#فقه #خمس #اصولی #اخباری
💥شیخ الإسلام علّامهٔ مجلسی(ره):
📝از احاديث معتبره ظاهر مى شود كه در زمان حضور امام(عليه السلام) جميع خُمس را به خدمت آن حضرت مى برده اند و حضرت نصف را خود بر مى داشته اند و نصف را به سه فرقه سادات مى داده اند،و به هر يك به قدر كفايت ايشان در يك سال مى داده اند و آنچه زياد مى آمده،خود بر مى داشته اند و اگر وفا نمى كرده،از حصه خود تتمه را مى داده اند و ايشان به منزله عيال امام بوده اند !
🔺و در زمان غيبت،أحوط آن است كه حصه سادات را به عالم عادل إثنا عشرى بدهند كه به سادات برساند به قدر احتياج ايشان!
و اما نصف ديگر خمس كه حصه آن حضرت است،در زمان غيبت خلاف است و مشهور آن است كه به عالم عادل بايد داد كه بر سبيل تتمّه به نيابت آن حضرت به سادات بدهد و اگر چيزى زياد آيد، حفظ كند و بعد از خود به عالِم ديگر بدهد كه اگر سيّد پريشانى بيابد بدهد و الّا از براى آن حضرت ضبط كند؛و اين فرض،در اين زمانها بسيار بعيد است،زيرا كه سادات پريشان بسيار است و خمس دهندگان كم!
★و جمعى گفته اند كه در زمان غيبت، ائمه(عليهم السلام) اين حصه را بر شيعيان حلال كرده اند !
و اين بى وجه است زيرا كه از حضرت صاحب الامر(عليه السلام) روايت صريحى نرسيده است كه بر شيعيان حلال كرده باشد،بلكه خلافش ظاهر است.
زيرا كه در زمان غيبت صغریٰ كه هفتاد سال و كسرى بود،نايبان آن حضرت أعنى عثمان عمروى و پسر او محمد و حسين بن روح و علي بن محمد سمرى(رضى اللّه عنهم) حصّه آن حضرت را بلكه جميع خمس را از شيعيان مى گرفتند و به فرموده آن حضرت به مردم مى دادند.
و ظاهر آن است كه در اين زمان نيز نائب عام آن حضرت كه علماى ربانى و مُحدّثان و حاملان علوم ايشان اند،بايد بگيرند و به سادات كه عيال آن حضرت اند برسانند و الّا بايد كه سادات كه اشرف خلق اند،يا از گرسنگى بميرند يا سائل به كف شوند و از همه كس ذليل تر باشند،زيرا كه زكات و صدقات واجب بر ايشان حرام است و خمس را به عوض آن به ايشان داده اند !
و به سبب اختلافى كه در ميان علما بهم رسيده است،بعضى از علماى عصر،أغنياء را جرأت داده اند بر منع خمس،باعث اين شده است كه اكثر سادات به فقر و فاقه مى گذرانند و حقوق ايشان و اجداد ايشان بر ذمّت أغنياء مى ماند.
★و بر تقديرى كه امام بر ايشان رحم كرده باشد در زمانهاى تقيّه و خوف و تعديات كه از خلفاى جور بر ايشان مى شد و حلال كرده باشد،ايشان چگونه بر خود هموار مى كند كه عيال و خويشان و أقارب امام خود را در فقر و اضطرار بينند و بر ايشان رحم نكنند و باز در قيامت اميد شفاعت از ايشان داشته باشند، و حال آن كه فرموده اند كه: بَدترين احوال مردم در روز قيامت،وقتى خواهد بود كه صاحبان خمس برخيزند و بگويند پروردگارا خمس خود را مى خواهيم...
🔺و اكثر علما بر آن اند كه اگر صاحب مال،خود حصه امام(عليه السلام) را به سادات بدهد،بریء الذمه نمى شود مگر آن كه دستش به عالِم مُحدّث عادل نرسد؛و به گمان فقير،همه خمس اين حكم دارد!
📚بیست و پنج رسالهٔ فارسی؛ص۳۵۶-۳۵۴
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
✅علّامه مجلسی(ره)
@majlesi1110
💥شیخ الإسلام علّامهٔ مجلسی(ره):
📝از احاديث معتبره ظاهر مى شود كه در زمان حضور امام(عليه السلام) جميع خُمس را به خدمت آن حضرت مى برده اند و حضرت نصف را خود بر مى داشته اند و نصف را به سه فرقه سادات مى داده اند،و به هر يك به قدر كفايت ايشان در يك سال مى داده اند و آنچه زياد مى آمده،خود بر مى داشته اند و اگر وفا نمى كرده،از حصه خود تتمه را مى داده اند و ايشان به منزله عيال امام بوده اند !
🔺و در زمان غيبت،أحوط آن است كه حصه سادات را به عالم عادل إثنا عشرى بدهند كه به سادات برساند به قدر احتياج ايشان!
و اما نصف ديگر خمس كه حصه آن حضرت است،در زمان غيبت خلاف است و مشهور آن است كه به عالم عادل بايد داد كه بر سبيل تتمّه به نيابت آن حضرت به سادات بدهد و اگر چيزى زياد آيد، حفظ كند و بعد از خود به عالِم ديگر بدهد كه اگر سيّد پريشانى بيابد بدهد و الّا از براى آن حضرت ضبط كند؛و اين فرض،در اين زمانها بسيار بعيد است،زيرا كه سادات پريشان بسيار است و خمس دهندگان كم!
★و جمعى گفته اند كه در زمان غيبت، ائمه(عليهم السلام) اين حصه را بر شيعيان حلال كرده اند !
و اين بى وجه است زيرا كه از حضرت صاحب الامر(عليه السلام) روايت صريحى نرسيده است كه بر شيعيان حلال كرده باشد،بلكه خلافش ظاهر است.
زيرا كه در زمان غيبت صغریٰ كه هفتاد سال و كسرى بود،نايبان آن حضرت أعنى عثمان عمروى و پسر او محمد و حسين بن روح و علي بن محمد سمرى(رضى اللّه عنهم) حصّه آن حضرت را بلكه جميع خمس را از شيعيان مى گرفتند و به فرموده آن حضرت به مردم مى دادند.
و ظاهر آن است كه در اين زمان نيز نائب عام آن حضرت كه علماى ربانى و مُحدّثان و حاملان علوم ايشان اند،بايد بگيرند و به سادات كه عيال آن حضرت اند برسانند و الّا بايد كه سادات كه اشرف خلق اند،يا از گرسنگى بميرند يا سائل به كف شوند و از همه كس ذليل تر باشند،زيرا كه زكات و صدقات واجب بر ايشان حرام است و خمس را به عوض آن به ايشان داده اند !
و به سبب اختلافى كه در ميان علما بهم رسيده است،بعضى از علماى عصر،أغنياء را جرأت داده اند بر منع خمس،باعث اين شده است كه اكثر سادات به فقر و فاقه مى گذرانند و حقوق ايشان و اجداد ايشان بر ذمّت أغنياء مى ماند.
★و بر تقديرى كه امام بر ايشان رحم كرده باشد در زمانهاى تقيّه و خوف و تعديات كه از خلفاى جور بر ايشان مى شد و حلال كرده باشد،ايشان چگونه بر خود هموار مى كند كه عيال و خويشان و أقارب امام خود را در فقر و اضطرار بينند و بر ايشان رحم نكنند و باز در قيامت اميد شفاعت از ايشان داشته باشند، و حال آن كه فرموده اند كه: بَدترين احوال مردم در روز قيامت،وقتى خواهد بود كه صاحبان خمس برخيزند و بگويند پروردگارا خمس خود را مى خواهيم...
🔺و اكثر علما بر آن اند كه اگر صاحب مال،خود حصه امام(عليه السلام) را به سادات بدهد،بریء الذمه نمى شود مگر آن كه دستش به عالِم مُحدّث عادل نرسد؛و به گمان فقير،همه خمس اين حكم دارد!
📚بیست و پنج رسالهٔ فارسی؛ص۳۵۶-۳۵۴
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
✅علّامه مجلسی(ره)
@majlesi1110