اخوان نگاه به آن دسته از مصائب روزگار ما دارد که در طول چندین قرن به وجود آمده است و به راحتی و به واسطه چند تغییر در رأس حکومت یا تغییرات اجتماعی ظاهری مرتفع نخواهند شد. اخوان نگاه به درد توسعه‌نیافتگی و بی‌تاریخی ما دارد؛ او از شکست 28 مرداد و خفقان طاغوتی عبور می‌کند، مرثیه نمی‌گوید؛ دیده‌بانی می‌کند، از افق‌های تار پیشرو می‌گوید و از حماسه‌های نافرجام می‌سراید. او از یک‌طرف گذشته درخشان سرزمین خویش، روزگاران بهاری این باغ کهن را می‌شناسد و به آن عشق می‌ورزد و در طرفی دیگر افق تار پیش روی تمدن خویش را می‌بیند. شکست‌های زمانه خود را به یک واقعه تلخ تقلیل نمی‌دهد، بلکه آنها را آغاز دورانی می‌بیند که رؤیای توسعه و پیشرفت - از نوع تجدد غربی تبدیل به کابوس سرزمین‌های به اصطلاح جنوب یا در حال توسعه - شده‌اند.


متن کامل یادداشت حسین سامانی در سالروز درگذشت مهدی اخوان ثالث را در سایت شهرستان ادب بخوانید:

#مهدی_اخوان_ثالث
#حسین_سامانی


https://shahrestanadab.com/Content/articleType/ArticleView/articleId/6531

@ShahrestanAdab

یادداشت #حسین_سامانی بر داستان هندی به قلم #یاسین_حجازی از مجموعه داستان #خاتم را در سایت شهرستان ادب بخوانید:

shahrestanadab.com/Content/ID/7011

@shahrestanadab

«داستان، متشکل از دو روایت از یک گفتگو است که با جریان سیال ذهن دو طرف گفتگو، مدام بسط می‌یابد. داستان، ما را به لحظۀ دراماتیکی در انتهای روایت اول می‌رساند، جایی که دانشجوی تاریخ‌خواندۀ ما از نوشتن کتابی در ارتباط با تاریخ اسلام که بر اساس منابعی سیاه، با لحنی ـ‌آن‌گونه که خانم می‌گویدـ خشن، پشیمان است و اینک تمام دارایی او حاصل از قرارداد نوشتن همان کتاب است، و ننوشتن کتاب برابر با از دست دادن تمام دارایی‌هایش. »...

ادامۀ یادداشت #حسین_سامانی بر داستان هندی از کتاب #خاتم را در آدرس زیر بخوانید:

https://shahrestanadab.com/Content/ID/7011

@shahrestanadab

🔻«خراسانی بودن ، ادبی دارد و آدابی ؛ رسمی دارد و راهی . آفتابی که روزگاری بر فردوسی حکیم و بیهقی بزرگ تابیده ، دلبستگی به این خاک و روزگاران درخشانش را در جان مردمانش می‌رویاند. تو گویی بر سفره خراسانیان ، عشق به زبان و تاریخ و فرهنگ ایران را کنار آب و نان و نمک گذاشته اند.
بیش از این دور نرویم و سرگرم انشاء نشویم ؛ در همین نیم قرنی که ، در راسته‌ی اندیشه و راستای هنر ، چشم بسیاری به تحفه‌های از فرنگ آمده خیره بود ، خراسانیانی خلّاق و متعهد آمدند و عَلم بازگشت به خویشتن و احیای شکوه ازدست رفته این سرزمین را افراشتند ؛ و چه افراشتنی!

شریعتی نامی از خراسان آمد و در ساحت اندیشه میان داری کرد و از "شریعت"ی در حجره‌ها مانده و کرخت ، تفکری ساخت پویا و مبارز ؛ از هر مقوله‌ی دینی تاویل و تفسیری تازه ارائه کرد و شد آنچه شد. "ارشاد" شریعتی مردانی ساخت که چندسال بعد ، انقلابی دینی را زیر سایه امام ، در این سرزمین رقم زدند ؛ و نام شریعتی به عنوان تاثیرگذارترین روشنفکردینی-بگذارید مصرّانه از همین لفظ مناقشه برانگیز استفاده کنم! – در تاریخ ایران ثبت شد.
در هنر هم جا به جا جای پای خراسانیانِ دلبسته به فرهنگ کهن این سرزمین را پیدا خواهیم کرد. از دولت‌آبادی داستان نویس که از سبک زبانی اش تا نحوه توصیفات بلندبالایش ، رنگ و بوی سبک ادب خراسانی را به رخ می‌کشاند ؛ تا آنسوترک در اقلیم موسیقی ، شجریان و مشکاتیانی که به یادماندنی ترین نغمات موسیقی ملی ما را آفریدند . پایبند به ردیف ایرانی اما نوآورانه در نگرش – نگاه کنید به مرکب‌خوانی های بی سابقه‌ی شجریان و قطعات بی مثال مشکاتیان.»...

goo.gl/1uitbv

📝ادامۀ یادداشت #حسین_سامانی با موضوع «جویای نشابور هنوز؛ در باب خراسان، م.سرشک و یک داستان تلخ » را در پرونده پرتره #محمدرضا_شفیعی_کدکنی ، در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/7410/

☑️ @ShahrestanAdab

🔻«یک رز به جای همه‌ی گل‌ها!»
(به مناسبت سال‌روز تولد #آنتوان_دوسنت_اگزوپری خالق #شازده_کوچولو)

▪️ «از میان همه کتاب‌های نوشته شده به زبان فرانسوی در قرن گذشته ، شازده کوچولو مطمئنا محبوبترین آنها در اغلب زبانهاست. محبوبیت شازده کوچولو شگفت‌آور است . از آن رو که معنا -– هدف و مقصود و مفهوم – این کتاب هنوز حتی بعد از 75 سال از اولین انتشارش به هیچ وجه شفاف نیست . در حقیقت ، با نگاه دوباره به اولین ریویوهای نوشته شده برای کتاب ، اولین نکته این است که نه تنها کتاب به عنوان یک اثر تمثیلی زیبا مورد استقبال خوانندگان قرار نگرفت ، بلکه مخاطبینش را سردرگم کرد. از میان اولین ریویونویس‌ها ، تنها پی.ال تراورز ابعاد یا اهمیت کتاب را به‌واقع دریافت.

همه طرح اصلی داستان را میدانند : هوانوردی در بیابان سقوط میکند و با اقبال بلندش نجات می‌یابد. با شخص جوان عجیبی رو به رو میشود که نه مرد است و نه پسر . طی زمان آشکار میشود که او از خانه‌ی منفردش در سیاره ای دور سفر کرده است جایی که تنها با گل رز محبوب‌ش زندگی میکند. گل رز زندگی را برایش تلخ میکند ؛ از دسته ای پرنده استفاده میکند تا او را به سیاره‌ی دیگری ببرند. چیزهایی هم روباه باهوش و هشیار و فرشته نحس مرگ ،مار، به او آموخته‌اند.

سال‌های زیاد – و خوانش های بسیاری – لازم بود تا خوانندگان بفهمند این کتاب ، نوعی داستان جنگی است...»

متن کامل این ریویوی نیویورکر (با ترجمهٔ #حسین_سامانی و #غزاله_شهبازی) را در سایت #شهرستان_ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9199

☑️ @ShahrestanAdab

🔻مطالب منتشر شدۀ سایت شهرستان ادب درخصوص #مهدی_اخوان_ثالث
(به بهانه سالگرد درگذشت این شاعر معاصر)

▪️چهارم شهریور، سالگرد درگذشت مهدی اخوان ثالث، شاعر شهیر معاصر، است. شاعری که اشعار نیمایی او تأثیرات ماندگاری بر شعر نو گذاشت.
سایت شهرستان ادب پیش از این چندمطلب درخصوص این شاعر بزرگ معاصر منتشر کرده بود، که امروز به مناسبت درگذشت او، به بازخوانی آن‌ها می‌پردازیم:

🔸یادداشت #محمدرضا_وحیدزاده: دربارۀ «دوستی آیت‎الله خامنه‎ای و مهدی اخوان ثالث» و دروغ‌پردازی‌های رسانه‌های سلطنتی
🔗shahrestanadab.com/Content/ID/6231

🔸 یادداشت #امیر_مرادی: کودتای اخوان
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/3804

🔸یادداشت #حسین_سامانی:‌ همچنان در غار آوایی‌ست
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/6531

🔸 دست‎نوشته و شعر مهدی اخوان ثالث در دفتر یادداشت‎های آیت‎الله خامنه‎ای :
🔗https://shahrestanadab.com/Content/ID/3846

🔸 شهریار به روایت اخوان:
🔗 https://shahrestanadab.com/Content/ID/2612

🔸 مهدی اخوان ثالث: « رو می‌اندازم به آقای خامنه‌ای به شرطی که برگردید به ایران خدمت کنید»
🔗 https://shahrestanadab.com/Content/ID/68

🔸 سه شعر بلند اخوان ثالث برای امام رضا (علیه السلام)
🔗https://shahrestanadab.com/Content/ID/4758

🔸 عاشقانه‌ای از مهدی اخوان ثالث:
🔗 https://shahrestanadab.com/Content/ID/9079

🔸 قصیده‌ای که حسین منزوی به اخوان ثالث تقدیم کرد:
🔗 https://shahrestanadab.com/Content/ID/7836

🔸 در آن لحظه: شعری از مهدی اخوان ثالث
🔗 https://shahrestanadab.com/Content/ID/7834

🔸 عاشقانه‌ای از مهدی اخوان‌ثالث
🔗 https://shahrestanadab.com/Content/ID/9040/

🔸 بازخوانی شعر «چاووشی» از مهدی اخوان ثالث
🔗 https://shahrestanadab.com/Content/ID/7259/

🔸 باز می لرزد دلم دستم | عاشقانه‌ای دیگر از مهدی اخوان ثالث:
🔗 https://shahrestanadab.com/Content/ID/7270

🔸 «باغ من» | شعر پاییزی مهدی اخوان ثالث
🔗 https://shahrestanadab.com/Content/ID/6580


☑️ @ShahrestanAdab

🔻 زیستن میان تاریخ و ادبیات
(کتاب‌شناسی حمیدرضا شاه‌آبادی به قلم #حسین_سامانی در پرونده‌پرتره‌ی #حمیدرضا_شاه_آبادی )

▪️ «... شاه‌آبادی جایی میان تاریخ و ادبیات زندگی ‌می‌کند. آثار او نیز بازتاب زندگی اوست، با نگاهی ویژه به ادبیات کودک و نوجوان؛ کودکانی که تاریخ‌سازان آینده‌اند. در این مجال نگاهی به آثار داستانی او می‌اندازیم:

1ـ دایرۀ زنگی‌، کمان (1385):
اولین مجموعه‌داستان منتشرشدۀ شاه‌آبادی، شامل 7 داستان در فضای جنگ است. داستان‌هایی سرراست که رنگ‌وبوی خاطره دارند اما متفاوت از داستان‌های جنگی معمول، خواننده را به چالش می‌کشند. این مجموعه با «داستان صادق»، خبر از ظهور نویسنده‌ای قصه‌گو را می‌دهد که تلخی تاریخ را با مهارتش در نویسندگی می‌آمیزد.

2ـ دیلماج، ‌افق (1385):
اثری شناخته‌شده در میان خوانندگان ادبیات داستانی است و جایزۀ ادبیات «واو» و جایزۀ غنی‌پور را نیز در کارنامۀ خود دارد. رمانی تاریخی که با فاصله‌گذاری، مسخ شخصیت اصلی‌ا‌ش را از لابه‌لای روزنوشت‌ها و حوادث دوران قاجار و مشروطه روایت می‌کند. دیلماج با طرح ‌داستانی جذاب و تعلیقی که با نثر قجری و ماهرانۀ شاه‌آبادی در سراسر کتاب پخش‌ شده است، بستن کتاب را برای خواننده‌اش سخت می‌کند... »

ادامه‌ی این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:

🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9578

☑️@ShahrestanAdab

🔻حمیدرضا شاه‌آبادی: «خیلی از مسائل تاریخی را نمی‌توان با زبان تاریخی مطرح کرد و باید با زبان داستان صحبت کرد»
(مصاحبه‌ی ویژه‌ی #محمدقائم_خانی و #حسین_سامانی با حمیدرضا شاه‌آبادی در پرونده‌پرتره‌ی #حمیدرضا_شاه_آبادی)

▪️«...خوشحالم که این حرف‌ها را از شما می‌شنوم. واقعیتش این است که به همۀ این موضوعات فکر می‌کردم. این آشفتگی ذهنی، این بی‌تحلیلی و دوربودن از یک فلسفۀ جهان‌شناختی کامل که بتواند همه‌چیز را مشخص کند و این‌که از یک شاخه به شاخه‌ای دیگر برویم و از مفاهیم کاملاً عرفانی تا مفاهیم کاملاً مارکسیستی هی تغییر جهت بدهیم و سراغ آن‌ها برویم؛ در عین حال از چیزی کم نگذاریم. یعنی آدم‌های این داستان به‌قول شما هم کمیک رفتار می‌کنند، هم تراژیک نسبت به تاریخ و از این نظر خواننده می‌تواند این کتاب را بعد یک‌سال یا پنج سال دوباره بخواند و به همان نسبتی که دیدش به تاریخ عوض می‌شود، نگاهش به کتاب هم عوض شود.

من در این کار به دنبال این بودم که از فرم به‌عنوان یک ابزار روایت استفاده کنم. یعنی از کوتاه و بلند بودن فصل‌ها بگیرید تا حرف‌توی‌حرف آمدن، تا این‌که برای هر فصل یک گفتمان غالب در نظر می‌گرفتم که این گفتمان برمی‌گشت به یکی از شخصیت‌ها که هرکدام از آن‌ها به‌نوعی داشت شخصیت اصلی را تعریف می‌کرد...»

ادامه‌ی این مصاحبه را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9569

☑️ @ShahrestanAdab

🔻 رعایت انسان
( روزهای پایانی پاییز، سال‌روز تولد یکی از مهم‌ترین شاعران ایرانی‌ست؛ #احمد_شاملو که نام خود را با اشعار سپیدش در حافظۀ تاریخ ادبیات فارسی ثبت کرده است. #حسین_سامانی، شاعر و منتقد، یادداشتی نوشته است دربارۀ معنایی که شعر شاملو می‌تواند به زندگی ما ببخشد. )

▪️ «... وقت آن رسیده است که درکنار بحث‌های ادبی یا شبه‌ادبی با نگاهی دیگر به سراغ شاعران‌ هم‌عصرمان برویم و به جای پرسیدن «شاملو بهتر است یا اخوان؟» یا «شعر سپید اصلاً شعر است یا نه؟»، ببینیم هر کدام از این شاعران چه معناهایی را برای زندگی روزمره ما‌ به دست می‌دهند؟ چشممان را به چه سویه‌هایی باز می‌کنند یا در یک کلام چگونه زندگی ما را دگرگون می‌کنند؟‌ نه در مقام منتقدی ترش و عنق و نه در جایگاه هواخواهی سینه‌چاک و شیفته و نه حتی به عنوان متفکری که‌ ریشه‌های توسعه‌نیافتگی ایرانیان را جست‌وجو می‌کند، بلکه به مثابه آنچه اصلاً هستیم: انسانی پوست و گوشت و استخوان‌دار که رنج می‌کشد، که ملول می‌شود، که معنای زندگی‌ا‌ش را هر آینه از کف می‌دهد؛ این‌بار گشوده و فروتنانه به گفتگو با شاعرانی بنشینیم که ممکن است کلامشان دمنوش گرم‌ زمستان‌های وجودی‌مان باشد. شاعرانی که در غوغای همین خیابان‌ها، که زیر همین مه‌دود شهری و نه در گوشۀ خانقاه‌ها و نه در خلوت باغ‌های درباری، قدم می‌زدند و نفس می‌کشیدند، دل می‌بستند و دل می‌کندند و شعر می‌گفتند.... »

ادامۀ این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9879

☑️ @ShahrestanAdab

🔻بازخوانی خاطراتی از #هوشنگ_ابتهاج دربارۀ تصنیف و تصنیف‌سرایی
(به انتخاب #حسین_سامانی در پروندۀ تخصصی #ترانه_خوانی)

▪️«...اولین کاری که می‌کنم اینه که آهنگ رو حفظ می‌کنم؛ طوری که دیگه می‌تونم از اول تا آخرشو بخونم. در نتیجه افاعیلشو می‌نویسم. برام فرق نمی‌کنه که فَعَل بنویسم یا فع یا مفاعیلن. بستگی داره که اون کلمه چه جایی رو می‌گیره؛ یعنی فرضاً اگه مفاعیلن می‌نویسم حتماً باید اون کلمه مفاعیلن باشه که کلمه تجزیه نشه. پایه‌ها رو بر این اساس می‌نویسم؛ مثلاً می‌نویسم:
فعل فعل مفاعیلن فعل فاعلاتن
یعنی دیگه برام معلومه که برای مثلاً فَعَل چی باید بذارم. از یه طرف هم وقتی آهنگ رو حفظ می‌کنم می‌فهمم که آیا تو این آهنگ قرینه هست یا نه. خود این خیلی مهمه و موقع کلام گذاشتن، من به این قرینه‌های آهنگ خیلی توجه دارم. صدبار، هزاربار آهنگو می‌خونم و کلام رو هم موقع خوندن آهنگ می‌سازم. آهنگ منو با خوش می‌بره و براساس آهنگ کلمات رو می‌سازم‌...»

🔗 متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید.

☑️ @ShahrestanAdab

🔻پروندۀ #شعر_نیمایی به مناسبت زادروز نیما یوشیج، خالق شعر نو در سایت شهرستان ادب بازگشایی شد

▪️ از جمله پرونده‌های تخصصی سایت شهرستان ادب در بخش شعر، پروندۀ شعر نیمایی است که از یادداشت‌ها، مصاحبه‌ها، مقالات و خبرهایی درخصوص این موضوع تشکیل شده است. امروز، بیست‌ویکم آبان‌ماه زادروز #نیما_یوشیج، خالق شعر نیمایی، است. به این بهانه به بازخوانی پروندۀ شعر نیمایی می‌پردازیم.

🔹گزیده‌ای از مطالب این پرونده:

🔸دیدگاه‌های فروغ فرخزاد درباره شعر نیمایی | یادداشتی از #نیلوفر_بختیاری
🔸عناصر و نمادهای سنتی در شعر نیمایی | یادداشتی از #عصمت_زارعی
🔸 همچنان در غار آوایی است | یادداشتی از #حسین_سامانی
🔸شعر نیمایی، گذر از شعر کلاسیک به معنی ترک گفتن آن نیست | گفتگویی با #حمیدرضا_شکارسری پیرامون شعر نیمایی پس از انقلاب
🔸ده رباعی از بهترین رباعی‌های نیما یوشیج
🔸صدای آینده | یادداشتی از #علی_داودی

🔗 برای مطالعۀ کامل مطالب پروندۀ شعر نیمایی به صفحۀ مخصوص آن در سایت شهرستان ادب مراجعه نمایید.

☑️ @ShahrestanAdab

🔻بازگشایی پروندۀ شعر نیمایی در سایت شهرستان ادب در سالگرد درگذشت خالق شعر نو، نیما یوشیج

▪️از جمله پرونده‌های تخصصی سایت شهرستان ادب در بخش شعر، پروندۀ #شعر_نیمایی است که از یادداشت‌ها، مصاحبه‌ها، مقالات و خبرهایی درخصوص این موضوع تشکیل شده است. در سالگرد درگذشت #نیما_یوشیج، خالق شعر نیمایی، به بازخوانی پروندۀ شعر نیمایی می‌پردازیم.

🔹گزیده‌ای از مطالب این پرونده:

🔸دیدگاه‌های فروغ فرخزاد درباره شعر نیمایی | یادداشتی از #نیلوفر_بختیاری
🔸عناصر و نمادهای سنتی در شعر نیمایی | یادداشتی از #عصمت_زارعی
🔸 همچنان در غار آوایی است | یادداشتی از #حسین_سامانی
🔸شعر نیمایی، گذر از شعر کلاسیک به معنی ترک گفتن آن نیست | گفتگویی با #حمیدرضا_شکارسری پیرامون شعر نیمایی پس از انقلاب
🔸ده رباعی از بهترین رباعی‌های نیما یوشیج
🔸صدای آینده | یادداشتی از #علی_داودی
🔸 نیما یوشیج، دوست مخلص شما | بازخوانی نامه‌ای از کتاب #نامه_های_همسایه

🔗 برای مطالعۀ کامل مطالب پروندۀ شعر نیمایی به صفحۀ مخصوص آن در سایت شهرستان ادب مراجعه نمایید.

☑️ @ShahrestanAdab