▪️ چت جی.پی.تی (chatGPT) چیست؟
چت جی.پی.تی یا گفتگو بر اساس GPT، نوعی مدل هوش مصنوعی است که برای تولید متن‌های نزدیک به محاورات معمول بکار برده می‌شود. این مدل از هوش مصنوعی از ساختار Transformerها و Attentionها که به تازگی الگوریتم‌ها و روشهای یادگیری آنها وارد دنیای یادگیری ماشین (Machine Learning) شده، بهره می‌برد.
چت جی.پی.تی را می‌توان نوعی ChatBot دانست که نمونه‌های متعددی از آن در اینترنت بکار گرفته می‌شوند اما تفاوت اصلی چت جی.پی.تی با سایر نمونه‌های مشابه و دلیل اصلی توجه فراوان به آن، کیفیت فهم مطالب از طرف آن در کنار قابلیت آن برای به یاد داشتن مطالب قبلی و مرتبط کردن آن به مطالب و سوالات بعدی است. کیفیت پاسخهای چت جی.پی.تی آنقدر بهتر از سایر رقبای قدر نظیر Siri، Google Assistant، Bixby، Cortana، Robin، Extreme، Alexa، Hound، Jervis و Lyra بوده که توجه تمام متخصصان در این زمینه را به خود جلب کرده و این رقبا را فرسنگ‌ها پشت‌سر گذاشته است. بعنوان مثال استفاده از پاسخهای chatGPT برای گپ زدن در اپلیکیشن‌های دوستیابی نظیر Tinder بسیار رایج گردیده و مطلب مضحک‌تر اینکه، این روش بسیار کارآمد و موثر بوده است!
معرفی و ظهور چت جی.پی.تی سبب گردیده که تحقق رویای هوش مصنوعی و رباتهایی که می‌توانند با کیفیت هوش بشری قادر به گفتگو و مکالمه باشند و حتی توانایی‌های هوشی بالاتر از بشری را به نمایش گذارند، بسیار شدنی‌تر به نظر آید. اگر فیلم Her را که داستان روابط بسیار نزدیک یک نویسنده مرد با سیستم‌عامل هوشمندش در آینده‌ای نزدیک رخ می‌دهد را دیده باشید، می‌توانید chatGPT را چیزی شبیه آن در نظر بگیرید چرا که به زودی بکارگیری قابلیتهای مشابه آنچه که توسط chatGPT ارائه می‌گردد در سیستم عامل‌های جدید و با قابلیتهای بیشتر رایج خواهد شد! سیستم‌های عاملی که در مدیریت و تعامل با تلفن‌همراه، کامپیوتر، اتومبیل، خانه، شرکت و ... مورد استفاده قرار خواهند گرفت!
چت جی.پی.تی برای محاوره به بسیاری از زبانهای دنیا تحت آموزش (Train) قرار گرفته و قادر است به زبان فارسی نیز محاوره نماید اما فعلا پاسخهای آن به فارسی چندان به زبان محاوره نزدیک نبوده و در کنار اشکالات زیاد در بکارگیری دستور زبان فارسی، اطلاعات و پاسخهای اشتباه فراوانی تولید می‌کند. چون chatGPT در مرحله تست و آزمایش است، چنین مسائلی طبیعی است اما به نظر می‌رسد که بیشترین کار و انرژی بر روی پاسخهای آن به زبان انگلیسی صرف گردیده است.
▪️ چرا متخصصان و کارشناسان ظهور و معرفی chatGPT را برجسته و مهم می‌دانند؟
فرض کنید که شما یک دانشجو بوده و قصد دارید برای امتحان آماده شوید. شما می‌توانید این آمادگی را در کنار chatGPT به انجام برسانید. در حقیقت chatGPT می‌تواند همانند یک دوست و همراه برای شما باشد که همیشه پاسخهای نسبتا صحیحی برای سوالات و ندانسته‌های شما دارد و می‌تواند دقیقا همان کاری را انجام دهد که یک مربی یا معلم انجام می‌دهد.
فرض کنید که شما می‌خواهید یک مقاله، متن، گزارش و ... را بنویسید که نیازمند تحقیق و مطالعات فراوان است تا به منابع و اطلاعات معتبر و موثق دسترسی داشته باشید. در این شرایط chatGPT می‌تواند یک دستیار و یاریگر مهم برای شما باشد.
فرض کنید، قصد دارید تا یک پروژه برنامه‌نویسی کامپیوتری را به انجام برسانید. قابلیتهای chatGPT می‌تواند به شما در برنامه‌نویسی و کدنوشتن و همچنین اصلاح کدهای شما و حتی پیاده‌سازی مفاهیم پیشرفته کدنویسی نظیر HPC کمک کند.
اینها مثالهای ساده‌ای از کابردهای ابتدایی chatGPT هستند که قبلا کمتر نمونه مشابهی قادر به انجام آنها بودند. همین مساله سبب گردیده که chatGPT مورد توجه کارشناسان و شرکتهای مطرح در این زمینه قرار گرفته و در مرکز توجهات قرار گیرد. این قابلیت توسط شرکت openAI معرفی شده و در مرحله آزمایشی کنونی، استفاده از آن رایگان است!
🔻۱/۵
چت جی.پی.تی یا گفتگو بر اساس GPT، نوعی مدل هوش مصنوعی است که برای تولید متن‌های نزدیک به محاورات معمول بکار برده می‌شود. این مدل از هوش مصنوعی از ساختار Transformerها و Attentionها که به تازگی الگوریتم‌ها و روشهای یادگیری آنها وارد دنیای یادگیری ماشین (Machine Learning) شده، بهره می‌برد.
چت جی.پی.تی را می‌توان نوعی ChatBot دانست که نمونه‌های متعددی از آن در اینترنت بکار گرفته می‌شوند اما تفاوت اصلی چت جی.پی.تی با سایر نمونه‌های مشابه و دلیل اصلی توجه فراوان به آن، کیفیت فهم مطالب از طرف آن در کنار قابلیت آن برای به یاد داشتن مطالب قبلی و مرتبط کردن آن به مطالب و سوالات بعدی است. کیفیت پاسخهای چت جی.پی.تی آنقدر بهتر از سایر رقبای قدر نظیر Siri، Google Assistant، Bixby، Cortana، Robin، Extreme، Alexa، Hound، Jervis و Lyra بوده که توجه تمام متخصصان در این زمینه را به خود جلب کرده و این رقبا را فرسنگ‌ها پشت‌سر گذاشته است. بعنوان مثال استفاده از پاسخهای chatGPT برای گپ زدن در اپلیکیشن‌های دوستیابی نظیر Tinder بسیار رایج گردیده و مطلب مضحک‌تر اینکه، این روش بسیار کارآمد و موثر بوده است!
معرفی و ظهور چت جی.پی.تی سبب گردیده که تحقق رویای هوش مصنوعی و رباتهایی که می‌توانند با کیفیت هوش بشری قادر به گفتگو و مکالمه باشند و حتی توانایی‌های هوشی بالاتر از بشری را به نمایش گذارند، بسیار شدنی‌تر به نظر آید. اگر فیلم Her را که داستان روابط بسیار نزدیک یک نویسنده مرد با سیستم‌عامل هوشمندش در آینده‌ای نزدیک رخ می‌دهد را دیده باشید، می‌توانید chatGPT را چیزی شبیه آن در نظر بگیرید چرا که به زودی بکارگیری قابلیتهای مشابه آنچه که توسط chatGPT ارائه می‌گردد در سیستم عامل‌های جدید و با قابلیتهای بیشتر رایج خواهد شد! سیستم‌های عاملی که در مدیریت و تعامل با تلفن‌همراه، کامپیوتر، اتومبیل، خانه، شرکت و ... مورد استفاده قرار خواهند گرفت!
چت جی.پی.تی برای محاوره به بسیاری از زبانهای دنیا تحت آموزش (Train) قرار گرفته و قادر است به زبان فارسی نیز محاوره نماید اما فعلا پاسخهای آن به فارسی چندان به زبان محاوره نزدیک نبوده و در کنار اشکالات زیاد در بکارگیری دستور زبان فارسی، اطلاعات و پاسخهای اشتباه فراوانی تولید می‌کند. چون chatGPT در مرحله تست و آزمایش است، چنین مسائلی طبیعی است اما به نظر می‌رسد که بیشترین کار و انرژی بر روی پاسخهای آن به زبان انگلیسی صرف گردیده است.
▪️ چرا متخصصان و کارشناسان ظهور و معرفی chatGPT را برجسته و مهم می‌دانند؟
فرض کنید که شما یک دانشجو بوده و قصد دارید برای امتحان آماده شوید. شما می‌توانید این آمادگی را در کنار chatGPT به انجام برسانید. در حقیقت chatGPT می‌تواند همانند یک دوست و همراه برای شما باشد که همیشه پاسخهای نسبتا صحیحی برای سوالات و ندانسته‌های شما دارد و می‌تواند دقیقا همان کاری را انجام دهد که یک مربی یا معلم انجام می‌دهد.
فرض کنید که شما می‌خواهید یک مقاله، متن، گزارش و ... را بنویسید که نیازمند تحقیق و مطالعات فراوان است تا به منابع و اطلاعات معتبر و موثق دسترسی داشته باشید. در این شرایط chatGPT می‌تواند یک دستیار و یاریگر مهم برای شما باشد.
فرض کنید، قصد دارید تا یک پروژه برنامه‌نویسی کامپیوتری را به انجام برسانید. قابلیتهای chatGPT می‌تواند به شما در برنامه‌نویسی و کدنوشتن و همچنین اصلاح کدهای شما و حتی پیاده‌سازی مفاهیم پیشرفته کدنویسی نظیر HPC کمک کند.
اینها مثالهای ساده‌ای از کابردهای ابتدایی chatGPT هستند که قبلا کمتر نمونه مشابهی قادر به انجام آنها بودند. همین مساله سبب گردیده که chatGPT مورد توجه کارشناسان و شرکتهای مطرح در این زمینه قرار گرفته و در مرکز توجهات قرار گیرد. این قابلیت توسط شرکت openAI معرفی شده و در مرحله آزمایشی کنونی، استفاده از آن رایگان است!
🔻۱/۵
Openai
Introducing ChatGPT
We’ve trained a model called ChatGPT which interacts in a conversational way. The dialogue format makes it possible for ChatGPT to answer followup questions, admit its mistakes, challenge incorrect premises, and reject inappropriate requests.
🔺
▪️ گوگل و chatGPT:
بسیاری chatGPT را بعنوان رقیب جدید گوگل در خط مقدم توسعه هوش‌مصنوعی می‌دانند و قابلیتهای آنرا با قابلیتهای ارائه شده توسط شرکت گوگل مقایسه می‌کنند. البته باید این نکته را اضافه کرد که chatGPT برای ارائه پاسخ‌های‌اش در اینترنت جستجو نمی‌کند بلکه پاسخها را بر اساس مدلهای یادگیری که پیاده گردیده، تولید می‌نماید.
معمولا نام گوگل با موتور جستجوی قدرتمندش آمیخته گردیده و یکی از شگردهای گوگل نیز ترکیب محصولات مبتنی بر هوش‌مصنوعی‌اش با این موتور جستجوی توانمندش است. اما chatGPT موتور جستجوی اینترنتی نیست و تنها یک اپلیکیشن مبتنی بر هوش مصنوعی است که آخرین مدلها و الگوریتم‌های یادگیری ماشین را برای بکارگیری در تولید پردازش زبان طبیعی آدمی (NLP) بکار گرفته که احتمالا در آینده با موتورهای جستجو نیز ترکیب گردیده و می‌تواند به یک رقیب قدرتمند در این عرصه بدل گردد. دلیل بالا بودن سطح انتظارات از chatGPT این است که در همین ابتدای کار توانسته پاسخها و کیفیتی را ارائه نماید که گوگل تاکنون در رسیدن به آن چندان موافق نبوده است.
▪️آیا می‌توان با چند مثال ساده، تفاوت عملکردی chatGPT با سایر رقبای‌اش را نشان داد؟
در این مقال کوتاه به ارائه دو مثال ساده از پاسخهای chatGPT اکتفا خواهد گردید.
1️⃣ اصلاح کد برنامه‌نویسی:
در شکل شماره یک از chatGPT خواسته شده تا مشکل کدی که برای آپلود فیلم توسط کاربر به درستی عمل نمی‌کند را به انجام برسد. در شکل شماره ۲، کد اصلاح شده توسط chatGPT به همراه دلایل و ایرادات کد اولیه و نحوه برطرف کردن اشکال در آن آورده شده است.
2️⃣ سوالات عمومی:
در شکل شماره ۳ از chatGPT پرسیده شده که چند درصد اقتصاد چین در دست بخش خصوصی است که پاسخ ارائه شده از طرف آن تقریبا با داده‌ها و آمار ارائه شده در این خصوص مطابقت دارند.
▪️جمع‌بندی:
کاربردها و امکانات chatGPT بسیار گسترده‌اند و آنچه که توسط شرکت openAI ارائه گردیده، نوید یک تحول بزرگ در دنیای هوش مصنوعی و یک آینده هیجان‌انگیز را می‌دهد. فعلا chatGPT در فاز تست و آزمایش است و شرکت openAI نیز دسترسی رایگان کاربران به آنرا فراهم نموده است و قطعا با تکمیل فاز تست و آزمایش، استفاده از آن دیگر رایگان نخواهد بود. بنابراین توصیه می‌گردد که حتما برای آشنایی بیشتر با آن تامل ننموده و از روزنه کوچکی که توسط این شرکت برای نگاه به آینده هوش مصنوعی فراهم گردیده، بهره‌مند گردید.
نکته۱: از ارائه اطلاعات شخصی و یا محرمانه خود در chatGPT اجتناب نمایید چرا که در این فاز، تمام اطلاعات و دادههای کاربران برای آموزش و رفع ایراد‌های آن مورد استفاده قرار خواهند گرفت!
نکته۲: پاسخهای chatGPT دارای دقت و صحت بالایی هستند اما این مساله به معنای درست بودن و صحت تمام پاسخها نیست و بنابراین قرار نیست که در این فاز به عنوان مبنا و مرجع کامل موردپذیرش قرار گیرند.
🔻 ۲/۵
▪️ گوگل و chatGPT:
بسیاری chatGPT را بعنوان رقیب جدید گوگل در خط مقدم توسعه هوش‌مصنوعی می‌دانند و قابلیتهای آنرا با قابلیتهای ارائه شده توسط شرکت گوگل مقایسه می‌کنند. البته باید این نکته را اضافه کرد که chatGPT برای ارائه پاسخ‌های‌اش در اینترنت جستجو نمی‌کند بلکه پاسخها را بر اساس مدلهای یادگیری که پیاده گردیده، تولید می‌نماید.
معمولا نام گوگل با موتور جستجوی قدرتمندش آمیخته گردیده و یکی از شگردهای گوگل نیز ترکیب محصولات مبتنی بر هوش‌مصنوعی‌اش با این موتور جستجوی توانمندش است. اما chatGPT موتور جستجوی اینترنتی نیست و تنها یک اپلیکیشن مبتنی بر هوش مصنوعی است که آخرین مدلها و الگوریتم‌های یادگیری ماشین را برای بکارگیری در تولید پردازش زبان طبیعی آدمی (NLP) بکار گرفته که احتمالا در آینده با موتورهای جستجو نیز ترکیب گردیده و می‌تواند به یک رقیب قدرتمند در این عرصه بدل گردد. دلیل بالا بودن سطح انتظارات از chatGPT این است که در همین ابتدای کار توانسته پاسخها و کیفیتی را ارائه نماید که گوگل تاکنون در رسیدن به آن چندان موافق نبوده است.
▪️آیا می‌توان با چند مثال ساده، تفاوت عملکردی chatGPT با سایر رقبای‌اش را نشان داد؟
در این مقال کوتاه به ارائه دو مثال ساده از پاسخهای chatGPT اکتفا خواهد گردید.
1️⃣ اصلاح کد برنامه‌نویسی:
در شکل شماره یک از chatGPT خواسته شده تا مشکل کدی که برای آپلود فیلم توسط کاربر به درستی عمل نمی‌کند را به انجام برسد. در شکل شماره ۲، کد اصلاح شده توسط chatGPT به همراه دلایل و ایرادات کد اولیه و نحوه برطرف کردن اشکال در آن آورده شده است.
2️⃣ سوالات عمومی:
در شکل شماره ۳ از chatGPT پرسیده شده که چند درصد اقتصاد چین در دست بخش خصوصی است که پاسخ ارائه شده از طرف آن تقریبا با داده‌ها و آمار ارائه شده در این خصوص مطابقت دارند.
▪️جمع‌بندی:
کاربردها و امکانات chatGPT بسیار گسترده‌اند و آنچه که توسط شرکت openAI ارائه گردیده، نوید یک تحول بزرگ در دنیای هوش مصنوعی و یک آینده هیجان‌انگیز را می‌دهد. فعلا chatGPT در فاز تست و آزمایش است و شرکت openAI نیز دسترسی رایگان کاربران به آنرا فراهم نموده است و قطعا با تکمیل فاز تست و آزمایش، استفاده از آن دیگر رایگان نخواهد بود. بنابراین توصیه می‌گردد که حتما برای آشنایی بیشتر با آن تامل ننموده و از روزنه کوچکی که توسط این شرکت برای نگاه به آینده هوش مصنوعی فراهم گردیده، بهره‌مند گردید.
نکته۱: از ارائه اطلاعات شخصی و یا محرمانه خود در chatGPT اجتناب نمایید چرا که در این فاز، تمام اطلاعات و دادههای کاربران برای آموزش و رفع ایراد‌های آن مورد استفاده قرار خواهند گرفت!
نکته۲: پاسخهای chatGPT دارای دقت و صحت بالایی هستند اما این مساله به معنای درست بودن و صحت تمام پاسخها نیست و بنابراین قرار نیست که در این فاز به عنوان مبنا و مرجع کامل موردپذیرش قرار گیرند.
🔻 ۲/۵
▪️ سامانه رصد شبکه موبایل و رهگیری ارتباطات اینترنتی در ایران چگونه کار می‌کند؟
محققان فعال در دانشکده امور جهانی و سیاست عمومی مانک (Munk) که وابسته به دانشگاه تورنتو است، بررسی اخیر خود را در زمینه ارتباط فناورهای ارتباطی و حقوق بشر به بررسی نحوه کارکرد سیستم رصد شبکه موبایل و رهگیری ارتباطات اینترنتی همراه در ایران اختصاص دادند.
این بررسی که نتایج آن روز سه‌شنبه منتشر شد، بر پایه اطلاعاتی که از سوی یک منبع محرمانه به وب‌سایت خبری آمریکایی اینترسپت (The Intercept) ارسال شده، انجام گرفته است.
بر پایه نتایج این بررسی، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جمهوری اسلامی ایران تمامی اپراتورهای فعال در این کشور را موظف کرده تا امکان دسترسی مستقیم این نهاد نظارتی را برای بازیابی اطلاعات مشترکان تلفن همراه و تغییر خدمات قابل ارائه به آنها فراهم کنند.
یافته‌های محققان نشان می‌دهد که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جمهوری اسلامی با توجه به مفاد «رهگیری قانونی» که برای خود تعریف و تنظیم کرده، در حال استفاده از سیستمی پیچیده برای ذخیره اطلاعات مشترکان و محتوای تماس‌های تلفنی، پیامک‌های ارسالی و دادههای مبادله شده از سوی آنها در چارچوب شبکه اینترنت است.
مطابق نتایج این بررسی، سیستم رهگیری سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جمهوری اسلامی از ای‌پی‌آی‌ها (APIS) یا رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی برای ادغام مستقیم در سیستم‌های عملیاتی ارائه‌دهندگان خدمات تلفن همراه استفاده می‌کند. از این روش از جمله برای به دست آوردن اطلاعات دقیق در مورد سفارش خدمات، خدمات دریافتی و سابقه صورتحساب‌های صادر شده استفاده می‌شود. همچنین هرگونه درخواست صدور سیم‌کارت جدید، سوزاندن یا تغییر نوع یا مالک آن باید از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جمهوری اسلامی تایید شود.
یافته‌های محققان نشان می‌دهد که شرکت روسی (PROTEI) در زمینه ارائه خدمات نرم‌افزاری برای ثبت و ذخیره‌سازی اطلاعات مکانی، جزئیات سیم‌کارت و نیز اطلاعات احراز هویت کاربران به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جمهوری اسلامی کمک می‌کند. همچنین، شرکت کانادایی (PortaOne) نیز سیستم پشتیبانی فروش را که امکان دسترسی کامل به مشخصات مشترکان را فراهم می‌کند، در اختیار ایران گذاشته است. شرکت بریتانیایی (Telinsol) نیز معاملات تجاری بین‌المللی مورد نیاز برای سازماندهی این سیستم رصد و رهگیری را از طرف آریانتل، اپراتور شبکه مجازی تلفن‌همراه در ایران با فروشندگان خارجی انجام داده است.
🔻۱/۲
محققان فعال در دانشکده امور جهانی و سیاست عمومی مانک (Munk) که وابسته به دانشگاه تورنتو است، بررسی اخیر خود را در زمینه ارتباط فناورهای ارتباطی و حقوق بشر به بررسی نحوه کارکرد سیستم رصد شبکه موبایل و رهگیری ارتباطات اینترنتی همراه در ایران اختصاص دادند.
این بررسی که نتایج آن روز سه‌شنبه منتشر شد، بر پایه اطلاعاتی که از سوی یک منبع محرمانه به وب‌سایت خبری آمریکایی اینترسپت (The Intercept) ارسال شده، انجام گرفته است.
بر پایه نتایج این بررسی، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جمهوری اسلامی ایران تمامی اپراتورهای فعال در این کشور را موظف کرده تا امکان دسترسی مستقیم این نهاد نظارتی را برای بازیابی اطلاعات مشترکان تلفن همراه و تغییر خدمات قابل ارائه به آنها فراهم کنند.
یافته‌های محققان نشان می‌دهد که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جمهوری اسلامی با توجه به مفاد «رهگیری قانونی» که برای خود تعریف و تنظیم کرده، در حال استفاده از سیستمی پیچیده برای ذخیره اطلاعات مشترکان و محتوای تماس‌های تلفنی، پیامک‌های ارسالی و دادههای مبادله شده از سوی آنها در چارچوب شبکه اینترنت است.
مطابق نتایج این بررسی، سیستم رهگیری سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جمهوری اسلامی از ای‌پی‌آی‌ها (APIS) یا رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی برای ادغام مستقیم در سیستم‌های عملیاتی ارائه‌دهندگان خدمات تلفن همراه استفاده می‌کند. از این روش از جمله برای به دست آوردن اطلاعات دقیق در مورد سفارش خدمات، خدمات دریافتی و سابقه صورتحساب‌های صادر شده استفاده می‌شود. همچنین هرگونه درخواست صدور سیم‌کارت جدید، سوزاندن یا تغییر نوع یا مالک آن باید از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جمهوری اسلامی تایید شود.
یافته‌های محققان نشان می‌دهد که شرکت روسی (PROTEI) در زمینه ارائه خدمات نرم‌افزاری برای ثبت و ذخیره‌سازی اطلاعات مکانی، جزئیات سیم‌کارت و نیز اطلاعات احراز هویت کاربران به سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی جمهوری اسلامی کمک می‌کند. همچنین، شرکت کانادایی (PortaOne) نیز سیستم پشتیبانی فروش را که امکان دسترسی کامل به مشخصات مشترکان را فراهم می‌کند، در اختیار ایران گذاشته است. شرکت بریتانیایی (Telinsol) نیز معاملات تجاری بین‌المللی مورد نیاز برای سازماندهی این سیستم رصد و رهگیری را از طرف آریانتل، اپراتور شبکه مجازی تلفن‌همراه در ایران با فروشندگان خارجی انجام داده است.
🔻۱/۲
euronews
سامانه رصد شبکه موبایل و رهگیری ارتباطات اینترنتی در ایران چگونه کار می‌کند؟
محققان فعال در دانشکده امور جهانی و سیاست عمومی مانک (Munk) که وابسته به دانشگاه تورنتو است، بررسی اخیر خود را در زمینه ارتباط فناورهای ارتباطی و حقوق بشر به بررسی نحوه کارکرد سیستم رصد شبکه موبایل و رهگیری ارتباطات اینترنتی همراه در ایران اختصاص دادند.
▪️ جنگ سرد تراشه‌ای
مساله میکروچیپ‌ها، در مورد سهم از بازار، تعرفه گمرکی، رسیدن به سود بیشتر و ... نیست، مساله اساسی در خصوص میکروچیپ‌ها، مساله امنیت و آینده بوده و تبدیل به یک جنگ سرد جدید بین آمریکا و چین گردیده است!
- چرا میکروچیپ‌ها و تکنولوژی نیمه‌هادی‌ها اینقدر مهم هستند؟
اولین میکروچیپی که در سال ۱۹۵۰ اختراع گردید، یک صفحه سیلیکونی با چهار ترانزیستور بر روی آن بود. در سال ۱۹۶۰، تکنولوژی این امکان را فراهم آورد تا تعداد ترانزیستور‌ها بر روی همان صفحه سیلیکونی، چهار برابر گردد. متخصصان امر به درستی دریافتند که با افزایش تعداد ترانزیستور‌ها، توان و سرعت پردازشی میکروچیپ نیز افزایش یافته و انجام کارهایی را میسر می‌سازد که قبلا امکانپذیر نبودند.
اولین مشتری میکروچیپ‌ها، ارتش آمریکا و ناسا بودند که از آنها برای میسر نمودن محاسبات پیشرفته و حساس ردگیری و هدایت موشکها و فضاپیماها استفاده می‌کردند اما در دهه ۱۹۸۰ میلادی، پای میکروچیپ‌ها توسط شرکتهایی نظیر اپل و اینتل در کامپیوترهای خانگی (PC) باز شد. از همان ابتدا، دولت آمریکا به قدرت و توان اثرگذاری میکروچیپ‌ها در تقابل با سایر قدرتها و کشورها پی برد. به همین خاطر، قوانین محدودکننده‌ای برای دسترسی کشورهای رقیبی چون چین و شوروی به تکنولوژی‌های ساخت آنها وضع نمود و شرایط را به گونه‌ای مهیا نمود تا تکنولوژی میکروچیپ قابل دسترس برای آنها، حداقل چندین نسل از بالاترین و به‌روزترین سطح تکنولوژی عقب‌تر باشد.
یکی از کارکردها و تاثیرات مهم میکروچیپ‌ها در بالاتر بردن عملکرد، کارایی و کیفیت تجهیزاتی است که از آنها بهره می‌برند. مثلا، بکارگیری میکروچیپ‌هایی با تکنولوژی بالاتر، امکان رانندگی خودران را برای تسلا فراهم می‌آورد در حالیکه به دلیل عقب‌تر بودن سایر خودروسازان در طراحی و تامین میکروچیپ‌های بهتر، با ایجاد قابلیت خودران در خودروهای خود فاصله زیادی دارند.
یک مثال بارز بکارگیری میکروچیپ‌ها در صنایع موشکی و دفاعی است. سیستم هایمارس آمریکایی برای هدف‌گیری از میکروچیپ‌های پیشرفته‌تری استفاده می‌کند که دقیقا برای همین کار طراحی شده‌اند و قادرند اهداف را با هدایت ماهواره‌های و با دقت بالا مورد اصابت قرار دهند به گونه‌ای که برای رسیدن به همان سطح از دقت و قدرت تخریب، ۲۰ تا ۳۰ موشک روسی باید مورد استفاده قرار گیرد. مثلا اگر اوکراینی‌ها در یک روز ۱۰۰ موشک هایمارس را به سمت اهداف موردنظرشان شلیک کنند، روسها برای جبران و تلافی مجبورند ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ موشک پرتاب کنند. همین مساله سبب گردیده که زرادخانه‌های روسیه در جنگ با اوکراین به سرعت خالی گردد. یعنی بکارگیری میکروچیپ‌هایی با تکنولوژی بالاتر این امکان را به سیستم توپخانه‌ای اوکراین داده تا بر ارتشی که چندین برابر از آنها بزرگتر و قوی‌تر هستند، برتری یابند!
در دنیای امروز، میکروچیپ‌ها در همه جا مورد استفاده قرار می‌گیرند و محصولاتی که از میکروچیپ‌های سطح بالاتری استفاده می‌کنند، معمولا از نظر کارکرد و سطح تکنولوژیکی بالاتر هستند. بطور خلاصه، اینگونه می‌توان ادعا کرد، کشوری که به میکروچیپ‌های پیشرفته‌تری دسترسی دارد، در رقابت برای صنعت، قدرت و اقتصاد نیز دست بالاتر را خواهد داشت و از همین‌رو، مساله میکروچیپ‌ها بسیار فراتر و بزرگتر از آن چیزی است که تصور می‌گردد!
🔻۱/۴
مساله میکروچیپ‌ها، در مورد سهم از بازار، تعرفه گمرکی، رسیدن به سود بیشتر و ... نیست، مساله اساسی در خصوص میکروچیپ‌ها، مساله امنیت و آینده بوده و تبدیل به یک جنگ سرد جدید بین آمریکا و چین گردیده است!
- چرا میکروچیپ‌ها و تکنولوژی نیمه‌هادی‌ها اینقدر مهم هستند؟
اولین میکروچیپی که در سال ۱۹۵۰ اختراع گردید، یک صفحه سیلیکونی با چهار ترانزیستور بر روی آن بود. در سال ۱۹۶۰، تکنولوژی این امکان را فراهم آورد تا تعداد ترانزیستور‌ها بر روی همان صفحه سیلیکونی، چهار برابر گردد. متخصصان امر به درستی دریافتند که با افزایش تعداد ترانزیستور‌ها، توان و سرعت پردازشی میکروچیپ نیز افزایش یافته و انجام کارهایی را میسر می‌سازد که قبلا امکانپذیر نبودند.
اولین مشتری میکروچیپ‌ها، ارتش آمریکا و ناسا بودند که از آنها برای میسر نمودن محاسبات پیشرفته و حساس ردگیری و هدایت موشکها و فضاپیماها استفاده می‌کردند اما در دهه ۱۹۸۰ میلادی، پای میکروچیپ‌ها توسط شرکتهایی نظیر اپل و اینتل در کامپیوترهای خانگی (PC) باز شد. از همان ابتدا، دولت آمریکا به قدرت و توان اثرگذاری میکروچیپ‌ها در تقابل با سایر قدرتها و کشورها پی برد. به همین خاطر، قوانین محدودکننده‌ای برای دسترسی کشورهای رقیبی چون چین و شوروی به تکنولوژی‌های ساخت آنها وضع نمود و شرایط را به گونه‌ای مهیا نمود تا تکنولوژی میکروچیپ قابل دسترس برای آنها، حداقل چندین نسل از بالاترین و به‌روزترین سطح تکنولوژی عقب‌تر باشد.
یکی از کارکردها و تاثیرات مهم میکروچیپ‌ها در بالاتر بردن عملکرد، کارایی و کیفیت تجهیزاتی است که از آنها بهره می‌برند. مثلا، بکارگیری میکروچیپ‌هایی با تکنولوژی بالاتر، امکان رانندگی خودران را برای تسلا فراهم می‌آورد در حالیکه به دلیل عقب‌تر بودن سایر خودروسازان در طراحی و تامین میکروچیپ‌های بهتر، با ایجاد قابلیت خودران در خودروهای خود فاصله زیادی دارند.
یک مثال بارز بکارگیری میکروچیپ‌ها در صنایع موشکی و دفاعی است. سیستم هایمارس آمریکایی برای هدف‌گیری از میکروچیپ‌های پیشرفته‌تری استفاده می‌کند که دقیقا برای همین کار طراحی شده‌اند و قادرند اهداف را با هدایت ماهواره‌های و با دقت بالا مورد اصابت قرار دهند به گونه‌ای که برای رسیدن به همان سطح از دقت و قدرت تخریب، ۲۰ تا ۳۰ موشک روسی باید مورد استفاده قرار گیرد. مثلا اگر اوکراینی‌ها در یک روز ۱۰۰ موشک هایمارس را به سمت اهداف موردنظرشان شلیک کنند، روسها برای جبران و تلافی مجبورند ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ موشک پرتاب کنند. همین مساله سبب گردیده که زرادخانه‌های روسیه در جنگ با اوکراین به سرعت خالی گردد. یعنی بکارگیری میکروچیپ‌هایی با تکنولوژی بالاتر این امکان را به سیستم توپخانه‌ای اوکراین داده تا بر ارتشی که چندین برابر از آنها بزرگتر و قوی‌تر هستند، برتری یابند!
در دنیای امروز، میکروچیپ‌ها در همه جا مورد استفاده قرار می‌گیرند و محصولاتی که از میکروچیپ‌های سطح بالاتری استفاده می‌کنند، معمولا از نظر کارکرد و سطح تکنولوژیکی بالاتر هستند. بطور خلاصه، اینگونه می‌توان ادعا کرد، کشوری که به میکروچیپ‌های پیشرفته‌تری دسترسی دارد، در رقابت برای صنعت، قدرت و اقتصاد نیز دست بالاتر را خواهد داشت و از همین‌رو، مساله میکروچیپ‌ها بسیار فراتر و بزرگتر از آن چیزی است که تصور می‌گردد!
🔻۱/۴
Vox
Why China is losing the microchip war
And why the US and China are fighting over silicon in the first place.
🔺
▪️زنجیره تامین میکروچیپ:
همانند هر محصول دیگری، زنجیره تامین میکروچیپ‌ها نیز از سه بخش ذیل تشکیل یافته است:
1️⃣ طراحی و مهندسی میکروچیپ‌ها (Design)
2️⃣ ساخت و تولید قطعات و وسایل لازم برای میکروچیپ (Manufacturing)
3️⃣ مونتاژ و تولید نهایی میکروچیپ (Assembly)
در ابتدا، تمام زنجیره تامین تولید میکروچیپ در آمریکا مستقر بود اما با ورود کامپیوترهای خانگی و افزایش تصاعدی نیاز به میکروچیپ سبب گردید تا آمریکایی‌ها بخشهایی از زنجیره تامین که عمدتا مربوط به ساخت و تولید (Manufacturing) و مونتاژ (Assembly) بودند را به نقاطی که به مواد اولیه و نیروی کار ارزان دسترسی داشتند، انتقال دهند. این مناطق عمدتا در ژاپن، تایوان، هنگ‌کنگ و کره‌جنوبی قرار داشتند که دسترسی راحت‌تر و سریع‌تری به مواد اولیه موردنیاز که عمدتا در چین استخراج می‌گردیدند، داشتند.
آمریکایی‌ها ملاحظات و فاکتورهای استراتژیک را نیز در این مساله بخوبی درنظر گرفتند، مثلا، تنها تکنولوژی "مونتاژ" میکروچیپ را به هنگ‌کنگ که قرار بود دوباره تحت حاکمیت دولت چین قرار گیرد، انتقال دادند و یا اینکه، با علم به اختلافات گسترده حاکمیتی در خصوص تایوان، تنها تکنولوژی "ساخت و تولید" را در آنجا مستقر نمودند و تاکنون، تکنولوژی "طراحی" میکروچیپ‌های پیشرفته و نرم‌افزارهای خاصی که برای آن بکارگرفته می‌شوند را در اختیار هیچ کشوری قرار نداده‌اند. همچنین این انتقال تکنولوژی با اخذ تعهدات فراوان در خصوص عدم انتقال آنها به کشورهایی نظیر چین و روسیه (شوروی) همراه گردید تا دسترسی کشورهای رقیب در عرصه امنیتی را محدود نمایند. همین مساله سبب گردید تا مساله میکروچیپ‌ها، بیش از پیش، امنیتی و حساس گردد.
▪️ ظهور رقبا و قدرتهای جدید در عرصه تولید میکروچیپ:
به تدریج و با نمایان شدن تاثیرات زیاد میکروچیپ‌ها در عرصه تکنولوژی و نوآوری، بسیاری از کشورها برای تصاحب تکنولوژی در این عرصه وارد عمل شدند. مثلا شرکتهایی نظیر توشیبا، سونی، شارپ و پاناسونیک در ژاپن و شرکتهایی نظیر سامسونگ در کره جنوبی وارد شده و با مهندسی معکوس توانستند وارد عرصه "طراحی" میکروچیپ‌ها گردند. البته رشد و توسعه این کشورها در طراحی میکروچیپ‌ها، چندین مرحله از انواع آمریکایی آنها عقب‌تر هستند. در تایوان نیز شرکت عظیمی بنام TSMC توانست به پیشرفتهای قابل توجهی در ساخت و تولید میکروچیپ نائل آید به گونه‌ای که از شرکتهای آمریکایی پیشی گرفته و تبدیل به یکی از پیشروترین شرکتهای تولیدکننده میکروچیپ‌هایی با تکنولوژی بالا گردیده است و حتی امروز، شرکتها و صنایع آمریکایی برای تولید میکروچیپ‌های جدید و فوق‌پیشرفته‌شان، محتاج این شرکت تایوانی هستند همانطور که چین و سایر رقبای آمریکا نیز بدانها محتاج‌اند.
▪️ استراتژی آمریکا در عرصه میکروچیپ:
استراتژی کلی آمریکا در خصوص میکروچیپ‌ها بر چند مساله استوار است:
۱. کشورهای رقیب نظیر روسیه و چین نباید به تکنولوژی روز و سطح بالا در تولید میکروچیپ دسترسی داشته باشند.
۲. ساخت میکروچیپ نیازمند مواد اولیه کمیاب (فلزات نادر)، نرم‌افزارهای خاص و ماشین‌آلات ویژه است. هیچ کشوری بجز آمریکا نباید به تمام این موارد در کشور خود دسترسی داشته باشد. یعنی حتما باید بخشی از تکنولوژی موردنیاز برای تولید میکروچیپ‌های پیشرفته در کشور دیگری قرار داشته باشد تا امکان کنترل، نظارت و مهار رقبا فراهم باشد.
۳. آمریکا خود را برای تامین امنیت کشورهایی که در عرصه تولید میکروچیپ با شرکتهای آمریکایی همکاری می‌کنند، موظف می‌داند تا مانع دسترسی رقبا به بالاترین سطح از این تکنولوژی گردد.
🔻۲/۴
▪️زنجیره تامین میکروچیپ:
همانند هر محصول دیگری، زنجیره تامین میکروچیپ‌ها نیز از سه بخش ذیل تشکیل یافته است:
1️⃣ طراحی و مهندسی میکروچیپ‌ها (Design)
2️⃣ ساخت و تولید قطعات و وسایل لازم برای میکروچیپ (Manufacturing)
3️⃣ مونتاژ و تولید نهایی میکروچیپ (Assembly)
در ابتدا، تمام زنجیره تامین تولید میکروچیپ در آمریکا مستقر بود اما با ورود کامپیوترهای خانگی و افزایش تصاعدی نیاز به میکروچیپ سبب گردید تا آمریکایی‌ها بخشهایی از زنجیره تامین که عمدتا مربوط به ساخت و تولید (Manufacturing) و مونتاژ (Assembly) بودند را به نقاطی که به مواد اولیه و نیروی کار ارزان دسترسی داشتند، انتقال دهند. این مناطق عمدتا در ژاپن، تایوان، هنگ‌کنگ و کره‌جنوبی قرار داشتند که دسترسی راحت‌تر و سریع‌تری به مواد اولیه موردنیاز که عمدتا در چین استخراج می‌گردیدند، داشتند.
آمریکایی‌ها ملاحظات و فاکتورهای استراتژیک را نیز در این مساله بخوبی درنظر گرفتند، مثلا، تنها تکنولوژی "مونتاژ" میکروچیپ را به هنگ‌کنگ که قرار بود دوباره تحت حاکمیت دولت چین قرار گیرد، انتقال دادند و یا اینکه، با علم به اختلافات گسترده حاکمیتی در خصوص تایوان، تنها تکنولوژی "ساخت و تولید" را در آنجا مستقر نمودند و تاکنون، تکنولوژی "طراحی" میکروچیپ‌های پیشرفته و نرم‌افزارهای خاصی که برای آن بکارگرفته می‌شوند را در اختیار هیچ کشوری قرار نداده‌اند. همچنین این انتقال تکنولوژی با اخذ تعهدات فراوان در خصوص عدم انتقال آنها به کشورهایی نظیر چین و روسیه (شوروی) همراه گردید تا دسترسی کشورهای رقیب در عرصه امنیتی را محدود نمایند. همین مساله سبب گردید تا مساله میکروچیپ‌ها، بیش از پیش، امنیتی و حساس گردد.
▪️ ظهور رقبا و قدرتهای جدید در عرصه تولید میکروچیپ:
به تدریج و با نمایان شدن تاثیرات زیاد میکروچیپ‌ها در عرصه تکنولوژی و نوآوری، بسیاری از کشورها برای تصاحب تکنولوژی در این عرصه وارد عمل شدند. مثلا شرکتهایی نظیر توشیبا، سونی، شارپ و پاناسونیک در ژاپن و شرکتهایی نظیر سامسونگ در کره جنوبی وارد شده و با مهندسی معکوس توانستند وارد عرصه "طراحی" میکروچیپ‌ها گردند. البته رشد و توسعه این کشورها در طراحی میکروچیپ‌ها، چندین مرحله از انواع آمریکایی آنها عقب‌تر هستند. در تایوان نیز شرکت عظیمی بنام TSMC توانست به پیشرفتهای قابل توجهی در ساخت و تولید میکروچیپ نائل آید به گونه‌ای که از شرکتهای آمریکایی پیشی گرفته و تبدیل به یکی از پیشروترین شرکتهای تولیدکننده میکروچیپ‌هایی با تکنولوژی بالا گردیده است و حتی امروز، شرکتها و صنایع آمریکایی برای تولید میکروچیپ‌های جدید و فوق‌پیشرفته‌شان، محتاج این شرکت تایوانی هستند همانطور که چین و سایر رقبای آمریکا نیز بدانها محتاج‌اند.
▪️ استراتژی آمریکا در عرصه میکروچیپ:
استراتژی کلی آمریکا در خصوص میکروچیپ‌ها بر چند مساله استوار است:
۱. کشورهای رقیب نظیر روسیه و چین نباید به تکنولوژی روز و سطح بالا در تولید میکروچیپ دسترسی داشته باشند.
۲. ساخت میکروچیپ نیازمند مواد اولیه کمیاب (فلزات نادر)، نرم‌افزارهای خاص و ماشین‌آلات ویژه است. هیچ کشوری بجز آمریکا نباید به تمام این موارد در کشور خود دسترسی داشته باشد. یعنی حتما باید بخشی از تکنولوژی موردنیاز برای تولید میکروچیپ‌های پیشرفته در کشور دیگری قرار داشته باشد تا امکان کنترل، نظارت و مهار رقبا فراهم باشد.
۳. آمریکا خود را برای تامین امنیت کشورهایی که در عرصه تولید میکروچیپ با شرکتهای آمریکایی همکاری می‌کنند، موظف می‌داند تا مانع دسترسی رقبا به بالاترین سطح از این تکنولوژی گردد.
🔻۲/۴
FM Magazine
Microchips and the global supply chain
Take a look at the microchip shortage and the disruption it is causing in manufacturing.
🔺
▪️ فروپاشی شوروی و زنجیره تامین میکروچیپ‌ها:
فروپاشی شوروی سبب گردید تا استراتژی آمریکا در خصوص دسترسی به تکنولوژی تولید میکروچیپ مقداری متساهلانه گردد و در نتیجه اجازه "مونتاژ" میکروچیپ‌های پیشرفته و پیچیده در چین داده شد. همین مساله سبب گردید تا فاصله تکنولوژیکی چین با رقبای آمریکایی، ژاپنی و کره‌ای کمتر گردیده و شاهد ظهور غولها و شرکتهای جدید چینی در عرصه محصولات الکترونیکی باشیم.
ورود چینی‌ها به عرصه تکنولوژی میکروچیپ‌ها سبب گردید تا بازار میکروچیپ در چین به سرعت گسترش یافته و تبدیل به یکی از حساس‌ترین و کلیدی‌ترین آیتمهای موردنیاز برای شرکتها و اقتصاد چین گردد. از طرف دیگر، چینی‌ها بخوبی می‌دانستند که نیاز آنها به میکروچیپ، به شدت به سایر کشورها و خصوصا آمریکا وابسته است. بنابراین، چینی‌ها تلاش نمودند تا زنجیره تامین میکروچیپ‌های پیشرفته را در داخل چین تکمیل نمایند و شرکتهای خود در عرصه طراحی و ساخت میکروچیپ را پایه‌گذاری نمودند (YMTC، CXMT، SMIC و ...) تا وابستگی خود به کشورهای دیگر که نقطه ضعف بزرگ آنها در توسعه اقتصادی‌شان بود را مرتفع کنند.
▪️نقاط گلوگاهی در تولید میکروچیپ‌های پیشرفته (Choke Points)
1️⃣ طراحی میکروچیپ‌ها (Design):
تنها سه شرکت آمریکایی در دنیا هستند که نرم‌افزارها و امکانات لازم برای طراحی نسلهای جدید میکروچیپ‌ها را دارند. شرکتهایی نظیر Intel و Nvidia و AMD.
2️⃣ ماشین‌آلات لازم برای ساخت و تولید میکروچیپ:
تنها یک شرکت هلندی بنام ASML در دنیا وجود دارد که قادر است ماشین‌آلاتی که می‌توانند میکروچیپ‌های پیشرفته و نسل‌بعدی را تولید نمایند، بسازد.
3️⃣ تجهیزات و ادوات لازم برای تولید ماشین‌آلاتی که برای ساخت میکروچیپ استفاده می‌شوند تنها در کشور آمریکا تولید و ساخته می‌شوند و شرکت ASML نیز بدون همکاری با شرکتهای آمریکایی قادر به ساخت این ماشین‌آلات نیست.
4️⃣ ساخت و تولید (Manufacturing):
تنها شرکتهای حاضر در تایوان و کره‌جنوبی قادر به ساخت و تولید میکروچیپ‌های پیشرفته و نسل جدید و قطعات آنها هستند.
در حال حاضر، تمام دنیا به این چهار نقطه گلوگاهی در تولید میکروچیپ وابسته هستند و می‌توان ادعا نمود که رشد تکنولوژیکی تمام دنیا توسط این چهار نقطه کنترل، نظارت و مهار می‌گردد!
▪️ جنگ سرد تراشه‌ای بین چین و آمریکا:
در این بین، چین یکی از معدود کشورهایی است که دائما برای شکستن این انحصار و در دست گرفتن زنجیره کامل تولید میکروچیپ‌های نسل جدید در حال تلاش است و حاضر است به هر اقدامی از جمله جاسوسی از شرکتهای صاحب نقاط گلوگاهی و یا تجاوز به تایوان دست بزند. بعنوان مثال آمریکایی‌ها متوجه شدند که چندین نفر از متخصصان چینی شرکت هلندی ASML یک شرکت تولید میکروچیپ را در چین و آمریکا تاسیس نموده و در حال جذب نفرات متخصص در شرکتهای هلندی و آمریکایی هستند. یعنی این شرکت چینی، نفرات موردنظر خود را وارد شرکتهای آمریکایی و هلندی نموده و در حال دزدی اطلاعات و تکنولوژی در آنجاست. تلاش برای یافتن این نفرات که در ظاهر در آمریکا ساکن بودند، به جایی نرسیده و مشخص گردید که این نفرات از همان اول در چین مستقر بوده و تحت حمایت دولت چین می‌باشند.
در ادامه مشخص گردید که چینی‌ها در حال کپی‌برداری از تکنولوژی‌ها، اطلاعات حساس و اختراعات محرمانه سایر کشورها در تولید میکروچیپ هستند که این مساله سبب واکنش شدید آمریکا و سایر کشورها گردید. تحریم شرکتهایی نظیر هوواوی و ZTE و برخی شرکتهای دیگر چینی که بازوی جاسوسی چین در مساله میکروچیپ‌ها بودند از مثالهای بارز این مساله هستند.
این مساله با ریاست جمهوری دونالد ترامپ همزمان گردیده و سبب شد تا اقدامات واکنشی شدیدی در صادرات میکروچیپ‌های پیشرفته به چین و محدود کردن دسترسی چین به تکنولوژی تولید میکروچیپ به اجرا گذاشته شود که با بر سرکارآمدن دولت جوبایدن تشدید گردید. دولت جوبایدن صادرات هرگونه میکروچیپ پیشرفته به چین را ممنوع نموده و دسترسی چین و شرکتهای چینی به چهار نقطه گلوگاهی تولید میکروچیپ‌های نسل جدید را قطع نموده است که در همین مدت کوتاه، در حال نمایان نمودن آثار خود است. بعنوان مثال، تهدیدهای دولت چین برای تجاوز به تایوان، بخشی از تلاش این کشور برای رسیدن به تکنولوژی تولید میکروچیپ نیز می‌باشد! یعنی اینکه دولت چین در تلاش است تا یکی از نقاط گلوگاهی در تولید میکروچیپ را دست بگیرد که تاکنون، چنین اجازه‌ای به چینی‌ها داده نشده است.
🔻۳/۴
▪️ فروپاشی شوروی و زنجیره تامین میکروچیپ‌ها:
فروپاشی شوروی سبب گردید تا استراتژی آمریکا در خصوص دسترسی به تکنولوژی تولید میکروچیپ مقداری متساهلانه گردد و در نتیجه اجازه "مونتاژ" میکروچیپ‌های پیشرفته و پیچیده در چین داده شد. همین مساله سبب گردید تا فاصله تکنولوژیکی چین با رقبای آمریکایی، ژاپنی و کره‌ای کمتر گردیده و شاهد ظهور غولها و شرکتهای جدید چینی در عرصه محصولات الکترونیکی باشیم.
ورود چینی‌ها به عرصه تکنولوژی میکروچیپ‌ها سبب گردید تا بازار میکروچیپ در چین به سرعت گسترش یافته و تبدیل به یکی از حساس‌ترین و کلیدی‌ترین آیتمهای موردنیاز برای شرکتها و اقتصاد چین گردد. از طرف دیگر، چینی‌ها بخوبی می‌دانستند که نیاز آنها به میکروچیپ، به شدت به سایر کشورها و خصوصا آمریکا وابسته است. بنابراین، چینی‌ها تلاش نمودند تا زنجیره تامین میکروچیپ‌های پیشرفته را در داخل چین تکمیل نمایند و شرکتهای خود در عرصه طراحی و ساخت میکروچیپ را پایه‌گذاری نمودند (YMTC، CXMT، SMIC و ...) تا وابستگی خود به کشورهای دیگر که نقطه ضعف بزرگ آنها در توسعه اقتصادی‌شان بود را مرتفع کنند.
▪️نقاط گلوگاهی در تولید میکروچیپ‌های پیشرفته (Choke Points)
1️⃣ طراحی میکروچیپ‌ها (Design):
تنها سه شرکت آمریکایی در دنیا هستند که نرم‌افزارها و امکانات لازم برای طراحی نسلهای جدید میکروچیپ‌ها را دارند. شرکتهایی نظیر Intel و Nvidia و AMD.
2️⃣ ماشین‌آلات لازم برای ساخت و تولید میکروچیپ:
تنها یک شرکت هلندی بنام ASML در دنیا وجود دارد که قادر است ماشین‌آلاتی که می‌توانند میکروچیپ‌های پیشرفته و نسل‌بعدی را تولید نمایند، بسازد.
3️⃣ تجهیزات و ادوات لازم برای تولید ماشین‌آلاتی که برای ساخت میکروچیپ استفاده می‌شوند تنها در کشور آمریکا تولید و ساخته می‌شوند و شرکت ASML نیز بدون همکاری با شرکتهای آمریکایی قادر به ساخت این ماشین‌آلات نیست.
4️⃣ ساخت و تولید (Manufacturing):
تنها شرکتهای حاضر در تایوان و کره‌جنوبی قادر به ساخت و تولید میکروچیپ‌های پیشرفته و نسل جدید و قطعات آنها هستند.
در حال حاضر، تمام دنیا به این چهار نقطه گلوگاهی در تولید میکروچیپ وابسته هستند و می‌توان ادعا نمود که رشد تکنولوژیکی تمام دنیا توسط این چهار نقطه کنترل، نظارت و مهار می‌گردد!
▪️ جنگ سرد تراشه‌ای بین چین و آمریکا:
در این بین، چین یکی از معدود کشورهایی است که دائما برای شکستن این انحصار و در دست گرفتن زنجیره کامل تولید میکروچیپ‌های نسل جدید در حال تلاش است و حاضر است به هر اقدامی از جمله جاسوسی از شرکتهای صاحب نقاط گلوگاهی و یا تجاوز به تایوان دست بزند. بعنوان مثال آمریکایی‌ها متوجه شدند که چندین نفر از متخصصان چینی شرکت هلندی ASML یک شرکت تولید میکروچیپ را در چین و آمریکا تاسیس نموده و در حال جذب نفرات متخصص در شرکتهای هلندی و آمریکایی هستند. یعنی این شرکت چینی، نفرات موردنظر خود را وارد شرکتهای آمریکایی و هلندی نموده و در حال دزدی اطلاعات و تکنولوژی در آنجاست. تلاش برای یافتن این نفرات که در ظاهر در آمریکا ساکن بودند، به جایی نرسیده و مشخص گردید که این نفرات از همان اول در چین مستقر بوده و تحت حمایت دولت چین می‌باشند.
در ادامه مشخص گردید که چینی‌ها در حال کپی‌برداری از تکنولوژی‌ها، اطلاعات حساس و اختراعات محرمانه سایر کشورها در تولید میکروچیپ هستند که این مساله سبب واکنش شدید آمریکا و سایر کشورها گردید. تحریم شرکتهایی نظیر هوواوی و ZTE و برخی شرکتهای دیگر چینی که بازوی جاسوسی چین در مساله میکروچیپ‌ها بودند از مثالهای بارز این مساله هستند.
این مساله با ریاست جمهوری دونالد ترامپ همزمان گردیده و سبب شد تا اقدامات واکنشی شدیدی در صادرات میکروچیپ‌های پیشرفته به چین و محدود کردن دسترسی چین به تکنولوژی تولید میکروچیپ به اجرا گذاشته شود که با بر سرکارآمدن دولت جوبایدن تشدید گردید. دولت جوبایدن صادرات هرگونه میکروچیپ پیشرفته به چین را ممنوع نموده و دسترسی چین و شرکتهای چینی به چهار نقطه گلوگاهی تولید میکروچیپ‌های نسل جدید را قطع نموده است که در همین مدت کوتاه، در حال نمایان نمودن آثار خود است. بعنوان مثال، تهدیدهای دولت چین برای تجاوز به تایوان، بخشی از تلاش این کشور برای رسیدن به تکنولوژی تولید میکروچیپ نیز می‌باشد! یعنی اینکه دولت چین در تلاش است تا یکی از نقاط گلوگاهی در تولید میکروچیپ را دست بگیرد که تاکنون، چنین اجازه‌ای به چینی‌ها داده نشده است.
🔻۳/۴
SpringerLink
While transistors slim down, microchip manufacturing challenges expand
MRS Bulletin -
🔺
▪️مقابله با تهدید تجاوز به تایوان:
آمریکایی‌ها بخوبی می‌دانند که تجاوز نظامی چین به تایوان، در کنار تبعات و خسارات نظامی، زنجیره تامین میکروچیپ در دنیا را مختل خواهد نمود. از همین رو، شرکتهای آمریکایی پیشرو در این زمینه در حال احداث کارخانجات "ساخت و تولید" (Manufacturing) میکروچیپ‌های پیشرفته در خاک آمریکا هستند برای این منظور با شرکت TSMC به توافق رسیده‌اند تا تکنولوژی و خطوط تولید اصلی را از تایوان به آمریکا انتقال دهند تا از یک طرف در صورت وقوع هرگونه حمله نظامی، چرخه تولید و زنجیره تامین میکروچیپ‌ها به کار خود ادامه دهد و از طرف دیگر، انتقال خطوط تولیدی که قادر به تولید میکروچیپ‌های نسل جدید هستند سبب خواهد گردید تا عطش چینی‌ها برای تجاوز به تایوان نیز فروکش نماید چرا که گزینه نظامی نیز در دسترسی آنها به نقاط گلوگاهی تولید میکروچیپ، برای آنها فایده چندانی نداشته و تنها هزینه هنگفتی را تحمیل خواهد کرد.
در حال حاضر، شرکت TSMC تایوان حدود ۶۳٪ کل میکروچیپ‌ها در دنیا و ۹۲٪ از میکروچیپ‌های پیشرفته و نسل جدید را تولید می‌کند و تسلط بر این شرکت و محصولات آن برای کشوری نظیر چین، به معنای رسیدن به لبه دانش، علم و تکنولوژی (Knowledge Edge) در دنیا و توان کنترل و مهار سایر کشورها از نظر تکنولوژیکی است. در جنگ سرد تراشه‌ای بین چین و آمریکا، تایوان در طرف آمریکا قرار گرفته و از صادرات میکروچیپ‌های پیشرفته و نسل جدید به چین منع گردیده که این مساله نیز خشم و عطش چینی‌ها برای تجاوز به تایوان را مضاعف نموده است.
در شرایط کنونی، دنیا در مساله دسترسی به میکروچیپ‌های پیشرفته به دو گروه تقسیم گردیده، گروه اول، گروهی هستند که در جبهه آمریکا قرار دارند و دسترسی آنها به میکروچیپ‌ها از طریق آمریکا میسر گردیده و گروه دوم، کشورهایی نظیر چین، روسیه، ایران و ... هستند که هرگونه امکان دسترسی آنها به تکنولوژی روز در زمینه میکروچیپ محدود گردیده و جنگ سردی بین آنها برای تصاحب تکنولوژی در این خصوص به راه افتاده است که ممکن است زمینه وقوع جنگ تمام‌عیار را فراهم کند! ادامه شرایط کنونی به نفع چین نیست و حتی حمله نظامی و اشغال تایوان نیز فایده چندانی برای چینی‌ها نخواهد داشت. چرا که از یک طرف، بخش عمده خطوط ساخت و تولید میکروچیپ‌های پیشرفته در حال انتقال به آمریکاست و از طرف دیگر، چین دانش و تکنولوژی لازم برای بکارگیری خطوط تولید باقیمانده را ندارد. القصه، به نظر می‌رسد که چین در حال باختن جنگ سرد تراشه‌ای است و هرگونه اقدام نظامی علیه تایوان نیز شرایط را بدتر و بغرنج‌تر خواهد نمود!
▪️۴/۴
▪️مقابله با تهدید تجاوز به تایوان:
آمریکایی‌ها بخوبی می‌دانند که تجاوز نظامی چین به تایوان، در کنار تبعات و خسارات نظامی، زنجیره تامین میکروچیپ در دنیا را مختل خواهد نمود. از همین رو، شرکتهای آمریکایی پیشرو در این زمینه در حال احداث کارخانجات "ساخت و تولید" (Manufacturing) میکروچیپ‌های پیشرفته در خاک آمریکا هستند برای این منظور با شرکت TSMC به توافق رسیده‌اند تا تکنولوژی و خطوط تولید اصلی را از تایوان به آمریکا انتقال دهند تا از یک طرف در صورت وقوع هرگونه حمله نظامی، چرخه تولید و زنجیره تامین میکروچیپ‌ها به کار خود ادامه دهد و از طرف دیگر، انتقال خطوط تولیدی که قادر به تولید میکروچیپ‌های نسل جدید هستند سبب خواهد گردید تا عطش چینی‌ها برای تجاوز به تایوان نیز فروکش نماید چرا که گزینه نظامی نیز در دسترسی آنها به نقاط گلوگاهی تولید میکروچیپ، برای آنها فایده چندانی نداشته و تنها هزینه هنگفتی را تحمیل خواهد کرد.
در حال حاضر، شرکت TSMC تایوان حدود ۶۳٪ کل میکروچیپ‌ها در دنیا و ۹۲٪ از میکروچیپ‌های پیشرفته و نسل جدید را تولید می‌کند و تسلط بر این شرکت و محصولات آن برای کشوری نظیر چین، به معنای رسیدن به لبه دانش، علم و تکنولوژی (Knowledge Edge) در دنیا و توان کنترل و مهار سایر کشورها از نظر تکنولوژیکی است. در جنگ سرد تراشه‌ای بین چین و آمریکا، تایوان در طرف آمریکا قرار گرفته و از صادرات میکروچیپ‌های پیشرفته و نسل جدید به چین منع گردیده که این مساله نیز خشم و عطش چینی‌ها برای تجاوز به تایوان را مضاعف نموده است.
در شرایط کنونی، دنیا در مساله دسترسی به میکروچیپ‌های پیشرفته به دو گروه تقسیم گردیده، گروه اول، گروهی هستند که در جبهه آمریکا قرار دارند و دسترسی آنها به میکروچیپ‌ها از طریق آمریکا میسر گردیده و گروه دوم، کشورهایی نظیر چین، روسیه، ایران و ... هستند که هرگونه امکان دسترسی آنها به تکنولوژی روز در زمینه میکروچیپ محدود گردیده و جنگ سردی بین آنها برای تصاحب تکنولوژی در این خصوص به راه افتاده است که ممکن است زمینه وقوع جنگ تمام‌عیار را فراهم کند! ادامه شرایط کنونی به نفع چین نیست و حتی حمله نظامی و اشغال تایوان نیز فایده چندانی برای چینی‌ها نخواهد داشت. چرا که از یک طرف، بخش عمده خطوط ساخت و تولید میکروچیپ‌های پیشرفته در حال انتقال به آمریکاست و از طرف دیگر، چین دانش و تکنولوژی لازم برای بکارگیری خطوط تولید باقیمانده را ندارد. القصه، به نظر می‌رسد که چین در حال باختن جنگ سرد تراشه‌ای است و هرگونه اقدام نظامی علیه تایوان نیز شرایط را بدتر و بغرنج‌تر خواهد نمود!
▪️۴/۴
BBC News
US-China chip war: America is winning
The rivalry is entering a new phase, with global players increasingly caught in the crossfire.
🔺
▪️آیا هوش مصنوعی می‌تواند جای انسان را بگیرد؟
ظهور ChatGPT و نمونه‌های مشابه دیگر و اخبار متعدد در خصوص امکان جایگزینی بسیار از افراد شاغل با هوش مصنوعی، این سوال را مطرح نموده که آیا هوش مصنوعی می‌تواند جای انسان را بگیرد و اگر جواب مثبت است، به واقعیت پیوستن این مساله چقدر طول خواهد کشید!
در دهه ۱۹۴۰ میلادی، اولین محاسبه‌گرهای دیجیتال تولید و مورد استفاده قرار گرفتند و در سال ۱۹۷۰ اولین ریزپردازنده معرفی و در دستگاهی بنام Computer مورد استفاده قرار گرفت. اما واژه هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) برای بار اول توسط جان مک‌کارتی (John McCarthy) در دانشگاه استنفورد و در سال ۱۹۵۶ مورد استفاده قرار گرفت. وی معتقد بود که روزی، هوش مصنوعی قادر خواهد بود تا توانایی‌های در حد ذهن بشری و حتی بهتر از آن را ارائه نماید. همین مساله، توسط بسیاری از افراد و خصوصا سازندگان فیلمهای علمی-تخیلی مورد الهام و استفاده قرار گرفت.
تا سال ۱۹۹۰، امید دستیابی به هوش مصنوعی که نوید آن داده شده بود، تقریبا به نامیدی بدل گشت اما آغاز قرن جدید، با تغییرات و دستاوردهای بزرگی همراه گردید که تداوم آنها، کار را به شرایط کنونی رسانده و دوباره رویای تحقق دستیابی به هوش مصنوعی، قابل دستیابی به نظر می‌رسد.
در طی این راه ۷۰ ساله، دستاوردهای فراوانی در زمینه هوش مصنوعی حاصل گردیده است اما قابلیت‌ها و کاربردهای ذیل توانسته‌اند در طی این مدت، کارکردهایی در حد هوش بشری وحتی بهتر از آن را ارايه نمایند که ChatGPT یکی از بهترین نمونه‌های آن و سخت‌ترین آنهاست!
▪️تشخیص دستخط افراد (Handwriting Recognition)
▪️تشخیص نطق و گفتگو (Speech Recognition)
▪️تشخیص تصویر (Image Recognition)
▪️مطالعه و فهم متون (Reading Comprehension)
▪️فهم زبان انسانی (Language Understanding)
▪️و ...
در تصویر فوق، سیر تکاملی طی شده برای تکمیل و بهبود این قابلیت‌ها از اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی تا کنون نشان داده شده است.
▪️
▪️آیا هوش مصنوعی می‌تواند جای انسان را بگیرد؟
ظهور ChatGPT و نمونه‌های مشابه دیگر و اخبار متعدد در خصوص امکان جایگزینی بسیار از افراد شاغل با هوش مصنوعی، این سوال را مطرح نموده که آیا هوش مصنوعی می‌تواند جای انسان را بگیرد و اگر جواب مثبت است، به واقعیت پیوستن این مساله چقدر طول خواهد کشید!
در دهه ۱۹۴۰ میلادی، اولین محاسبه‌گرهای دیجیتال تولید و مورد استفاده قرار گرفتند و در سال ۱۹۷۰ اولین ریزپردازنده معرفی و در دستگاهی بنام Computer مورد استفاده قرار گرفت. اما واژه هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) برای بار اول توسط جان مک‌کارتی (John McCarthy) در دانشگاه استنفورد و در سال ۱۹۵۶ مورد استفاده قرار گرفت. وی معتقد بود که روزی، هوش مصنوعی قادر خواهد بود تا توانایی‌های در حد ذهن بشری و حتی بهتر از آن را ارائه نماید. همین مساله، توسط بسیاری از افراد و خصوصا سازندگان فیلمهای علمی-تخیلی مورد الهام و استفاده قرار گرفت.
تا سال ۱۹۹۰، امید دستیابی به هوش مصنوعی که نوید آن داده شده بود، تقریبا به نامیدی بدل گشت اما آغاز قرن جدید، با تغییرات و دستاوردهای بزرگی همراه گردید که تداوم آنها، کار را به شرایط کنونی رسانده و دوباره رویای تحقق دستیابی به هوش مصنوعی، قابل دستیابی به نظر می‌رسد.
در طی این راه ۷۰ ساله، دستاوردهای فراوانی در زمینه هوش مصنوعی حاصل گردیده است اما قابلیت‌ها و کاربردهای ذیل توانسته‌اند در طی این مدت، کارکردهایی در حد هوش بشری وحتی بهتر از آن را ارايه نمایند که ChatGPT یکی از بهترین نمونه‌های آن و سخت‌ترین آنهاست!
▪️تشخیص دستخط افراد (Handwriting Recognition)
▪️تشخیص نطق و گفتگو (Speech Recognition)
▪️تشخیص تصویر (Image Recognition)
▪️مطالعه و فهم متون (Reading Comprehension)
▪️فهم زبان انسانی (Language Understanding)
▪️و ...
در تصویر فوق، سیر تکاملی طی شده برای تکمیل و بهبود این قابلیت‌ها از اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی تا کنون نشان داده شده است.
▪️