Forwarded from شارنامه| صلاح الدین خدیو
🔺افتتاح بیمارستان موقت مهاباد و تلنگری به دانشگاه علوم پزشکی ارومیه!
ساعتی قبل بیمارستان صحرایی 74 تختی مهاباد با حضور استاندار و نماینده و مسئولان شهرستان افتتاح شد. تمام مراحل راه اندازی و تجهیز این بیمارستان موقت که حدود یک میلیارد و دویست میلیون تومان، صرف آن شده، بدست معتمدان، خیرین و فعالان مدنی انجام گرفته است.
با این توضیح که در بیشتر شهرها بیمارستانهای صحرایی توسط نیروهای مسلح راه اندازی شده اند، می توان به سرزندگی و شادابی جامعه مدنی و بالا بودن سرمایه اجتماعی در این شهر آنهم در این تنگنای اقتصادی پی برد.
غیر از این مبلغ صدها میلیون تومان نیز برای خرید وسایل و تجهیزات پزشکی برای پرسنل بیمارستان و کمک به خانواده های نیازمند جمع آوری شده است.
دو واحد تولیدی هم با تغییر خط کاری خود و تولید محلولهای ضد عفونی کننده نیازهای شهر و بعضا شهرهای اطراف را در این زمینه برطرف کردند. هم واحدهای مذکور و هم داروخانه های موزع، با صرف نظر کردن از حاشیه سود خود، باعث شدند که این فراورده ها به بهایی کمتر از نصف بهای واقعی در دسترس مصرف کننده قرار گیرد و عملا امکان دسترسی همگان به ملزومات بهداشتی فراهم شود.
بیشتر موسسات و واحدهای بخش خصوصی که امکان گندزدایی و ضدعفونی کردن معابر شهری و اماکن عمومی را داشتند، داوطلبانه به میدان آماده و به صورت شبانه روزی به انجام وظیفه پرداختند.
در حالیکه اقتصاد خدماتی شهر تا حد زیادی وابسته به فعالیت بازارهای تاناکورا و بازارچه های کالاهای خارجی است، اصناف و بازاریان از سه هفته قبل و در واقع زودتر از بیشتر شهرها، داوطلبانه به تعطیلی واحدهای صنفی خود پرداخته و ضرر و زیانهای هنگفتی را برای قطع زنجیره اتصال ویروس متحمل شده اند.
دکتر صابر موسی زاده فعال مدنی و عضو هیات امنای بیمارستان موقت، امروز هنگامی که به گوشه هایی از این همدلی و جمع سپاریها اشاره می کرد، به نرمی به انتقادی دوستانه از دانشگاه علوم پزشکی ارومیه پرداخت و گفت زیر ساختهای درمانی مهاباد، نسبتی با مرکزیت جغرافیایی و فرهنگی شهر، سابقه شهری دیرینه، فرهنگ بالای اجتماعی و الزامات یک قطب منطقه ای درمان ندارد.
شوربختانه پاسخ رئیس دانشگاه نه تنها همدلانه نبود، بلکه حاکی از آن بود که اصل مساله را قبول ندارد و آماده شنیدن هیچ انتقادی هم نیست.
ناچار شدم این تکمله را اضافه کنم که مقصود دکتر دادن چند قطعه تجهیزات پزشکی از ارومیه به مهاباد نیست، بلکه یادآوری این مهم است که یک بیمارستان مستهلک 50 ساله تناسبی با اهمیت و مرکزیت یک شهر 200 هزار نفری پانصد ساله ندارد! در واقع به زبان ساده سرانه تخت بیمارستانی ما پایین است و در چند دهه گذشته کاری انجام نشده است.
امیدوارم که رئیس محترم دانشگاه در این فضای ایثار و همدلی با گوش جان این واقعیت عریان را دیده و شنیده باشد. ما هم آماده ایم که ببخشیم و اگر هم فراموش نمی کنیم، بخاطر آن است که از اشتباهات گذشته درس بگیریم و متحد و یکدل برای جبران آن تلاش کنیم.
در ضمن از فرصت مذکور استفاده و با یادآوری تلاشهای صورت گرفته برای پیشگیری از کرونا، از استاندار محترم خواستم جهت رفع مشکلات یک واحد تولیدی که قرار بود ماسک مورد نیاز شهرستان را تامین و گویا در راه اندازی دستگاهش به مشکل برخورده، مساعت لازم را انجام دهد.
#صلاح_الدین_خدیو
#فاجعه_کرونا
#درخانه_بمانيم
@sharname1
ساعتی قبل بیمارستان صحرایی 74 تختی مهاباد با حضور استاندار و نماینده و مسئولان شهرستان افتتاح شد. تمام مراحل راه اندازی و تجهیز این بیمارستان موقت که حدود یک میلیارد و دویست میلیون تومان، صرف آن شده، بدست معتمدان، خیرین و فعالان مدنی انجام گرفته است.
با این توضیح که در بیشتر شهرها بیمارستانهای صحرایی توسط نیروهای مسلح راه اندازی شده اند، می توان به سرزندگی و شادابی جامعه مدنی و بالا بودن سرمایه اجتماعی در این شهر آنهم در این تنگنای اقتصادی پی برد.
غیر از این مبلغ صدها میلیون تومان نیز برای خرید وسایل و تجهیزات پزشکی برای پرسنل بیمارستان و کمک به خانواده های نیازمند جمع آوری شده است.
دو واحد تولیدی هم با تغییر خط کاری خود و تولید محلولهای ضد عفونی کننده نیازهای شهر و بعضا شهرهای اطراف را در این زمینه برطرف کردند. هم واحدهای مذکور و هم داروخانه های موزع، با صرف نظر کردن از حاشیه سود خود، باعث شدند که این فراورده ها به بهایی کمتر از نصف بهای واقعی در دسترس مصرف کننده قرار گیرد و عملا امکان دسترسی همگان به ملزومات بهداشتی فراهم شود.
بیشتر موسسات و واحدهای بخش خصوصی که امکان گندزدایی و ضدعفونی کردن معابر شهری و اماکن عمومی را داشتند، داوطلبانه به میدان آماده و به صورت شبانه روزی به انجام وظیفه پرداختند.
در حالیکه اقتصاد خدماتی شهر تا حد زیادی وابسته به فعالیت بازارهای تاناکورا و بازارچه های کالاهای خارجی است، اصناف و بازاریان از سه هفته قبل و در واقع زودتر از بیشتر شهرها، داوطلبانه به تعطیلی واحدهای صنفی خود پرداخته و ضرر و زیانهای هنگفتی را برای قطع زنجیره اتصال ویروس متحمل شده اند.
دکتر صابر موسی زاده فعال مدنی و عضو هیات امنای بیمارستان موقت، امروز هنگامی که به گوشه هایی از این همدلی و جمع سپاریها اشاره می کرد، به نرمی به انتقادی دوستانه از دانشگاه علوم پزشکی ارومیه پرداخت و گفت زیر ساختهای درمانی مهاباد، نسبتی با مرکزیت جغرافیایی و فرهنگی شهر، سابقه شهری دیرینه، فرهنگ بالای اجتماعی و الزامات یک قطب منطقه ای درمان ندارد.
شوربختانه پاسخ رئیس دانشگاه نه تنها همدلانه نبود، بلکه حاکی از آن بود که اصل مساله را قبول ندارد و آماده شنیدن هیچ انتقادی هم نیست.
ناچار شدم این تکمله را اضافه کنم که مقصود دکتر دادن چند قطعه تجهیزات پزشکی از ارومیه به مهاباد نیست، بلکه یادآوری این مهم است که یک بیمارستان مستهلک 50 ساله تناسبی با اهمیت و مرکزیت یک شهر 200 هزار نفری پانصد ساله ندارد! در واقع به زبان ساده سرانه تخت بیمارستانی ما پایین است و در چند دهه گذشته کاری انجام نشده است.
امیدوارم که رئیس محترم دانشگاه در این فضای ایثار و همدلی با گوش جان این واقعیت عریان را دیده و شنیده باشد. ما هم آماده ایم که ببخشیم و اگر هم فراموش نمی کنیم، بخاطر آن است که از اشتباهات گذشته درس بگیریم و متحد و یکدل برای جبران آن تلاش کنیم.
در ضمن از فرصت مذکور استفاده و با یادآوری تلاشهای صورت گرفته برای پیشگیری از کرونا، از استاندار محترم خواستم جهت رفع مشکلات یک واحد تولیدی که قرار بود ماسک مورد نیاز شهرستان را تامین و گویا در راه اندازی دستگاهش به مشکل برخورده، مساعت لازم را انجام دهد.
#صلاح_الدین_خدیو
#فاجعه_کرونا
#درخانه_بمانيم
@sharname1
🔹️هێمن و مێژوو
✍#صلاح_الدین_خدیو
📌هێمن ئەگەر سەر لە بەیانی ۲۹ خاکەلێوەی ۱۳۶۵ سەری نەنابایەوە، ئێستا ڕێک سەد ساڵی تەمەن بوو. شاعیری عیشق و ئازادی لە سەرەتای سەدەی چاردەی کۆچی هەتاوی چاوی بە جیهان هەڵێنا کە ئێستا خەریکی ئەسپەردەکردنی دوایین مانگ و ڕۆژکانی و سەر بە ژوور داکردنی سەدە و چاخێکی تازەین.
📌ساڵی ۱۳۳۰ کە هێمن چاوی بە جیهان هەڵێنا، جیهانی کوردیی تازە شەقی شکا بوو. جەستەی ونجن ونجن کراوی سابڵاغ و دەڤەری موکریان بە شیری ساڵداتی ڕووس، هێشتا خوێنی لێ دەچۆڕاوە: وەک ئەوەی تیری غەزەبی مودیرنیتەی ڕۆژاوایی لە کادڵی نووستوی جیهان کورد ڕۆچوو بێ و بێ بەزییانە هاوار بکا: خەڵکینە نووستن بەسە! ڕاپەڕن لە خەو! جیهان و سەردەم گۆڕاوە! زۆری پێ نەچوو بزوتنەوەی سمکۆی شکاکیش گەیشتێ.
📌ئەوجار کورد بۆ خۆی بوو و بە واتای بڕون سیسینی کوردناس، سروشتی بوو کە سابڵاغ وەک پێتەخت چاوی لێدەکرا، بەڵام گرفت ئەوە بوو کە هاوکێشەی نێوان شار و عەشیرەت، قەڵەم و شیر، وەزیر و ئەمیر، مەدینە و بادیە عەجایب بە قازانجی دووهەمی لاسەنگ ببوو و جڵەوی کار بە دەست شار نەبوو.
لە ۱۸۴۰کە حوکماتی ئەمیرانی موکری کۆتایی پێ هات و شازدە قەجەرێکان بوونە خودانی موکریان، دەنگی خێڵ لە بەرانبەر شار دا دلێرتر بوو و " شێخ " یش کە لە نیوەی دووهەمی سەدەی نۆزدە دا سەری هەڵدا، نەیتوانی تەواو ئەو کەلێنە پڕکاتەوە.
📌بەو پێیە ئیلیتی کوردستانی سەد ساڵ پێش لە چەن توێژی سەرووی کۆمەڵگا پێک هاتبوون کە لە چرکە ساتێکی مێژوویی دا دەبوو پێشەنگی نویخوازی و کوردایەتی بن. دەرەبەگە گەورەکان، شێخ و مەلا دەسرویشتوەکان و هەندێک تاجر و بازرگانی دەوڵەمەند.
خاوەندارێتی زەوی و هاوبەشی و میراتگری ڕەچەڵەک و بنەماڵە و ژن و ژنخوازی، دوو چەمکی گرینگ بوون کە وەک تان و پۆی فەڕشی کوردی لێکی گرێ دەدان.
📌حەوەجێ بە کوتن ناکا لە کۆمەڵگایەکی پێش مودێرن کە ئێستا ئابووری سەرمایەداری نەیتەنیوەتەوە و بە فەرهەنگی کەشت و کاڵ گۆش کراوە، پێکهاتەیەکی کۆنەپارێزی وا کوا
بۆی هەبوو دەوری پێشڕەو بگێڕێ؟ ئەو بە دەگمەن بیرە تیژ و مێشکە تازانەی هەشبوون، لە بەرانبەر قورسایی و بارگرانی محافزەکاری سەردەم دا چیان لە دەست نەدەهات.
📌چارەگە سەدەیەک پێویست بوو تا ڕەوڕەوەی زەمان بئاژوێ و لە سۆنگەی کاردانەوەکانێ مودیرنیزاسیونی پەهلەوی و دواتر هوروژمی لەشکری سووری سۆڤیەت، کۆمەڵگا تۆخێک باوێ و بە حاستەم هاوسەنگییەک لە نێوان شار و عەشیرەت ساز بێتەوە.
📌هیمن هەم شاهیدی ئەم گووران و گۆڕانە بوو و هەم وەک خۆی بە یاغی بوون لە بنەماڵە و پەیوەست بوون بە شار، ڕەوتەکەی خێراتر کرد؛ کەسێک کە بە دابی قەدیم لە مەکتەب خانە و حوجرە و فەقێیتی ڕا دەستی پێکرد، بەڵام بە دەست چەرخی زەمان نە تەنیا تێکەڵ بە ژیانی ڕوناکبیری بوو، بەڵکوو بە کردەوە بوو بە یەکێک لە باوکانی خوڵقێنەری بەها و فەرهەنگ و نەریتی تازە.
📌چرکە ساتی مێژوویی ژیانی هێمن کەنگێ بوو؟ ۱۹۴۶ ، کە نێوی دەرکرد و وەک شاعیری نەتەوەیی ناسرا، یان سەرەتای حەفتاکان کە شاکاری ناڵەی جودایی چڕی؟ یان ۱۹۷۹ کە پاش شۆڕش هاتەوە و شۆڕشێکی ئەدەبی و زمانیی کەم وێنەی بەرپا کرد؟
📌 وه‌ڵام دانەوە بەو پرسیارانە هاسان نیە، نکۆڵی لەوەش ناکرێ، ئەوەندی نێوانی شاعیر لە گەڵ سروشت خۆش بوو، دانی لە گەڵ سیاسەت نەدەکوڵا. هەرچەند سیاسەت و هەوراز و نشێوەکانی بە کردەوە تەواوی ژیانیان داگیر کرد.
📌شاعیری گەل کە لە ساڵی سمایل ئاغا و لە سەردەمانێک لە دایک بوو کە جڵەوی دەسەڵاتی ورمێ بە دەست کوردەوە بوو، لەو شارە و سەردەمی کۆماری ئیسلامی وەفاتی کرد لە کاتێک کە سەرپرشتیاری گۆڤاری سروە بوو.
📌پێشینەی ڕۆژنامەگەری کوردی لە ورمێ پێش هێمنی موکریانی دەگەڕێتەوە سەر موکرێانێکی تر: زانایەکی ئایینی سەر بە ماڵباتی زاناپەروەرەی تورجانی زادە کە وەک سەرنووسەری ڕۆژنامەی ڕۆژی کوردی سمکۆ، هێمایەکی مێژوویی لە یەک گرتنەوەی پیاوانی چەک و قەڵەم لە بڕگەیەکی مێژوویی پێشان دا. هەرچەند تەمەنی ئەم ئەزموونە کورت بوو و دیار نەبوو کە سەرەنجام لە کۆی و چ کات وەک هێمن دەگاتە دووڕێیانی مێژوویی خۆی: چەک یان قەڵەم، شار یان چیا؟
بە قسە نا، بە کردەوە دەستەوملان کردنەوەی ئەو دوو چەمکە و لانیکەم لە دژواز ڕا کردنیان بە جیاواز، قۆناغێکی تەکامولی گرینگی بزاڤی کوردە.
@sharname1
#سیروان_رسانه‌مرجع_مناطق‌کردنشین
@sirwan_weekly
✍#صلاح_الدین_خدیو
📌هێمن ئەگەر سەر لە بەیانی ۲۹ خاکەلێوەی ۱۳۶۵ سەری نەنابایەوە، ئێستا ڕێک سەد ساڵی تەمەن بوو. شاعیری عیشق و ئازادی لە سەرەتای سەدەی چاردەی کۆچی هەتاوی چاوی بە جیهان هەڵێنا کە ئێستا خەریکی ئەسپەردەکردنی دوایین مانگ و ڕۆژکانی و سەر بە ژوور داکردنی سەدە و چاخێکی تازەین.
📌ساڵی ۱۳۳۰ کە هێمن چاوی بە جیهان هەڵێنا، جیهانی کوردیی تازە شەقی شکا بوو. جەستەی ونجن ونجن کراوی سابڵاغ و دەڤەری موکریان بە شیری ساڵداتی ڕووس، هێشتا خوێنی لێ دەچۆڕاوە: وەک ئەوەی تیری غەزەبی مودیرنیتەی ڕۆژاوایی لە کادڵی نووستوی جیهان کورد ڕۆچوو بێ و بێ بەزییانە هاوار بکا: خەڵکینە نووستن بەسە! ڕاپەڕن لە خەو! جیهان و سەردەم گۆڕاوە! زۆری پێ نەچوو بزوتنەوەی سمکۆی شکاکیش گەیشتێ.
📌ئەوجار کورد بۆ خۆی بوو و بە واتای بڕون سیسینی کوردناس، سروشتی بوو کە سابڵاغ وەک پێتەخت چاوی لێدەکرا، بەڵام گرفت ئەوە بوو کە هاوکێشەی نێوان شار و عەشیرەت، قەڵەم و شیر، وەزیر و ئەمیر، مەدینە و بادیە عەجایب بە قازانجی دووهەمی لاسەنگ ببوو و جڵەوی کار بە دەست شار نەبوو.
لە ۱۸۴۰کە حوکماتی ئەمیرانی موکری کۆتایی پێ هات و شازدە قەجەرێکان بوونە خودانی موکریان، دەنگی خێڵ لە بەرانبەر شار دا دلێرتر بوو و " شێخ " یش کە لە نیوەی دووهەمی سەدەی نۆزدە دا سەری هەڵدا، نەیتوانی تەواو ئەو کەلێنە پڕکاتەوە.
📌بەو پێیە ئیلیتی کوردستانی سەد ساڵ پێش لە چەن توێژی سەرووی کۆمەڵگا پێک هاتبوون کە لە چرکە ساتێکی مێژوویی دا دەبوو پێشەنگی نویخوازی و کوردایەتی بن. دەرەبەگە گەورەکان، شێخ و مەلا دەسرویشتوەکان و هەندێک تاجر و بازرگانی دەوڵەمەند.
خاوەندارێتی زەوی و هاوبەشی و میراتگری ڕەچەڵەک و بنەماڵە و ژن و ژنخوازی، دوو چەمکی گرینگ بوون کە وەک تان و پۆی فەڕشی کوردی لێکی گرێ دەدان.
📌حەوەجێ بە کوتن ناکا لە کۆمەڵگایەکی پێش مودێرن کە ئێستا ئابووری سەرمایەداری نەیتەنیوەتەوە و بە فەرهەنگی کەشت و کاڵ گۆش کراوە، پێکهاتەیەکی کۆنەپارێزی وا کوا
بۆی هەبوو دەوری پێشڕەو بگێڕێ؟ ئەو بە دەگمەن بیرە تیژ و مێشکە تازانەی هەشبوون، لە بەرانبەر قورسایی و بارگرانی محافزەکاری سەردەم دا چیان لە دەست نەدەهات.
📌چارەگە سەدەیەک پێویست بوو تا ڕەوڕەوەی زەمان بئاژوێ و لە سۆنگەی کاردانەوەکانێ مودیرنیزاسیونی پەهلەوی و دواتر هوروژمی لەشکری سووری سۆڤیەت، کۆمەڵگا تۆخێک باوێ و بە حاستەم هاوسەنگییەک لە نێوان شار و عەشیرەت ساز بێتەوە.
📌هیمن هەم شاهیدی ئەم گووران و گۆڕانە بوو و هەم وەک خۆی بە یاغی بوون لە بنەماڵە و پەیوەست بوون بە شار، ڕەوتەکەی خێراتر کرد؛ کەسێک کە بە دابی قەدیم لە مەکتەب خانە و حوجرە و فەقێیتی ڕا دەستی پێکرد، بەڵام بە دەست چەرخی زەمان نە تەنیا تێکەڵ بە ژیانی ڕوناکبیری بوو، بەڵکوو بە کردەوە بوو بە یەکێک لە باوکانی خوڵقێنەری بەها و فەرهەنگ و نەریتی تازە.
📌چرکە ساتی مێژوویی ژیانی هێمن کەنگێ بوو؟ ۱۹۴۶ ، کە نێوی دەرکرد و وەک شاعیری نەتەوەیی ناسرا، یان سەرەتای حەفتاکان کە شاکاری ناڵەی جودایی چڕی؟ یان ۱۹۷۹ کە پاش شۆڕش هاتەوە و شۆڕشێکی ئەدەبی و زمانیی کەم وێنەی بەرپا کرد؟
📌 وه‌ڵام دانەوە بەو پرسیارانە هاسان نیە، نکۆڵی لەوەش ناکرێ، ئەوەندی نێوانی شاعیر لە گەڵ سروشت خۆش بوو، دانی لە گەڵ سیاسەت نەدەکوڵا. هەرچەند سیاسەت و هەوراز و نشێوەکانی بە کردەوە تەواوی ژیانیان داگیر کرد.
📌شاعیری گەل کە لە ساڵی سمایل ئاغا و لە سەردەمانێک لە دایک بوو کە جڵەوی دەسەڵاتی ورمێ بە دەست کوردەوە بوو، لەو شارە و سەردەمی کۆماری ئیسلامی وەفاتی کرد لە کاتێک کە سەرپرشتیاری گۆڤاری سروە بوو.
📌پێشینەی ڕۆژنامەگەری کوردی لە ورمێ پێش هێمنی موکریانی دەگەڕێتەوە سەر موکرێانێکی تر: زانایەکی ئایینی سەر بە ماڵباتی زاناپەروەرەی تورجانی زادە کە وەک سەرنووسەری ڕۆژنامەی ڕۆژی کوردی سمکۆ، هێمایەکی مێژوویی لە یەک گرتنەوەی پیاوانی چەک و قەڵەم لە بڕگەیەکی مێژوویی پێشان دا. هەرچەند تەمەنی ئەم ئەزموونە کورت بوو و دیار نەبوو کە سەرەنجام لە کۆی و چ کات وەک هێمن دەگاتە دووڕێیانی مێژوویی خۆی: چەک یان قەڵەم، شار یان چیا؟
بە قسە نا، بە کردەوە دەستەوملان کردنەوەی ئەو دوو چەمکە و لانیکەم لە دژواز ڕا کردنیان بە جیاواز، قۆناغێکی تەکامولی گرینگی بزاڤی کوردە.
@sharname1
#سیروان_رسانه‌مرجع_مناطق‌کردنشین
@sirwan_weekly
Forwarded from شارنامه| صلاح الدین خدیو
🔺نان یا آزادی، کدام مهم تر است؟
در میانه بحران اقتصادی کردستان و خودداری بغداد از پرداخت سهم آن از بودجه سالیانه، سایت شارپرس که از رسانه های پرمخاطب اقلیم است، دست به یک نطرسنجی جالب زده است.
شارپرس پرسیده آیا با پرداخت حقوق کارمندان و مستمری بگیران اقلیم به صورت مستقیم از بغداد موافقید؟
92 درصد پاسخ دهندگان از میان حدود ده هزار نفر به این سوال پاسخ مثبت داده اند.
این ایدە کە به منظور حل و فصل نهایی بحران بودجه اخیرا از زبان برخی مطرح می شود، در صورت اجرا شدن، به معنای از کف رفتن بخش مهمی از اختیارات اقلیم و اهرمهای کنترلی آن روی شهروندان خواهد بود. امری که مطلقا و منطقا خوشایند اربیل نیست.
چه تبعات آن به صورت کاهش وابستگی شهروندان به احزاب و حذف متغیر " نان " از معادله سیاسی موجود، سرچشمه تحولی جامعه شناختی خواهد شد که البتە فعلا دورنمای روشنی برای آن وجود ندارد.
نکته جالبی که در این میان وجود دارد، همسانی درصد موافقان واگذاری حقوق به بغداد و تبدیل شدن شهروندان اقلیم به اتباع و کارمندان دولت عراق با موافقان رفراندوم استقلال کردستان در سه سال قبل است.
در هر دو مورد 92 درصد رای موافق داده اند. اما آیا تناقضی در این میان دیده نمی شود؟ آیا می شود در یک لحظه واحد هم موافق انفکاک از بغداد بود و هم اتصال به آن؟
اگر بغداد راسا حقوق مردم اقلیم کردستان را آنهم در قبال تحویل پرونده نفت اقلیم، بپردازد این به معنای خاتمه استقلال مالی اربیل و محدود شدن قدرت مانور آن در داخل و خارج خواهد بود.
مردمی که کمتر از سه سال پیش مشتاقانه به استقلال کردستان و پشت کردن به عراق رای دادند، چگونه الان به سلب مهمترین ابزار حاکمیتی اقلیم لبیک می گویند؟
این سوال البته پس از شکست رفراندوم هم مطرح بود: چرا پس از اقدمات تنبیهی بغداد و کشورهای همسایه، هیچ آکسیون اعتراضی جدی، مثلا در مقیاس کاتالونیا که تقریبا همزمان درگیر پرونده ای مشابه بود انجام نشد و خیابانهای اربیل و سلیمانیه از حضور استقلال طلبان خالی ماند؟
آیا آگاهی ملی در کردستان عراق که پیشتاز هویت طلبی کردی در منطقه می باشد، دچار فرسایش شده یا مردم نسبت به استقامت و کارامدی احزاب و رهبران فعلی برای تحمل رنجهای استقلال و قائم به ذات بودن، بدگمان شده اند؟
این تردید را می توان از نگاه رهبران به مردم هم برگرداند!
بعید است احساس عراقی بودن مردم کردستان که قرن بیستم را با گفتن نه به تشکیل دولت استعمار ساخته عراق آغاز و با انفال و حلبچه به پایان رساندند، تازه در دهه بیست سده جدید گل کرده باشد!
آگاهی ملی در معنای متعارف آن البته فرسوده شده ولی کردایتی/ کردیت بیش از آنکه پژمرده شده باشد، در معرض چالش و جابجایی های معنایی و گفتمانی قرار گرفته است.
هویت کردی که زمانی زیر فشار و سرکوب بود و بخشی از پویایی خود را از دیالکتیک انکار و مقاومت می گرفت، اکنون تثبیت شده، اما به موازات آن در معرض چالش ها و تفاسیر جدید قرار گرفته است.
آگاهی قومی/ مذهبی کردی گرچه به صورت قسمی پیش ناسیونالیسم دستکم از آغاز صفویه وجود داشت، اما صورت مدرن خود را عمدتا مدیون باشگاه های کردی استانبول در آغاز قرن گذشته است.
اندیشه کردی که در این کارگاه های فکری مبتنی بر تجربه عینی تولید می شد، قبل از هر جایی در سلیمانیه که در طول قرن بیستم کانون هویت خواهی بود، به محک آزمایش گذاشته شد.
دست بر قضا نخستین گذار از آن هم در همین کانون دیرینه صورت گرفت. گذار از کردایتی کلاسیک به پساکردایتی که در تعهد به تشکیل کیان ملی کرد به سلف خود وفادار است، اما ارزشهایی چون تجدد، دمکراسی، قرارداد اجتماعی، آزادی و برابری را در شبکه ای افقی هم ارز با آن قرار می دهد و قائل به تقدم و تاخر میان آنها نیست.
این گذار البته در میان مدت به سلیمانیه محدود نمی ماند و بتدریج سایر جاها را فرا می گیرد. تضادی میان دو 92 درصد از نشانه ها و الزامات این گذار و نسبی شدن امور بر مبنای مقتضیات روز است. این نسبیت البته به معنای تن دادن به بی هنجاری و خالی از قاعده شدن در درازمدت نیست. اغتشاش مفهومی کنونی بدلیل گذار از یک نظام ارزشی و عدم استقرار کامل یک دستگاه فکری و هنجاری جدید است.
کردیت غنی شده با ارزشهای مدرن و هنجارهای اخلاقی با جایگزین شدن با نظم گفتمانی سابق، قادر به معنابخشی به زیست سیاسی و اجتماعی خواهد بود.
به زبان دیگر، رفتار مردم در برابر بغداد برگردانی از رفتار احزاب و سیاستمداران کرد در قبال دولت مرکزی است. وقتی تقریبا بلافاصله پس از رفراندوم با اشتیاق در انتخابات پارلمانی عراق شرکت و ماهها بر سر بی نصیب کردن یکدیگر از مناصب حکومتی در مرکز، با طرف عرب چانه می زنند،
اَلنّاسُ بِاُمَرائِهِمْ اَشْبَهُ مِنْهُمْ بِآبائِهِمْ؛
این سخن علی بن ابی طالب مصداقی روشن از این وضع است: مردم بیش از پدرانشان به دولتمردانشان رفته اند!
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1
در میانه بحران اقتصادی کردستان و خودداری بغداد از پرداخت سهم آن از بودجه سالیانه، سایت شارپرس که از رسانه های پرمخاطب اقلیم است، دست به یک نطرسنجی جالب زده است.
شارپرس پرسیده آیا با پرداخت حقوق کارمندان و مستمری بگیران اقلیم به صورت مستقیم از بغداد موافقید؟
92 درصد پاسخ دهندگان از میان حدود ده هزار نفر به این سوال پاسخ مثبت داده اند.
این ایدە کە به منظور حل و فصل نهایی بحران بودجه اخیرا از زبان برخی مطرح می شود، در صورت اجرا شدن، به معنای از کف رفتن بخش مهمی از اختیارات اقلیم و اهرمهای کنترلی آن روی شهروندان خواهد بود. امری که مطلقا و منطقا خوشایند اربیل نیست.
چه تبعات آن به صورت کاهش وابستگی شهروندان به احزاب و حذف متغیر " نان " از معادله سیاسی موجود، سرچشمه تحولی جامعه شناختی خواهد شد که البتە فعلا دورنمای روشنی برای آن وجود ندارد.
نکته جالبی که در این میان وجود دارد، همسانی درصد موافقان واگذاری حقوق به بغداد و تبدیل شدن شهروندان اقلیم به اتباع و کارمندان دولت عراق با موافقان رفراندوم استقلال کردستان در سه سال قبل است.
در هر دو مورد 92 درصد رای موافق داده اند. اما آیا تناقضی در این میان دیده نمی شود؟ آیا می شود در یک لحظه واحد هم موافق انفکاک از بغداد بود و هم اتصال به آن؟
اگر بغداد راسا حقوق مردم اقلیم کردستان را آنهم در قبال تحویل پرونده نفت اقلیم، بپردازد این به معنای خاتمه استقلال مالی اربیل و محدود شدن قدرت مانور آن در داخل و خارج خواهد بود.
مردمی که کمتر از سه سال پیش مشتاقانه به استقلال کردستان و پشت کردن به عراق رای دادند، چگونه الان به سلب مهمترین ابزار حاکمیتی اقلیم لبیک می گویند؟
این سوال البته پس از شکست رفراندوم هم مطرح بود: چرا پس از اقدمات تنبیهی بغداد و کشورهای همسایه، هیچ آکسیون اعتراضی جدی، مثلا در مقیاس کاتالونیا که تقریبا همزمان درگیر پرونده ای مشابه بود انجام نشد و خیابانهای اربیل و سلیمانیه از حضور استقلال طلبان خالی ماند؟
آیا آگاهی ملی در کردستان عراق که پیشتاز هویت طلبی کردی در منطقه می باشد، دچار فرسایش شده یا مردم نسبت به استقامت و کارامدی احزاب و رهبران فعلی برای تحمل رنجهای استقلال و قائم به ذات بودن، بدگمان شده اند؟
این تردید را می توان از نگاه رهبران به مردم هم برگرداند!
بعید است احساس عراقی بودن مردم کردستان که قرن بیستم را با گفتن نه به تشکیل دولت استعمار ساخته عراق آغاز و با انفال و حلبچه به پایان رساندند، تازه در دهه بیست سده جدید گل کرده باشد!
آگاهی ملی در معنای متعارف آن البته فرسوده شده ولی کردایتی/ کردیت بیش از آنکه پژمرده شده باشد، در معرض چالش و جابجایی های معنایی و گفتمانی قرار گرفته است.
هویت کردی که زمانی زیر فشار و سرکوب بود و بخشی از پویایی خود را از دیالکتیک انکار و مقاومت می گرفت، اکنون تثبیت شده، اما به موازات آن در معرض چالش ها و تفاسیر جدید قرار گرفته است.
آگاهی قومی/ مذهبی کردی گرچه به صورت قسمی پیش ناسیونالیسم دستکم از آغاز صفویه وجود داشت، اما صورت مدرن خود را عمدتا مدیون باشگاه های کردی استانبول در آغاز قرن گذشته است.
اندیشه کردی که در این کارگاه های فکری مبتنی بر تجربه عینی تولید می شد، قبل از هر جایی در سلیمانیه که در طول قرن بیستم کانون هویت خواهی بود، به محک آزمایش گذاشته شد.
دست بر قضا نخستین گذار از آن هم در همین کانون دیرینه صورت گرفت. گذار از کردایتی کلاسیک به پساکردایتی که در تعهد به تشکیل کیان ملی کرد به سلف خود وفادار است، اما ارزشهایی چون تجدد، دمکراسی، قرارداد اجتماعی، آزادی و برابری را در شبکه ای افقی هم ارز با آن قرار می دهد و قائل به تقدم و تاخر میان آنها نیست.
این گذار البته در میان مدت به سلیمانیه محدود نمی ماند و بتدریج سایر جاها را فرا می گیرد. تضادی میان دو 92 درصد از نشانه ها و الزامات این گذار و نسبی شدن امور بر مبنای مقتضیات روز است. این نسبیت البته به معنای تن دادن به بی هنجاری و خالی از قاعده شدن در درازمدت نیست. اغتشاش مفهومی کنونی بدلیل گذار از یک نظام ارزشی و عدم استقرار کامل یک دستگاه فکری و هنجاری جدید است.
کردیت غنی شده با ارزشهای مدرن و هنجارهای اخلاقی با جایگزین شدن با نظم گفتمانی سابق، قادر به معنابخشی به زیست سیاسی و اجتماعی خواهد بود.
به زبان دیگر، رفتار مردم در برابر بغداد برگردانی از رفتار احزاب و سیاستمداران کرد در قبال دولت مرکزی است. وقتی تقریبا بلافاصله پس از رفراندوم با اشتیاق در انتخابات پارلمانی عراق شرکت و ماهها بر سر بی نصیب کردن یکدیگر از مناصب حکومتی در مرکز، با طرف عرب چانه می زنند،
اَلنّاسُ بِاُمَرائِهِمْ اَشْبَهُ مِنْهُمْ بِآبائِهِمْ؛
این سخن علی بن ابی طالب مصداقی روشن از این وضع است: مردم بیش از پدرانشان به دولتمردانشان رفته اند!
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1
Forwarded from شارنامه| صلاح الدین خدیو
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
🔺ابتذال بیان در غیاب " همبستگی مستهجن "
مجری: این لباس چوپانی چیه پوشیده اید؟
مهمان برنامه: این یادگار کاوه آهنگر و نماد آزادی از چنگال استبداد است!
مشخص نیست منظور مجری لباس کردی است یا " بالاپوش " روی آن که در زبان کردی " فرنجی " نام دارد.
🔺سلاوی ژیژک می گوید در یوگسلاوی دوران تیتو، کرواتها، صربها، مسلمانان و اسلوونیها و آلبانیایی تبارها سخیف ترین جوکها و مطایبه ها را برای همدیگر ساخته و بدون ذره ای تکدر از هم می گفتند و می خندیدند.
وی این وضعیت را " همبستگی مستهجن خلقهای یوگسلاوی " می نامد. با این توضیح که واژه مستهجن بار منفی ندارد و در اینجا، روی دیگر صمیمیت و برادری است.
بنا به گفته ژیژک نخستین قربانیان جنگ داخلی دهه 1990 این جوکها بودند.
هنگامی که اوضاع وخیم شد این لطیفه ها به سرعت ناپدید شدند و نقل آنها نشانه خصومت و تنفر قومی تلقی می شد.
آیا در ایران " همبستگی مستهجن " به مثابه قسمی سرمایه اجتماعی فرسوده نشده؟
توهین/شوخی رسانه ها به اقوام و عذرخواهیشان به یک چرخه بدل شده است. اما عذرخواهی احتمالی راه حل نیست، درد جایی دیگر است!
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1
مجری: این لباس چوپانی چیه پوشیده اید؟
مهمان برنامه: این یادگار کاوه آهنگر و نماد آزادی از چنگال استبداد است!
مشخص نیست منظور مجری لباس کردی است یا " بالاپوش " روی آن که در زبان کردی " فرنجی " نام دارد.
🔺سلاوی ژیژک می گوید در یوگسلاوی دوران تیتو، کرواتها، صربها، مسلمانان و اسلوونیها و آلبانیایی تبارها سخیف ترین جوکها و مطایبه ها را برای همدیگر ساخته و بدون ذره ای تکدر از هم می گفتند و می خندیدند.
وی این وضعیت را " همبستگی مستهجن خلقهای یوگسلاوی " می نامد. با این توضیح که واژه مستهجن بار منفی ندارد و در اینجا، روی دیگر صمیمیت و برادری است.
بنا به گفته ژیژک نخستین قربانیان جنگ داخلی دهه 1990 این جوکها بودند.
هنگامی که اوضاع وخیم شد این لطیفه ها به سرعت ناپدید شدند و نقل آنها نشانه خصومت و تنفر قومی تلقی می شد.
آیا در ایران " همبستگی مستهجن " به مثابه قسمی سرمایه اجتماعی فرسوده نشده؟
توهین/شوخی رسانه ها به اقوام و عذرخواهیشان به یک چرخه بدل شده است. اما عذرخواهی احتمالی راه حل نیست، درد جایی دیگر است!
#صلاح_الدین_خدیو
@sharname1
جعبه سیاه حلبچه کی باز می شود؟
✍️ #صلاح_الدین_خدیو
بازنمایی فاجعه حلبچه در میان کردها با ادبیات سوگواری آغاز شد. شعر اصلی ترین ژانری بود که سالها به مدد آن رنجهای این کشتار هولناک بازگو می شد. این " پاسداشت گریان " در تقویت همبستگی جمعی و روح قومی موثر بود، اما قادر نبود به این پرسش پاسخ دهد، چرا کردهای عراق در اواخر دهه هشتاد میلادی مثل بره سر بریده می شدند و کسی هم دم بر نمی آورد؟
پس از دوره رثا و ستایش، تقریبا از بیست سال قبل در عوالم روشنفکری کردی تلاش شد با ابزارهای علوم انسانی و کشیدن پای تئوریهای غربی، از معمای حلبچه و نسل کشی کردهای عراق در برابر دیدگان بسته جامعه جهانی، رمزگشایی شود.
اما این تکاپو هم چندان کارساز نبود. چرا که یک حلقه مفقوده مهم داشت. در غیاب هر گونه تاریخ نگاری جدی و روشمند، تئوری مستعد آن بود به آسانی حجاب واقعیت تبدیل و چشم حقیقت بین را کم سو کند.
تاریخ نگاری مقدمه تاریخ اندیشی است. تاریخ اندیشی یعنی فلسفیدن تاریخ. حلبچه محتاج تاریخ اندیشی است. هانا آرنت در بررسی ریشه های توتالیتاریسم به یهودستیزی می پردازد. سرفصلی مهم که توتالیتاریسم یکی از پایه های ایدئولوژی خود را بر آن نهاد. یهودی ستیزی ریشه های سنتی و خاستگاه و صورت بندیهای مدرن دارد. مهمتر از آن آرنت در بیان تقصیر یهودیها در پردازش آن تعصبی ندارد.
ایده اصلی آرنت این است که توتالیتاریسم برای تحقق خود، محتاج یهودستیزی بود، اما نقش خود یهودیان که مانند گوسفندی آرام به مسلخ برده شدند، نیازمند روشنگری بیشتری است. اینجاست که نویسنده یهودتبار آلمانی می کوشد با بهره گیری از آخرین یافته ها و شواهد تاریخی و بالاخص سطور نادیده و خوانده نشده آن، به منطقی ورای کلیشه های از قبل آماده دست یابد.
ارنست نولته هم که پژوهش هایش درباره خاستگاه و اعتلای فاشیسم نمونه است، همه جا، در به در در پی کشف منطق تحولات درونی رخدادهایی است که خشونت مدرن رژیم های سرکوبگر اروپا را از آن ناشی شد.
کارهای نولته بدون عبور از نظریات اقتصاد محور درباره ظهور فاشیسم بختی برای کامیابی نداشت. بدون شک اگر وی از ملامت چپها می هراسید و میان تصفیه های بزرگ استالینی در دهه سی و طبقه کشی بلشویسم با نژاد کشی نازیسم و هولوکاست آنها در دهه چهل، ارتباط علی و معلولی برقرار نمی کرد، امروز ما از بصیرت کمتری برای بررسی این دورانهای سراسر رنج و خون برخوردار بودیم.
صد البته این نوآوری و زایش های فکری تازه، محتاج سنت تاریخ نگاری پویایی است که در غرب موجود است. هر سال پژوهش ها و کارهای جدیدی بر اساس شواهد و اسناد تازه درباره اهم رویدادهای معاصر به میدان می آید و احیانا نظرات قبلی را نقض و فرضیه های جدیدی را پیش می کشند.
ما در کجای این کارزار ایستاده ایم؟
آیا بدون کارهای دقیق تاریخی و وقابع نگاریهای مستند و عبور از کلیشه سازیهای حزبی، امکان درک منطق درونی تحولاتی که در اواخر دهه هشتاد به فروپاشی عملی جنبش کردستان و تبدیل کردستان عراق به یک پادگان - شهر بزرگ انجامید، وجود دارد؟
تاریخ نگاری است که کمک می کند ریشه ها را بیابیم و مقصر یا مقصران احتمالی ماجرا را دست نشان کنیم.
هر روایت وفادار به بازنمایی حقیقت، بدون واکاوی منطق استراتژیک جنبش کردستان در دهه هشتاد، جایگاه آن در موازنه قدرت موجود در عراق و منطقه و در چارچوب جنگ ایران و عراق و ارزیابی آن از معادلات سیاسی و نظامی وقت، بختی برای توفیق نخواهد داشت.
فروکاستن علت تمام این فجایع به خوی توحش و سرکوبگری رژیم سابق عراق، در بهترین حالت تنها بیان بخشی از ماجراست و فرصت درس گرفتن از گذشته را سلب می کند.
در اقلیم کردستان تاکنون چند کتاب پژوهشی و ارزنده معطوف به بازخوانی فجایع حلبچه و انفال منتشر شده است؟ غیر از آنچه که در لابلای برخی خاطرات و یادمانده ها آمده، آیا اساسا کاری انجام گرفته است؟
چرا آرشیوهای حزبی و اسناد مربوط به رژیم سابق عراق در اختیار عموم قرار نمی گیرند؟
چه مصلحتی بالاتر از بیان حقیقت و ارائه روایتی تاریخمند از سرگذشت این مردم در قرن مشحون از فاجعه بیستم وجود دارد؟
@sharname1
@sirwan_weekly
✍️ #صلاح_الدین_خدیو
بازنمایی فاجعه حلبچه در میان کردها با ادبیات سوگواری آغاز شد. شعر اصلی ترین ژانری بود که سالها به مدد آن رنجهای این کشتار هولناک بازگو می شد. این " پاسداشت گریان " در تقویت همبستگی جمعی و روح قومی موثر بود، اما قادر نبود به این پرسش پاسخ دهد، چرا کردهای عراق در اواخر دهه هشتاد میلادی مثل بره سر بریده می شدند و کسی هم دم بر نمی آورد؟
پس از دوره رثا و ستایش، تقریبا از بیست سال قبل در عوالم روشنفکری کردی تلاش شد با ابزارهای علوم انسانی و کشیدن پای تئوریهای غربی، از معمای حلبچه و نسل کشی کردهای عراق در برابر دیدگان بسته جامعه جهانی، رمزگشایی شود.
اما این تکاپو هم چندان کارساز نبود. چرا که یک حلقه مفقوده مهم داشت. در غیاب هر گونه تاریخ نگاری جدی و روشمند، تئوری مستعد آن بود به آسانی حجاب واقعیت تبدیل و چشم حقیقت بین را کم سو کند.
تاریخ نگاری مقدمه تاریخ اندیشی است. تاریخ اندیشی یعنی فلسفیدن تاریخ. حلبچه محتاج تاریخ اندیشی است. هانا آرنت در بررسی ریشه های توتالیتاریسم به یهودستیزی می پردازد. سرفصلی مهم که توتالیتاریسم یکی از پایه های ایدئولوژی خود را بر آن نهاد. یهودی ستیزی ریشه های سنتی و خاستگاه و صورت بندیهای مدرن دارد. مهمتر از آن آرنت در بیان تقصیر یهودیها در پردازش آن تعصبی ندارد.
ایده اصلی آرنت این است که توتالیتاریسم برای تحقق خود، محتاج یهودستیزی بود، اما نقش خود یهودیان که مانند گوسفندی آرام به مسلخ برده شدند، نیازمند روشنگری بیشتری است. اینجاست که نویسنده یهودتبار آلمانی می کوشد با بهره گیری از آخرین یافته ها و شواهد تاریخی و بالاخص سطور نادیده و خوانده نشده آن، به منطقی ورای کلیشه های از قبل آماده دست یابد.
ارنست نولته هم که پژوهش هایش درباره خاستگاه و اعتلای فاشیسم نمونه است، همه جا، در به در در پی کشف منطق تحولات درونی رخدادهایی است که خشونت مدرن رژیم های سرکوبگر اروپا را از آن ناشی شد.
کارهای نولته بدون عبور از نظریات اقتصاد محور درباره ظهور فاشیسم بختی برای کامیابی نداشت. بدون شک اگر وی از ملامت چپها می هراسید و میان تصفیه های بزرگ استالینی در دهه سی و طبقه کشی بلشویسم با نژاد کشی نازیسم و هولوکاست آنها در دهه چهل، ارتباط علی و معلولی برقرار نمی کرد، امروز ما از بصیرت کمتری برای بررسی این دورانهای سراسر رنج و خون برخوردار بودیم.
صد البته این نوآوری و زایش های فکری تازه، محتاج سنت تاریخ نگاری پویایی است که در غرب موجود است. هر سال پژوهش ها و کارهای جدیدی بر اساس شواهد و اسناد تازه درباره اهم رویدادهای معاصر به میدان می آید و احیانا نظرات قبلی را نقض و فرضیه های جدیدی را پیش می کشند.
ما در کجای این کارزار ایستاده ایم؟
آیا بدون کارهای دقیق تاریخی و وقابع نگاریهای مستند و عبور از کلیشه سازیهای حزبی، امکان درک منطق درونی تحولاتی که در اواخر دهه هشتاد به فروپاشی عملی جنبش کردستان و تبدیل کردستان عراق به یک پادگان - شهر بزرگ انجامید، وجود دارد؟
تاریخ نگاری است که کمک می کند ریشه ها را بیابیم و مقصر یا مقصران احتمالی ماجرا را دست نشان کنیم.
هر روایت وفادار به بازنمایی حقیقت، بدون واکاوی منطق استراتژیک جنبش کردستان در دهه هشتاد، جایگاه آن در موازنه قدرت موجود در عراق و منطقه و در چارچوب جنگ ایران و عراق و ارزیابی آن از معادلات سیاسی و نظامی وقت، بختی برای توفیق نخواهد داشت.
فروکاستن علت تمام این فجایع به خوی توحش و سرکوبگری رژیم سابق عراق، در بهترین حالت تنها بیان بخشی از ماجراست و فرصت درس گرفتن از گذشته را سلب می کند.
در اقلیم کردستان تاکنون چند کتاب پژوهشی و ارزنده معطوف به بازخوانی فجایع حلبچه و انفال منتشر شده است؟ غیر از آنچه که در لابلای برخی خاطرات و یادمانده ها آمده، آیا اساسا کاری انجام گرفته است؟
چرا آرشیوهای حزبی و اسناد مربوط به رژیم سابق عراق در اختیار عموم قرار نمی گیرند؟
چه مصلحتی بالاتر از بیان حقیقت و ارائه روایتی تاریخمند از سرگذشت این مردم در قرن مشحون از فاجعه بیستم وجود دارد؟
@sharname1
@sirwan_weekly