امروز روزِ شیخ مصلح‌الدین مشرف بن عبدالله مشهور به سعدی شیرازی از بزرگ‌ترین شاعران و سخنوران جهان ادبیات است. کسی که چه در نظم و چه در نثر آثار بی مانندی به جا گذاشته است که هر یک محک والایی سخن سخنوران و شاعران پیش از او و الگوی گویندگان پس از اوست.

سعدی در خانواده ای دینی و مذهبی به دنیا آمد؛

همه قبیلۀ من عالمان دین بودند
مرا معلم عشق تو شاعری آموخت

پدرش از کارکنان دربار اتابک سعد زنگی بود که سعدی تخلص خود را از نام او گرفته است. این شاعر نام‌آور ایرانی در کودکی پدر خود را از دست می دهد. موضوعی که خود نیز در بوستان به آن اشاره می کند:

مرا باشد از درد طفلان خبر
که در طفلی از سر برفتم پدر

او مقدمات علوم ادبی و شرعی را در شیراز آموخت و سپس برای ادامه تحصیل رهسپار نظامیه بغداد شد که این آغاز سفرهای طولانی او بود. گلستان، بوستان و غزلیات سعدی، از نمونه های عالی نظم و نثر در ادب فارسی هستند و همچنین باید گفت سعدی کسی است که غزل عاشقانه را به اوج خود می رساند. استواری کلام در عین ایجاز و سادگی از ویژگی های بارز سخن سعدی است. در زیر غزلی از وی را مرور می کنیم:

ای یار جفا کرده‌ی پیوند بریده
این بود وفاداری و عهد تو ندیده

در کوی تو معروفم و از روی تو محروم
گرگ دهن آلوده‌ی یوسف ندریده

ما هیچ ندیدیم و همه شهر بگفتند
افسانه مجنونِ به لیلی نرسیده

در خواب گزیده لب شیرین گل اندام
از خواب نباشد مگر انگشت گزیده

بس در طلبت کوشش بی‌فایده کردیم
چون طفل دوان در پی گنجشک پریده

مرغ دل صاحب‌نظران صید نکردی
الا به کمان مهره ابروی خمیده

میلت به چه ماند به خرامیدن طاووس
غمزت به نگه کردن آهوی رمیده

گر پای به در می‌نهم از نقطه شیراز
ره نیست تو پیرامن من حلقه کشیده

با دست بلورین تو پنجه نتوان کرد
رفتیم دعا گفته و دشنام شنیده

روی تو مبیناد دگر دیده‌ی سعدی
گر دیده به کس باز کند روی تو دیده

https://telegram.me/shahrestanadab/334
#سعدی #روز_سعدی
@ShahrestanAdab

🔻چرا «روز سعدی»؟
(یادداشتی از دکتر رضا زنگنه)

▪️«فرض کنید یک‌روز در یکی از نشریات یا سایت‌های خبری بخوانیم دربارۀ این‌که در پایتخت یکی از همین کشورهای همسایه یا نزدیک، جشنواره یا کنفرانسی با نام #سعدی در حال برگزاری است. در یکی از میادین اصلی این شهر هم تندیسی بزرگ از سعدی نصب کرده‌اند. تا این‌جای خبر ممکن است مقداری خوشحال شویم از این که اهالی کشورهای دیگر، شاعران ما را می‌شناسند و به آن‌ها می‌پردازند. اما اگر در ادامۀ خبر ببینیم چند تن از پژوهشگران آن کشور مدّعی شده‌اند که سعدی اصالتاً اهل آن کشور است! واکنش ما به این خبر چه خواهد بود؟ وقتی بشنویم که همۀ گردشگرانی که از نقاط دیگر دنیا به آن کشور می‌آیند، در ساعت اول ورود با تندیس سعدی در میدان اصلی آن شهر مواجه می‌شوند و طبیعتاً نام سعدی در ذهن آن‌ها در آن محیط نقش می‌بندد، چه خواهیم گفت؟

شاید تصور این‌که روزی برای سعدی، شناسنامه‌ای بیگانه صادر شود باعث تعجب ما باشد. اما مگر نه این که مولانا جلال‌الدین محمد بلخی که اکنون به‌تدریج دارد در دنیا به‌کلی به یکی از سرمایه‌های فرهنگی همسایۀ ما یعنی ترکیه تبدیل می‌شود، حتی یک بیت هم به زبان آن کشور نسروده است؟ مگر نه این که خوارزمی دانشمند ایرانی، که تلاش برای عرب دانستن و عرب شناساندن او به دنیا سال‌هاست که ادامه دارد، به‌وضوح نام شهری در ایرانِ عهد خود یعنی خوارزم را یدک می‌کشد؟ و مگر نه این که ابن‌سینا در برخی منابع علمی جهان نیز دانشمندی عرب معرفی می‌شود؟

اگر ما به مسائلی که متعلق به تاریخ و فرهنگ ماست نپردازیم، دیگرانی هستند که به آن بپردازند و از آن سخن بگویند و متولّی آن شوند...»

goo.gl/vFzyyL
ادامه یادداشت #رضا_زنگنه درباره #روز_سعدی را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 www.shahrestanadab.com/Content/ID/7954

☑️ @ShahrestanAdab