# Фарзанд тарбияси

Алишернинг онаси

Бутун маданият ва маърифат оламида ҳанузгача Абу Саид Чангнинг қизи, Ғиёсиддин Баҳодирнинг севимли рафиқаси, ўз даврида танилиб улгурган шоирлар Мирсаид Кобулий, Муҳаммадали Ғарибийнинг фидойи опаси, улуғ мутафаккир Алишер Навоийнинг азиз оналари исмига қизиқиш йўқолгани йўқ.

Масалан, ёзувчи Миркарим Осим “Зулмат ичра нур” қиссасида берилган тарихий асосга йўғрилган бадиий чизгини келтирсак:  “Бир куни ўиёсиддин бешик қучоқлаб ўтирган хотинига:
— Алишер тўрт ёшга тўлиб, бешга қадам қўйди, ани мактабга берайлик, — деб қолди.
— Ҳали ёшлик қилмасмикин? — деди Алишернинг онаси киртайган, ҳорғин кўзларини кўтариб. Унинг эмизакли боласи Дарвешали жуда йиғлоқи бўлиб, тинка-мадорини қуритар эди.
— Бола ўткир зеҳнли, тез идрокли. Бекор юргандан кўра ҳарф ўргансин. Эрта шанбадан бошлаб Ҳусайн билан бирга мактаб борсин.
— Ихтиёр сизда...” 
Демак, “Ихтиёр сизда...”, дея меҳрибон она ҳадик билан рози бўлди ва кўнглида ўғли Алишернинг устозларидан олган сабоқларини вақтида назорат қилиб боришни, уй вазифаларини бажаришда диққатли бўлишни ният қилди. 
Манбаларнинг гувоҳлик беришича, Алишер Навоийнинг онаси “осмонни ерга туширган” деб эътироф этилган Улуғбек Мирзонинг онаси, малика Гавҳаршодбегимнинг маърифий йиғинларида иштирок этган, болалигида бу маънавий риштага кўп бора гувоҳ бўлган бола Алишернинг кейинчалик машҳур маликага “Вақфия” асарида “Маҳди улъё ва Билқиси узмо” деб юксак баҳо беришига, “Мажолис ун-нафоис” тазкирасида эса Ҳирот маданий, маърифий ҳаётига сезиларли ижобий таъсир кўрсатган “Гавҳаршодбегим” мадрасасини бир неча марта эсга олишига  сабаб бўлган, дейиш мумкин.
Навоий яшаган даврда хотин-қизларнинг бошига ўрайдиган рўмол турларидан бирининг номи “кўк ёғлуқ” бўлган. Алишер Навоий эса айнан ушбу “кўк ёғлуқ” рўмоли билан боғлиқ пейзажни “Ҳайрат ул-аброр”нинг “Аввалғи ҳайрат” бобида ёзган: 
Гул ул ўюнға чу ҳавас кўргузуб,
Жайбидағи хурдаларин ўтқузуб.
Жола бинафшаға уруб тошини
Боғлаб кўк ёғлуқ ила бошини.
Навоий айнан “кўк ёғлуқ” рўмолини гўзал бир чизгиларда тилга олиши бир томондан, ҳасби ҳол характерида бўлса, иккинчи томондан ўқувчи учун ҳам ҳайратли, ҳам қизиқарли тарздаги лирик лавҳадир. Ҳасби ҳол дейишимизга сабаб, балки шоирнинг муҳтарама онаси шу сингари рўмолни ёқтирган ёки шоир қулоқ оғриғида боғлаган “кўк  ёғлуқ”  айнан онасидан  қолган  ёдгорликдир, деган  хулосага  келишимиз ҳам мумкин. Фикримиз исботи сифатида “Бобурнома”да Алишер Навоий ҳақида тарихий маълумотлардан бирида “... Алишербек қулоқ оғриғида ёғлуқ боғлағон учун хотунлар кўк ёғлуқни қийиқ боғлағонни “нози Алишерий” от қўйди”,  деб ёзилганини ўқишимиз мумкин.  
Алишер Навоий ўз асарларида яратган оналар сиймосида, оналар тилидан битилган дуо ва истакларида ўз волидасининг фазилату сифатларини, сўзларини бадиий талқин қилган бўлса, не ажаб! 
Қайд этиш керакки, улуғларимиз қаламидан “Алишернинг онаси” деб талқин қилинган тарихий ҳамда бадиий лавҳаларнинг гувоҳлик беришича, Алишер Навоийнинг онаси  у улуғ зотнинг биринчи маънавий устозлари ҳам бўлган. Биз ва дунё халқлари ўтмишда ҳам, бугун ҳам бу улуғ онага, бу улуғ устозга, бу улуғ кайвони аёлга, бу нурли нуқтага ихлос, ҳавас,  умид билан боқмоқда. Қадимий нақллардан бирида айтилишича, оламга ва олам аҳлига бобо-бувилари, ота-оналари томонидан катта яхшилик ўтган бўлса, Яратганнинг инояти билан шу авлоддан, шу хонадондан шоҳ, машҳур уламо, ижодкорлар етишиб чиқар экан. Қарангки, ушбу қадимий нақлга тушган машҳур ижодкорлар сафида Алишер Навоийнинг ҳам номи бор. Мазкур шону шарафда оналарининг дуоси, хизмати, яхшилиги туфайли абадиятга дахлдор зот бўлиб етишган Алишер Навоий ҳар биримизда ифтихор туйғусини уйғотади.

Яқинларингизга ҳам улашинг

🌐 t.iss.one/subh_uz

#шайтон ҳақида

Ҳотамул Асом айтди: «Ҳар куни эрталаб мендан шайтон бун­дай деб сўрайди: “Нима киясан? Нима ейсан? Қаерда турасан?” Мен унга бундай жавоб бераман: “Ўлимни ейман. Кафанни кияман. Қабр­да тураман”».

Али (каррамаллоҳу важҳаҳу) айтди: “Олти хислатга эга ки­ши­да жаннатдан маҳрум бўлиш ва дўзахга кириб қолиш хавфи бўл­майди:

Аллоҳни таниб, унга итоат қилса.
Шайтонни таниб, унга осий бўлса.
Охиратни таниб, уни изласа.
Дунёни таниб, уни тарк этса.
Ҳақни таниб, унга эргашса.
Ноҳақни таниб, ундан четлашса”.
Ваҳб ибн Мунаббиҳ айтади: “Аллоҳ таоло шайтонга Расулул­лоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) олдиларига бориб, у кишининг саволларига жавоб беришни буюрди. Шайтон ҳассали чол кўри­нишида Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳузурларига келди. Шунда у зот (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Сен кимсан?” деб сўрадилар. “Шайтонман”, деди у. Пайғамбар (соллаллоҳу алай­ҳи ва саллам): “Нима учун келдинг?” деб сўрадилар. “Аллоҳ мени са­волларингизга жавоб бериш учун юборди”, деб жавоб қилди. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Эй иблис, умматимдан сенинг нечта душманинг бор?” деб сўрадилар. Шайтон қуйидагича жавоб берди: “Ўн бешта. Сиз уларнинг энг биринчисисиз. Сўнг одил бошлиқ, камтар бой, ростгўй савдогар, намозларини хушу би­лан ўқийдиган олим, насиҳат қилувчи мўмин, раҳмдил мўмин, тавбасида собит турувчи, ҳаромдан тақво қилувчи, доимий таҳо­ратда бўлувчи мўмин, кўп садақа қилувчи, хулқи чиройли мўмин, одамларга фойдаси тегувчи, Қуръонни ёдлаб, уни қироат қилувчи киши ва одамлар ухлаётганида кечалари туриб, намоз ўқувчи”.

Яқинларингизга ҳам улашинг

🌐 t.iss.one/subh_uz

МАВЛИДИ ШАРИФ 2020
Андижон шаҳар "Имоми Аъзам" жоме масжиди

ЮҚОРИ СИФАТДА КӮРИШ УЧУН БУ ЕРНИ БОСИНГ👇

https://youtu.be/kpSAYaQYQpg

🌐 t.iss.one/subh_uz

Ассалому алайкум ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳ


Расулуллоҳ солаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтишнинг фойдаси ва самаралари:

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шафоатларига мушарраф бўлиш.

Гуноҳларнинг мағфират қилишиниши.

Ғам-ғуссадан фориғ бўлиш.

Қиёмат куни Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга яқин бўлиш.


Кунни саловот айтиш билан ӯтказайлик

Яқинларингизга ҳам улашинг

🌐 t.iss.one/subh_uz

#Фарзанд тарбияси

Имом Бухорийнинг онаси

Фарзандларини еру кўкка ишонмай юрган Фотимани Аллоҳнинг яна бир имтиҳони кутиб турар эди. Бир куни янги йўлга кирган дилбанди Муҳаммад атак-чечак қилаётиб, йиқилди. Шунда ерда ётган бир шохча унинг икки кўзига заха етказди.   Орадан уч-тўрт кун ўтгач она фарзандининг кўрмаётганини сезиб қолди. Фотима дунёсини унутди, тилидан Аллоҳ зикри тушмай қолди. У шу топда ўғлининг кўра олиши эвазига иймонидан бошқа ҳамма нарсасини беришга тайёр эди. Катта ўғли ҳамроҳлигида Бухоронинг машҳур ҳозиқ табибиникига жўнашди.
Фотима табиб ҳузуридан бўшашиб, оёқ-қўли жонсиз ҳолатда қайтди. Қартайган, кўзлари қисиқ, титроқ қўлли табиб ўғлини обдон синчилаб кўриб, даволашга ожиз эканини айтди. Ортидан "Умид ёлғиз Аллоҳдан!" деб таскин ҳам берди.
Шу соатдан бошлаб Фотимага ҳаётнинг қизиғи қолмади. Неча кунки, тунлари бедор, кундузлари рўзадор. Бетўхтов намоз ўқийди. Жойнамози кўз ёшларидан сиқиб олингудай ҳўлланиб кетади. Аллоҳга илтижо билан ёлборади, дилбандининг касалига шифо сўрайди.
Ана шундай кунларнинг бирида Фотима туш кўрди. Ҳасса тутган барваста, чиройли юз, кўркам соқолли бир шайх тушига кирди. Кейин билса, Иброҳим халилуллоҳ эканлар. У киши Фотима қаршисига келиб, унга хурсанд ҳолда: "Эй аёл, Аллоҳга кўп ёлбориб йиғлаганинг, тинмай дуолар қилганинг бесамар кетмади, меҳрибон Аллоҳ ўғлингнинг кўзларини қайтариб берди!", деди.
Уйқудан юраги ҳаприқиб уйғонди. Шошилинч таҳорат олдию ўғли ётган хонага чопди. Кириб қараса, кўзи яна ҳаммаёқни кўра бошлаган ўғли ўринда жилмайиб ётарди. Аёл тақвоси мукофотига берилган бу яхшиликдан беҳад севинди. Аллоҳга ҳисобсиз шукрлар айтди, мақтовлар йўллади.
Онаси бу қадар суюб-ардоқлаб улғайтирган Муҳаммад кейинчалик ҳадис илмининг султони, улуғ муҳаддис бўлиб етишган Муҳаммад ибн Исмоил Бухорий (Имом Бухорий) эди.

Аҳмад МУҲАММАД тайёрлади

Яқинларингизга ҳам улашинг

🌐 t.iss.one/subh_uz

#шайтон ҳақида

Шайтондан паноҳланиш

Аллоҳ таоло бандаларига шайтондан паноҳланиб юриш учун иккита алоҳида сура нозил қилди. Тафсир китобларида бу иккисига “муъаввизатайн”, яъни, “паноҳ тиланадиган икки сура” номи берилган.

«(Эй Муҳаммад!) Айтинг: “Паноҳ тилаб илтижо қилурман тонг Парвардигорига, яратган нарсалари ёвузлигидан, зул­мат­га чўмган тун ёвузлигидан, тугунчаларга дам солувчи аёл­лар ёвузлигидан ҳамда ҳасадчининг ҳасади ёвузлиги­дан”» (Фалақ, 1–5).

Фалақ сўзи “ёриш, бўлиш ва парчалаш” маъноларини анг­ла­тади. Бу ҳар бир ёриб чиқувчи нарсани: у хоҳ уруғ ёки дон ёки ер­ни ёриб ўсувчи наботот, хоҳ тоғдан отилиб чиқувчи булоқ, хоҳ она қорнини ёриб чиқувчи бола бўлсин – барчасини ўз ичига олади. Бу ерда зулматни ёриб чиқувчи тонг тушунилади.

Бу сура махлуқотларнинг ёмонлигидан, хусусан, кечанинг зулматидан, сеҳргарлардан, чақимчилардан ва ҳасадчилардан па­ноҳ тилашни қамраган. Мана шу нарса инсонларда нафсий ка­сал­ликлар мавжудлиги сабабли баъзилари баъзиларидан ҳи­моя­ланиши йўлидаги улкан фойда ва етук дарсдир. Бундан таш­қари, махлуқотлар ёмонликларидан ва кечаси зулмат бўлган­даги ёмонликлардан, хусусан, ғор ва коваклардаги қўрқинчли махлу­қотлардан ҳимояланишни ўзида мужассам қилган.

«(Эй Муҳаммад!) Айтинг: “Паноҳ тилаб илтижо қилур­ман одамлар Парвардигорига,одамлар Подшоҳига, одамлар Илоҳига (инсон Аллоҳни эслаганда) чекиниб, (эсламаганда) вас­васа қилувчи (шайтон) ёвузлигиданки, (у) одамларнинг дил­ла­рига васваса солур. (Ўзи) жинлар ва одамлар жинси­дандир”»
(Нос сураси 1–6-оятлар).


Яқинларингизга ҳам улашинг

🌐 t.iss.one/subh_uz

Ассалому алайкум ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳ

Абдуллоҳ ибн Абу Вафо розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Жума куни менга саловатни кўпайтиринглар. Албатта, менга етказинглар ва мен эшитурман», дедилар». Шофеъий ва Ибн Можа ривоят қилишган. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Сизларнинг жаннатда менга энг яқин бўладиганларингиз менга саловатни кўпроқ айтадиганларингиздир», дедилар. Шофеъий ва Байҳақий ривоят қилишган. Аллоҳ билувчи.

Кунни саловот айтиш билан ӯтказайлик.

Яқинларингизга ҳам улашинг

🌐 t.iss.one/subh_uz

📜Mavlid Al-Barzanjiy. 2-Atr.

👤Maxmud Xolil Xusoriy


Жума айёми муборак бӯлсин!


Яқинларингизга ҳам улашинг

🌐 t.iss.one/subh_uz

ЖУМА МУБОРАК!

🌐 t.iss.one/subh_uz

🎤 Моҳир Муайқилий

📖 "Каҳф" сураси

Жума айёмингиз муборак бўлсин!

🌐 телеграм каналимиз
https://t.iss.one/subh_uz

🎤°•القارئ ⁖ ⟨ #سـعـود_الشـريـم ⟩
───────────────
🎤 Сауд аш-Шурайм

📖 "Каҳф" сураси

Жума айёмингиз муборак бўлсин!


☝️АЛБАТТА ЎЗ ЯҚИНЛАРИНГИЗГА ҲАМ ТАРҚАТИНГ!!!✔️

🌐 телеграм каналимиз
https://t.iss.one/subh_uz

🎤°•القارئ ⁖ ⟨ #إدريـس_أبـكـر ⟩
───────────────
🎤 Идрис Абкар

📖 "Каҳф" сураси

Жума айёмингиз муборак бўлсин!

☝️АЛБАТТА ЎЗ ЯҚИНЛАРИНГИЗГА ҲАМ ТАРҚАТИНГ!!!✔️

🌐 телеграм каналимиз
https://t.iss.one/subh_uz

#Фарзанд тарбияси

Олимларнинг оналари фарзандига қандай тарбия беришган?


Муҳаммад Ротиб Набулсий айтадилар: Бир куни ёшлик чоғимда онам менга: “Ҳалол сўзини икки лабинг очиқ ҳолда айта оласан-ми?”, деди. Ҳалол калимасини икки лабимни бир-бирига ёпиштирмаган ҳолда айтдим. Онам маъқуллаб, мени ўпиб қўйди. Сўнгра онам: “Ҳаром сўзини ҳам икки лабинг очиқ ҳолда айта оласан-ми?”, деди. Айтишга бир неча маротаба ҳаракат қилдим, лекин айта олмадим. Ҳафа бўлган ҳолда онамга: “Онажон, ҳаром сўзини айтишга кўп ҳаракат қилишимга қарамай, охирида икки лабим бир-бирига тегиб, ёпилиб қоляпти”, дедим. Онам кулиб: “Ўғлим, бу – ҳалол билан ҳаром орасидаги фарқдир. Ҳаром – бахтсизлик, ҳалол – бахт-саодатдир. Унутмагин, жон болам! Агар гуноҳ иш қилсанг, онангни лаблари ёпилиб, юзида маҳзунлик бўлади. Агар яхши амал қилсанг, онангни лаблари табассум ила очилиб, хурсанд бўлади. Онангни доим табассум ҳолида кўришни хоҳласанг, доимо ўзингга ҳалол ва яхши (амалларни) лозим тутгин!”, деди.
Катта бўлдим ва онамнинг “ажойиб табассуми” ни йўқотмасликка ҳаракат қилдим. Онам вафот этган вақтда, видолашиш учун олдига кириб, охирги марта пешонасидан ўпдим, онамни икки лаби очиқ, табассум ҳолида кўриб, ўзимга-ўзим: “Онажон, то сизга йўлиққунимча ҳалолда бўлишга ваъда бераман”, деб айтдим.
Болаларингизга бу “айб”, деб эмас, балки, “бу ҳалол” – Аллоҳ бундан рози бўлади, “бу ҳаром” – Аллоҳ бундан ғазаб қилади, деб таълим беринг! Токи одамлардан қўрқадиган авлод бўлиб эмас, балки Аллоҳ кузатиб туради деб, махфийда ҳам, ошкорада ҳам Аллоҳдан қўркадиган фарзанд бўлиб улғайсин.

Яқинларингизга ҳам улашинг

🌐 t.iss.one/subh_uz

#шайтон ҳақида

Ривоят қилинишича, яҳудийлардан Лабид ибн Аъсом исмли мунофиқ ўзини мусулмон кўрсатиб, Пайғамбар (соллаллоҳу алай­ҳи ва саллам) ҳузурларига келиб-кетиб юрар ва баъзи ҳожатла­ри­ни адо этишда хизмат қилиб турар экан. Бир гуруҳ яҳудийлар уни қўлга олиб, Расулуллоҳ (алайҳиссалом)нинг тўкилган сочлари ва тароғидан синиб тушган тишларини қўлга туширади ва шу нар­саларга сеҳр-жоду қилиб эски бир қудуққа ташлайди. Шундан ке­йин Расулуллоҳ (алайҳиссалом) олти ой касал бўладилар. Бир ку­ни икки фаришта келиб, бири тиззалари рўпарасига, иккинчиси бош томонларига ўтириб бир-бири билан савол-жавоб қилади. Бири:

– Унга нима бўлибди? – деса, иккинчиси:

– Сеҳрланибди, – дер эди.

– Ким сеҳрлабди?

– Лабид ибн Аъсом исмли бир яҳудий.

– Сеҳрни нимага ўқибди?

– Тўкилган сочлари ва тароқ тишларига.

– Сеҳр ўқилган нарсалар қаерда?

– Зарвон номли қудуқда.

Шундан кейин одам юбориб кўрсалар, ҳақиқатан, ўша қудуқда соч толалари, тароқ тишлари ва нина суқилган яна ўн иккита тугун бор экан. Шу пайт Аллоҳ таоло мазкур икки сурани нозил қилди. Жаброил (алайҳиссалом) сураларни ҳар сафар ўқиганида, битта­дан тугун ечилар эди. Шундай қилиб, ўн икки марта ўқиганида, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) дарддан бутунлай тузалиб кетганлар (“Мадорикуттанзил ва ҳақоиқуттаъвил”).
(Давоми бор...)

Яқинларингизга ҳам улашинг

🌐 t.iss.one/subh_uz