https://telegram.me/shahrestanadab/1178


#خاقانی شروانی از شاعران قرن ششم، از بزرگترین قصیده‌سرایان فارسی است. مادر او قبل از آن که به اسلام بگرود، مسیحی بوده‌است و به همین دلیل، خاقانی تحت تأثیر مذهب پیشین مادرش، آداب و آیین مسیحیت را به شکل هنرمندانه‌ای در اشعارش بازتاب داده‌است. این بازتاب را در اکثر قریب به اتفاق آثار او می‌توان یافت، اما به‌طور خاص، باید به قصیده‌ی «ترسائیه»ی او اشاره کرد که از آثار برجستۀ ادبیات فارسی و از معروفترین قصاید اوست. همان‌طور که از نام قصیده برمی‌آید، این شعر سرشار از اصطلاحات آیین مسیحیت است و به همین دلیل، بارها مورد شرح شارحان مختلف قرار گرفته‌است.

در زیر ابیاتی از این قصیده ۹۱ بیتی را می‌آوریم:


فلك كژروتر است از خط ترسا
مرا دارد مسلسل راهب‎آسا

تنم چون رشتة مریم دوتایست
دلم چون سوزن عیسی است یكتا

من اینجا پای‌بند رشته ماندم
چو عیسی پای‌بند سوزن آنجا

لباس راهبان پوشیده روزم
چو راهب زان برآرم هر شب آوا

شده‎است از آه دریا جوشش من
تیمم‌گاه عیسی قعر دریا

چه راحت مرغ عیسی را ز عیسی؟
كه همسایه است با خورشید عذرا

چرا عیسی طبیب مرغ خود نیست؟
كه اكمه را تواند كرد بینا

زبان روغنینم ز آتش آه
بسوزد چون دل قندیل ترسا

چو مریم سر فكنده‌ زیرم از طعن
سرشكم چون دم عیسی مصفّی

مرا از بعد پنجه ساله اسلام
نزیبد چون صلیبی بند بر پا

كنم تفسیر سریانی ز انجیل
بخوانم از خط عبری معمی

كشیشان ‌را كشش بینی و كوشش
به تعلیم چو من قِسّیس دانا

به‎دست آرم عصای دست موسی
بسازم زآن عصا شكل چلیپا

چگونه ساخت از گل مرغ عیسی؟
چگونه كرد شخص عازَر احیا؟

چه معنی گفت عیسی بر سر دار؟
كه آهنگ پدر دارم به ‌بالا

بس ای خاقانی از سودای فاسد
كه شیطان می‌كند تلقین سودا

رفیق دون چه اندیشد به ‌عیسی؟
وزیر بد چه آموزد به دارا؟

مگوی این كفر و ایمان تازه گردان
بگوی استغفرالله زین تمنا

فقل و اشهد بان الله واحد
تعالی عن مقولاتی تعالی

به روح‌القدس و نفخ روح و مریم
به انجیل و حواری و مسیحا

به عهد راستین و حامل بكر
به دست و آستین باد مجرا

به بیت‌المقدس و اقصی و صخره
به تقدیسات انصار و شلیخا

به تثلیثی كجا سعد فلك راست
به تربیع صلیب باد پروا

سزد گر عیسی اندر بیت معمور
كند تسبیح از این ابیات غرا

@SahrestanAdab

🔸«طواف کعبۀ جان»
( قصیده‌ای از #خاقانی_شروانی به مناسبت عید قربان و ایام حج)

🔹«شب‌روان در صبح صادق کعبۀ جان دیده‌اند

صبح را چون محرمان کعبه عریان دیده‌اند

از لباس نفس عریان مانده چون ایمان و صبح

هم به صبح از کعبۀ جان روی ایمان دیده‌اند

در شکر ریزند ز اشک خوش که گردون را به صبح

همچو پسته سبز و خون‌آلود و خندان دیده‌اند

وادی فکرت بریده، محرم عشق آمده

موقف شوق ایستاده کعبۀ جان دیده‌اند

روز و شب دیده دو گاو پیسه در قربانگهش

صبح را تیغ و شفق را خون قربان دیده‌اند

خوانده‌اند از لوح دل شرح مناسک بهر آنک

در دل از خط یدالله صد دبستان دیده‌اند..»

💠متن کامل این شعر را در سایت شهرستان ادب بخوانید.

☑️ @shahrestanadab

مرادبخشا! در تو گريزم از اخلاص
کزين خراس خسيسان دهی خلاص مرا
مرا تو باش که از ما و من دلم بگرفت
برآر تيغ عنايت نه من گذار نه ما
کليد رحمتم آخر عطا فرست چنانک
که گنج معرفت اول هم از تو بود عطا

#پیامبر_اکرم
#خاقانی
@shahrestanadab