጋናውን ለፈጣሪ ያቀርባል።

በክረምት ወራት ተራርቆ ሳይገናኝ የቆየ ዘመድ አዝማድ መስከረም ላይ ይገናኛል።

ሕዝቡም ክረምቱን በፈጣሪ ፍቃድ የሞላው ውሃ ጎድሎ ከዘመድ አዝማድ አገናኝን ብሎ ምስጋና ያቀርባል።

የአንትሮፖሎጂ ባለሙያው ገመቹ መገርሳ (ዶ/ር)፤ " ክረምት ለሊት ነው። ለሊት ደግሞ ጨለማ ነው። ጨለማ ለአውሬ እንጂ ለሰው ልጅ አይሆንም። ጨለማው ሲነጋ ደግሞ ብርሃን ነው፤ ብርሃን ሲሆን ሃሳብ የለም ደስታ እንጂ። 'መስከረም በረ'ባ ማለት ይህ ነው " በማለት የኦሮሞ ሕዝብ ከክረምት መገባደድ በኋላ የኢሬቻ በዓልን የሚያከብርበትን ምክንያት ያስረዳሉ።

ዲሪቢ ደምሴ የኢሬቻ በዓልን ለማክበረ የሚወጣ ታዳሚ እንደ ሳር ወይም አበባ ያለ እርጥብ ነገር በእጁ ይዞ እንደሆነ ይገልጻሉ።

" ፈጠሪያችን ሆይ አንተ ያጸደቅከው ነው አብቦ ፍሬ ያፈራው፤ ለዚህም እናመስግንሃለን' በማለት እርጥብ ነገር ተይዞ ይወጣል" ሲሉ የታሪክ ምሁሩ ይናገራሉ።

ዲሪቢ በኢሬቻ በዓል ላይ የኦሮሞ ሕዝብ ለመላው የሰው ልጅ ሰላምና ደኅንነት ፈጣሪውን ዋቃን ይለምናል፤ ያመሰግናል ሲሉ ገልጸዋል።

የአንትሮፖጂ ምሁሩ አለማየሁ (ዶ/ር) ፤ " የተጣላ ታርቆ፣ ቂሙን ትቶ በነጻ ልቦና ፈጣሪ ንጹህ ወዳደረገው የውሃ አካል ይሄዳል። ኢሬቻ ቀልብ የሚነጻበት ቦታ ነው " ሲሉ ነው የሚያስረዱት።

____

በኢሬቻ ላይ የሚቀርበው ፀሎት እና ልመና ምንድነው ?

(ከአፍሪካ ፍልስፍና መምህሩ ዮሴፍ ሙሉጌታ ባባ (ዶ/ር) መጣጥፍ ላይ የተወሰደ) ፦

" ሀዬ!  ሀዬ!  ሀዬ! (አሜን አሜን አሜን)
ሀዬ!  የእውነትና  የሰላም  አምላክ!
ሀዬ!  ጥቁሩና  ሆደ ሰፊው  ቻይ አምላክ!
በሰላም  ያሳደርከን  በሰላም  አውለን!
ከስህተትና  ከክፉ  ነገሮች  ጠብቀን!
ለምድራችን  ሰላም  ስጥ!
ለወንዞቻችን  ሰላም  ስጥ!
ከጎረቤቶቻችን ጋር ሰላም ስጠን!
ለሰውም  ለእንስሳቱም  ሰላም  ስጥ!
ሀዬ!  ሀዬ!  ሀዬ! (አሜን አሜን አሜን! "

____

" ከመጥፎ አየር ጠብቀን!
ንፁሕ ዝናብ አዘንብልን!
ያለአንተ ዝናብ የእናት ጡት ወተት አይሰጥምና!
ያለአንተ ዝናብ የላም ጡት ወተት አይሰጥምና!
ያለአንተ ዝናብ መልካው ውኃ አይሰጥምና!
ያለአንተ ዝናብ ምድሩ ቡቃያ አይሰጥምና!
ከእርግማን ሁሉ አርቀን!
እውነትን ትቶ ከሚዋሽ አርቀን!
ከረሃብ ሰውረን!
ከበሽታ ሰውረን!
ከጦርነት ሰውረን!
ልጄ እያሉ አልቅሶ ከመቅበር ሰውረን!
ሀዬ! ሀዬ! ሀዬ! " 

የ2016 ዓ/ም የሆራ ፊንፊኔ ኢሬቻ በዓል በአዲስ አበባ ከተማ ከንጋት ጀምሮ እየተከበረ ይገኛል።

ቲክቫህ ኢትዮጵያ መረጃውን ያሰባሰበው ከቢቢሲ አፋን ኦሮሞ / ሪፖርተር ነው።

ተጨማሪ ቲክቫህ አፋን ኦሮሞ ፦ https://t.iss.one/+UTMftkYHBuOGaQ23

@tikvahethiopia

#ትግራይ

" የጥናት ውጤቱ አስደንጋጭ ነው " - የትግራይ ክልል ጤና ምርመር ኢንስቲትዩት

የትግራይ ክልል ጤና ምርምር ኢንስቲትዩት ሳይንሳዊ በሆነ መንገድ አካሄድኩት ባለው ጥናት በ9 ወረዳዎች እና በ53 መጠለያዎች ባሉ ተፈናቃይ ወገኖች ብቻ በርካቶች በረሃብ እየሞቱ እንደሆነ ገልጿል።

ምንም እንኳን በክልሉ ከጦርነት ጋር ተያይዞ በተፈጠረው ሁኔታ በረሃብ የሰው ህይወት እየጠፋ እንደሆነ ቢታወቅም የጥናቱ ውጤት እጅግ አስደንጋጭ እንደሆነበት ኢንስቲትዩቱ አመልክቷል።

እንደ ጥናቱ ውጤት ከሰላም ስምምነቱ በኃላ በረሃብ እየሞተ ያለው ሰው ቁጥር ከ60 በመቶ በላይ መሆኑ ተገልጿል።

በ9 ወረዳዎች በተደረገው ጥናት ከ1300 በላይ ወገኖች መሞታቸው ተገልጿል።

በረሃብ እየሞቱ ካሉት ውስጥ ከገዛ ቄያቸው ተፈናቅለው መጠለያ ውስጥ የሚገኙ ወገኖችም ይገኙበታል ብሏል።

እንደ ሪፖርቱ አሁን ላይ ከ60 % በላይ ህብረተሰብ በመካከለኛ እና የከፋ ረሃብ ላይ እንደሚገኝ ያመለክታል።

የትግራይ ጤና ምርምር ኢንስቲትዩት ዋና ዳይሬክተር ዶ/ር ሃየሎም ካህሳይ የጥናቱን ውጤት በተመለከተ በሰጡት ቃል ፤ " ረሃብ እንዳለ ሰው እየሞተ እንዳለ እናውቃለን፤ እንጠብቃለን በዚህ ደረጃ ሰው እያለቀ መሆኑን አልተገነዘብንም ነበር " ብለዋል።

" የጥናቱ ውጤት ለኛ አስደንጋጭ ነው " ያሉት ዶ/ር ሃየሎም " ምናልባት ሁሉን ነገር አቁመን ይህን ሁኔታ ማስቆም እንዳለብን ነው የተረዳነው " ሲሉ ተናግረዋል።

" ጥናታችን በ9 ወረዳዎች እና በ53 መጠለያ ጣቢያዎች ብቻ ነው ፤ ጥናቱ የተካሄደው ደግሞ ከሰላም ስምምነቱ በኃላ ባሉት 9 ወራት ነው።

በዚህም በ9 ወረዳዎች 2,694 ሰዎች እንደሞቱ ነው ዳታ ያገኘነው ቤት ለቤት ዞረን። የዓለም ጤና ድርጅትን የመለያ መንገድ ተጠቅመን 1329 በረሃ እንደሞቱ ነው ያረጋገጥነው። ይህ ደግሞ 68.3 በመቶውን ይይዛል።

ይሄ እንግዴ በ9 ወር ውስጥ በ9 ወረዳዎች ብቻ ነው፤ ሳይንሱም ስለሚደግፈው ያን ፕሮጀክት ስናድረገው ወደ 76 ወረዳዎች አጠቃላይ ሞት 16,342 ነው የሚጠበቀው ከነዚህ ውስጥ በረሃብ የሞቱ ተብለው የተሰሉ 7,949 ነው ይሄ በጣም አስደንጋጭ ቁጥር ነው " ብለዋል።

በጥናቱ የህብረተሰቡ የምግብ ሁኔታ ምን ይመስላል ? የሚለውን የዳሰሰ ሲሆን 60 በመቶ አካባቢ መካከለኛ ወይም ከፍተኛ የምግብ ችግር እንዳለበት አሳይቷል።

የትግራይ ክልል ጤና ምርምር ኢንስቲትዩት በረሃብ እያለቀ ያለውን ህዝብ ለመታደግ መንግሥት እና የሚመለከቸው አካላት አፋጣኝ መፍትሄ እንዲወስዱ፣ ሰብዓዊ ድጋፍ እንዲቀርብ፣ ተፈናቃዮችም ወደቄያቸው እንዲመለሱ እንዲደረግ ጠይቋል።

@tikvahethiopia