Средняя школа 91 г. Минска имени Хосе Марти
419 subscribers
20K photos
969 videos
5 files
3.08K links
Download Telegram
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы пагаворым пра мiфaлoгiю.

Нaшa мiфaлoгiя з’яўляeццa aднoй з caмыx cтapaжытныx вa ўciм iндaeўpaпeйcкiм cвeцe🌏:

🔹яна вядзe нac y дaлёкi i нecпaзнaны дaxpыcцiянcкi cвeт,
🔹yвoдзiць y жыццё нaшыx пpoдкaў,
🔹пaкaзвae, чaгo мы бaялicя i чaмy paдaвaлicя.

Беларуская міфалогія захавалася ў традыцыйнай народнай культуры і знайшла сваё адлюстраванне ў фальклоры.

Элементы міфалогіі прысутнічаюць у казках📚,
замовах, купальскіх, вясельных песнях🎶.


Напрыклад, чарадзейныя казкі ўтрымліваюць характарыстыку міфічных персанажаў, каляндарна-абрадавая паэзія адлюстроўвае міфічны змест абрадаў, да якіх яна адносіцца, а замовы даюць магічныя словы-формулы. Міфы, нават самыя фантастычныя, дапамагаюць асэнсаваць гісторыю беларускай🇧🇾 народнай культуры.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: значнае месца ў міфалогіі беларусаў адведзена міфам пра чараўнікоў🧙‍♂️ —  людзей, якія маглі паспрачацца з духамі або прымусіць іх выконваць волю чалавека.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы пагаворым пра народныя загадкі.

Загадка - кароткае паэтыка-вобразнае апісанне прадмета🌲 або з'явы☔️, якая даецца, як правіла, у форме пытання і пазнаецца па другарадных адзнаках, па адзнаках падабенства.

🤔Лічыцца, што галоўная функцыя загадкі - развіваць у чалавека мастацка-вобразнае мысленне, паэтычны позірк на рэчаіснасць.

📎Прымацоўваем загадкі.

Каштоўнасць традыцыйнай загадкі ў тым, што яна ў высакапаэтычнай форме 🔜

✔️адлюстроўвала
гаспадарчую і працоўную дзейнасць чалавека,
яго жыццёвы вопыт, быт, работу, фауну, флору,
збудаванне сусвету

✔️і да нашых дзён мае вялікае эстэтыка-мастацкае значэнне для выхавання дзяцей.

📌Цікава: загадкі, песні-загадкі🎶 таксама шырока прымяняліся ў вясельных абрадах, напрыклад, з мэтай "праверкі" разумовай сталасці жаніха🤵.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы пагаворым пра спрадвечна беларускую лексіку.

Спрадвечна беларуская лексіка — гэта словы, якія існуюць у беларускай мове спрадвеку🔙. Яны перайшлі з агульнаславянскай ці ўсходнеславянскай моў або ўтварыліся на ўласным лексічным матэрыяле.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: нацыянальная спецыфіка, адметнасць і непаўторнасць мовы найбольш ярка праяўляюцца на ўзроўні лексікі✍️. Вялікую цікавасць выклікае такі пласт слоў пэўнай мовы, нацыянальная адметнасць якіх выяўляецца ў немагчымасці знайсці ім аднаслоўны іншамоўны адпаведнік. Такія словы называюць безэквівалентнымі.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы пагаворым пра слуцкія паясы.

Слуцкія паясы - гэта адна з нацыянальных рэліквій Беларусі🇧🇾.

🔹Пышны ўзор прыкладнага мастацтва, які стаў не толькі своеасаблівым культурным сімвалам, але і нейкім брэндам🔝 усёй краіны.

🔹Паясы ў Беларусі ткалі яшчэ ў 18 стагоддзі.

🔹З імі часта звязаны шматлікія загадкі, сямейныя таямніцы і містычныя гісторыі🤫.

📎Прымацоўваем спасылку.

🔎Цікава: слуцкія паясы вырабляліся ўручную на шаўковай аснове з ужываннем сярэбраных і залатых нітак. Менавіта таму яны і каштавалі так дорага💰.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы пагаворым пра Зюзю.

Зюзя — бог зімы❄️. Ад дзеяслова "зюзець" - мерзнуць, здыхаць ад марозу. Беларусы ўяўляюць Зюзю так: стары, з белымі, як снег, валасамі і такой жа доўгай барадой, нізенькі, тоўсты, у белай цёплай адзежы, аднак ногі яго босыя і галава нічым не пакрыта.

Гаспадары напярэдадні зімовых святаў пакідалі для Зюзі пачастунак🧁. Прыгатаваўшы на ўсю сям'ю куцці🍚, трэба было вылучыць яе частку і пакінуць на ноч - для зімовага цара. Народ верыў, што Зюзя, узрадаваўшыся каханаму пачастунку, не будзе гневацца на людзей😊.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: нездарма прыказка існуе: "Зюзя на двары - куцця🍚 на стале". І сёння нярэдка можна пачуць: "Змерз🥶, як зюзя!"

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Снежань❄️ – гэта не проста першы месяц зімы, але і апошні месяц календарнага года. А гэта азначае, што зусім хутка нас чакаюць святы🎉!

Сёння ў нашай рубрыцы мы пагаворым пра гісторыю назвы месяца снежань.

Паходжанне сучаснай назвы месяца зусім простае і звязана са словам «снег» 🌨️.

🤔Аднак ці ведалі Вы, што гэты месяц не заўсёды меў сучаснае найменне?

Назва «снежань» пачала шырока выкарыстоўвацца толькі ў 10-я гады мінулага стагоддзя! А дагэтуль паўсюдна выкарыстоўвалася найменне «грудзень», якое і пасёння засталося ва ўкраінскай🇺🇦 і польскай🇵🇱 мовах. А ў далёкім 16 стагоддзі на старабеларускай мове ў выданнях📚 Скарыны снежань называўся «прасінец», што азначала «прасвет у воблаках».

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: з даўніх часоў снег і маразы🥶 заганялі сялян у іх хаты. Таму цёмнымі зімовымі вечарамі ў доме запальвалі лучыну🕯 . Жанчыны пачыналі ткаць кросны, а мужчыны займацца дробным рамяством ці рамонтам🛠.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Нам, беларусам, засталася багатая і невычэрпная спадчына, у тым ліку і народнае мастацтва🙌 – адно з традыцыйных відаў нацыянальнай культуры.

Сёння ў нашай рубрыцы мы пагаворым пра ганчарства.

🤔Ганчарства – агульная назва аднаго з найважнейшых заняткаў – вытворчасці ганчарных вырабаў з гліны гаспадарчага і дэкаратыўна-прыкладнога прызначэння. Назва паходзіць ад слова «горн», абазначае «печ для абпальвання».

Сёння ганчарства – не асноўны від заробку, а, хутчэй, спосаб рэлаксацыі☺️ і творчага самавыяўлення. У сучасным свеце існуюць ганчарныя майстэрні, дзе праводзяцца адпаведныя майстар-класы🤓.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: усе ганчарныя вырабы вельмі жывыя, ад іх вее цяплом рук іх стваральніка, хоць і сама гліна – гэта жывы матэрыял. Калі ты ясі і п’еш з посуду🍽, якi зроблены з натуральнага матэрыялу, то здаецца, што ежа і піццё смачней😋, а збаны, якія адслужылі  ў гаспадарцы свой век, усё яшчэ захоўваюць пах цёплага малака.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Гэта сёння Новы год🎄 асацыюецца з мандарынамі, шампанскім і аліўе. Але наўрад ці ўсё гэта было на стале нашых продкаў.

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам як нашы продкі святкавалі Новы год.

Да Новага года нашы продкі ставіліся вельмі адказна. Вычышчалі хату і падворак. Здымалі павуцінне з усіх куточкаў, мылі столь. Яны лічылі, што павінны ўступіць у новы год чыстымі.

Падчас першага навагодняга ўмывання ў посуд клалі медныя або залатыя грошы🪙, каб на працягу ўсяго года быць моцным і прыгожым, а сярэбраныя — каб твар быў чыстым і светлым.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: упрыгожвалі ёлку🎄 з сэнсам: вешалі яблыкі — сімвал грэхападзення і аплаткі — сімвал выратавання. Пасля з’явіліся папяровыя цацкі, арэхі, пернікі і цукеркі🍬.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Беларуская нацыянальная кухня👩🏼‍🍳 існуе ўжо шмат стагоддзяў. На яе ўплываюць гістарычныя падзеі, геаграфічнае становішча і ўмовы надвор'я.

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра гісторыю беларускай кухні.

З часоў Вялікага княства Літоўскага ў беларускай кухні з'яўляліся рэцэпты📖 іншых народаў. На працягу многіх стагоддзяў беларусы не ўжывалі шмат мяса ў сваім рацыёне.

Вясковая кухня была сытнай, простай і заўсёды свежай😋. Большасць страў падавалі да стала гарачымі. Княжацкія і шляхецкія стравы былі больш разнастайнымі і экзатычнымі🍍. На магнацкіх сталах часта былі фаршаваныя судакі, розныя дэлікатэсы.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: У беларускай кухні, у адрозненне ад іншых нацыянальных кухняў, практычна не ўжываліся малочныя🐮 і салодкія прадукты.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

13 студзеня пачынаецца Шчодры тыдзень, часам гэты час называюць багатымі Калядамі, а на захадзе Палесся — Гаготы, Агатуха. Кажуць, што гэта назва пайшла ад слова "гагатаць".

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра Шчадроўкі.

У гэты тыдзень гатавалі другую (багатую, шчодрую) куццю, бліны🥞 з падлівай і смажанай каўбасой, кашы, суп і іншую ежу, дзе стравам надаваўся магічна-абрадавы сэнс.

На Калядныя святы прыходзіў да беларусаў і Бог балявання і бяседы Шчадрэц. 3 ім беларусы весяліліся💃 некалькі дзён. Шчадрэц з’яўляецца да людзей па вечарах. Гэта дзяцюк высокага росту. У руках Шчадрэц  трымае тоўстае жазло, якое аздоблена рознакаляровымі тасёмкамі.

Шчадраванцы разам са Шчадрацом наведваюць усіх вяскоўцаў, а потым застаюцца ў аднаго з іх і да раніцы весяляцца😄.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: «Шчадрэц» - вечар варажбы🔮. Варажылі і дарослыя, і дзеці, а асабліва незамужнія дзяўчаты, якія хацелі даведацца, што іх чакае ў наступным годзе.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Паводле славянскай міфалогіі, гэтая жывёла з'яўляецца апекуном сям'і і кахання.

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра беларускі абрад "Ката печ".

Жанатыя і нежанатыя пары збіраюцца ў адной хаце🏡 на вясёлую гулянку ўскладчыну, асноўная падзея якой - абрадавая гульня. Задача перад «гульцамі» варта смачная: укусіць падвешанага пад столь ката🐈 за хвост.

Пераможцам лічыцца той, хто адкусіў хвост, пасля чаго "ката" дзеляць паміж усімі прысутнымі. Усе этапы гульні суправаджаюцца традыцыйнымі песнямі, прыпеўкамі, танцамі💃 пад гармонік, жартоўнымі гульнямі, анекдотамі, вячэрай з пачастункамі😋, якія ўдзельнікі прыносяць з сабой.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: вось рэцэпт: 0,5 літра малака, 2 яйкі, 2 лыжкі цукру, чайную лыжку солі, трохі масла, 40 грамаў дрожджаў і кілаграм мукі. Як цеста падыдзе - зляпіце галаву, тулава, раскачайце ножкі, а затым пастаўце ў духоўку выпякацца. Потым злучыце часткі шпажкамі😉.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёлета беларуская анімацыя адзначае дарослы юбілей - 50 гадоў!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра беларускія мультфільмы.

Беларуская анімацыя - гэта не проста казкі і песні "пра мужыкоў у лапцях". Жанравы складнік мультфільмаў разнастайная: легенды, скетчы, навэлы, сатырычныя казкі, камедыі і інш.

👆Мультыплікацыйныя фільмы зняты па фальклорных матывах. Яны мільгаюць гумарам і жартамі, народнымі прымаўкамі і прымаўкамі, характэрнымі толькі для беларускай нацыянальнай культуры.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: у Беларусі з'явіцца першы 3D-мультфільм. "Песня Сірын" зойме нішу экранізацыі славянскіх міфаў. Зараз шукаюць выявы Велеса, Купалы і самой птушкі Сірын. Вытворчасць мультфільма зойме 4 гады.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Печ🔥 бы­ла ад­ным з асноў­ных ры­ту­аль­ных цэнт­раў ся­лян­ска­га жыт­ла.

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра сімволіку печы.

Да пе­чы заў­сё­ды ста­ві­лі­ся з вя­лі­кай ува­гай і па­ва­гай: на ёй ад­па­чы­ва­лі, яна са­гра­ва­ла і ля­чы­ла. Пад­тры­ман­не агню і га­та­ван­не ежы🍖 бы­лі па­доб­ныя на пад­тры­ман­не жыц­ця на зям­лі.

Не кож­ны пяч­нік, да­рэ­чы, мог склас­ці🧱 доб­рую печ. Не­аб­ход­на бы­ло ва­ло­даць пра­фе­сій­ны­мі на­вы­ка­мі і ве­да­мі, якія пе­ра­да­ва­лі­ся з па­ка­лен­ня ў па­ка­лен­не і за­хоў­ва­лі­ся ў сак­рэ­це🤫. Ад­но з та­кіх пра­ві­лаў: печ трэ­ба клас­ці пад поў­ню, та­ды яна «бу­дзе доў­га слу­жыць і доб­ра грэць».

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: ка­лі сва­ты пры­хо­дзі­лі ў ха­ту да ня­вес­ты, ня­рэд­ка звяр­та­лі­ся са сло­ва­мі пры­ві­тан­ня да печ­кі як за­ха­валь­ні­цы цяп­ла, а зна­чыць, і ся­мей­на­га шчас­ця.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

У старажытныя часы, калі не было інструментаў прагназавання☀️, людзям нічога не заставалася, акрамя таго, як выяўляць сувязі.

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра прыметы на надвор'е.

Напрыклад, чырвоная рабіна — да суровай зімы🥶; калі ў нейкі дзень у сакавіку курачка пап'е вадзіцы, то трэба чакаць дажджлівага🌧 лета. Прыметы не маюць ніякай навуковай асновы. Магчыма, калісьці, у іншую кліматычную эпоху, яны «працавалі». Цяпер ніякай сувязі паміж прыметамі і фактамі не існуе.

🤔Для кароткатэрміновага прагнозу прыметы маюць свой лагічны сэнс. Напрыклад: калі птушкі🐦 нізка лётаюць — хутка будзе дождж. Гэта звязана з тым, што машкара, якая з'яўляецца ежай для птушак, пры павялічанай вільготнасці не можа высока лётаць, таму птушкі і зніжаюць палёт.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: прыметы бываюць розныя: прымеркаваныя да дат, кліматычныя (бабіна лета), атмасферныя («дым з трубы слупом — да марознага надвор'я»).

#советский_район #расцем_беларусамі