🔻شبی چون شبه روی شسته بقیر
(بدر جدیدترین مطلب #پرونده_پرتره_فردوسی، ابیاتی از وصف شب در داستان بیژن و منیژه را برای بازخوانی انتخاب کرده ایم)

▪️شبی چون شبه روی شسته بقیر
نه بهرام پیدا نه کیوان نه تیر

دگرگونه آرایشی کرد ماه
بسیچ گذر کرد بر پیشگاه

شده تیره اندر سرای درنگ
میان کرده باریک و دل کرده تنگ

ز تاجش سه بهره شده لاژورد
سپرده هوا را بزنگار و گرد

سپاه شب تیره بر دشت و راغ
یکی فرش گسترده از پرزاغ

نموده ز هر سو بچشم اهرمن
چو مار سیه باز کرده دهن

چو پولاد زنگار خورده سپهر
تو گفتی بقیر اندر اندود چهر

هرآنگه که برزد یکی باد سرد
چو زنگی برانگیخت ز انگشت گرد

چنان گشت باغ و لب جویبار
کجا موج خیزد ز دریای قار

فرو ماند گردون گردان بجای
شده سست خورشید را دست و پای

سپهر اند آن چادر قیرگون
تو گفتی شدستی بخواب اندرون

جهان از دل خویشتن پر هراس
جرس برکشیده نگهبان پاس

نه آوای مرغ و نه هرای دد
زمانه زبان بسته از نیک و بد

نبد هیچ پیدا نشیب از فراز
دلم تنگ شد زان شب دیریاز

#فردوسی

☑️ @ShahrestanAdab

🔻ایا شاه محمود کشور گشای
(در تازه‌ترین مطلب از #پرونده_پرتره_فردوسی و به پیوست یادداشت قبلی "فردوسی، «هجونامه» و شیعیان" شما را به خواندن سطرهای موجود و منسوب به هجونامه حکیم ابوالقاسم #فردوسی در نکوهشِ سلطان محمود غزنوی دعوت می‌کنیم)

▪️«...ایا شاه محمود کشور گشای
زکس گر نترسی بترس از خدای

که پیش از تو شاهان فراوان بدند
همه تاجداران کیهان بدند

فزون از تو بودند یکسر به جاه
به گنج و کلاه و به تخت و سپاه

نکردند جز خوبی و راستی
نگشتند گرد کم وکاستی

همه داد کردند بر زیر دست
نبودند جز پاک یزدان پرست

نجستند از دهر جز نام نیک
وزان نام جستن سرانجام نیک

هر آن شه که در بند دینار بود
به نزدیک اهل خرد خوار بود

گرایدون که شاهی به گیتی تراست
نگویی که این خیره گفتن چراست

ندیدی تو این خاطر تیز من
نیندیشی از تیغ خونریز من

که بد دین و بد کیش خوانی مرا
منم شیر نر ، میش خوانی مرا

مرا غمز کردند کان بد سخن
به مهر نبی و علی شد کهن

هر آن کس که در دلش کین علیست
ازو خوار تر در جهان گونه کیست...»

متن کامل این شعر را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9036

☑️ @ShahrestanAdab

🔻#شاهنامه باید به سینما بیاید
( گفت‌وگوی شهرستان ادب با دکتر #میرجلال_الدین_کزازی)

▪️«...آن قلمروهایی که مایه و آمادگی و گنجایی آن را دارند که بهره‌ای حماسی از آنها بتوان برد؛ مانند سرزمین‌های ناشناخته، کهکشان‌ها و مردمانی که در کیهان می‌زیند و شهرآیینی و فرهنگی همانند ما زمینیان دارند؛ از آن روی که رازآلود و شگفتی‌انگیزند می‌توانند مایه‌های آفرینش حماسی را در دسترس بنهند. و اما این مایه‌ها امروز در زمانی بسیار کوتاه می‌تواند به آفرینشی حماسی راه ببرد که فیلم سینمایی‌ست. این زمان کوتاه، در سنجش با زمانی بسیار دراز که در گذشته حماسه‌ها می‌بایست پس ِ پشت می‌نهادند تا پدید بیایند، برترین خاستگاه جدایی حماسه‌های کهن از حماسه گونه‌های نواند. به راستی هنرهای نو این زمان را اینچنین کوتاه کرده‌اند. داستانی که بر پایۀ کیهان‌نوردی به فیلم درمی‌آید و در نگاره‌های جنبان جای می‌گیرد به حماسه دگرگون می‌تواند شد، اما حماسه‌ای که آن پایه‌وری، آن نژادگی و اثرگذاری را که حماسه‌های کهن دارند به ناچار نمی‌تواند داشت. تنها در پوسته و ساختار برونی‌‌ست که به حماسه می‌ماند...»

goo.gl/6eMBXw

مشروح گفتگوی اختصاصی سایت شهرستان ادب با استاد میر جلال الدین کزازی را در #پرونده_پرتره_فردوسی این سایت بخوانید :
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9160

☑️ @ShahrestanAdab

🔻خلاصه‌ای از سخنرانی #آیت_الله_جوادی_آملی درباره #فردوسی و اهمیت حماسه در شعر عصر انقلاب اسلامی

▪️در تازه‌ترین مطلب #پرونده_پرتره_فردوسی سخنرانی اخیر آیت الله جوادی آملی (29 آذر 1397) درباره ی فردوسی و اهمیت حماسه در شعر عصر انقلاب اسلامی را می بینید.

فیلم کامل این سخنرانی را در آپارات شهرستان ادب ببینید:
🔗 aparat.com/v/8NKch

☑️ @ShahrestanAdab

🔻شاهنامه در زندگی معاصر ما | یادداشتی از #علیرضا_سمیعی - بخش اول
(ویژه #پرونده_پرتره_فردوسی)

▪️«...امروزه کار و بار ما صورت تازه‌ای به خود گرفته و کمتر شبیه حال و روز مردمان دویست سیصد سال پیش است. ما به نحو آشکاری از مشروطه به این‌سو ساختارهای کلی و جزئی ‌‌زندگی خود را تغییر داده‌ایم: از شاکلۀ سیاسی گرفته تا نظم و نسق نظامی، ‌‌ساز و کار اداری، سازواره‌های صناعی، شیوۀ تعلیم و تربیت و حتی راه و رسم هنری و ادبی خود را متحول کرده‌ایم. راهی جز این هم نبود؛ زیرا بعد از جنگ 25 ساله و شکست از روسیه به نحو بنیادینی در چگونگی زندگی قدیمی خود تردید کردیم. روس‌ها تا قزوین پیش آمده بودند و عهدنامۀ ترکمنچای و گلستان درواقع ‌‌بهترین عهدنامه‌هایی بودند که می‌‌توانستند آن‌ها را قانع کنند که بدون جنگ و خونریزی تا پشت مرزهای کنونی عقب‌ بنشینند...»

متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10003

#فردوسی
☑️ @ShahrestanAdab

🔻شاهنامه در زندگی معاصر ما | یادداشتی از #علیرضا_سمیعی - بخش دوم
(ویژه #پرونده_پرتره_فردوسی)

▪️«...شاهنامه یا شه‌نامه متنی است که بر اساس تقسیم بندی مرسوم متون قبلی خود مثل «خدای نامه» و «زندوهمن»، ادوار شهریاری را به عنوان منقسم بخشهای خود پذیرفته است. او متون زیادی مانند«یادگار زریران»، «شاهنامه منصوری» و... را از نظر گذرانده و قصه-های شفاهی که راویانی مانند آزاد سرو و دهقان چاچ و پیر خراسان و... نقل میکردند شنیده و احتمال دارد که متون دیگری را دیده باشد که ما امروز نمیشناسیم.
لذا در شاهنامه دو تقسیم بندی داریم. اول تقسیم شاهنامه بر اساس دوران شهریاری که از کیومرث (یعنی اولین موجود زندهای که میمیرد) شروع میشود و تا آخر شاه به شاه پیش میرود. تقسیم بعدی بر اساس منطق روایی است: دوران اسطوره ای و دوران تاریخی...»

متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10006

#فردوسی
☑️ @ShahrestanAdab

🔻بازگشایی پرونده‌پرتره #فردوسی در سایت شهرستان ادب
(به مناسبت روز بزرگداشت حکیم طوس)

▪️امروز، ۲۵ اردیبهشت‌ماه، روز بزرگداشت شاعر نامدار ایران، حکیم ابوالقاسم فردوسی است. شاهنامه، حماسۀ ملی میهنی ایرانیان، سرودۀ حکیم طوس است که از برترین حماسه‌های جهان شمرده می‌شود.

به این مناسبت، پرونده‌پرترۀ فردوسی را در سایت شهرستان ادب بازگشایی کرده و شما مخاطبان عزیز را به خواندن مطالب تازۀ این پرونده دعوت می‌کنیم.

در این پرونده جدا از گزارش‌ها، اخبار و یادداشت‌های تحلیلی خواندنی هیئت تحریریه، مصاحبه‌ای اختصاصی با دکتر کزازی و کلیپی که شهرستان ادب بر اساس سخنان آیت‌الله جوادی آملی با موضوع فردوسی ساخته است را مشاهده می‌کنید.

صفحه این پرونده:
🔗 shahrestanadab.com/پرونده-پرتره-فردوسی

#پرونده_پرتره_فردوسی
☑️ @ShahrestanAdab

🔻فردوسی با اسلام است یا علیه آن؟ | یادداشتی از #پژمان_سرلک
(ویژه #پرونده_پرتره_فردوسی)

▪️«امروز همه‌کس می‌داند که #فردوسی بزرگترین شاعر ایران و شاهنامۀ او زنده‌ترین شاهکار جاودانی زبان و اندیشه و فرهنگ ایرانی است و بسیاری از محققان به‌حق، آن را بزرگترین حماسۀ جهان دانسته‌اند. با این‌حال نباید گفتۀ محقق فقید، استاد مجتبی مینوی را از نظر دور داشت که در یکی از سخنرانی‌های‌شان در خارج از کشور گفته بودند: دور باد از من اگر بگویم فردوسی بزرگترین شاعر ایران است؛ چراکه برترین‌های این‌هنر در تاریخ ادبیات ما دست کم شش یا هفت نفراند.

سخن از فردوسی است و مجال، کوتاه. همۀ ما در دوره‌ای از زندگی‌مان راجع به این‌شاعر بزرگ، تصورها و برداشت‌هایی طبق شنیده‌های‌مان داشته‌ایم و جملگی بیش و کم در یک‌مسألۀ مهم، مشترک هستیم که با یک‌سؤال بسیار بزرگ همراه است و آن این‌که "سرایندۀ داستان‌های حماسی رستم و اسفندیار مسلمان است یا از اهالی زردشت؟"...»

متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10550

☑️ @ShahrestanAdab

🔻به‌نام خداوند
(یکی از درخشان‌ترین دیباچه‌های ادبی و توحیدیه‌های فارسی، سرآغاز #شاهنامه است سرودۀ حکیم ابوالقاسم #فردوسی. در روز گرامی داشت این شاعر بزرگ ایرانی و در تازه‌ترین مطلب #پرونده_پرتره_فردوسی شما را به بازخوانی این سطرهای باشکوه فرامی‌خوانیم)

▪️به نام خداوند جان و خرد
کزین برتر اندیشه برنگذرد

خداوند نام و خداوند جای
خداوند روزی ده رهنمای

خداوند کیوان و گردان سپهر
فروزنده ماه و ناهید و مهر

ز نام و نشان و گمان برترست
نگارندهٔ بر شده پیکرست

به بینندگان آفریننده را
نبینی مرنجان دو بیننده را

نیابد بدو نیز اندیشه راه
که او برتر از نام و از جایگاه

سخن هر چه زین گوهران بگذرد
نیابد بدو راه جان و خرد

خرد گر سخن برگزیند همی
همان را گزیند که بیند همی

ستودن نداند کس او را چو هست
میان بندگی را ببایدت بست

خرد را و جان را همی سنجد اوی
در اندیشهٔ سخته کی گنجد اوی

بدین آلت رای و جان و زبان
ستود آفریننده را کی توان

به هستیش باید که خستو شوی
ز گفتار بی‌کار یکسو شوی

پرستنده باشی و جوینده راه
به ژرفی به فرمانش کردن نگاه

توانا بود هر که دانا بود
ز دانش دل پیر برنا بود

از این پرده برتر سخن‌گاه نیست
ز هستی مر اندیشه را راه نیست

☑️ @ShahrestanAdab

🔻ناسیونالیسم به سبک فردوسی | نگاهی به جایگاه ایران در شاهنامه | یادداشتی از #علی_جوان_نژاد
(ویژه #پرونده_پرتره_فردوسی)

▪️«وطن و وطن‌پرستی به این معنا که در ذهن ما وجود دارد، مفهوم جدیدی‌ست که بعد از جنبش مشروطه به وجود آمده. از این رو نباید انتظار داشت که شعرای کلاسیک با دیدی که ما امروزه به وطن داریم با این مسئله برخورد کرده باشند. در بین شعرای کلاسیک، #فردوسی بیش از هر شاعر دیگری از ایران و ایرانیان سخن گفته و دغدغه‌های ملی آشکاری داشته است. اما باید توجه داشت که وطن در ذهن فردوسی نمی‌توانسته همان معنایی را که در ذهن ما ایجاد می‌کند، داشته باشد.

توجه فردوسی به ایران و ایرانیان تا حدی‌ست که می‌تواند سؤالی را در ذهن ما به وجود بیاورد: "آیا شاهنامه یک کتاب ناسیونالیستی افراطی‌ست؟" این یادداشت سعی دارد شاهنامۀ فردوسی را از منظر ملی‌گرایی بررسی کند. قصد ما البته تطهیر #شاهنامه یا تقدیس آرای فردوسی نیست؛ بلکه گونه‌ای ارزیابی شتاب‌زده، اما محتاطانه است...»

متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/10551

☑️ @ShahrestanAdab