https://t.iss.one/rasullib
.

🔳 مقدمه‌ای بر «قرآن مورخان» با حضور محمدعلی امیرمعزی و مجید سلیمانی


🔹 نخستین جلسه از سلسله‌ نشست‌های پژوهشی در زمینه‌ تاریخ قرآن و صدر اسلام، روز یکشنبه ۳۰ مارس ۲۰۲۵ (۱۰ فروردین ۱۴۰۴) ساعت ۱۸:۰۰ در کتاب‌فروشی نشر ناکجا در پاریس برگزار خواهد شد.
ظاهراً این جلسه به عنوان مقدمه‌ای نظری و مفهومی، آغازگر مجموعه‌ای از گفت‌وگوهای علمی و به زبان فارسی است که در طول تابستان آینده با حضور دو پژوهشگر برجسته، محمدعلی امیرمعزی به عنوان سرپرست و سرویراستار مجموعه «قرآن مورخان» و مجید سلیمانی، ادامه خواهد یافت و در آن امیرمعزی به تفسیر «قرآن مورخان» خواهد پرداخت.

🔸همان‌گونه که اشاره شد این نشست‌ بر پایه اثر مرجع و چندجلدی «قرآن مورخان» (Le Coran des historiens) شکل گرفته‌است؛ اثری پژوهشی و بینارشته‌ای که با مشارکت گروهی از قرآن‌پژوهان و مورخان برجسته تدوین شده است. این مجموعه با تکیه بر مطالعات تاریخی، زبان‌شناسی تطبیقی، الهیات تطبیقی و بافت فرهنگی جهان اسلام در سده‌های نخستین، سعی دارد قرائتی تازه و مستند از متن قرآن و بستر پیدایش آن ارائه دهد.

🔹«قرآن مورخان» که مجموعاً در چهار جلد سامان یافته، تلاش دارد تا زمینه‌های تاریخی و فرهنگی شکل‌گیری قرآن، روابط آن با متون دینی پیشا‌اسلامی، و تحولات اجتماعی و فکری جزیرةالعرب در آستانه ظهور اسلام را از منظری تحلیلی و مستند بررسی کند. این پروژه یکی از جامع‌ترین مطالعات معاصر در حوزه تاریخ‌نگاری قرآن به شمار می‌رود. بعد از انتشار این مجموعه نقدهای مختلفی خاصه بر دیدگاه امیرمعزی انتشار یافت، که برخی از آنان در فرسته بعدی معرفی خواهند شد.

علاقه‌مندان می‌توانند از طریق وب‌سایت زیر برای شرکت در جلسات بعدی ثبت‌نام کنند.
لینک ثبت‌نام


https://t.iss.one/rasullib

جهت آشنایی بیشتر با این مجموعه و نقدهایی انجام شده به پیوندهای زیر مراجعه کنید.

◾️ تشیع و قرآن؛ ترجمه فارسی فصل بیستم قرآن مورخان (محمدعلی امیرمعزی)

◾️ متن قرآن و تاریخ قرآن؛ ارائه: مرتضی کریمی‌نیا و محسن گودرزی (با پرسش و پاسخ عبدالکریم سروش، رسول جعفریان، سروش دباغ و...)

◾️ گفت‌وگوی محمدعلی امیر‌معزی با راشل بینهاس درباره‌ «قرآن مورخان»

◾️ گفت‌وگوی زهير میرکریمی با مجید سلیمانی در رابطه با «قرآن مورخان»

◾️ قرآن تشیع و مورخان (حسن انصاری)

◾️ بررسی انتقادی «قرآن مورخان» در شماره ویژه مجله «بایگانی‌های مطالعات اجتماعی ادیان» فرانسه

◾️ نقد نظریه امیرمعزی در تحریف قرآن (حسین کرمی و محمدکاظم رحمان‌ستایش)


https://t.iss.one/rasullib

به اطلاع همراهان عزیز می‌رساند، ثبت اولیه بخش‌های علوم قرآن و تفسیر، ادبیات عرب، کلام و عقاید، تاریخ و سیره بخشی از حدیث و تراجم اهل سنت از کتابخانه امیرالمؤمنین تهران (مکتبة نفس الرسول المصطفی) انجام شده و تاکنون بیش از ۱۴۳۰۰ عنوان کتاب و در ۲۵۰۰۰ مجلد ثبت اولیه شده است.
عزیزان می‌توانند یا از طریق برنامه اندرویدی بالا یا لینک سامانه زیر فعلاً به صورت کاربر مهمان وارد شوند.
مجموعه ما ثبت اولیه را بر روی سامانه کتابا شروع کرده و به زودی هم زمان در سامانه سها نیز حضور خواهد داشت.
lib.hkashani.com

کتاب السفينة الجامعة اثر حاکم جشمی را نشر دارالمشرق لبنان به تازگی در پنج مجلد منتشر ساخته است.
هر یک از عزیزان که امکان خرید کتاب را دارد به ادمین اطلاع دهد.
با تشکر
https://t.iss.one/rasullib

ثبت اولیه بیش از ۳۱۰۰۰ کتاب

به اطلاع همراهان عزیز می‌رساند، ثبت اولیه بخش‌هایی از علوم قرآن و تفسیر، ادبیات عرب، کلام و عقاید، تاریخ و سیره، حدیث و تراجم شیعه و اهل سنت و بخش اهل حدیث، تکفیر، وهابیت و ردود (عطف زرد) از کتابخانه امیرالمؤمنین تهران (مکتبة نفس الرسول المصطفی) انجام شده و تاکنون بیش از ۱۷۶۰۰ عنوان کتاب و در ۳۱۷۰۰ مجلد ثبت اولیه شده است.
عزیزان می‌توانند یا از طریق برنامه اندرویدی بالا یا لینک سامانه زیر فعلاً به صورت کاربر مهمان وارد شوند.
مجموعه ما ثبت اولیه را بر روی سامانه کتابا شروع کرده و به زودی هم زمان در سامانه سها نیز حضور خواهد داشت.
lib.hkashani.com

به لطف وَ از سوی یکی از دوستانِ نادیده، کتاب فوق از لبنان ابتیاع و دست‌یاب شد.

https://t.iss.one/rasullib

.
✍🏼 اثر تازه منتشرشده " السفینة الجامعة لأنواع العلوم"، تألیف حاکم جشمی، از برجسته‌ترین متکلمان معتزلی-زیدی قرن پنجم هجری، به لطف یکی از دوستان نادیده از لبنان تهیه شد.

این کتاب به گفته محقق احتمالاً در دوران جوانی مؤلف نگارش شده است و ازین‌رو، نمایان‌گر جریان‌های فکری معتزله در آن روزگار محسوب می‌شود.

چنان‌که از عنوان آن برمی‌آید، " السفینة الجامعة" در قالب یک مجموعه‌، به موضوعاتی چون اصول دین، تاریخ، حدیث، فضائل، حکایات، آموزه‌های اخلاقی و... می‌پردازد که در این میان حاوی اطلاعات ملل و نِحَلی جالب توجهی است.
مؤلف در این اثر، به نوعی هم سیمای فکری و فرهنگی نیشابور قدیم را ترسیم کرده و هم نگرش‌های معتزلی را در بستر مطالب، اخبار، حکایات و روایات تبیین نموده است.
کتاب فوق در پنج مجلد تنظیم شده است که جلد پنجم آن شامل فهرست‌های تفصیلی کتاب است.

جلد نخست به اصول دین و ضرورت معرفت و شناخت آن اختصاص دارد، و بخش دوم این مجلد حاوی تاریخ و قصص انبیا بوده که با زندگانی رسول خدا (ص) خاتمه می‌یابد.

جلد دوم ادامه مباحث مربوط به پیامبر اکرم (ص) را دنبال می‌کند و پس از آن، فضائل قرآن، صحابه و اهل بیت را مورد توجه قرار می‌دهد.

جلد سوم، شامل موضوعات گوناگون همچون اخلاق، فقه، جهاد، اهمیت علم، حقوق، زهد، امر به معروف و نهی از منکر و دیگر مسائل مرتبط است.

جلد چهارم با نقل سخنان و حکمت‌های برگرفته از انبیا، صحابه، اهل بیت، متکلمان و صوفیان آغاز می‌شود و پس از بررسی موضوعاتی چون گناهان کبیره، کفر و شرک، در نهایت به مباحثی درباره مرگ، قبر، حشر، فتن و ابتلائات آخرالزمان می‌پردازد.

جلد پنجم، به‌عنوان راهنمای کتاب، شامل فهرست‌های موضوعی، نمایه آیات، احادیث و سایر مداخل است.

می‌توان گفت این تألیف قابل توجه، تصویری درخور تأمل از فضای علمی و جریان‌های فکری معتزله و نیشابور در قرن پنجم هجری ارائه می‌دهد و ضمن آن، دیدگاه‌های معتزلی را در پرتو روایت‌های تاریخی و تأملات معرفتی برجسته می‌سازد.

📜 تصحیح این کتاب، که به همت عبدالرحمن‌بن سلیمان السالمی صورت گرفته، بر پایه نسخه‌های مختلف جامع کبیر صنعا و کتابخانه آمبروزیانا میلان استوار است؛ قدیمی‌ترین این نسخه‌ها در سال ۶۱۹ هجری کتابت شده و با رقم BA,Arabic C 31 در آمبروزیانا نگهداری می‌شود.


https://t.iss.one/rasullib

«علی، راز سَر به مُهر؛ سیمای نخستین امام در معنویت شیعی»
تألیف محمدعلی امیرمعزی
ترجمه محسن امینی
انتشارات نگاه معاصر، بهار ۱۴۰۴
https://t.iss.one/rasullib

.
✍🏼 کتاب «علی، راز سر به مُهر؛ سیمای نخستین امام در معنویت شیعی» ترجمه‌ای است از کتاب
Ali, le secret bien gardé–Figures du
premier Maître en spiritualité shi'ite
تألیف محمدعلی امیرمعزی، که توسط محسن امینی از زبان فرانسوی برگردان و به‌تازگی منتشر شده است. در این اثر، امیرمعزی با بهره‌گیری از روش‌شناسی تاریخی-انتقادی و مطالعات تطبیقی در زمینه قرآن و حدیث، در کنار استفاده از پژوهش‌های پیشین اسلام‌شناسان و مطالعات عرفانی، می‌کوشد تا جنبه‌های تاریخی، الهیاتی و عرفانی شخصیت امیرالمؤمنین علی (ع) را بررسی نماید. هدف اصلی این اثر نه نگارش زندگی‌نامه‌ای تاریخی از حضرت امیر (ع)، بلکه تحلیل «تصویر معنوی، متافیزیکی و الهیاتی» ایشان در سنت شیعی است. نویسنده استدلال می‌کند که امام علی (ع) در سنت امامیه، نه به‌عنوان صرفاً یک شخصیت تاریخی، بلکه به‌منزله الگویی قدسی، قطب معنوی و تجلی امر الهی شناخته می‌شود.

🔹 بخش اول: ویژگی‌های علی (ع)
این بخش شامل سه فصل است:
فصل اول: "علی و قرآن"
این فصل به تبیین رابطه دوسویه میان حضرت امیر (ع) و قرآن می‌پردازد. نویسنده نشان می‌دهد که علی (ع)، به‌عنوان «قرآن ناطق»، دارای ارتباطی منحصربه‌فرد با وحی است. ایشان نه‌تنها مشمول آیات قرآنی است، بلکه مفسر معنوی آن نیز می‌باشد. مفاهیمی چون تأویل، تأسیس مصحف خاص، و پیوند دوگانه میان ظاهر و باطن وحی، در این فصل مورد واکاوی قرار می‌گیرد.
فصل دوم: "محمد، فارقلیط است و علی، مسیح"
در این فصل، مؤلف با استناد به شباهت‌های بینامتنی، حضرت علی (ع) را به‌مثابه تجلی جدیدی از مسیح معرفی می‌کند. این تشابه با تأکید بر نقش منجی‌گرایانه، پیوند با «آخرالزمان» و ظهور ایشان در فرهنگ باطنی بررسی شده است. رسول اکرم (ص) به‌عنوان «موعود انجیل» و امیرالمؤمنین (ع) به‌منزله «وارث حقیقی مأموریت معنوی» معرفی می‌شوند.
فصل سوم: "ملاحظاتی در باب اصطلاح «دینِ علی»"
این فصل، اصطلاح «دینِ علی» را به‌عنوان جریانی معنوی و اصیل مورد بررسی قرار می‌دهد. تحلیل ریشه‌های قرآنی و پیشااسلامی این مفهوم، متأثر از سنت‌های گنوسی، زردشتی و مانوی، از محورهای کلیدی این بخش است. امیرمعزی توضیح می‌دهد که این دین، بنیانی تأویلی و ولوی دارد و به‌جای شریعت، بر مدار «ولایت» استوار است.

🔸بخش دوم: نیمه‌انسانی، نیمه‌ربانی
این بخش شامل چهار فصل می‌باشد:
فصل چهارم: "ملاحظاتی در باب ربّانیت امام"
نویسنده با تأکید بر مفهوم «انسان کامل»، توضیح می‌دهد که امامان، به‌ویژه حضرت علی (ع)، در سنت شیعی نه‌تنها راهنما، بلکه تجلی‌گاه صفات الهی و واسطه فیض الهی تلقی می‌شوند. همچنین در پایان نقش خطبه‌هایی چون «تطنجیه»، «خطبة الإفتخار» و «خطبة البیان» و... در شکل‌گیری این اندیشه بررسی شده است.
فصل پنجم: "ارواح پنج‌گانه انسان ربانی"
این فصل به آموزه «ارواح خمسه» شامل روح الحیاة، روح القوة، روح الشهوة، روح الإیمان و روح القدس می‌پردازد. مؤلف با تطبیق این آموزه با اسطوره‌شناسی و فلسفه نوافلاطونی، تبیین می‌کند که چگونه روح‌القدس امام، او را به ظرف وحی بدل می‌سازد.
فصل ششم: "شب قدر در تشیع متقدم"
نویسنده با تحلیل متون تفسیری شیعی مرتبط با سوره ۹۷ قرآن (سوره قدر)، حضرت علی (ع) را به‌عنوان «صاحب الأمر» در شب قدر معرفی می‌کند و نقش واسطگی ایشان در نزول امر خداوند را شرح می‌دهد.
فصل هفتم: "تقیه و ختم نبوت"
در این فصل، استدلال می‌شود که هرچند نبوت با پیامبر اکرم (ص) خاتمه یافته است، اما وحی باطنی در امامان ادامه دارد. تقیه به‌عنوان راهکاری برای حفاظت از این وحی در برابر استیلای فقه رسمی و قدرت‌های اهل سنت تشریح شده است.

🔹بخش سوم: افق‌های معنوی
فصل هشتم: "الدر الثمین منسوب به رجب برسی"
این فصل به تحلیل عرفان علوی متأخر با استناد به کتاب‌هایی چون مشاریق الأنوار و تفسیر الدرّ الثمین می‌پردازد. در این متون، حضرت علی (ع) به‌عنوان «باطن قرآن»، «نور مطلق» و «راز مکنون» توصیف شده است.
فصل نهم: "شمایل و مراقبه"
این فصل به بررسی پدیده «شمایل‌نگاری» امیرالمؤمنین در سنت شیعی اختصاص دارد. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه این شمایل‌ها، که اغلب در فرهنگ عمومی، تصوف و آیین‌های تعزیه رواج دارند، ابزار انتقال معرفت قدسی به لایه‌های اجتماعی پایین‌تر هستند.

علاوه بر فصولی که در بالا ذکر آن گذشت، کتاب دارای دیباچه و سخنِ پایانی قابل تأملی است که مکمل نگاه امیرمعزی به وجود کیهانی و عرفانی امام می‌باشد‌.
امیرمعزی در پایان تلاش می‌دارد نشان دهد که چهره امیرالمؤمنین، نه‌تنها بنیاد معرفتی تشیع است، بلکه درون‌مایه‌ رمزگونه‌ سنتی گسترده از تفسیر، عرفان، و اسطوره‌ شیعی است. از نگاه او، «تشیع» در جوهره، دینی علی‌محور است؛ چنان‌که مسیحیت دین مسیح است. علی در این سنت، انسانِ الهی، انسانِ ناطق، و ظهور «حقیقت» در افق هستی است.

https://t.iss.one/rasullib

کتاب فوق در سال ۲۰۲۲ به انگلیسی نیز ترجمه و از سوی بریل به عنوان شماره سوم از مجموعه «اسلام شیعی؛ متون و مطالعات» منتشر شده است که فایل آن در اینجا تقدیم می‌گردد. (اندکی قبل شماره پنجم این مجموعه منتشر شد.)
لازم به ذکر است در ترجمه انگلیسی این کتاب دو پیوست از دو نویسنده مجزا نیز که مرتبط با مباحث امیرمعزی است ارائه گردیده.
پیوست اول: شناخت الهی و عمل مهدوی/موعودی: چهره علی در محافل عرفانی و مهدوی (از سده پنجم تا دهم هجری) از اورخان میرقاسموف.
پیوست دوم: حضور علی در فلسفه اسلامی از متیو تریه.

https://t.iss.one/rasullib

رضوان خدا بر مرحوم صاحب عبقات که حدود ۱۶۰ سال پیش در سفر پر مشقّت حج نیز دست از تحقیق و فیش‌برداری از کتب برنداشت. ایشان فرصت مجاورت بیت الله و مسجد نبوی را غنیمت شمرد و از کتابخانه‌های اطراف حرمین استفاده‌ها برد.
امروز در اثنای ثبت و بازبینی کتاب‌های کتابخانه _ قسمت تراجم، به این کتاب برخوردم و بار دیگر یاد مجاهدت‌های او افتادم.
ایشان در اواخر مباحث مجلد غدیر در ترجمه‌ی "علي بن إبراهيم الحلبي" صاحب "إنسان العيون" گفته‌اند:

"عبد الله بن حجازی الشرقاوي در " تحفه بهیه في طبقات الشافعیه " که نسخه‌ی آن در کتابخانه‌ی حرم محترم مدینه‌ منوّره موجود است، و از آن، فقیر تراجم عدیده انتخاب کردم، به ترجمه او گفته: ...."

📖عبقات _ حدیث غدیر، ج ۱۰ ، ص ۲۴ و ۲۵

https://t.iss.one/rasullib

ثبت اولیه بیش از ۳۵۰۰۰ کتاب

به اطلاع همراهان عزیز می‌رساند، ثبت اولیه بخش‌هایی از علوم قرآن و تفسیر، ادبیات عرب، کلام و عقاید، تاریخ و سیره، حدیث و تراجم شیعه و اهل سنت و بخش اهل حدیث، تکفیر، وهابیت و ردود (عطف زرد)، بخش موسوعه‌ها و دانش‌نامه‌ها، فهارس مخطوطات و کتب چاپی و فقه و اصول، اخلاق و فلسفه و عرفان و تصوف و علوم اجتماعی، از کتابخانه امیرالمؤمنین تهران (مکتبة نفس الرسول المصطفی) انجام شده و تاکنون حدود ۲۱۰۰۰ عنوان کتاب و در ۳۵۷۰۰ مجلد ثبت اولیه شده است.
عزیزان می‌توانند یا از طریق برنامه اندرویدی بالا یا لینک سامانه زیر فعلاً به صورت کاربر مهمان وارد شوند.
مجموعه ما ثبت اولیه را بر روی سامانه کتابا شروع کرده و هم زمان در سامانه سُها نیز حضور دارد.
lib.hkashani.com