Critic l مریم نصر
2.34K subscribers
227 photos
43 videos
19 files
206 links
«بودن در زمانه خود … مخالفت با زمانه خود است، بودنِ نقاد در زمانه خود است، بیرون از قاب زمانه بودن است»
فرانسواز دستور

تماس: Maryam.nasr[at] gmail.com
Download Telegram
Forwarded from نطقیات
🖍 بله، ممکن است!

مریم نصراصفهانی (مترجم، مدرس فلسفه)

🗓 ۱۳ فروردین ۱۴۰۴

بخش اول (بخش دوم)

یکی از جذاب‌ترین کتاب‌هایی که سال گذشته خواندم کتاب «پسافاجعه؛ خشونت و بازساختن خود»، به قلم سوزان برایسون و با ترجمهٔ امیر صائمی از نشر برج بود. کتاب دربارهٔ موضوعی است که بعد از سده‌ها سکوت در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است: تجاوز جنسی و تأثیر ابدی آن بر قربانی و اطرافیانش.

به استاد فلسفه‌ی جوانی موقع دویدن صبحگاهی تجاوز می‌شود و «تقریباً» به قتل می‌رسد. تقریباً، چون او زنده می‌ماند و بعد از بهبودیِ فیزیکی، شجاعانه روایت خودش را با ما به اشتراک می‌گذارد: تجربه مهیب حادثه، روان‌زخم‌هایی که پس از آن برایش جا مانده و راه‌هایی که برای کنار آمدن با آن امتحان کرده است. درعین حال از نقش دیگران می‌گوید: انگ‌های اجتماعی، آزارها و هم دلگرمی‌هایی که در مسیر بهبودی از سر گذرانده. «دیگران می‌توانند ما را نابود کنند، اما به همان اندازه در آفرینش و استمرار فهم ما از خودمان موثرند». این کتاب فقط حکایت رنج و یا حتی نشان دادن راه‌های ادامه‌ی زندگی بعد از «فاجعه» نیست، بلکه در عین حال روایتی زنده‌ است که در آن خواننده با مساهمت‌های نظری فلسفه فمینیستی در حوزه‌های اخلاق و معرفت برای درک بهتر تجربیات سرکوب شده در زندگی هرروزه آشنا می‌شود.

کتاب دیگری که امسال توجه من را جلب کرد کتاب «خلافِ زمان؛ درباره‌ی نوستالژی و دیگر وارونگی‌های تاریخی» بود نوشتهٔ دیه‌گو گاروچو، که الهام شوشتری‌زاده آن را از اسپانیایی ترجمه و نشر اطراف منتشر کرده است. این کتاب جستاری بلند است درباره نسبت خاص ما انسان‌ها با زمان. نسبتی که گذشته و آینده را برای‌مان می‌سازد و خاطره، حسرت و نوستالژی را به وجود می‌آورد. نوستالژی یکی از جذاب‌ترین چیزهایی است که به طور خاص در این روزهای ایران، به مدد رسانه‌ها ساخته و فروخته می‌شود.

«نوستالژی از سر بی‌اعتمادی به زمان پیشِ‌ ‌رو، امید به آینده را پس می‌زند و نوعی امید گذشته‌نگر را جایگزینش می‌کند که در آن نیروی روایت‌پردازانه، داستان‌پردازانه و حتی خیال‌پردازانه گذشته را چنان بازسازی می‌کند که حال و آینده در مقابلش نابسنده به نظر برسد»

کتاب‌های پسافاجعه و خلاف زمان آنقدر جذاب و روان هستند که می‌توان در یکی‌دوبار نشستن پای کتاب خواند و بهانه‌هایی برای بازآزمایی زندگی داشت. کتاب‌هایی مناسب برای هدیه‌ نوروزی پروادارانه به عزیزی که شاید فاجعه‌ای را از سر می‌گذراند، و یا با فقدانی و حسرتی درگیر است.

اما بهترین کتاب‌هایی که سال گذشته خواندم، احتمالاً از آن جنسی نیست که بتوان به هر کتابخوانی هدیه داد. با این حال، در پایان سال به این کتاب‌ها احساس دین بیشتری دارم. این کتاب‌ها که رغم همه فراز و فرودهای کار و زندگی در سال گذشته، چیزهایی دستم دادند که حس کنم به زحمتش می‌ارزد. کتاب‌هایی که خواندنشان مستلزم آهستگی است.

نخستینِ این کتاب‌ها که انتشار ترجمه‌اش را می‌توان «خبر سال در حوزه اخلاق‌پژوهی» دانست کتاب «اخلاق‌شناسی و مرزهای آن»، نوشته برنارد ویلیامز با ترجمهٔ مینو حجت در انتشارات حکمت است. کتابی که انتشار آن در اواخر قرن بیستم، با به چالش کشیدن نظریات مرسوم در فلسفه اخلاق تأثیر تردیدناپذیری بر اخلاق‌پژوهی در دنیای بعد از خودش برجا گذاشت. مینو حجت مقدمهٔ آگاهی‌بخشی بر این کتاب نوشته است که به خواندن و درک مطالب آن کمک می‌کند:

«نقد ویلیامز به نظریات اخلاقی این نیست که این نظریات بی‌فایده‌اند، بلکه ناخرسندی او از این است که این نظریات می‌خواهند تنها داعیه‌داران تأمل اخلاقی باشند، گویی هرگونه تأمل اخلاقی تنها باید در نوعی نظریه نمایان شود. ولی به نظر ویلیامز نظریه‌پردازی نکردن به معنای کنارگذاشتن تأمل نیست، بلکه نظریه‌پردازی مستلزم نادیده گرفتن عوامل عدیده‌ای است که در داوری اخلاقی نقش دارند و تلاش برای منحصر کردن آنها در یک یا چند ملاک معدود…»

📱 از کانال تلگرامی دکتر مریم نصر اصفهانی:

t.iss.one/neocritic

❇️

🔮 t.iss.one/nutqiyyat

🔮 t.iss.one/nutqiyyat_classes

🔮 Instagram.com/nutqiyyat

🔮 https://youtube.com/@nutqiyyat
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
4👍3
Forwarded from نطقیات
🖍 بله، ممکن است!

مریم نصراصفهانی (مترجم، مدرس فلسفه)

🗓 ۱۳ فروردین ۱۴۰۴

بخش دوم (بخش اول)

کتاب دیگر «مسئولیت و داوری» نوشتهٔ هانا آرنت با ترجمهٔ میثم محمدامینی است که نشر نو آن را منتشر کرده است. کتاب مجموعهٔ هشت نوشتار مستقل از آرنت است که مگر یکی از آن‌ها، همگی بعد از محاکمه آیشمان نوشته شده‌اند. محاکمه‌ای که انتشار کتاب آرنت دربارهٔ آن طوفان به‌پا کرد یعنی ابتذال شر.

ترجمهٔ فارسی ابتذال شر در ایران هم با استقبال خوانندگان مواجه شد و باعث افزایش توجه به آرنت و اندیشه‌هایش درمیان روشنفکران و دانشجویان بود. گرچه بر اهل اندیشه روشن است که درمواجهه با اندیشه‌هایی که از بذرهایی متفاوت در زمین‌های دیگر روییده‌اند باید بسیار محتاط بود، اما تک تک فصل‌های مسئولیت و داوری برای علاقمندان ایرانیِ مباحث مرتبط با اندیشه سیاسی و اخلاق جذاب و تأمل‌برانگیزند.

نوشتارهای این کتاب «تقلای آرنت‌اند برای درک معنا و مفهوم ناتوانی آیشمان از اندیشیدن. آیشمان در مقام یک انسان خاص، یک انسان معمولی عادی، یک «دلقک»، و دقیقاً از همین رو شخصی به کلی دور از ارتکاب شر، نمونه شاخصی بود برآمده از پس‌زمینه‌ی تاریخی گسترده‌ای که آرنت در خاستگاه‌های توتالیتاریسم و وضع بشر بررسی کرده بود. فقط آرنت از این واقعیت حیرت کرده بود که ابتذال آیشمان، تهی بودن کامل او از هرگونه خودانگیختگی، او را نه «هیولا» کرده بود نه «شیطان»، بلکه صرفاً بدل کرده به عامل بدترین شر…»

(از مقدمهٔ جروم کُن، گردآورندهٔ نوشتارها)

آخرین کتاب، که به لطف یکی از دوستانم با آن آشنا شدم، و تأسف خوردم بر اینکه چطور پیش‌تر به آن برنخورده بودم، کتاب «انسانگرایی در تفکر اسلامی» نوشتهٔ محمد ارکون با ترجمهٔ احسان موسوی خلخالی در انتشارات طرح نقد است. کتاب در واقع رسالهٔ دکتری محمد ارکون، اندیشمند و اسلام شناس الجزایری-فرانسوی است با محوریت آرا و افکار ابن‌مسکویه رازی. ارکون در این پژوهش، با استفاده از روش‌های جدید پژوهش در علوم انسانی، ریشه‌های گرایش به انسان‌گرایی در آرا این متفکر قرن چهارم قمری را بازکاوی می‌کند. او در مقدمهٔ کتاب اشاره می‌کند که در ابتدا می‌خواسته پژوهشی دانشگاهی درباره مسکویه فیلسوف و مورخ بنویسد و تأثیر اندیشهٔ او بر آیندگان را ارزیابی کند، اما زمان زیادی که صرف شناخت روش‌های گوناگون علوم انسانی و اجتماعی کرد او را به این نتیجه می‌رساند که اولویت با جامعه است نه فرد: «به این نتیجه رسیدم که جدا کردن فرد از جامعه‌اش، هرچند انسانی مهم و نویسنده‌ای نابغه باشد، خطایی روشی است. به نظرم آمد اگر در پرتو یک فرد خاص (که اینجا مسکویه است) شرایط پیدایش آن متفکر و آثارش و شرایط کنار رفتن و انحطاطش را بررسی کنم حقیقت تاریخی مهم و اساسی‌تری را روشن کرده‌ام. منظورم بررسی اوضاع اجتماعی‌ای است که پیدایش یک نویسنده یا، برعکس، عزلت‌نشینی و انزوای یک نویسنده را باعث می‌شود…»

ماحصل تلاش خلاقانهٔ ارکون برای کندوکاو در سنت تفکر اسلامی اثر خواندنی و امیدبخشی شکل داده است که به پژوهشگرِ امروزِ میراث تفکر اسلامی این نوید را می‌دهد که «بله، ممکن است!»

📱 از کانال تلگرامی دکتر مریم نصر اصفهانی:

t.iss.one/neocritic

❇️

🔮 t.iss.one/nutqiyyat

🔮 t.iss.one/nutqiyyat_classes

🔮 Instagram.com/nutqiyyat

🔮 https://youtube.com/@nutqiyyat
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
6👍1
اصفهان

اولین دقایق شنبه، هفدهم فروردین ۱۴۰۴

@neocritic
60👍9👎3🤬3
📚
کار عمیق

کاملاً تصادفی به کتاب کار عمیق برخوردم و چون حس مثبتی به مطالعه کتاب‌های «خودیاری» ندارم، خواندنش را آنقدر به تعویق انداختم تا تعطیلات نوروزی و خانه‌تکانی سال نو.
در جریان خانه‌تکانی گوش کردن نسخه صوتی را شروع کردم و انگار بالاخره کسی را پیدا کرده باشم در این جهان که مرا درک کند: آقای کال نیوپورت.

به لطف او خانه‌تکانی را رها کردم تا برخی نکته‌های کتاب را یادداشت کنم.

از وقتی کتاب تمام شده، در دیدار با خانواده و دوستان، تا همین امروز سوزن‌ام روی کار عمیق گیر کرده و جاوبی‌جا به ادعاها و آموزه‌های کتاب اشاره کرده‌ام. آنقدر که امروز دوستم گفت: «خب چرا درموردش نمی‌نویسی؟» (و منظورش این بود که کچل‌مان کردی...)

کار عمیق به درد کسانی می‌خورد که نیاز به تمرکز و خلاقیت دارند در کارشان. به درد دانش‌کاران(knowledge workers) می‌خورد، یعنی کسانیکه با دانش‌شان امرار معاش می‌کنند. و به یمن پیشرفت تکنولوژی دیگر محدود به جمع اندکی از بینوا ابنای بشر نیست که نیازشان به عزلت و تمرکز درک نشود. (که بدا به‌حال‌شان اگر زن هم بوده باشند.)

امروز برای سبک زندگی دانش‌کاران کتاب می‌نویسند و ازقضا کتاب در سراسر دنیا پرفروش هم می‌شود.

کار عمیق درباره ضرورت و تکنیک‌های عزلت‌گزینی در دنیای پر از همهمه و نورانی شده با چراغ‌های چشمک زن است. برای «آدم‌هایی که شغل‌شان ایجاب می‌کند فکر کنند.» درعین حال، اطلاعات خوبی درباره قابلیت‌های ذهن، هدایت توجه متمرکز و ورزیده کردن ماهیچه‌های مغز در اختیار شما می‌گذارد.

📖 کار عمیق، کال نیوپورت، ترجمه ناهید ملکی، نشر نوین

✔️اگر اهل کتاب صوتی هستید؛ کیفیت ترجمه و نسخه‌صوتی به‌نظرم متوسطِ قابل تحمل است.

@neocritic

https://fidibo.com/book/95837-کتاب-صوتی-کار-عمیق
👍1910
Forwarded from Inekas | انعکاس

🔵نخستین مدرسهٔ بهاری انعکاس (حضوری و آنلاین) | اردیبهشت ۱۴۰۴
🔵«عینیت و بی‌طرفی در مطالعات اسلامی»

👥 با مشارکت گروه فلسفه علم دانشگاه شریف

۲۰ ساعت ارائۀ آموزشی به همراه کارگاه
چهارشنبه و پنج‌شنبه و جمعه ، ۳، ۴ و ۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ | از ساعت ۸ تا ۱۸ به وقت تهران در دانشگاه صنعتی شریف
با ارائه ۱۱ استاد و پژوهشگر برجسته داخلی و بین‌المللی

📄 محورهای اصلی برنامه:
◀️عینیت و هنجارمندی
◀️عینیت و قدرت
◀️عینیت و تاریخ

🎓 تخفیف ویژۀ دانشجویی
📄 اعطای گواهی
🌐 برگزاری جلسات مجازی در Zoom
👥 شبکه‌سازی و تعامل علمی
📍 امکان نگه‌داری از کودکان

🗓 مهلت ثبت‌نام: تا ۳۱ فروردین ۱۴۰۴

 👥توضیح درباره چرایی تفکیک مدارس بهاری و تابستانی انعکاس و رویکرد هر رویداد

🌐 برای کسب اطلاعات بیشتر به کتابچه راهنما و برای ثبت‌نام به وب‌سایت مدرسه مراجعه کنید یا به @Inekas_admin پیام بدهید.

#رویداد_انعکاس
🔵@Inekas
Please open Telegram to view this post
VIEW IN TELEGRAM
👍73
.
✍️سواد زیست محیطی/بوم‌شناختی

سواد زیست‌محیطی یعنی آموزش ببینیم که زمین را مجموعه‌ای از اجزای به هم پیوسته بفهیم و خودمان را جزئی از آن. آموزش ببینیم گرمایی که کالبد زمین را زنده نگه می‌دارد و آن را مکانی زیست‌پذیر برای همه موجودات می‌کند مدیون ارتباطی است که این اجزا با یکدیگر و با ما برقرار می‌کنند.

سواد زیست‌محیطی یعنی توجه همراه با تامل به مکان و جایی که در آن زندگی می‌کنیم. آن هم در زمانه‌ای که با پیشرفت تکنولوژی، خاصه در شهرهای بزرگ، ما بیشتر از هر زمان دیگری بی‌جا و مکان شده‌ایم. بیشتر از همیشه هیچ چیز سرجایش نیست. نه منشاء آبی که می‌خوریم می‌شناسیم (سال‌ها قبل در سوپر مارکتی در تهران آب‌معدنی‌ای دیدم که نوشته بود از کوه‌های آلپ آمده است!) و نه از زمینِ گندم و برنجی که از آن تغذیه می‌کنیم خبر داریم. ما اغلب خبر نمی‌شویم که این حجم از زباله که تولید می‌کنیم و در سطل‌ها آهنی سرکوچه می‌اندازیم کجا می‌رود.

سواد زیست‌محیطی مثل سواد خواندن و نوشتن یا سواد رسانه‌ای، صرفاً ضرورت زیستن در روزگار ما نیست که بقای بشر در آینده در گروه آن است.

اصطلاح «سواد زیست‌محیطی» برای اولین بار توسط دیوید اور در کتابی با همین عنوان معرفی شد. به عقیده او سواد زیست‌محیطی منحصر به داشتن دانشی درباره طبیعت نیست، که نیازمند آموزش مهارت‌ها و ارزش‌ها و نگرش‌هایی است که به انسان‌ها بیاموزد چگونه مواجهه‌ای اخلاقی و مسئولانه با طبیعت داشته باشند.

سواد زیست‌محیطی از تک تک انسان‌ها می‌خواد که در حفاظت از محیط زیست مشارکت فعال داشته باشند، چه از طریق کسب آگاهی درباره روشهای صحیح و ناصحیح تاثیر بر محیط زیست، چه از راه آموزش دیگران، چه از طریق سیاست‌گذاری، یا حتی تغییرات کوچک در زندگی روزمره.

به عقیده اور سواد زیست محیطی باید جزئی از آموزش‌های رسمی مدارس باشد و حتی با سایر آموزش‌ها در مدارس ادغام شود: چنانکه علوم و ادبیات و هنر و اقتصاد را هم با نگرشی زیست‌محیط-مدار بیاموزیم. دانش درباره طبیعت به طور کلی و اقلیم خاصی که کودکان در آن زندگی می‌کنند باید از طریق آموزش رسمی، رسانه‌ها و تجربه مستقیم از طبیعت به شکل آگاهی عمومی درآید.

اور می‌گوید برای فهم طبیعت، باید اکوسیستم‌ها را به‌صورت یک نظام پویا و به‌هم‌پیوسته ببینیم. این شامل شناخت چرخه‌های طبیعی (مثل چرخه آب یا نیتروژن)، روابط میان موجودات زنده (مثل شکار و شکارچی)، و تأثیرات انسانی بر این سیستم‌ها است.

سواد زیست‌محیطی به افراد کمک می‌کند تا بفهمند که هیچ عملی در طبیعت بدون پیامد نیست. برای مثال، آلودگی یک رودخانه نه‌تنها آب را آلوده می‌کند، بلکه کل زنجیره غذایی و جوامع انسانی وابسته به آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اور معتقد است که آموزش باید با محیط محلی هر فرد ارتباط داشته باشد. به‌جای یادگیری مفاهیم انتزاعی، افراد باید با اکوسیستم‌های اطراف خود (مثل جنگل‌ها، رودخانه‌ها، یا حتی پارک‌های شهری) آشنا شوند. اور پیشنهاد می‌کند که کودکان و بزرگسالان از طریق تجربه مستقیم (مثل باغبانی، مشاهده حیات‌وحش، یا پاک‌سازی محیط‌زیست) یاد بگیرند که چگونه به طبیعت احترام بگذارند.

باز، تأکید می‌کند که سواد زیست‌محیطی باید ب‍ُعد «اخلاقی» داشته باشد. یعنی پرورش احترام به همه موجودات زنده و پذیرش مسئولیت برای نسل‌های آینده. همچنین، از مفهوم «عدالت میان‌نسلی» سخن می‌گوید، یعنی ما باید جهانی را به فرزندان‌مان تحویل دهیم که به‌اندازه زمانی که خودمان به دنیا آمدیم، سالم و قابل‌زیست باشد.

به عقیده او سواد زیست‌محیطی در جستجوی «حکمت» است نه جمع‌آوری دانش و اطلاعات؛ و منظور او از «حکمت» استفادۀ مسئولانه از دانش برای خیر عمومی و توسعه پایدار است.



✔️برای اطلاعات بیشتر بنگرید به:

David W. Orr, 1992, Ecological Literacy: Education and the Transition to a Postmodern World.



@neocritic
👍82🕊2
درباره کتاب سرگذشت شاهزاده خانم ایرانی
اثر مسعود کوهستانی‌نژاد

کتاب دلنشین و لذتبخشیست. ادامه و یا بخش دیگری از مکتوبات تاج السلطنه دختر ناصرالدین شاه است. پژوهشگر در١٠٠ صفحه اول درباره اصالت متن و پاسخهایی به ایرج افشار و سعدوندیان درباره اصل کتاب خاطرات نوشته است. قلمی پر طنین و زیبا دارد.
‏٢روزی غرق خواندنشانم

#از_کتاب

https://ketabrah.ir/go/b18498/10e9e2
👍92👎1
روزی همه می‌میرند، اما پیش از مردن زندگی می‌کنند.

تعداد قابل توجهی از شخصیت‌های داستانی که آدمیزاد ساخته در پی جاودانگی و نامیرا شدن هستند، رمان همه می‌میرند نوشته سیمون دوبوار درباره بعد از تحقق این آرزو است.
درباره فوسکا نامی با عمر هفتصدساله.

زن زیبا و هنرپیشۀ خودشیفته‌‌ای به اسم رژین در قرن بیستم با فوسکا آشنا و به داستان زندگی او وارد می‌شود. شنیدن پاره‌هایی از فراز و فرود هفت قرن زندگی انسان‌ بر زمین، از چشم فوسکا، رژین را تکان می‌دهد و تمنای او برای زل زدن به آینه و پرسیدن «کی از همه زیباتره؟» برای همیشه دگرگون می‌شود.

رود گل آلود و جلگه هموار را نگاه می‌کردم. گاهی به نظرم می‌رسید که زمین تنها مال من است و هیچ کدام از میهمانان گذرایش نمی‌توانند بر سر آن با من مناقشه کنند، اما گاهی هم با مشاهده اینکه با چه شور و عشقی به تماشای آن می‌پرداختند حس می‌کردم که زمین تنها برای من فاقد صدا و چهره است. هم به آن میخکوب و هم از آن رانده شده بودم...

✔️ همه می‌میرند، سیمون دوبوار، ترجمه مهدی سحابی، نشر نو.

✔️ اگر به فلسفه‌های اگزیستانسیالیستی علاقمند باشید از داستان لذت بیشتری خواهید برد.

@neocritic
👍74
انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف برگزار می‌کند:

مدرسۀ فلسفۀ «نیم‌نگاه»

🔹 با حضور اساتید به‌نام و برجستۀ دانشگاه

🗓 زمان: ۲۷ و ۲۸ فروردین ۱۴۰۴
📍 مکان: دانشگاه صنعتی شریف، آمفی‌تئاتر مرکزی

برای ثبت‌نام در رویداد به این لینک مراجعه کنید.

عنوان هر ارائه و سخنران‌ها به شرح موجود در تصویر است.

🔸 برای کسب اطلاعات بیشتر با این شناسه در ارتباط باشید.

🆔 @AndishehSUT
🆔 @AnjomanSUT
4👍3
Hobab
Hossein Alizadeh
.
از زمزمه دل‌تنگیم، از همهمه بیزاریم

نه طاقت خاموشی، نه تاب سخن داریم

آوار ِ پریشانیست، رو سوی چه بگریزیم؟

هنگامۀ حیرانیست، خود را به که بسپاریم؟



✍️ حسین منزوی

🎶 حسین علیزاده

@neocritic
6👍4
.✍️

ایران و آینده آن متعلق به ما بود و ما متعلق به او و آینده‌اش

دیروز چشمم روشن شد با دیدن شماری دانشجوی جوان، بسیار جوان، جستجوگر، مودب، باسلیقه و باهوش...شور و نوری که در حضور و چشمان‌شان بود را سالها بود در هیچ جمع دانشجویی ندیده بودم.

در میان برگزارکنندگان تنها یکی دختر بود. گفت که فضای کارهای فوق برنامه در دانشگاه کاملا پسرانه است. نه اینکه نگذارند، خود دخترها علاقه ندارند. نوزده‌ساله بود. گفت زمانی بوده که زنان دانشگاه مجله داشته‌اند که توقیف می‌شده ولی بازگشایی می‌کردند و ادامه می‌دادند. می‌گفت دهه هشتاد زنان بیشترین مشارکت را در این قبیل فعالیت‌ها داشته‌اند و...

یاد انتخابات سال گذشته افتادم و گفتگویی با چند دانشجوی همینقدر باهوش و شجاع. از آنها پرسیدم شما هیچ همکلاس و هم‌درس دختر علاقمند به بحث انتخابات نداشتید؟ چرا نیامدند؟ گفتند حاضر نشدند بیایند و ما را هم مسخره کردند و خائن دانستند!

باز هم شنیده بودم که جمع بزرگی از زنان بعد از وقابع ۱۴۰۱ روی خود را برگردانده‌اند و حاضر به هیچ مشارکت سیاسی نیستند.

من این شرایط غم‌انگیز را جاهای دیگر هم می‌بینم و خیلی می‌فهمم آن را. خودم دهه هشتاد دانشجو شدم. احساس تعلق به ایران و آینده ایران در اوج بود. مملکت مال ما بود و ما مال این مملکت. دختر و پسر و مذهبی و غیرمذهبی نداشت...

همین امروز که به گذشته نگاه می‌کنم تعداد کمی از آن دختران پرانرژی را پیدا می‌کنم. اغلب پیوسته‌اند به جمعیت بزرگ زنان نخبۀ گم‌شده. اغلب به نحو بسیار ظالمانه و تبعیض‌آمیز و با امتیازات بالا جذب بازار کار نشدند. خیلی‌هاشان را بابت همان فعالیت دانشجویی، چنان پرونده‌دار کردند که هرگز نتوانند به کار در این کشور امیدوار باشند. برخی هم درگیر ازدواج و فرزند و زندگی خانوادگی شدند. برخی مهاجرت کردند. برخی از بهترین‌ها تا همین امروز مشغول به شغل‌های موقتی هستند...
آن حس تعلق خاطر جایش را داده به انبوهی احساسات متناقض مثل یاس، خشم یا حتی خیانت‌دیدگی ...

اندوه من فقط از تبعیض‌های پیدا و پنهان علیه زنان نیست. این هم هست که انگار اغلب جوان‌ترها شرایط موجود را تضمین‌شده می‌دانند. حق تحصیل، حق رای، حق اشتغال...خستگی و بی‌انگیزگی و نشستن در حاشیه دقیقا همان‌چیزیست که از اول جامعه مردسالار می‌خواسته و بیش از یک قرن است زنان ایران برای بدست آوردنش جنگیده‌اند...مرور تاریخ تحول‌خواهی زنان، به‌ویژه در کشورهای اسلامی، به‌ویژه در محدوده خاورمیانه و حواشی آن، نشان می‌دهد این شرایط چقدر شکننده است و چه راحت می‌تواند به نحوی تغییر کند که نوادگان‌مان حسرت ما را بخورند.

@neocritic
👍334
Forwarded from روانشناسی اجتماعی ایرانیان (Fateme Alamdar)
در خانه پیر میشوند...

فاطمه علمدار

۱/خانه کلنگی بود.پیرزن مثل مرغ پر کنده نشسته بود روی پله ها و مویه کنان چیزهایی به ما میگفت.زبانش را نمی‌فهمیدم.کسی گفت دارد میگوید شوهرش مرده و خانه را پسرش گذاشته برای اجاره و گفته که او در زیرزمین بماند...زیرزمین خانه سهم الارث او بود.پایان یک عمر مادر خانه دار بودن...

۲/طبق آماری که سه صندوق تامین اجتماعی و کشوری و روستاییان در سال ۱۴۰۲ منتشر کردند، تنها ۱۴درصد زنان ایرانی بالای ۵۵سال، حقوق بازنشستگی دارند و این یعنی فقط خانه دار نبودند بلکه روزهایی که توان کار کردن در بیرون از خانه را داشتند، شغلی در بازار کار دست و پا کرده بودند که در دوران سالمندی آب باریکه ای از آن خودشان داشته باشند و بتوانند بگویند: "...با پول خودم زندگی میکنم!"
زنان خانه دار این آب باریکه را ندارند چون در قانون ایران، مراقبت از اعضای خانواده و رسیدگی به خوراک و پوشاک شوهر و فرزندان و قابل زندگی کردن مسکن "کار" محسوب نمی‌شود و سیستم حمایت از سالمندان نیز وابسته به بازار کار تعریف شده و تنها سالمندانی که تحت پوشش بیمه باشند میتوانند حقوق بازنشستگی دریافت کنند و بعد از فوتشان حقوقشان به بازماندگانشان داده می‌شود.هرچند که سازمان تامین اجتماعی سال ۱۳۸۷طرح بیمه زنان و دختران خانه دار را در ردیف بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد،ایجاد کرد ولی طبیعتا پرداخت شخصی حق بیمه از جانب زنی که درآمد مستقل ندارد با اشکالات متعدد مواجه میشود و رقم زنانی که از این طرح استقبال کرده اند حدود نیم میلیون نفر بیشتر نیست.
علاوه براین،زنان خانه داری که شغل شوهر یا پدرشان طوری نبود که حقوق بازنشستگی داشته باشد،بعد از فوت او،هیچ منبع درآمدی ندارند.چشم که بچرخانیم پیدا کردن پیرزنهایی که خرج روزمره شان را از فرزندانشان باید بگیرند یا کمیته امداد و خیریه ها و ...سخت نیست.

۳/در نگاه شرعی که قانون ما براساس آن نوشته شده، مرد رییس خانواده است و سرپرست زن و هزینه زندگی زن را باید بدهد و با این نگاه دلیلی برای اشتغال زن خارج از خانه وجود ندارد.طبق ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی، زن در ازای "ادای وظایف زوجیت" مستحق نفقه میشود(یعنی اگر اطاعت و تمکین نکند مرد لازم نیست خرجش را بدهد!) و طبق تعریف ماده ۱۱۰۷، نفقه یعنی هزینه برطرف کردن نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زندگی زن.در این نگاه، از مردان(چه در نقش پسر باشند و چه پدر و شوهر) انتظار میرود که وقتی مادر و دختر و همسرشان  توان مالی و شغل ندارند و نمی‌توانند وسایل معیشت خودشان را فراهم کنند، به آنها نفقه بدهند (هرچند که نظارتی بر دادن این نفقه وجود ندارد و مردان به سادگی میتوانند در نبود ابزار قانونی جدی، از پرداخت نفقه وابستگانشان شانه خالی کنند).
همین نگاهی که مرد را نان آور خانه می‌بیند،کار بیرون از خانه را برای زن به زیاده خواهی تفننی تعبیر میکند و نه تنها رغبتی به فراهم کردن بسترهای لازم برای تسهیل ورود زنان به بازار کار ندارد بلکه ابزارهای فرهنگی مختلف،از کتاب‌های درسی گرفته تا منابر وعظ و فیلم‌ها و تابلوهای شهری...را برای تبلیغ خانه داری و نکوهش اشتغال بیرون از خانه،به کار می‌گیرد.طبق گزارش آمارگیری نیروی کار فصلی،در زمستان ۱۴۰۳، تنها ۱۱درصد زنان ایران،شاغل بودند و طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد از شکاف جنسیتی در ۱۴۶کشور دنیا،در سال ۲۰۲۴،ایران از حیث مشارکت اقتصادی زنان در جایگاه ۱۴۴ قرار داشت.

۴/زنان ایرانی برای ورود به بازار کار باید قفلهای متعددی را بشکنند.از موانع فرهنگی گرفته تا دشواری مدیریت همزمان کار درون خانه و بیرون تا توجیه اقتصادی نداشتن برون سپاری مراقبت از فرزندان و تامین غذای خانواده و .... ولی همه این دلایلی که مانع از ورود زنان در سن فعالیت به بازار کار میشود،در دوران سالمندی آنان،بی معنا میشوند.زنانی که در خانه پیر شده اند،چشمشان یا باید به حقوق بازنشستگی شوهر باشد،یا دستان فرزندان،یا کمیته امداد و خیریه ها...

۵/در ایران سیستم حمایت از سالمندان،مستقل از بازار کار تعریف نشده است و خانه داری، شغل نیست...
👍131🕊1
فرزندآوری و اشتغال

🔹در جامعه تحصیل‌کرده با زنان فعال و جویای کار، وقتی چنین آماری وجود داشته باشد؛ نمی‌توان انتظار نرخ بالای زاد وولد را داشت. مادری تجربه بسیار سختیست. همه امکان‌های همراهی با مادر هم مسدود شده است. آنچه برجای مانده صرفا زمینه‌هاییست برای حذف زنان از فعالیت اقتصادی. حتی به لحاظ فرهنگی کارفرمای مرد ضرورت مرخصی زایمان را نمی‌داند و ترجیح می‌دهد زنان متاهل و در استانه فرزندآوری را استخدام نکند. از سویی مخارج بالای نگهداری فرزندان و حذف مهدهای دولتی عملا عامل بروز چنین آماری می‌شود.
🔹در جامعه‌ای که رو به سالمندی می‌رود و زنان تحصیل‌کرده و دانشگاهی می‌توانند حضور باکیفیت اقتصادی داشته باشند؛ مرسوم‌ترین سیاست خانه‌نشینی زنان و حذف ایشان از مخرج کسر اشتغال یا همان جمعیت فعال است. چیزی که در سنوات آتی مشکلات بزرگی می‌آفریند.
#تأملات
#روزنوشته‌های_سمیه_توحیدلو
@smtohidloo

https://t.iss.one/dmag_ir/296
👍121
🔹نامه فردوس شیخ‌الاسلام به «معشوقی که هرگز زاده نشد»، در دنیایی که «فقط سیاست و فوتبال مردان» را جدی می‌گیرد، خواندنی است. علاوه بر موضوع نوشته، صراحت و صمیمیت متن هم آدم را دنبال خودش می‌کشد.

🔹یادداشت او روایت احساسات متناقضی است که مشترک است میان بسیاری از زنانی که درون مرزهای خانواده‌های مذهبی/سنتی زاده و پرورده شدند؛ ولی خواستند مرزهایشان را از نو تعریف کنند.

🔹تنها اینکه به‌گمانم فردوس یک‌طرفه به قاضی رفته است. پرتاب‌شدگی به دنیای گیج‌کننده رابطه با جنس مخالف برای مردان هم به‌همان میزان مبهم و ناشناخته است. آن‌ها هم نیاموخته‌اند چه باید بکنند در مواجهه با حجمِ محبتِ انبارشده در دل زن‌های مستقلی که عشق‌شان را در پستو پنهان‌/سرکوب کرده‌اند. مضاف بر اینکه کمیاب بودن مردان فمینیست در جامعه‌ای مردسالار باعث می‌شود توجه زیادی از جانب زنان دریافت کنند_که مدیریت آن آگاهی و تقوای زیادی می‌طلبد.

@neocritic

🔽🔽🔽
👍161
Forwarded from زنان امروز
سالیان طولانی مطمئن بودم قدرت عشق ورزیدن ندارم. از مشاور خانواده و تراپیست گرفته تا دوستان و نزدیکان مرا سرزنش می‌کردند که تقصیر خودم است. تراپیستم می‌گفت تو مردها را اخته می‌کنی، نمی‌گذاری نزد تو قدرت و حمایتی را که می‌خواهند تجربه کنند داشته باشند. نه تو به‌قدر کافی زن هستی و نه می‌گذاری آنها مرد باشند. این بحث هر‌بار سر از جدل درمی‌آورد، تا جایی که او می‌پرسید: آهای! چرا این‌قدر عصبانی هستی؟ و من خودم را می‌دیدم که به‌سمت او خم شده‌ام و دستانم را در هوا تکان می‌دهم و نفسم گرفته است. در همۀ سال‌هایی که «دوران جوانی» می‌خوانندش، منتظر عاشق شدن بودم. دقیق‌تر بخواهم بگویم، منتظر اینکه ببینم اصلاً بلدم چنین احساسی را تجربه کنم؟ دوست‌داشتنی هستم؟ قدرت میل ورزیدن دارم؟ چه تغییراتی خواهم کرد؟

ادامهٔ این مطلب را در سایت زنان امروز
zananemrooz.com/article/نامه-به-معشوقی-که-هرگز-زاده-نشد/
و یا در نسخه چاپی شماره ۵۲
store.zananemrooz.com/محصول/نسخه-چاپی-شماره-۵۲/
بخوانید.
11👍10
Forwarded from رادیو تراژدی
نابغه در سایه؛ عظمی عدل

@radiotragedy
🕊2
Audio
فصل چهارم شماره‌ی پنجم
نابغه در سایه؛ عظمی عدل

قصه‌ی این شماره‌ی ما درباره‌ی عظمی عدل است؛ اولین مترجم زن ادبیات فارسی. عدل از خانواده‌ای مشهور اهل آذربایجان بود که در کودکی همراه خانواده‌اش به تهران مهاجرت کرد و از جوانی مشغول ترجمه‌ی آثار ادبی شد. عظمی رمان‌هایی از پروست، دوده و استاندال ترجمه کرد و جزو فعالان حقوق زنان، مخصوصاً زنان کارگر، بود. او در دوره‌های مختلف نادیده گرفته شد و کارهایش فراموش شد اگرچه هیچ‌وقت ناامید نشد و سرسختانه تلاش کرد به آنچه می‌خواست برسد. عدل اغلب به عنوان «همسر حبیب نفیسی» شناخته می‌شود اما جدا از پیوندهای خانوادگی‌اش چهره‌ای مهم در تاریخ ادبیات ما ایرانی‌هاست. قصه‌ی زندگی او را در این شماره بشنوید.

نویسنده: هانیه کسایی‌فر | راوی: کریم نیکونظر | اصلاح صدا و میكس: رضا دولت‌زاده | ناشر: رادیو تراژدی

شنیدن در کست‌باکس

radiotragedy.com
5👍5
Forwarded from رادیو تراژدی
مرا بشناسید، عظمی عدل.pdf
33.6 MB
«من نه مورخ هستم و نه سیاستمدار.

نه در پی عبارت‌پردازی هستم و نه قصد کاربرد جملات ادیبانه و شاعرانه را دارم.

درست مثل اینکه پسر عزیزتر از جانم در برابر من نشسته باشد سعی می‌کنم او را با اجداد و افراد خانواده آشنا سازم…

چون واضح است جز بستگان نزدیک و دوستان صمیمی، کسی علاقه‌ای به آگاهی از جزئیات زندگی من ندارد، این خاطرات در تعداد بسیار محدودی به چاپ خواهد رسید.»

فایل کتاب «مرا بشناسید» خاطرات خودنوشت عظمی عدل
@radiotragedy
3👍3
.
🎬 پیشنهاد تماشا

عزیز (۲۰۲۴)
Loveable/Elskling
By Lilja Ingolfsdottir

محصول کشور نروژ

داستان زنی میانسال و شاغل است با چهار فرزند از دو ازدواج که خستگی و فشار مسئولیت‌ها او را ازپاددرآورده.
عصبی، پرخاشگر و مأیوس شده از اینکه همه چیزش را پای این زندگی گذاشته و حالا نه راه پس دارد و نه راه پیش_آن هم درحالیکه هیچ‌یک از اطرافیان دیگر حوصله‌ او و غرولندهای دائمی‌اش را ندارند... ماریا از درون و بیرون درحال فروپاشی است.

گرچه داستان پوست‌اندازی زن در مواجهه با این فشارها، جاهایی شبیه به فیلم‌های روان‌شناسانه عامه‌پسند می‌شود، ولی به نظرم ظرافت‌های ماجرا بیش از این‌هاست.

@neocritic
16👍6👎1