Средняя школа № 178 г.Минска имени Т.А.Лукьяновича
1.62K subscribers
51.2K photos
1.87K videos
14 files
3.98K links
sch178minsk
Download Telegram
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы пагаворым пра восеньскі слоўнічак.

Клёны апалі, і золата й фарбы
крыюць зямлю дарагім дываном.
Поўныя жмені лістоў тых узяў бы,
восеньскім сплёў бы іх пышным вянком.
..

📌Цікава: што ж трэба ведаць аб таямнічым перыядзе🍁, крыніцай назвы якога служыць дзеяслоў «асяняць», які казаў аб прыходзе змроку?

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы пагаворым пра народныя гульні.

☀️Народныя гульні - гэта яркі выраз народа, які ў іх грае, адлюстраванне этнасу і гісторыі яго развіцця.
На гульні можна паглядзець і з пункту гледжання педагогікі і псіхалогіі, як сродкі адукацыі і выхавання, выдатны спосаб развіць працэсы мышлення, эмацыйны складнік жыцця.

🔹Падахвочваючы дзяцей да рухомай актыўнасці на прагулцы, у гульнях, мы працягваем ўмацоўваць здароўе дзяцей.
🔹З дапамогай рухомых гульняў ствараць у дзяцей радасны настрой.
🔹Але і праз народныя рухомыя гульні прывіваць любоў да роднага краю, да свайго горада, сяла, да сваіх традыцый і звычаяў.

📎Прымацоўваем спасылку.

🖇Цікава: развіваючы патрэбаванасць у рухомай актыўнасці дзяцей пры дапамозе рухомых, народных спартыўных гульняў, фізічных практыкаванняў, у дзяцей фарміруецца патрэбаванасць у штодзённай рухальнай дзейнасці.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы пагаворым пра народны тэатр.

Найярчэйшая старонка ў гісторыі народнага тэатральнага мастацтва - батлейка.

🎭Прадстаўленне складалася з дзвюх частак: рэлігійнай і свецкай.

Кожная разыгрывалася на сваім ярусе - верхнім або ніжнім.

Ніколі персанажы, якія жылі ў раі - Святое сямейства, анёлы👼🏼, пастухі - не пераходзілі ўніз; ніколі жыхары пекла - чорт👺, смерць, цар Ірад - не паднімаліся наверх.

Тэкст перадаваўся з вуснаў у вусны з даданнямі і скарачэннямі.

📎Прымацоўваем прыклад сцэнарыя.

📌Цікава: прадстаўленнi батлейкі існавалі да пачатку ХХ стагоддзя.
У нашы дні нацыянальны лялечны🎭 тэатр «Батлейка» адраджаецца нешматлікімі энтузіястамі
.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы пагаворым пра мiфaлoгiю.

Нaшa мiфaлoгiя з’яўляeццa aднoй з caмыx cтapaжытныx вa ўciм iндaeўpaпeйcкiм cвeцe🌏:

🔹яна вядзe нac y дaлёкi i нecпaзнaны дaxpыcцiянcкi cвeт,
🔹yвoдзiць y жыццё нaшыx пpoдкaў,
🔹пaкaзвae, чaгo мы бaялicя i чaмy paдaвaлicя.

Беларуская міфалогія захавалася ў традыцыйнай народнай культуры і знайшла сваё адлюстраванне ў фальклоры.

Элементы міфалогіі прысутнічаюць у казках📚,
замовах, купальскіх, вясельных песнях🎶.


Напрыклад, чарадзейныя казкі ўтрымліваюць характарыстыку міфічных персанажаў, каляндарна-абрадавая паэзія адлюстроўвае міфічны змест абрадаў, да якіх яна адносіцца, а замовы даюць магічныя словы-формулы. Міфы, нават самыя фантастычныя, дапамагаюць асэнсаваць гісторыю беларускай🇧🇾 народнай культуры.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: значнае месца ў міфалогіі беларусаў адведзена міфам пра чараўнікоў🧙‍♂️ —  людзей, якія маглі паспрачацца з духамі або прымусіць іх выконваць волю чалавека.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы пагаворым пра спрадвечна беларускую лексіку.

Спрадвечна беларуская лексіка — гэта словы, якія існуюць у беларускай мове спрадвеку🔙. Яны перайшлі з агульнаславянскай ці ўсходнеславянскай моў або ўтварыліся на ўласным лексічным матэрыяле.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: нацыянальная спецыфіка, адметнасць і непаўторнасць мовы найбольш ярка праяўляюцца на ўзроўні лексікі✍️. Вялікую цікавасць выклікае такі пласт слоў пэўнай мовы, нацыянальная адметнасць якіх выяўляецца ў немагчымасці знайсці ім аднаслоўны іншамоўны адпаведнік. Такія словы называюць безэквівалентнымі.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы пагаворым пра слуцкія паясы.

Слуцкія паясы - гэта адна з нацыянальных рэліквій Беларусі🇧🇾.

🔹Пышны ўзор прыкладнага мастацтва, які стаў не толькі своеасаблівым культурным сімвалам, але і нейкім брэндам🔝 усёй краіны.

🔹Паясы ў Беларусі ткалі яшчэ ў 18 стагоддзі.

🔹З імі часта звязаны шматлікія загадкі, сямейныя таямніцы і містычныя гісторыі🤫.

📎Прымацоўваем спасылку.

🔎Цікава: слуцкія паясы вырабляліся ўручную на шаўковай аснове з ужываннем сярэбраных і залатых нітак. Менавіта таму яны і каштавалі так дорага💰.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы пагаворым пра Зюзю.

Зюзя — бог зімы❄️. Ад дзеяслова "зюзець" - мерзнуць, здыхаць ад марозу. Беларусы ўяўляюць Зюзю так: стары, з белымі, як снег, валасамі і такой жа доўгай барадой, нізенькі, тоўсты, у белай цёплай адзежы, аднак ногі яго босыя і галава нічым не пакрыта.

Гаспадары напярэдадні зімовых святаў пакідалі для Зюзі пачастунак🧁. Прыгатаваўшы на ўсю сям'ю куцці🍚, трэба было вылучыць яе частку і пакінуць на ноч - для зімовага цара. Народ верыў, што Зюзя, узрадаваўшыся каханаму пачастунку, не будзе гневацца на людзей😊.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: нездарма прыказка існуе: "Зюзя на двары - куцця🍚 на стале". І сёння нярэдка можна пачуць: "Змерз🥶, як зюзя!"

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Снежань❄️ – гэта не проста першы месяц зімы, але і апошні месяц календарнага года. А гэта азначае, што зусім хутка нас чакаюць святы🎉!

Сёння ў нашай рубрыцы мы пагаворым пра гісторыю назвы месяца снежань.

Паходжанне сучаснай назвы месяца зусім простае і звязана са словам «снег» 🌨️.

🤔Аднак ці ведалі Вы, што гэты месяц не заўсёды меў сучаснае найменне?

Назва «снежань» пачала шырока выкарыстоўвацца толькі ў 10-я гады мінулага стагоддзя! А дагэтуль паўсюдна выкарыстоўвалася найменне «грудзень», якое і пасёння засталося ва ўкраінскай і польскай мовах. А ў далёкім 16 стагоддзі на старабеларускай мове ў выданнях📚 Скарыны снежань называўся «прасінец», што азначала «прасвет у воблаках».

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: з даўніх часоў снег і маразы🥶 заганялі сялян у іх хаты. Таму цёмнымі зімовымі вечарамі ў доме запальвалі лучыну🕯 . Жанчыны пачыналі ткаць кросны, а мужчыны займацца дробным рамяством ці рамонтам🛠.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Каляда - свята, які быў самым вялікім і галоўным у зімовы час з часоў язычнікаў, гэтаксама як і зараз Божае Нараджэнне для ўсіх хрысціянаў.

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам як нашы продкі святкавалі Каляды.

Да Каляд нашы продкі ўпрыгожвалі хату🏠: над сталом вешалі саламянага павука🕷 — выяву ідэальна спарадкаванага свету, традыцыйны абярэг беларусаў.

Адно засталося нязменным: як здаўна, так і цяпер мы імкнемся сустрэць навагоднія святы ачышчанымі і фізічна, і духоўна🧘‍♂️.

📎Прымацоўваем спасылку.

📌Цікава: «Каляда» паўтарае аб тым, што яно пайшло ад «коло» - «сонца☀️».

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Акрамя сімвалаў дзяржаўнага суверэнітэту, у нашай краіны ёсць іншыя значныя ідэі і з'явы, дзякуючы якім яе ведаюць і цэняць і якія сталі сімваламі Беларусі.

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра культурныя сімвалы.

▪️Бусел
Беларусы лічылі буслоў прадвеснікамі шчасця і дабрабыту, звязвалі з імі спадзяванні на папаўненне ў сям'і. У літаратуры вобраз Беларусі як зямлі пад белымі крыламі ўвекавечаны ў аднайменным нарысе Уладзіміра Караткевіча.

▪️Зубр
Наша краіна займае першае месца ў свеце па колькасці вольных зуброў. Больш за ўсё іх жыве ў Белавежскай пушчы.

▪️Васілёк
Сціплы васілёк не прэтэндуе на тое, каб быць каралём сярод кветак. Ён заўсёды цешыў людзей, якія працавалі і працуюць на зямлі.

📌Цікава: у нашай свядомасці трывала ўмацаваўся вобраз Беларусі як сінявокай прыгажуні, у якой вочы - бяздонныя азёры, залацістая каса - саспелая пшаніца, зялёны сарафан - зеляніна нашых лясоў.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

... Як кажуць сярод людзей
без песні няма надзей.
Народ без песні – не ўмее,
Народ без песні нямее
...

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра беларускія народныя песні.

🎶Песні праз усё жыццё суправаджалі беларусаў – песняю віталася яго нараджэнне, песняю ўслаўлялася жаніцьба, песняю ўшаноўвалася і выпраўлене ў дарогу. A хутчэй за ўсё песня вырастала з працы.

Нацыянальная песня выконвае дзве функцыі :
▪️садзейнічае фарміраванню ідэйна-маральных якасцей;
▪️забяспечвае эстэтычныя запросы гасцей. 

Беларуская народная песня вельмі самабытная багатствам паэтычных сродкаў. Вельмі часта такая  песня саправаджае тыя ці іншыя рытуальныя дзеянні, каменціруе іх, выказвае розныя пачуцці, думкі, настрой.

Прымацоўваем спасылку:
🔸Зборнік песень.

📌Цікава: кожнае новае пакаленне да дзедавай навукі-песні дадавала ўласнымі вуснамі свой погляд на жыццё, свой боль, свой жаль, свой смутак і сваю  радасць.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Спакойны, пяшчотны, самы любімы. Голас мамы і калыханкі застаюцца ў нашай памяці назаўсёды...

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра беларускую калыханку.

Нашы продкі ведалі не толькі, як супакоіць малых, але і як развесяліць іх, развіць. Бабулі з радасцю прыдумлялі гульні-песенькі – забаўлянкі! Так, падкідвалі ўверх і падпявалі: «Гута-та-та, гу-та-та - баба хлеба напякла!» Тут і знаёмыя «ладушкі-ладушкі» , і «каза-рагатая забадае-забадае» – усе гэтыя сюжэты ведалі нашы прабабулі.

Над калыскай вешалі саламяныя цацкі: коніка як сімвал сонца, і птушачку. Гэтыя забаўкі служылі не толькі сімвалічнай аховай,  але і развівалі зрок і мысленне ў малых.

Прымацоўваем спасылку:
🔸Калыханка.

📌Цікава: калі першы раз клалі дзіця ў ложачак – варажылі на яго лёс! Калі немаўля крычала і ўпіралася – вырасце волат, калі адразу засынала або плакала – будзе хваравітым, а калі паднесла дзіцячы сюрпрыз – вырасце незвычайны чалавек, які прынясе сям'і багацце!

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра бусла.

Бусел ва ўяўленні людзей звязаны з Беларуссю, дзякуючы «Песнярам» і іх знакамітай песні «Белы бусел ляціць, над бялявым Палессем ляціць…».

Тое, што птушка вяртаецца да свайго старога гнязду, кожны год, перабудоўваючы і павялічваючы яго ў памеры, спарадзілі традыцыю лічыць бусла духам-заступнікам хаты, якія прыносяць насельнікам лад і росквіт. Калі птушкі пакідалі гняздо, гэта лічылася прыметай хуткіх неспрыяльных падзей.

У фальклоры беларусаў, бусел сустракаецца нам як персанаж легенд, прымет і павер'яў. Ёй уласцівыя рысы, характэрныя для беларусаў: працавітасць, спагадлівасць, няхітрасць, гатоўнасць прыйсці на дапамогу.

Прымацоўваем спасылку:
🔸Апавяданне пра бусла.

📌Цікава: калі з птушкай адбываецца няшчасны выпадак, ёй абавязкова акажуць дапамогу мясцовыя жыхары. У Беларусі нават існуюць спецыяльныя цэнтры, дзе дапамагаюць птушка, якія пацярпелі, напрыклад, ад высакавольтных правадоў.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра народныя цацкі.

Гісторыя народнай цацкі пачынаецца ў глыбокай старажытнасці і цесна звязана з творчасцю народа, з народным мастацтвам, фальклорам.

Свістулькі розных гатункаў і масцей - найбольш распаўсюджаны від беларускай глінянай цацкі. Беларускія майстры ляпілі бразготкі, па-мясцоваму "бразготкі", свістулькі ў выглядзе птушачак, конікаў, фігуркі жывёл і людзей.

Рабіліся лялькі з тканіны і нітак. Тканіна бралася ад старой вопраткі, што таксама важна, бо вопратка была прасякнута энергетыкай таго, хто яе насіў. Лялькі не сшывалі, а закручвалі і перавязвалі ніткамі. Твары ў іх не было таму, што лічылася быццам бы праз твары лялек у іх могуць пракрасціся і пасяліцца злыя духі.

Прымацоўваем спасылку:
🔸 Гісторыі пра цацкі.

📌Цікава: народная цацка і ёсць сама Казка - вечнае дзяцінства.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам, як правільна май ці травень.

Мабыць, кожны, хто заўважаў разыходжанне ва ўжыванні назвы месяца задаваўся пытаннем, як жа будзе правільна?

Чаму травень? Менавіта ў гэтую пору зямля нарэшце скідвае кайданы зімовага плёну і пакрыецца зеленню. Больш лагічна месяц называць «травень»: красавік, травень, чэрвень. Даволі гарманічна! Таксама гэты варыянт назвы сустракаецца ў народнай творчасці: «У травень будзе мужык управен!»

👆Аднак афіцыйна апошні месяц вясны мае назву Май. Наконт паходжання гэтага наймення існуе дзве версіі:
▪️Назва ўзятая з лацінскай мовы
▪️У гэты час з'яўляецца «май» - першая зеляніна на дрэвах, якой прынята ўпрыгожваць хаты на Сёмуху. А гэты працэс атрымаў назву «маіць»

📌Цікава: у літаратуры гэтая пара адначасова называлася і маем і траўнем. Назва «травень» прысутнічае ў Полацкім Евангеллі, «май» выкарыстоўвалі Францыск Скарына і Андрэй Рымша ў XVI ст.

#советский_район #расцем_беларусамі.
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра прысмакі з Беларусі.

Беларускія прысмакі - гэта шакалад без пальмавага алею, цукеркі "як у дзяцінстве", хатняе печыва. А яшчэ натуральны зефір, асвяжальныя журавіны ў цукровай пудры, далікатныя тарты. Ласункі ў Мінску і іншых гарадах Беларусі знаходзяць маленькі рай на Зямлі.

🍫 Брэнд "Камунарка" добра ведаюць у краінах постсавецкай прасторы. У актыве кампаній дзясяткі ўзнагарод у кандытарскай галіны. А галоўнае - "чыстыя" склады прадуктаў і народнае прызнанне.
🍫 Сёння «Спартак» выпускае больш за 350 відаў прысмакаў. Цукеркі і шакалад са складамі на пяцёрку з плюсам, тарты, пірожныя. У фірмовых крамах «Спартака» у ласуноў ад выбару сапраўды разбягуцца вочы.
🍫 Кампанія ўваходзіць у тройку лідэраў па выпуску прысмакаў у Беларусі. Калі вы жылі ў СССР, смачнасці брэнда вернуць вас у дзяцінства: рассыпістае печыва «як раней», цукровая халва, дражэ ў глазуры, Ірыска.

#советский_район #расцем_беларусамі
РАСЦЁМ БЕЛАРУСАМI🇧🇾!

Сёння ў нашай рубрыцы мы раскажам пра Каляду (Свята): Гісторыю i Традыцыі.

Большасць людзей у наш час лічаць, што Божае Нараджэнне і Каляда непарыўна звязаныя паміж сабой. На самай справе яшчэ з язычніцкіх часоў, калі не было нават прынята хрысціянства на Русі, а людзі верылі ў розных багоў, ужо існавала такая традыцыя, як Каляда. Свята гэты быў прысвечаны нябеснаму богу Дажбогу.

Старажытныя людзі верылі, што пасля зімовага сонцастаяння прачынаецца бог неба, і працягласць дня пачынае павялічвацца, а ночы - змяншацца. Нашы продкі былі ўдзячныя Дажбогу і пачыналі яго хваліць з дапамогай абрадавых песень - калядак.

Асноўнае прызначэнне Каляды - гэта правядзенне абрадаў, прысвечаных Калядная куцця. Каляда - свята, які быў самым вялікім і галоўным у зімовы час з часоў язычнікаў, гэтаксама як і зараз Божае Нараджэнне для ўсіх хрысціянаў.

#советский_район #расцем_беларусамі