🎯 تصوف در غرب آفریقا؛ سیر تاریخی، برنامه‌های اصلاحی و حکومت‌داری

📍برخلاف آنچه جزو مشهورات روزگار شده، تصوف در طول تاریخ اسلام ارتباط عمیقی با سیاست داشته است. بررسی تاریخ تصوف در آفریقا یکی از جاهایی است که می‌توان این نسبت وثیق را به خوبی در آن ردیابی کرد. جایی که تصوف، انقلابی‌گری و حکومت‌داری به هم پیوند خورده و علمای صوفی موفق به تشکیل سه حکومت اسلامی می‌شوند.

🖇ادامه مطلب در لینک زیر:
https://plink.ir/IGTC9

#تصوف
#آفریقا

📗شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

💠 گزارشی از جنبش سنوسیه؛ صوفیان سلفی و سیاسی!

✂️برش‌هایی از متن:
🔹سنوسیه یک جریان صوفی سنی است که ویژگی‌های جریا‌ن‌ تجدیدی مانند وهابیت را پذیرفته است؛ چنان‌که هر واسطه‌ای میان خدا و بنده را رد می‌کند، در ساحت اجتهاد و تقلید خود را یک جریان اجتهادی فقهی می‌بیند، یک جنبش توحیدی است که سعی دارد تمام طریقه‌های قبل از خود را دربر بگیرد، نسبت به ظواهر متون دینی از جریان‌های گذشته پایبندتر است، باطنی‌گری را نفی می‌کند و اشتباهات گذشتگان را کنار می‌نهد.

🔹جنبش سنوسیه یک جنبش تجدیدنظر طلب نسبت به تراث صوفیه پیش از خود به شمار می‌رود. و به این طریقه و طریقه‌هایی چون «مهدیه» در سودان که حامل یک پروژه سیاسی بوده‌اند و برخلاف صوفیه گذشته، تبشیری بوده‌اند و برای تحقق اهداف خود به سلاح متوسل شده اند، «صوفیه جدید» اطلاق می‌شود. چرا که فکر جدیدی را از عالم، شریعت، اعتقاد و تصوف ارائه داده‌اند.

🔹زاویه چند نقش را در جنبش سنوسی ایفا می‌کرد؛ مرکز حکومت و قضاوت و حل و فصل اختلافات در قبیله بود. مرکز آموزشی، مدرسه قرآنی، مسجد بود. مرکز اقتصادی که در آن بازار دایر می‌شد و مرکز دفاعی برای محدوده اطراف زاویه بود.

🖇متن کامل:
https://rizy.ir/Mc26

#تصوف
#سنوسیه
#لیبی

📗 شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎯 بررسی تصوف در سومالی؛ از رابطه با سلفیت تا کاهش اثرگذاری اجتماعی

✂️برش‌هایی از متن:
🔹در رویدادهای مهم تاریخی، هیچ حادثه و رخدادی در سومالی در مرحله پیش از دهه 50 قرن گذشته که طریقت «تصوف» نقش آشکاری در آن نداشته باشد، به چشم نمی‌خورد.

🔹شاید بتوان یکی از نشانه‌های واضح جدایی تصوف از سیاست در سومالی را در رفتار بسیاری از شیوخ متصوفه در دوران استعمارگری بیگانگان جستجو کرد یعنی دورانی که این شیوخ از مقاومت در برابر استعمار رویگردانی کردند. آن‌ها در طول دوره استعمارگری بیگانگان در کسوت «حاکم شرعی» امت و کسانی که کمک‌های مردمی را دریافت می‌کردند، ظاهر شدند. در برخی موارد، حتی شماری از شیوخ متصوفه در مقابل مجاهدان ایستادند.

🔹نقش تصوف پس از تحقق استقلال سومالی کمرنگ شد. این اتفاق، عوامل متعددی داشت که اولین آن، نفوذ موج «نواندیشی» و «تجددگرایی» در ذهن مردم جامعه سومالی بود که طریقت تصوف را در موضع سختی قرار داد. دومین عامل، ظهور جریان‌های بیداری اسلامی بود که مزاحمت‌های زیادی را برای تصوف ایجاد و موجی از انتقادات فراوان را نسبت به تصوف مطرح کردند. سومین عامل، عدم وجود یک هدف سیاسی واضح در نزد متصوفه بود. این درحالی است که دیگر طریقت‌های اسلامی هدف سیاسی واضحی داشتند. این عامل موجب عقب‌نشینی تصوف از عرصه سیاسی شد؛ مسأله‌ای که رویگردانی مردم از متصوفه را به دنبال داشت. رهبران تصوف این واقعیت را فراموش کردند که سیاست یکی از مهمترین ابعاد زندگی در سومالی را تشکیل می‌دهد.

🔹در طول یک دهه گذشته برخی طریقت‌های تصوف تغییرات زیادی را در افکار خود ایجاد کرده و به صورت گسترده وارد فعالیت‌های مسلحانه شدند. در امتداد این روند فکری بود که در اواخر سال 2008 میلادی یک جنبش صوفی مسلح تحت عنوان «اهل السنه و الجماعه» در مناطق میانه اعلام موجودیت کرد و با «جنبش جوانان» و «حزب اسلامی» در مناطق مرکزی سومالی درگیر شد.

🖇متن کامل:
https://rizy.ir/WWnVE

#تصوف
#آفریقا
#سومالی

📗 شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎬 مستند «صوفیان مصر»

⬅️ مصر یکی از مهمترین کانون های تصوف در جهان اسلام است. کارگردان این مستند با حضور در اجتماعات صوفیان مصر و شرکت در مراسمات آنها سعی کرده تا شناختی بی واسطه از صوفیان مصر به دست آورد.

🔺 برای مشاهده و دانلود فیلم کامل این مستند کلیک کنید.

#تصوف
#مصر
#مستند

📗 شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎯 آینده صوفیه در افغانستان/ صوفیان هیچ گاه از سیاست برکنار نبودند

✂️برش‌هایی از متن:
🔹 رابطه تصوف با سیاست در افغانستان یک رابطه خیلی برجسته و پررنگی است. صوفی­ها از دوره احمدشاه ابدالی (۱۷۴۷- میلادی۱۷۷۳) تا دوره ظاهرشاه (۱۹۳۳-۱۹۷۳ میلادی) و تا دوره کنونی جسته و گریخته به طور مستقیم و غیر مستقیم در اوضاع سیاسی افغانستان نظارت داشته اند.

🔹در جنگ با روس­ها نیز حضور صوفیه خواه به صورت فردی و خواه به صورت جمعی و گروهی مشهود است. برای نمونه چشتیه هرات به رهبری مرحوم سید محمد عثمان چشتی در بخش های سیاسی، نظامی، و فرهنگی حضور چشمگیری داشته اند.

🔹در دوره طالبان ما گزارشی از تعطیلی خانقاه­ها و یا ممانعت از فعالیتهای صوفیه نداریم. به نظر می رسد صوفیه نیز به دلیل باور به پیوند دین و دولت به حکومت دینی بیشتر متمایل هستند زیرا در سایه حکومت دینی البته از نوع طالبانی فعالیت­های ایشان کمتر مورد تهاجم فضای مدرن قرار می گیرد. و از آنجا که طالبان حکومتی دینی مدل امارت را سر می دهند احتمالا صوفیه در برابر طالبان ایستادگی نکردند.

📌برای مطالعه متن کامل کلیک کنید.

#تصوف
#افغانستان

⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎯 چرا صوفیه منفعل و سلفیه فعال است؟
علیرضا کمیلی

🔺در سالهای اخیر از تاجیکستان و بالکان تا پاکستان و هند و از مصر و ترکیه تا سوریه و سودان، که همگی زمانی مهد گرایشات صوفیانه در اهل سنت بوده اند شاهد نوعی عقب نشینی این جریانات و پررنگ شدن روزافزون جریانات سلفی – چه اعتدالی و چه تکفیری و جهادی- بوده و هستیم!
🔺برخی با ساده سازی مساله دلیل آن را هزینه های هنگفت عربستان سعودی می پندارند ولی بنظر می رسد که این عامل در عین اثربخشی خود عاملی بسیار جزئی و فرعی است و در حقیقت زمینه های اجتماعی مستعدی وجود داشته که این عامل نیز در بستر آن بطور نسبی موتر افتاده است.
🔺در این مجال و با این نگاه که رشد گرایشات سلفی – حتی از نوع اعتدالی آن که متاسفانه زمینه گرایش به تکفیری و جهادی را دارا هستند- به نفع جهان اسلام نیست، به بررسی ریشه های این پدیده مهم می پردازیم.

متن کامل:
https://rizy.ir/P32yG

#تصوف
#سلفیت_جهادی
#سلفیت

⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎯تصوف‌ستیزی اشتباه بزرگ ما بوده؛ نیمی از مسلمانان دنیا صوفی‌اند!

✂️برش‌هایی از متن:
🔹دانشگاه زیتونه تونس جمعیت تقریبی که برای تصوف در سال 2019 اعلام کرد حدود 850 میلیون نفر بوده است. یعنی بیش از نیمی از جمعیت جهان اسلام خود را از مریدان و علاقه‌مندان تصوف اعلام کرده‌اند.

🔹بسیاری از شخصیت‌های استعمار ستیز جهان اسلام همچون عمر مختار در تونس، امیر عبدالقادر جزایری، احمد المهدی سودان، احمد العراقی مصر، امام شامل در روسیه، سعید نورسی در ترکیه، شیخ الحکیمی یمن، شیخ معینن موریتانیا و گردان عزالدین قسام در فلسطین، جزو صوفیانی بوده‌اند که در مقابل کفر ایستادند. اینها سران مبارزه با استعمار در طول تاریخ بوده‌اند.

🔹بعد از 40 سال تازه رشته‌ای به نام تصوف در دانشگاه ادیان قم و جامعه المصطفی وارد شده است که حقیقتا زیربنای خوبی خواهد بود. یعنی اگر کسی می‌خواست تصوف بخواند باید می‌رفت انگلیس و امریکا! چون بهترین دانشگاه‌های علوم انسانی و ادیان غرب، تصوف دارند. هنوز در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران به اندازه 5 دقیقه درباره تصوف صحبت نشده است.

🖇متن کامل:
https://rizy.ir/oKLLH

#تصوف

⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🔶تصوف جریانی به شدت متکثر؛ صوفی داعشی هم داریم!
گفتگو با فرید افتخاری


✂️برش‌هایی از متن:
📍رنگ‌پذیری ذاتی متصوفه از عرفیات هر جامعه و تنوع این فشار اجتماعی، در عمق و شکل جریانات متصوفه در هر منطقه موثر بوده‌اند. لذا هم در نگاه مردم به متصوفه و هم در ویژگی‌های خود طریقت‌های صوفی در مناطق مختلف جهان، اشتراکات قلیلی می‌توان یافت.


📍در کشورهایی نظیر عراق و برخی کشورهای جنوب خلیج فارس و پاکستان و امثال این موارد می‌بینید که چون به مرکز جهان اسلام نزدیک‌تر هستند، عنصر فقه‌ در تصوف و بلکه اصل اسلام آنها خیلی پر‌رنگ است. اما وقتی از مرکز جهان اسلام دور می‌شویم، فقه به تدریح کمرنگ می‌شود.


📍زمانی که داعش عراق را گرفت، یک طایفه از صوفیان خشونت‌طلب از طریقت نقشبندیه موسوم به جیش رجال طریقه نقشبندیه با داعش همکاری می‌کردند که رهبری این گروه با عزت ابراهیم الدوری معاون صدام بود و بیشتر عمّال سابق صدام و حزب بعث بودند.


🖇متن کامل:
https://b2n.ir/830043


#تصوف


⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎯واکنش‌ نهاد دین به عادی سازی روابط امارات با اسرائیل؛ سکوت معنادار صوفیان و سلفیان!
ابوالفضل نصیری


📌بسیاری از متولیان نهاد دین در پی این سازش موضع سکوت گرفته‌اند. از جمله می‌توان به سکوت «الأزهر» مصر که بخش قابل توجهی از بودجه خود از امارات میگیرد و نیز استقلال چندانی از حکومت مصر ندارد، «رابطه العالم الإسلامی» که تابع حکومت سعودی است، هیأت کبار علمای عربستان سعودی و مجلس حکمای مسلمین اشاره کرد. مجلس حکمای مسلمین نهادی است که امارات در برابر اتحادیه جهانی علمای مسلمان که هویتی اخوانی دارد تاسیس کرده تا در دعوای سیاسی با قطر، دست خود را در حوزه مذهبی پر کند. عمده جریاناتی که دست به بیعت به امارات داده‌اند صوفی‌اند و در این داستان سکوت اختیار کردند...


🖇متن کامل:
https://b2n.ir/240991


#امارات
#اسرائیل
#تصوف
#سلفیت


⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎯نگاهی به نقش‌آفرینی سیاسی – اجتماعی تصوف در سنگال؛ نقش سیاسی تصوف پررنگ‌تر شده


✂️برش‌هایی از متن:
📍در مناطق روستایی و حومه‌ای نیز مردم ترجیح می‌دهند برای حل و فصل منازعات اجتماعی خود به دادگاه‌هایی که تحت نظر شیوخ طریقت‌هاست مراجعه نمایند. بر اساس آنچه که گفته شد، شیوخ طریقت‌ها نقش میانجی را در عرصه اجتماعی ایفاء می‌کنند. به عنوان نمونه، اگر اختلافی میان کارگران و کارمندان با کارفرمایان آن‌ها ایجاد شود، این شیوخ هستند که به عنوان میانجی برای پایان دادن به اختلافات تلاش می‌کنند.


📍خلفاء هزاران هکتار زمین کشاورزی در اختیار دارند و بیشترین تولیدات نیز متعلق به آنهاست. افزون بر این، برخی از اتباع و پیروان طریقت‌های صوفیه ممکن است به صورت دسته جمعی به کار بر سَر اراضی شیخِ طریقت بپردازند. علت این مسأله هم آن است که آن‌ها خدمت به شیخِ طریقت ـ به هر نحوی ـ را جزئی از وظایف و مسئولیت‌های خود می‌دانند.


📍سران نظام سیاسی سنتی نیز به این واقعیت پی بُرده و آن را پذیرفته‌اند. از همین روی، شخصیت‌های سیاسی تلاش می‌کنند از طریق ائتلاف‌بندی با سران طریقت‌ها اهداف سیاسی خود را محقق سازند. واقعیت آن است که نقش سیاسی طریقت‌ها در ابتداء محدود بود اما اما رفته رفته این نقش به یکی از مهمترین نقش‌های طریقت‌ها تبدیل شد.


🖇متن کامل:
https://b2n.ir/667225


#تصوف
#آفریقا


‌ ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎙 اپیزود دوازدهم پادکست فراتر از مرزها
"تصوف و آینده اسلام سیاسی در منطقه؟!"

#تصوف
#اسلام_سیاسی
#تکفیری_ها
#مولانا
#خاورمیانه


🎙️اپیزود دوازدهم پادکست فراتر از مرزها را می‌توانید از طریق اپلیکیشن‌ پادگیر بشنوید:
Shenoto



#پادکست_فارسی
#اپیزود_دوازدهم
#تیزر
#رادیو_همت
#فراتر_از_مرزها
برای دسترسی به فایل‌های صوتی عضو کانال تلگرام شوید

https://t.iss.one/joinchat/AAAAAE6Bx45NLbS4wPLCjA

📚 معرفی کتاب «تصوف در مصر»


🔹مصر کشوری صوفیانه است. جلوه های تصوف در جای جای مصر دیده می شود. رفتار مردم مصر به شدت صوفیانه است. بیش از هشتصد سال است که حاکمان مصر از مدافعان جدی تصوف بوده اند. اکنون بیش از ۶۵ طریقت صوفی در مصر مجوز فعالیت رسمی دارند و مجلس اعلی طرق صوفیه جایگاه حکومتی و مردمی عظیمی در مصر دارد. تعیین شیخ مشایخ صوفیه با رئیس جمهور مصر است و همیشه حکومت به تقویت تصوف در مصر اهتمام داشته است...


🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.


#تصوف
#مصر
#معرفی_کتاب


‌ ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

🎞 مستند: تصوف در ترکیه


🔹تصوف و صوفیان بخش مهمی از فرهنگ و مذهب ترکیه بوده و هستند. جریانی که علاوه بر نقش آفرینی های اجتماعی و مذهبی، در سیاست نیز دستی دارد.

🔹در این مستند به فرق مختلف صوفیه در ترکیه، رویکردهای دولت‌های مختلف این کشور نسبت به طریقت‌های صوفی و البته نقش‌آفرینی‌های سیاسی صوفیان در مقاطع مختلف تاریخ معاصر ترکیه پرداخته شده است.

🔹این مستند توسط شبکه المیادین تولید شده و پایگاه اینترنتی شعوبا آن را ترجمه و زیرنویس کرده است.


🖇برای مشاهده و دانلود این مستند اینجا کلیک کنید.


#مستند
#تصوف
#ترکیه


‌ ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

⭕️ چانه‌زنی موسیقایی میان اسلام «معتدل» و «رادیکال» در مراکش: هارمونی ناهمگون و صوتی در میان نوازندگان موسیقی‌های الهام‌گرفته از اسلام

✍️ Nina ter Laana
📓Religion (Routledge), Volume 51, 2021 - Issue 2, Pages 214-236.

🔹این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازد که چگونه در مراکش، از #موسیقی برای ساختن و براندازی گفتمان‌هایی درباره #اسلام_معتدل در مقابل #اسلام_افراطی و #رادیکال استفاده می‌شود. پس از 11 سپتامبر و پس از حملات تروریستی کازابلانکا در سال 2003، #مراکش در کنار اجرای تدابیر شدید امنیتی، فعالانه در حال تغییر چهره خود از طریق موسیقی و از آن مهم‌تر برگزاری جشنواره‌های بین‌المللی موسیقی در مقیاسی بزرگ است، که برای ارسال پیام «#تساهل و اعتدال مذهبی در مراکش» طراحی شده‌اند.

🔹نینا تر لانا در مقاله خود به طور خاص بر آوازها و موسیقی‌های الهام‌گرفته از اسلام تمرکز دارد که به طور گسترده شامل دو حوزه است: موسیقی «صوفیانه» و موسیقی «اَناشید». از آنجایی که دولت مراکش رسماً #تصوف را به عنوان نماد اسلام «میانه‌رو» معرفی می‌کند، به نوازندگان موسیقی صوفیانه فضای کافی در پلتفرم‌های رسانه ملی و در صحنه‌های جشنواره‌های معتبر داده می‌شود. با این حال، همتایان آنها، اجراکنندگان #اناشید (تواشیح؛ اجرای دسته‌جمعی سرودهای اسلامی)، عمدتاً به عنوان متعصبان مسلمان معرفی می‌شوند و برای آنها فضای کمی توسط دولت پشتیبانی می‌شود. در عوض، آنها شبکه‌های موازی خود را برای تولید و اجرای این سنخ موسیقی دارند.

🔹تر لانا بر اساس کار میدانی گسترده قوم‌نگاری در میان خوانندگان اناشید و موسیقی صوفیانه، تحلیل می‌کند که چگونه واکنش مراکش به جنگ علیه #تروریسم، و ادراک همزمان از دوگانه اسلام «رادیکال» در مقابل «معتدل»، بر موسیقی و شیوه‌های ارائه آنها تأثیر می‌گذارد. او مفهوم «هارمونی ناهمگون (دزونانس)» را پیشنهاد می‌کند تا تحلیل کند که چگونه این شیوه‌های موسیقایی با گفتمان دولت در مورد اسلام «میانه‌رو» همگرایی داشته، و در عین حال به طور همزمان با آن مقابله می‌کنند.

#چکیده_مقاله #اسلام_رسمی #اسلام_دولتی #استانداردسازی

@dolatedin

💠 چهار وجه تصوف در عصر مدرن
استاد حیدر حب الله


✂️برش‌هایی از متن:
🔹گروهی از طرفداران تصوف در عصر مدرن تمایل دارند تا به تجربیات معنوی بپردازند، برای آنها این تجربیات برای خودسازی و گسترش تجربیات زندگی، بسیار مهم است. در عرفان روحانی، عارف نه از نوع علم حضوری و نه غیر از آن، لزوماً هدفش کسب معرفت از پشت تجربه عرفانی خود نیست



🔹منظور من از این نوع تصوف جریانی است که امروزه برای مقابله با سه‌گانه مذهبی حاکم بر جوامع مذهبی، به تصوف متوسل می شود: فقه، تاریخ و کلام؛ این سه قرائت از دین نزد بسیاری از متدینین به عنوان یک مشکل تلقی می‌شود؛ در نتیجه یکی از راه حل‌های روی آوردن به دین، راه حل عرفانی است که به معنای تجلی گرایش معنوی دینی و شناور شدن در دین است که در واقع با هدف مقابله با سه جنبه یاد شده یا حداقل با هدف توجیه و رهایی از آن گرایش‌ها به ویژه گرایش فقهی دنبال می‌شود.


🖇برای مطالعه متن کامل اینجا کلیک کنید.


#تصوف


‌ ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir