✍️ #فرزانگان_قفقاز - [۱۶۵ و ۱۶۶]

⬇️حبیب بادکوبه‌ای (ح ۱۲۹۷ - ۱۳۵۶ ق)

حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ حبیب زیرلی بادکوبه‌ای فرزند حاج تیمور در حدود سال ۱۲۹۷ ق (۱۸۸۰م) در روستای زیره از توابع باکو متولد شد. دروس مکتب‌خانه‌ای و مقدمات علوم دینی را از روحانیون منطقه آموخت. در سنین نوجوانی عازم حوزه علمیه مشهد مقدس گردید و سالیانی چند در آن حوزه مبارک به تحصیل علوم اسلامی پرداخت. پس از آن به نجف اشرف هجرت کرد و خوشه‌چین خرمن دانش بزرگان علمی آن حوزه مقدس شد. مدت اقامت وی در حوزه‌های علمیه مذکور و استادانش دانسته نشد؛ جز آنکه اقامتش در دو حوزه مقدس در مجموع بالغ بر ۱۵ سال بوده و نیز در میان عالمان دینی روحانیون و اهالی محل به فضل و فضیلت اشتهار داشته است.

وی پس از انجام تحصیلات به زادگاه خویش بازگشت و به تبلیغ و ترویج معارف اسلامی و احکام شرعی و انجام دیگر خدمات دینی همت گمارد. پس از انقلاب کمونیستی و حاکمیت رژیم الحادی همانند دیگر عالمان دینی و روحانیون منطقه تحت پیگرد و آزار و اذیت دژخیمان کمونیست واقع شده و سرانجام در سال ۱۳۵۶ق (۱۹۳۷م) دستگیر و تبعید شد و دیگر کسی از سرنوشت ایشان خبردار نشد. وی فرزندانی به نام‌های هاشم، اسدالله و نرجس خاتون داشته است.[۱]

⬇️ حبيب لريكی لنكرانی (..... - ..... ق)
آخوند میر حبیب لریکی لنکرانی از روحانیون شهرستان لريك واقع در منطقه لنکران بود. وی در منطقه هامارات از توابع شهرستان لريك لنكران زندگانی را سپری نمود و همانجا بدرود حیات گفت.


📚 پ.ن.
۱. مصاحبه با نوادگان و علمای محل.


📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۱۷۲ و ۱۷۳.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز - [۱۶۷]

⬇️حبیب مشتاقایی بادکوبه‌ای (۱۲۴۶/۱۲۴۵ - ۱۳۴۴ ق)

آیت‌الله آقا میر حبیب مشتاقایی بادکوبه‌ای فرزند سید مصطفی در سال ۱۲۴۶/۱۲۴۵ق (۱۸۳۱/۱۸۳۰م) در قصبه مشتاقا از توابع باکو دیده به جهان گشود. تلاوت قرآن و کتاب‌های بوستان، گلستان، نصاب‌الصبيان، خلاصةالحساب و دیگر کتب متداول مکتب‌خانه‌های وقت قفقاز را از مکتب‌داران آموخت. سپس مقدمات علوم دینی و بخشی از سطوح عالی فقه و اصول را از عالمان و روحانیون زادگاهش آموخت. آنگاه در سنین جوانی عازم حوزه علمیه نجف اشرف شد و سالیان متمادی از محضر بزرگانی همچون حضرات آیات عظام شیخ اعظم مرتضی انصاری، سید ابراهیم قزوینی، سید حسین کوه کمری و مولی محمد فاضل ایروانی کسب فیض نمود و به مقامات عالی علمی و معنوی نایل آمد.
ایشان پس از اقامت طولانی در نجف اشرف در حدود سال ۱۲۹۷ ق (۱۸۸۰م) به زادگاه خویش بازگشت و مرجع مراجعات دینی مردم منطقه شد و به اقامه جماعت، وعظ، ارشاد، تبلیغ و حل‌وفصل دعاوی و خصومات و نیز تدریس علوم اسلامی برای جمعی از مشتاقان علوم الهی همت گمارد. از شاگردان ایشان آقا میرزا عبدالکریم مشتاقایی و آقا میر علی اکبر مشتاقایی را می توان نام برد. سرانجام آن عالم ربانی و سید جلیل‌القدر در سال ۱۳۴۴ ق (۱۹۲۶م) بدرود حیات گفت و به دیدار معبود شتافت. پیکر پاکش پس از تشییع باشکوه در قبرستان قصبه مشتاقا به خاک سپرده شد.



📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۱۷۳ - ۱۷۴.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز - [۱۶۸]

⬇️حبیش تفلیس (..... - ۶۲۹ ق)

کمال‌الدین، بدیع‌الدین، ابوالفضل، حبيش بن ابراهیم تفلیسی، طبیبی ماهر و ادیبی لغت‌شناس بود و در زمان سلاطین سلجوقیان حیات داشته و بعضی از تألیفات خود را به آنها هدیه نموده است. ایشان دارای آثاری ارزشمند بود که بیشتر آنها به زبان فارسی تألیف شده است.

📚 فهرست آنها چنین است:

۱ . ادویه مفرده و مرکبه (منسوب به اوست)؛[۱]
۲. بيان الصناعات؛[۲]
۳. بيان الطب؛[۳]
۴. بيان النجوم؛[۴]
۵. تحصيل الصحة بالأسباب الستة؛[۵]
۶. ترجمان القوافي = قوفی - لغات القوافي = بيان القافية؛[۶]
۷. تقويم الأدوية المفردة وكيفية أخذها وصفاتها؛[۷]
۸. جوامع البیان در ترجمان قرآن؛[۸]
۹. رسائل؛[۹]
۱۰ . قانون الأدب؛[۱۰]
۱۱. قوافي - القافية النافعة؛[۱۱]
١٢ . كامل التعبير؛[۱۲]
١٣ . كفاية الطب؛[۱۳]
۱۴. مقالة مختصرة في فضل صناعة الطب؛[۱۴]
۱۵. ملحمة دانيال = اصول الملاحم = اصول ملحمه = شرح کتاب ملحمه = کتاب بهمن شاه؛[۱۵]
۱۶. وجوه القرآن.[۱۶]
وفات وی در ۶۲۹ ق (۱۲۳۱م) اتفاق افتاده است.[۱۷]

📚 پ.ن.
۱. فهرستگان نسخه‌های خطی ایران ( فنخا)، ج ۲، ص ۸۵۲.
۲. فهرستواره دست‌نوشت‌های ایران (دنا)، ج ۲، ص ۵۸۴.
۳. فهرست‌واره دست‌نوشت‌های ایران (دنا)، ج ۲، ص ۵۸۵.
۴. فهرست‌واره دست‌نوشت‌های ایران (دنا)، ج ۲، ص ۵۹۱ .
۵. فهرست‌واره دست‌نوشت‌های ایران ( دنا)، ج ۲، ص ۸۸۷.
۶. فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا) ، ج ۲، ص ۱۱۱۴.
۷. فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا) ، ج ۳، ص ۲۶۶ .
۸. فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا) ، ج ۳، ص ۱۰۴۷ .
۹. فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا) ، ج ۵، ص ۶۰۸ .
۱۰. فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا) ، ج ۸، ص ۲۶.
۱۱. فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا) ، ج ۸، ص ۳۲۲.
۱۲. فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا) ، ج ۸، ص ۴۴۴ .
۱۳. فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا)، ج ۸، ص ۶۹۸؛ فهرست نسخه های خطی فارسی مؤسسه خاورشناسی فرهنگستان علوم روسیه، ص ۳۴۴.
۱۴. فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا) ، ج ۹، ص ۱۱۲۰.
۱۵. فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا) ، ج ، ، ص ۱۲۵۳؛ فهرست نسخه های خطی فارسی مؤسسه خاورشناسی فرهنگستان علوم روسیه، ص ۳۴۲.
۱۶. فهرستواره دستنوشتهای ایران (دنا) ، ج ۱۰، ص ۱۰۰۳ .
۱۷. كشف الظنون، ج ۱، ص ۱ ۱، ص ۲۶۱-۲۶۲ و ۴۶۷.

📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۱۷۴ - ۱۷۵.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز - [۱۶۹]

⬇️حسام‌الدین افندی (۱۳۱۷ - ۱۳۹۹ ق)

حسام‌الدین افندی‌اوف فرزند سیّد بابا در سال ۱۳۱۷ق (۱۸۹۹م) در منطقه آواخیل متولد شد. از کوچکی تحصیلات دینی را از پدرش و عمویش علاءالدین افندی تحصیل کرد. در سال ۱۳۹۹ق (۱۹۷۸م) رحلت نمود و در کنار پدر بزرگش حاجی سید قلی افندی دفن شده و قبرش زیارتگاه است.

*****

پدرش و جدش از علمای منطقه بوده و شرح‌حال آن‌ها به شماره ۱۱۱ و ۵۲۳ آمده است.


📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۱۷۶.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز - [۱۷۰ و ۱۷۱]

⬇️حسام‌الدین علی بدلیسی (قرن ۱۰ ق)

حسام‌الدین علی بدلیسی از مفسرین صوفی‌مسلک قرن دهم هجری بوده و جامع‌التنزيل و التأويل = تفسير حسام‌الدین علی از آثار اوست.
*****
شرح‌حال فرزندش ادریس بدلیسی به شماره ۷۴ آمده است.

⬇️حسن ایروانی (..... - بعد از ۱۲۸۰ ق)

ملا حسن ایروانی از بزرگان علمای نجف اشرف بود. او متولی کتاب‌های وقفی خود بود و بعضی از کتاب‌های خویش را وقف طلاب علوم دینی نمود. وی بعد از خود، مرحوم سید حسین مجتهد خوبی را برای تولیت انتخاب کرد. تاریخ وقف ۲۳ ذیقعده ۱۲۸۰ق (۱۸۶۲م) است.[۲]

📚 پ.ن.
۱. فهرست‌واره دست‌نوشتهای ایران (دنا)، ج ۳، ص ۵۴۷.
۲. كرام‌البررة، ج ۱، ص ۲۹۵-۲۹۶.


📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۱۷۶.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز - [۱۷۲ و ۱۷۳]

⬇️حسن بادکوبه‌ای (..... - ..... ق)

سید حسن بادکوبه‌ای فرزند آیت‌الله سید حسین بادکوبه‌ای فرزند سیّد رضا فرزند سیّد موسی از روحانیون محترم نجف اشرف بوده و جهت امرار معاش در نجف اشرف به شغل عطاری اشتغال داشت.[۱]

⬇️حسن بردعی (..... - ..... ق)

از حالات حسن بردعی مطلبی به دست نیامد. از ایشان کتابی با نام حاشیة شرح الإيساغوجی در دست است.[۲]

📚 پ.ن.
۱. گلشن ابرار آذربایجان، ج ۱، ص ۱۶۶.
۲. فهرست‌واره دست‌نوشت‌های ایران (دنا)، ج ۴، ص ۲۳۳.


📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۱۷۷.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز - [۱۷۴ و ۱۷۵ و ۱۷۶]

⬇️حسن تفلیسی (قرن ۳ ق)

رجالیون حسن تفلیسی فرزند نضر را همان حسن تفلیسی مُکنی به ابو محمد شمرده‌اند.[۱]

⬇️حسن تفلیسی (قرن ۳ ق)

شیخ طوسی (درگذشته ۴۶۰ ق) حسن تفلیسی مُکنی به ابو محمد را از اصحاب امام رضا (علیه‌السلام) شمارش کرده[۲] ولی علامه حلی (درگذشته ۷۲۶ ق)،[۳] محقق حلی (درگذشته ۷۴۰ ق)،[۴] شیخ عبدالله مامقانی (درگذشته ۱۳۵۱ ق)،[۵] سیّد محسن امین (درگذشته ۱۳۷۱ ق)،[۶] سید ابوالقاسم خوئی (درگذشته ۱۴۱۳ ق)[۷] و شیخ محمد تقی شوشتری (درگذشته ۱۴۱۵ ق)[۸] او را مجهول شمرده‌اند.

⬇️حسن تفلیسی (..... - ..... ق)

حسن تفلیسی فرزند یونس بلغاری از مشاهیر طب در قرن هفتم هجری بوده و کتاب الادوية المفردة از آثار ایشان است.[۹]

📚 پ.ن.
۱. درباره ر.ک: قاموس‌الرجال، ج۳، ص ۲۹۱-۲۹۲؛ تنقيح‌الرجال، ج ۲۱، ص ۱۳۱-۱۳۶، اعيان‌الشیعه، ج ۵، ص ۳۲۳، ۳۲۴.
۲. رجال‌الطوسی، ص ۳۷۰.
۳. رجال‌العلامة الحلی، ص ۲۶۷.
۴. الرجال‌الحلی، ص ۵۶۹.
۵. معجم رجال الحدیث، ج ۱۹، ص ۲۲.
۶. اعيان‌الشيعة، ج ۲، ص ۴۲۴؛ ج ۵، ص ۳۳.
۷ . معجم رجال‌الحدیث، ج ۶، ص ۱۷۶.
۸. قاموس‌الرجال، ج ۳، ص ۲۰۲.
۹. فهرستگان نسخه‌های خطی ایران ( فنخا)، ج ۲، ص ۸۴۹.

📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۱۷۷ و ۱۷۸.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷

✍️ #فرزانگان_قفقاز - [۱۷۷]

⬇️حسن حُسانی (۱۳۱۸ - ۱۴۰۴/۱۴۰۲ ق)

عالم محترم و روحانی خدمت‌گزار شیخ حسن حُسانی به سال ۱۳۱۸ق (۱۹۰۰م) در روستای حُسان از توابع باکو دیده به جهان گشوده است. نام پدرش علی زمان و نام مادرش منی‌خانم بود. ایشان پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در ۱۵ سالگی عازم حوزه علمیه مشهد مقدس گردید و تا سال ۱۹۲۱م در آن شهر به کسب فیض پرداخت و سپس به موطن خود بازگشت. شرایط ناهنجار وقت در باکو او را در همان سال مجبور به بازگشت به مشهد نمود و در آنجا متوطن گردید. ایشان در آنجا با فامیلی مغربی حُسانی مشهور بود و از قرار مسموع در شهر مشهد مقدس کتابخانه‌ای تأسیس کرد و فرزندانی به نام محمد، شهربانو و ام‌لیلا داشته است. نهایتاً در یکی از سال‌های ۱۴۰۲ یا ۱۴۰۴ ق (۱۹۸۲ یا ۱۹۸۴م) دارفانی را وداع و در جوار حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا (علیهماالسلام) دفن گردید.

📖 منبع: فرزانگان قفقاز، عادل مولایی، ص ۱۷۸ و ۱۷۹.

©️ #سردبیر_سایت_ضیاءالصالحین
┘◄🌐| سایت | بله | تلگرام | ایتا |

🇮🇷 @sardabir313 🇮🇷