کانال ندای شیعه

منظور از واژه قرآنی «عصر»

منظور از «عصر» در آیه ۱ سوره «عصر» چیست؟

💠در تفسیر این سوگند، مفسران احتمالات زیادی گفته اند، وممکن است همه در معنی آیه جمع باشد وسوگند به تمام این امور مهم یاد شود، ولی در میان آنها از همه مناسب تر، عصربه معنی زمان و تاریخ بشر است؛ چرا که سوگندهای قرآن، همواره متناسب با مطلبی است که سوگند به خاطر آن یاد شده ومسلّم است که خسران انسان ها در زندگی، نتیجه گذشتن زمان عمر آنها است.

⬅️پاسخ: دراولین آیه از سوره «والعصر» می خوانیم (به عصر سوگند)؛ «وَ الْعَصْر».
واژه «عصر» در اصل، به معنی «فشردن» است وسپس به وقت عصراطلاق شده به خاطر این که برنامه ها وکارهای روزانه در آن پیچیده، وفشرده می شود.
آن گاه، این واژه به معنی مطلق «زمان» و دوران تاریخ بشر ویا بخشی از زمان، مانند عصر ظهور اسلام وقیام پیغمبر اکرم(ص) و امثال آن استعمال شده است، لذا درتفسیر این سوگند، مفسران احتمالات زیادی گفته اند:
1⃣ بعضی آن را اشاره به همان وقت «عصر» می دانند، به قرینه این که: در برخی دیگر از آیات قرآن به آغاز روز سوگند یاد شده است مانند«وَ الضُّحی»(۱) ـ یا ـ «وَ الصُّبْحِ إِذا أَسْفَر».(۲)
این سوگند به خاطر اهمیتی است که این موقع از روز دارد؛ چرا که زمان، زمان دگرگونی نظام زندگی و حیات انسان ها است، کارهای روزانه پایان می گیرد، پرندگان و حیوانات به لانه های خود بازمی گردند، خورشید سر در افق مشرق فرو می کشد و هوا تدریجاً رو به تاریکی می رود.
این دگرگونی، انسان را متوجه قدرت لا یزال الهی ـ که بر این نظام حاکم است ـ می سازد، و در حقیقت، نشانه ای از نشانه های توحید و آیتی از آیات پروردگار است، که شایسته سوگند می باشد.
2⃣ بعضی دیگر، آن را اشاره به سراسر زمان و تاریخ بشریت دانسته اند، که مملوّ از درس های عبرت و حوادث تکان دهنده و بیدارگر است، و روی همین جهت، آن چنان عظمتی دارد که شایسته سوگند الهی است.
3⃣ بعضی، روی قسمت خاصی از این زمان، مانند عصرِ قیامِ پیغمبر اکرم(ص) یا عصر قیام مهدی(ع) که دارای ویژگی و عظمت خاصی در تاریخ بشر بوده و هست، انگشت گذارده و سوگند را ناظر به آن می دانند. (۳)
4⃣ بعضی نیز به همان ریشه لغوی این واژه برگشته و سوگند را ناظر به انواع فشارها و مشکلاتی می دانند که در طول زندگی انسان ها رخ می دهد، آنها را از خواب غفلت بیدار می کند، به یاد خداوند بزرگ می اندازد، و روح استقامت را پرورش می دهد.
5⃣ بعضی دیگر، آن را اشاره به «انسان های کامل» می دانند، که عصاره عالم هستی و جهان آفرینشند.
6⃣ بالاخره، بعضی آن را ناظر به «نماز عصر» شمرده اند، به خاطر اهمیت ویژه ای که در میان نمازها دارد، زیرا آنها «صلاة وسطی» را که در قرآن روی آن تأکید خاصی به عمل آورده، نماز عصر می دانند.
با این که تفسیرهای فوق، با هم تضادی ندارد و ممکن است همه در معنی آیه جمع باشد و سوگند به تمام این امور مهم یاد شود، ولی در میان آنها از همه مناسب تر همان عصر به معنی زمان و تاریخ بشر است؛ چرا که بارها گفته ایم: سوگندهای قرآن، همواره متناسب با مطلبی است که سوگند به خاطر آن یاد شده و مسلّم است که خسران انسان ها در زندگی، نتیجه گذشتن زمان عمر آنها است، و یا عصر قیام پیغمبر خاتم(ص)، به خاطر این که: برنامه چهار ماده ای ذیل سوره، در چنین عصری نازل گردیده.
از آنچه گفته شد، عظمت آیات قرآن و گستردگی مفاهیم آن به خوبی روشن می شود، که یک کلمه از آن، تا چه حدّ پر معنی و شایسته تفسیرهای عمیق و گوناگونی است.(۴)
〰〰〰〰〰〰〰
پی نوشت:
(۱). سوره ضحی، آیه ۱.
(۲). سوره مدثر، آیه ۳۴.
(۳). در حدیثی از امام صادق (ع)می خوانیم که در تفسیر آیه «وَالْعَصْر انَّ الانْسانَ لَفِی خُسْرٍ» فرمود: «الْعَصْرُ عَصْرُ خُرُوجِ الْقائِم»؛ (منظور از عصر، عصر قیام حضرت مهدی علیه السلام است). (نور الثقلین، ۲ جلد ۵، صفحه ۶۶۶، حدیث ۵).
(۴). گرد آوری از کتاب: تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، دارالکتب الإسلامیه، چاپ سی و ششم، ج ۲۷، ص ۳۱۷.

#مهدویت/#ظهور/#دجال/#رجعت/#آیه/#فجر/#عصر

@nedayeshiacom

1.56K viewsMuslim Shia, 18:30