https://t.iss.one/sadeghijahani/9671

🔰 در نقد نظرات، آراء و عملکرد مخالفان خود را چگونه ارزیابی و قضاوت کنیم :
۱. الگوی #بی_جهت ۲. الگوی #سازنده

✍ د. ابوالحسن صادقی جهانی

♻️ روشن است که طرح انتقاد با هدف تسویه حساب سیاسی یا غرض ورزی شخصی هیچ گاه به ارتقای کشور و بهبود وضعیت معیشتی مردم و جامعه منتهی نمی شود.

🔻 نبود #اجماع‌#نظری و #مفهومی روی واژه نقد و فرآیند نقدپذیری، سبب شده است که گاه به نام انتقاد، دستاوردهای کشور طی سال‌های پس از انقلاب زیرسوال رفته و چهره برخی اشخاص، نهادها یا دولت‌ها تخریب شود!!
🔻 از سوی دیگر گاهی به نام #دفاع از مصالح کشور، جلوی نقد #سازنده، #پیشرونده و #راهگشا گرفته می شود؛
از نظر نگارنده هر دو #رویکرد، شرایط پرورش، رشد و شکوفایی ایده‌ها و اندیشه‌ها را در کشورمان دچار ناملایمات کرده و می کند.
🔻 امروز در جامعه ایرانی "#نقدگریزی" در گوشت و پوست مسئولان ملی نفوذ کرده و نهادینه شده است، آنان وقتی در مسند و منصب سازمانی قرار می گیرند، دچار غره شده و حس دانشمندی و دانای کل به آن ها عارض می شود، و آنان را از شنیدن نظرات و آرای منتقدان و مخالف دور می کند.و در جایگاه دولتمردیی که تکیه زده اند؛ نقش #وکیل_مدافع #منافع_ملی براساس تعریف خودشان بازی کنند و این روند دور باطلی را شکل می دهد که #فرجامش "نقدگریزی" است.
🔻 همین جماعت وقتی از مناصب قبلی کنار گذاشته می شوند، قاطبه آنان بر اساس منافع گروهی یا نسبتی شان با طرح یک انتقاد، با تعریف غیر واقعی از نقد تلاش می کنند تا در مقام منتقد مغرض نشسته و از زاویه نگاه خود از ضرورت توسعه فضای نقد بگویند و در مقام روشنفکر آزاد اندیش ظاهر شوند.
🔻 باید مفهوم نقد و مرز آن را با تخریب، نق زنی، بدگویی، شخصی کردن موضوع و زیر سوال بردن مصالح عموم و سخن خلاف مصالح ملی را متمایز ساخت و به پیامدهای مطالب از دریچه فرهنگ سیاسی نگریست!
🔻 واژه نقد در دل خود چند مفهوم مشخص و مهم دارد که بدون توجه به آن ها نمی توان در باره نقد و انتقاد سخن راند.:
۱. شاخص اول #سوژه و case search است که برای نقد انتخاب می شود و باید ویژگی های لازم برای نقد داشته باشد.
برای مثال نقد عملکرد یک فرد، جمع یا اقدامی حاکمیتی
۲. انتقاد باید مبتنی بر همین معیارهای فراگیر باشد ونه خواسته شخصی و منافع فردی و باندی.
۳. انتقاد باید مستند و مستدل و به گونه ای شفاف صورت پذیرد. به عبارت دیگر، ارزیابی عملکردها باید خالی از ابهام و کلی گویی باشد تا بشود از آن به یک نتیجه و جمع بندی روشن رسید.
۴. هدف نقد باید ارتقای جامعه و اعتلای افراد و رسیدن ملت، دولت به تعالی باشد.
هدف نقد در بیان آن هم مهم است و نباید مورد غفلت قرار بگیرد. بی توجهی به این اهداف می تواند غیرسازنده باشد.
۵. ارائه راه حلی در پس طرح انتقاد بسیار تعیین کننده است. یعنی ارزیابی دقیق و برخوردار از استدلال محکم، نباید بدون یک #راهکار معطوف به #اعتلای کشور باشد.
۶. شاخص ششم برای انتقاد، #نیت_فرد #نقاد است.
منتقد برای این که نقدش سلامت لازم را داشته باشد، باید برای بیان رسالت پژوهشی خود، طرح نقد کند، نه به منظور ریختن آبروی یک فرد یا یک مجموعه.
🔻 به نظر نگارنده یاد داشت، هر گاه این شش مولفه به شکل مومنانه و با التزام عملی از سوی پژوهشگر و یا منتقد مورد توجه قرار گیرند، آنگاه مرز میان انتقاد با تخریب و تضعیف روشن شده و اختلاف نظرهایی که گاهی در این راستا به وجود می آیند، تعدیل می شوند.
🔻 تکثر #مفهومی مصادیق و شاخص های نقد، باعث شده تا بعضی دولت ها با سنگر گرفتن پشت مفاهیمی کلیدی چون منافع ملی و مصالح نظام، عملا از زیر بار مسئولیت خود در نقدپذیری #شانه_خالی کنند.
🔰 سخن پایانی

رسانه ها دو دسته هستند؛
یک دسته آنهایی که می خواهند #تیراژشان بالا برود، برای همین دنبال سوژه می گردند و کاری هم به درستی و نادرستی ادعاهایی که مطرح می کنند، ندارند.
دسته دیگر اما آن رسانه هایی هستند که #ابعاد یک مساله را مدنظر می گیرند و پیامد طرح یک موضوع را بخوبی بررسی می کنند که آیا به وحدت ملی ضربه می زند یا نه، آیا با منافع عمومی همخوان و سازگار است؛
مسئولان در برابر جماعت دوم از رسانه ها که تحلیلی عمیق نسبت به مسائل و چالش جامعه دارند باید #پاسخگو باشند و از فرافکنی ها و دلیل تراشی ها روال شده بپرهیزند.
معتقدم عنایت به نقدهای رسانه ای با رعایت شش مولفه مطرح شده در باره مسائل جاری جامعه می تواند به ارتقای اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و توسعه ملی و وطنی جامعه بینجامد.

https://t.iss.one/sadeghijahani