#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ: ИМОМАТГА ЭНГ ЛОЙИҚ КИШИ. САФНИНГ ТАРТИБИ. СУТРА ҚЎЙИШ.

* Аврат жойларини ёпа олмаган кишининг намози *

«Аврат» сўзининг луғавий маъноси айб, камчилик демакдир. Бошқаларга кўрсатиш ёки уларга қараш жирканч ва уят бўлгани учун инсоннинг баъзи жойлари аврат дейилади.

Аврат жойларни белгилашга кўра инсонлар уч қисмга ажратилади:

Хоҳ озод, хоҳ қул бўлсин, эркакларнинг киндигидан тиззасининг остигача бўлган қисми авратдир. Тиззасининг кўзи ҳам аврат ҳисобланади.

Жорияларнинг, эркакларда аврат ҳисобланган жойлари билан бир қаторда, қорни ва орқаси ҳам авратдир.

Озод аёлларнинг юзи, қўли ва оёқларидан (тўпиқдан пасти) ташқари бутун вужудлари тамоми авратдир. Кийим остидан тананинг ранги кўриниб турса, аврат беркитилган ҳисобланмайди. Олимларнинг фикрига кўра, аврат жойларнинг авратлиги уларнинг эгаси учун бўлмай, балки бошқалар учундир. Масалан, намоз давомида бошқалар караши ҳаром бўлган аъзога кишининг назари тушса, намозга ҳеч зарар етмайди.

Изоҳ: Ривоят килишларича, Ойиша, розийаллоҳу анҳо, шундай деган эканлар: «Шунча йил бирга ҳаёт кечириб, на мен у зотнинг аврат жойини кўрдим, на у зот менинг авратимни кўрдилар». Ажабо, бугунги кунда шундай зарофат соҳиби бўлган Пайғамбарнинг, соллаллоҳу алайҳи ва саллам, динига мансуб бўлганлардан неча киши бу хусусда ул зотнинг ҳақиқий уммати бўлишга лойиқ экан-а?
ᅠ
БАТАФСИЛ

@muslimuzportal обуна бўлинг

#Нурул_изоҳ: ИМОМЛИКНИНГ ҲУКМИ

*** Имомликнинг ҳукми***

Имомат азон айтишдан ҳам фазилатлироқдир. Жамоат билан намоз ўқиш ҳеч қандай узри бўлмаган барча эркаклар учун таъкидланган суннатдир.



***Имомнинг дуруст бўлиш шартлари ***

Соғлом эркакларнинг имом бўлиш учун қуйидаги шартлар мавжуд бўлиши лозим:

1.Имомнинг мусулмон (комил имон эгаси) бўлиши.

2.Балоғатга етган киши бўлиши.

3.Ақлли бўлиши.

4.Эркак бўлиши (аёлларнинг эркакларга имом бўлиши жоиз эмас).

5.Намоз саҳиҳ бўладиган даражада Қуръони каримдан ёд ўқий олиши.

6.Узрли бўлмаслиги, дудуқ бўлмаслиги. Таҳорат ва сатри аврат каби намознинг бошқа шартларига ҳам эга бўлиши керак.



***Имомга иқтидо қилишнинг саҳиҳ бўлиш шартлари ***

Имомга иқтидо саҳиҳ бўлиши учун ўн тўрт шарт мавжуд:

1.Муқтадийнинг такбири таҳрима айтищда имомга иқтидо этишни ният қилиши.

2.Имомнинг аёлларни унга иқтидо қилишлари учун имомликка ният қилиши.

3.Имомнинг тўпиқлари жамоатнинг тўпиқларидан олдинроқда бўлиши.

4.Имомнинг ҳолати унга иқтидо қилган кишининг ҳолатидан паст бўлмаслиги, яъни имом нафл, унга иқтидо қилган киши фарз намоз ўқимаслиги керак.

5.Имом билан муқтадийнинг бошқа-бошқа фарз намозларни ўқимаслиги, яъни жамоат билан имом бир хил вақтнинг фарз намозларини ўқишлари зарур.

6.Муқимнинг вақти чиққан тўрт ракатли фарз намозни ўқишда мусофирга имом бўлмаслиги.

Изоҳ: Мусофир киши муқим имом бўлиб вақтида ўқилаётган тўртракатли фарзларнинг бирига охирги иккиракатда етишса, унга учинчи ва тўртинчи ракатларда қироат қилиш фарз, имомга эса суннат бўлгани учун юқорида айтиб ўтилганидек, имомга иқтидоқилишнинг дуруст бўлиш шартларидан бири, яъни имом ҳолатининг муқтадийникидан паст бўлмаслиги шарти бузилади.

7.Имомнинг масбуқ (жамоат намозига кеч келиб, қолдирганини қўшилиб ўқиётган) бўлмаслиги.

8.Имом билан жамоат орасида аёллардан иборат саф бўлмаслиги.

9.Имом билан муқтадийлар орасида қайиқ ўтадиган анҳор ёки машина ўтадиган йўл бўлмаслиги.

10.Бир макон ҳукмида бўлган жойда жамоат билан имом орасида имомнинг ҳаракатларини билишга тўсиқ бўладиган девор ёки пардага ўхшаш нарсаларнинг бўлмаслиги. Фақат орадаги тўсиқларга қарамасдан, имомнинг қироатларини эшитаётгани ёки кўраётгани туфайли унинг ҳаракатларини аниқлай олса, иқтидо қилиш жоиздир.

11.Имомнинг маркабда (от, машина ва бошқалар) муқтадийнинг яёв, ёки аксинча, имомнинг яёв, муқтадийнинг маркабда бўлмаслиги.

12.Муқтадий билан имомнинг бошқа-бошқа маркаб ёки уловда бўлмаслиги.

13.Имом бир кемада, муқтадий эса унга боғлиқбўлмаган бошқа бир кемада бўлмаслиги.

14.Муқтадийнинг имомда ўз мазҳабига кўра, намозни бузадиган ҳолатни кўрмаслиги (масалан, Шофеъий мазҳабидаги имомнинг оғзини тўлдириб қусганидан ёки баданидан қон чиққанидан сўнг таҳоратини янгиламаганига шоҳид бўлмаслиги)...
ᅠ
➡️БАТАФСИЛ ЎҚИШ

@muslimuzportal обуна бўлинг

#Етти_кунга_етти_китоб
#НУРУЛ_ИЗОҲ:
ВИТР НАМОЗИ. НАФЛ НАМОЗЛАРИ. УЛОВ УСТИДА НАМОЗ ЎҚИШ.

* Витр намозининг ҳукми ва ўқилиш тартиби *

Витр бир салом билан уч ракат ўқиладиган вожиб намоздир. Барча ракатларида Фотиҳа ва зам сура ўқилади. Иккинчи ракатидан сўнг ўтирилади ва фақатгина «Аттаҳийяту» ўқилади. Учинчи ракатга турилгач, сано ўқилмайди. Фотиҳа ва зам сура ўқилгач, қўллар қулоқнинг юмшоқ жойига кўтарилиб, такбир айтилади. Сўнгра қўллар пастга қўйиб юбормасдан яна боғланади. Қиёмда, рукудан аввал Қунут дуоси (бутун йил бўйи) ўқилади (витрдан бошқа намозларда ўқилмайди).

Изоҳ: Қунут дуоси Имоми Аъзамдан, раҳматуллоҳи алайҳ, ҳам фарз, ҳам вожиб, ҳам суннат эканлиги ривоят қилинган. Олимлар мазкур ривоятларни бирлаштириб, бажарилиши фарз, ишониб эътиқод қилиниши вожиб, собит бўлиши (ҳадисларда зикр этилгани учун) суннат деганлар.

Бутун йил бўйи дейишимизнинг сабаби шуки Ҳанафий мазҳабида «Қунут» дуоси ўқишни шофеъийлардаги «Қунут» дуосига аралаштириб юбормаслик учундир. Маълумки, Шофеъий мазҳабида фақатгина Рамазон ойининг ўн бешинчи кунидан сўнг витр намозида Қунут дуоси ўқилади. Йил давомида эса бомдод намози фарзининг иккинчи ракатида рукудан сўнг ҳам Қунут дуоси ўқилади. Шофеъийларга кўра, Қунут дуосини ўқиш суннати муаккададир...
ᅠ
БАТАФСИЛ

@muslimuzportal обуна бўлинг

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ: ТАРОВЕҲ. КАЪБАДА ЎҚИЛАДИГАН НАМОЗ. МУСОФИР НАМОЗИ. НАМОЗЛАРНИНГ ҚАЗОСИ. БЕМОРНИНГ НАМОЗИ.

Таровеҳ *

Таровеҳ намози эркак ва аёлларга суннати муаккададир. Жамоат билан ўқилипш суннати кифоядир (яъни, баъзиларнинг масжидда жамоат билан ўқиши билан бошқалар уйларида ёлғиз ўқишлари мумкин бўлади).

Таровеҳ ўқиш вақти хуфтон намози вақти кирганидан то тонг отишидан бир оз аввалги пайтгачадир. Витр намозини таровеҳдан олдин ўқиш ҳам, кейин ўқиш ҳам дурустдир. Туннинг сўнгги учдан бир қисмига ёки иккинчи ярмига кечиктириши мустаҳабдир. Тун ярмидан кейинга қолдирилиши мақруҳ эмас...
ᅠ
БАТАФСИЛ

@muslimuzportal обуна бўлинг

 

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ: НАМОЗ ВА РЎЗАНИНГ КАФФОРАТИ. ҚАЗОЛАРНИНГ ТАРТИБИ. САҲВ САЖДАСИНИНГ ҲУКМИ. НАМОЗ ШУБҲА БИЛАН ҚАЧОН БУЗИЛАДИ?

*** Намоз ва рўзанинг каффорати ***

Каффорат учун қачон васият қилиш шарт эмас?

Имо-ишора билан ҳам намоз ўқишдан ожиз бўлган бемор қолдирган намози беш вақтдан ҳам кам бўлса-да, ўқий олмаган намозларининг каффоратини беришни васият қилиши лозим эмас. Муқим бўлмасдан ҳамда бемор тузалмасдан вафот этса, сафар ва беморлик давомида тута олмаган рўзанинг каффоратини беришии ҳам васият қилишлари лозим эмас.



*** Киши қачон каффорат учун васият қилади? ***

Киши намоз ўқишга ва рўза тутишга кучи еттан ҳолда ўқий олмаган намозининг, тута олмаган рўзасининг каффоратини беришни васият қилиши мумкин.



*** Қанча каффорат берилади ***

Вафот қилганнинг валийи (ўзидан кейин мол-мулкидан сарфлашга масъул киши) у қолдирган молнинг учдан биридан витр намозини, ҳам қўшиб, кунига олти вақт намознинг ҳар бири учун ва ҳар куннинг рўзаси учун ярим соъ (1456 ёки 1664 гр.) буғдой ёки унинг қийматини беради. Марҳум васият қилмаган тақдирда валийи ўз молидан унинг каффоратини бериши жоиздир. Факат марҳум тута олмаган рўза ва ўқий олмаган намоз ўрнига рўза тутиши, намоз ўқиши дуруст эмас.



*** Фидя (товон) кимга туланади? ***

Қасам каффоратининг акси ўлароқ, бир неча намознинг (ва бир неча кунлик рўзанинг) каффорат бадалини ягона фақирга бир мартада бериш мумкин. Хоҳ тирик, хоҳ марҳум киши қасамининг каффорат бадали ёлғиз бир фақирга эмас, ўнта фақирга берилиши керак. Ҳар куни биттадан фидяни бир фақирга бериш ҳам мумкин. Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло ҳаммадан кўра яхшироқ билгувчидир...
ᅠ
➡️ДАВОМИНИ ЎҚИШ

@muslimuzportal обуна бўлинг
Яқинларингизга ҳам улашинг⤵️ | Muslim.uz

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ:
🔸ҲАЙИТ НАМОЗЛАРИ ҲУКМИ ВА ШАРТЛАРИ
🔸ТАШРИҚ ТАКБИРИ
🔸ҚУЁШ ВА ОЙ ТУТИЛГАНДА ЎҚИЛАДИГАН НАМОЗ
🔸ЁМҒИР СЎРАШ ВА ХАВФ (ҚЎРҚУВ) НАМОЗИ

*** Ҳайит намозлари ҳукми ва шартлари ***

Ҳайит намозлари жума намози фарз бўлган кишиларга вожибдир. Фақат хутба ҳайит намозларида суннатдир.

Хутбани ҳайит намозидан аввал ўқиш ёки хутба ўқимасдан ҳайит намозини ўқиш карохат билан жоиздир.

*** Рамазон ҳайитининг мустаҳаблари ***

Рамазон ҳайитида қуйидаги ўн уч нарса мустаҳабдир:

Масжидга кетмасдан аввал тоқ бўлиш шарти билан, хурмо ёки бирор ширинлик ейиш.
Ғусл қилиш.
Тишларни мисвок (ёки тиш чўткаси) билан тозалаш.
Хушбўйланиш.
Энг чиройли кийимларни кийиш.
Ўзига вожиб бўлса, ҳайит намозидан аввал фитр садақасини бериш.
Учраган ҳар бир инсонга табассум билан хушмуомалада бўлиш.
Иложи борича кўпроқ садақа бериш.
Эрталаб барвақ туриш.
Ҳайит намози ўқиладиган масжидга эртароқ ва илдам қадамлар билан бориш.
Бомдод намозини уйига яқин бир масжидда ўқиш.
Бундан сўнг пиёда, ҳайит намози ўқиладиган масжидга бориш.
Иложи бўлса, бошқа бир йўлдан уйига қайтиш.
Ҳайит намозидан аввал масжидда, уйда ва намоздан сўнг эса масжидда нафл намоз ўқиш макруҳдир.


*** Ҳайит намозининг вақти ***

Ҳайит намозининг вақти, қуёшнинг бир ёки икки найза бўйи (уч ё тўрт метр) кўтарилишидан бошлаб то заволигача бўлган вақтдир...
ᅠ
➡️ДАВОМИНИ ЎҚИШ

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ:
РЎЗА КИТОБИ

Рўза – қодир бўлган кишининг ният қилиб, субҳи содиқдан кун ботгунгача, қасддан ёки янглишиб еб-ичишдан ва жинсий алоқадан тийилишидир.

Рамазон рўзасининг фарз бўлиш сабаби

Рўзанинг фарз бўлиш сабаби рўза тутиладиган ойда ё унинг бир қисмида ҳозир бўлишдир. Рамазоннинг ҳар бир куни ўша куннинг рўзасини тутиш фарз бўлишининг сабабидир.

Ҳукми ва фарз бўлишининг шартлари

Қуйидаги учта шарт мавжуд бўлган кишига Рамазоннинг рўзасини вақтида тутиш, агар тута олмаган бўлса, унинг қазосини тутиш фарз бўлади:

1. Мусулмон.
2. Ақилли.
3. Балоғатга етган бўлиши.

Рўза тутишнинг вожиб бўлиш шартлари

1. Рўза тутишга монеъ бўладиган даражада оғир касал бўлмаслик.
2. Ҳайздан пок бўлиш.
3. Нифосдан пок бўлиш.
4. Муқим бўлиш.

Рўза тутишнинг дуруст бўлиш шартлари учта

1. Рўза тутишни ният қилиш.
2. Рўзани бузадиган амаллар қилмаслик.
3. Ҳайзда, нифосда бўлмаслик...
ᅠ
➡️ДАВОМИНИ ЎҚИШ

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ:
РЎЗА КИТОБИ (давоми)

Қолган кун рўзасини тутиши лозим бўлган киши

1. Рамазон рўзаси очган киши.
2. Тонг отгач (наҳорда) ҳайз ва нифос қони тўхтаган аёл.
3. Тонг отгач (наҳорда) балоғатга етган бола.
4. Тонг отгач, Ислом динини қабул қилган (собиқ) кофирлар куннинг қолган қисмини емай-ичмай ўтказишлари керак.


Рўзадорга нима макруҳ ва нима макруҳ эмас
Макруҳ амаллар:

1. Татиб кўриш.
* Зарурат бўлмаса-да, бир нарса чайнаш.
* Оғизга таъм берадиган ҳеч қандай моддаси бўлмаган сақич чайнаш.
* Жинсий алоқага майл қилишидан амин бўлмаган пайтида ўпишиш.
2. Жинсий яқинлик қилишидан ўзларини тийиб қолишга ишончлари бўлмаса ҳам, (эр-хотиннинг) аъзоларини бир-бирларига теккизишлари.
* Оғизни тупукка тўлдириб ютиш.
* Ўткир наштардек нарса билан қон олдириш каби ҳолдан тойдирадиган бир амал қилиш.

Макруҳ бўлмаган амаллар:

1. Жинсий алоқага майл қилишдан амин бўлган ҳолатда ўпишиш.
2. Эр-хотиннинг ана шундай амин ҳолатда ўпишишлари.
3. Мўйлабни ёғлаш.
4. Кўзга сурма қўйиш.
5. Ҳолсизланиш ёки қувватдан кетиб қолишдан амин бўлса, қон олдириш.
6. Тушдан кейин мисвок ишлатиш (хоҳ тушдан олдин, хоҳ кейин, хоҳ ҳўл, хоҳ қуруқ мисвок ишлатиш суннатдир).
7. Оғизни чайиш.
8. Бурунни чайиш.

Рўзадорга мустаҳаб бўлган амаллар
1. Саҳарлик қилмоқ.
2. Тонг отишига яқинроқ пайтда саҳарлик қилиш.
3. Ҳаво очиқ кунларда ифторни кечиктирмаслик...
ᅠ
➡️ДАВОМИНИ ЎҚИШ

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ: ЗАКОТ КИТОБИ (давоми)

Қарзларнинг закоти

Қарзлар уч турлидир:

Кучли қарз.
Ўртача қарз.
Заиф қарз.
Кучли қарз касодга учраган бўлса ҳам (қарзини) инкор қилмаган ёки инкор қилса ҳам, қарзлигига (гувоҳ, векселга ўхшаш) ҳужжат кўрсатган кишига сотилган молнинг ёки қарзга берилган пулнинг бадалидир, буларнинг закоти мол нисобга етгач бир йил ўтса, берилади.

Ўртача қарз сотилган эски кийим-бош, хизматкор ва шунга ўхшаш кишининг асосий эҳтиёжларига алоқадор бўлган ва тижорат моли ҳисобланмайдиган нарсаларнинг бадалидир. Бундай қарздан ҳукми, нисобга етадиган миқдори қарздордан олинмагунича, закот берилмайди. Бундай молларда (бир йил ўтиш шартининг муддати) улар сотилган кундан бошлаб ҳисобланади.

Заиф қарз маҳр, васият, товонга ўхшаш мулк бўлмаган нарсаларнинг бадалидир. Яъни, аёл эридан оладиган маҳр, бир кишига берилишга васият қилинган, ҳали унга етиб бормаган пул, ҳали ворисларга тўланмаган товон пулларидир. Бундай қарзлардан нисобга етадиган миқдори олингач, орадан бир йил ўтмагунича, закот бериш лозим бўлмайди. Бу ҳукм қўлида нисоб миқдоридагм йил тўлган пул бўлмаган ҳолатдадир. Агар қўлида нисоб миқдорига етадиган мол бўлиб, унга йил тўлган бўлса, юқорида айтилган қарзлардан олган миқдорни унга қўшиб ҳаммасидан закот беради.

Тижорат молларининг закоти

Тижорат моллари олтин ва кумушдан ташқари савдо-сотиқ учун тайёрланган ёки савдо учун ишлаб чиқарилган моллардир. Буларнинг тужжор қўлида бўлган жами қисмининг қиймати олтин, кумушнинг нисоб миқдорига етса, закот бериш фарз бўлади. Жами миқдор ҳисобланаётганида алоҳида-алоҳида турдаги молларнинг қиймати бир-бирига қўшиб ҳисобланади. Тижорат молларининг закотини бериш учун икки нарса шарт бўлади:

Бир йил давомида (мазкур молларнинг) тижорати билан шуғулланишга ният қилиш.
Тижорат молларида закот беришга тўсиқ бўлмасин. Бу шундай: биринчидан тажорат нияти савдо вақтида бўлиши керак, иккинчидан, бир нарсадан икки бор закот беришга олиб келмасин. Бир ерни тижорат учун сотиб олиб, унга экса ердан чиққан ҳосилнинг ушри берилади. Ер қийматидан закот берилмайди.
Тижорат моллари фақирларнинг манфаатларига энг мос бўлган нарсанинг қиймати билан нархланади. Яъни тижорат молларининг нархи олтин ёки кумушдан бирининг, нисоб миқдорини тўлдириб, иккинчисига кўра тўлдирмаса-да, биринчисига қараб моллар нархланади ва закоти берилади, иккинчисига эътибор қилинмайди...ᅠ
➡️ДАВОМИНИ ЎҚИШ

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ: ЖАНОЗА


Ўлим тўшагидаги бемор хусусида

1. Мухтазорни (ўлим тўшагидаги беморни) ўнг ёнига ёнбошлатиб, қиблага қаратиб қўйиш суннат бўлади.
2. Юзи қиблага қарайдиган ҳолда бошини кўтариб, осмонга қаратиб ётқизиш ҳам жоиз.
3. Калимаи шаҳодатни, айтишга зўрламай, мажбурламай, овоз чиқариб, қайтариб туриш суннатдир.
4. Ўлим тўшагидаги беморнинг ёнида қариндошлари ва қўшнилари бўлишлари мустаҳабдир.
5. Беморнинг ёнидагалардан бири беморнинг бошида ўтириб Ёсин сурасини ўқийди. Баъзи олимлар Раъд сурасини ўқишни хуш кўрганлар. Қуръон ўқилганида ҳайз ва нифосли аёллар ва жунуб эркаклар беморнинг олдида туриши ёки чиқариб юборилишида ихтилоф бор. Чиқариб юборилади деганлар, юқорида айтилган ҳолатдаги кишилар бор жойга фаришталар кирмаслигини; чиқарилмасин деганлар эса беморнинг қариндоши, қўшниси бўлгани учун бу кишиларнинг туриши мустаҳаблигини ва уларнинг Қуръон эшитишларига ҳеч қандай тўсиқ йўқлигини айтадилар...ᅠ
➡️ДАВОМИНИ ЎҚИШ

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

#Етти_кунга_етти_китоб,
#Нурул_изоҳ: ЖАНОЗА (давоми)

Кофир ва осийлар

1.Ўлган кофирнинг (мусулмон қариндошлари бўлса, уни (кофирни) жирканч (ифлос, исқирт) нарса (буюм) каби ювиб, матога ўраб, чуқурга ташлайди ёки қавмига беради);

2.Ҳукматга қарши ғалаён қилиб, тўқнашув чоғида ўлдирилган ғалаёнчиларнинг;

Изоҳ: Бу ҳукм халқнинг манфаатини кўзлаган, тўғри йўлдан озмаган, машру ҳукуматга исёнчи бўлганлар учундир. Ғайримашру ҳукуматга исён қилиш жиҳод ҳисобланади.

3. Қуролли тўқнашувда ўлган йўлтўсарларнинг;
4. Ёвузлик билан кишиларни бўғиб ўлдириб юрувчиларнинг;
5. Шаҳарда кечаси қурол кўтариб, кишиларнинг йўлини тўсувчиларнинг;
6. Маҳаллийчи, мутаассиблиги сабабли интиқом (қасос) ва қон даъвосида ҳаракат қилаётган пайтда ўлдирилганларнинг (ювилсалар ҳам), жанозалари ўқилмайди.

Ота-она қотили ва ўзига ўзи суиқасд қилган киши

Ўзини ўзи ўлдирган киши ювилади ва намози ўқилади. Фақат мусулмон ота-онадан бирини, агар у йўлтўсарлик қилмаётган ва душманларга қўшилиб урушмаётган бўлса, қасд қилиб ўлдирган кишининг намози (жанозаси) ўқилмайди...ᅠ
БАТАФСИЛ

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ: АҚИДА АСОСЛАРИ

Имон ва иқрор баёни

Имон чин кўнгил билан эътиқод қилмак, яъни, ишонмак ва инонмакдир. Бугун дунё ва оламни, ерда ва осмондаги барча махлуқотни яратган Аллоҳ таолонинг борлигига, бирлигига ва хамма сифатларига ва Муҳаммаднинг, алайҳиссалом, бандаларга Исломни етказиш учун Аллоҳ таоло тарафидан буюрилган ҳақ пайғамбар эканига, Қуръони карим Муҳаммадга, алайҳиссалом, Аллоҳ таоло юборган ҳақ китоб эканига Аллоҳ таолонинг амри бирла Муҳаммад, алайҳиссалом, баён қилган шариат ҳукмларининг ҳақ эканига имон келтирмак ва эътиқод қилмак лозимдир. Чинакам мўмин бўлмоқ учун фақат дилда ишонмоқ кифоя қилмайди, балки иқрор қилмоқ, яъни тил билан айтмак ҳам шарт. Тил билан иқрор қилмаган киши дилида ишонса ҳам, дунёда мўмин хисобланмайди, охиратда унинг имони мақбул ва ё мардудлиги Аллоҳ таолога ҳавола қилинади.

Тил билан иқрор қилиш шундай: "Ашҳаду алла илаҳа иллаллоҳу ва ашҳаду анна Муҳаммадан ъабдуҳу ва росулуҳ".

Имон калимаси

Аманту биллаҳи ва малаикатаҳи ва кутубиҳи ва русулиҳи вал явмил ахири вал қодари хойриҳи ва шарриҳи миналлоҳи таъала вал баъси баъдал мавт.

Аллоҳ таолога имон келтириш

Аллоҳ таолонинг борлигига, бирлишга ва барча сифатларига имон келтирмоқ лозим. Аллоҳ таолони таниш Унинг исм ва сифатлари билан бўлади. Аллоҳ таолонинг 99 исми ва сифати бордир...ᅠ
➡️ДАВОМИНИ ЎҚИШ

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ: НИКОҲ ВА ТАЛОҚҚА ОИД ҲУКМЛАР

Уйланишнинг шаръий ҳукми

Шариатда уйланишнинг ҳукми, кишининг жисмоний қуввати, оила масъулиятини уддалаши, уйланмаса, зинога кетиш хавфига кўра, беш хил бўлади:

1. Уйланиши фарз. Бу ҳукм уйланишга, оилани боқишга лаёқатли ва хотинга зулм қилмайдиган кишилар учундир. Уйланмаса, зинога китиши аниқ. Улар уйланмасалар, катта гуноҳкор бўладилар.

2. Уйланиш вожиб бўлган киши. Уйланмаса зинога кетиш хавфи бор, уйланса, хотинни боқа олади, унга зулм қилмайди. Бундай кишилар уйланмасалар, гуноҳкор бўладилар.

3. Уйланиши суннат. Уйланмаса ҳам, ўзини зинодан сақлай олади. Уйланса, хотинини боқишга ва унга зулм қилмасликка қодир. Бундай кишилар уйлансалар савоб бўлади.

4. Уйланиши ҳаром. Уйланса, хотинни боқа олмайди, унга зулм қилиши аниқ, жинсий алоқага қодир эмас. Бундай кишиларнинг уйланиши ҳаром. Жинсий алоқага қодир бўлиб, уйланишпга маблағи йўқ кишиларга Пайғамбаримиз, соллаллоҳу алайҳи ва саллам, маблағ топгунга қадар рўза тутишни тавсия этганлар.

5. Уйланипш макруҳ. Бу ҳукм уйланса, хотинини боқа олмаслиги ёки жинсий алоқага ярамаслиги эҳтимоли кўпроқ бўлган киши учундир...ᅠ
➡️ДАВОМИНИ ЎҚИШ

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ: ИМОМИ АЪЗАМ АБУ ҲАНИФА НЎЪМОН ИБН СОБИТ

Имоми Аъзам Абу Ҳанифа Нўъмон ибн Собит, раҳматуллоҳи алайҳ, ҳижрий 80 йили Куфа шаҳрида дунёга келганлар. Дастлаб ипак ва жун матолар тижорати билан шуғулландилар. Сўнгра Аллоҳ унинг қалбида илмга муҳаббат пайдо қилади. Ўткир заковатли, теран тушунчали, соғлом ва жуда қувватли далиллар топиш қатъияти билан қиёсда, далиллардан янги ҳукмлар чиқаришда тенгсиз даҳо эдилар. У кишининг асл исмлари Нўъмон, оталарининг исми эса Собит, боболарининг исми Зуто бўлган. Зуто Қобул шаҳрида таваллуд топганлар. Қавмиятлари, миллатлари форслардан. Мусулмонлар Қобулни фатҳ этишганида, асир бўлиб Куфа шаҳрига келиб қолганлар. Зуто Ислом динини қабул қилганларидан сўнг, уни қулликдан озод қиладилар. Зутодан Куфада Собит исмли фарзанд дунёга келади. Собитдан эса бизнинг Имомимиз – ҳазрат Нўъмон ибн Собит, кунялари Абу Ҳанифа, унвонлари Имоми Аъзам бўлган зот таваллуд топдилар.

Имоми Аъзам Пайғамбаримизнинг, алайҳиссалом, асри саодатларида Куфада ўсиб-улғайганлар. Шу ердаги энг катта уламолардан дарс олдилар. Устозлари Куфа шаҳрининг фақиҳи, катта муҳаддис олим Ҳаммод ибн Абу Сулаймон деган зот эди. Бу даврда баъзи саҳобалар ҳаёт эдилар. Жумладан, Куфа шаҳрида Имоми Аъзам тўққиз нафар саҳоба билан мулоқотда бўлганлар.

Абу Ҳанифа, рахматуллоҳи алайҳ, ўз мазҳабини Куфада шакллантирдилар. У зот ўз фиқҳ услубини қуйидагича баён қиладилар: «Аввало Қуръони каримга мурожаат қиламан, агар лозим бўлган далилни ундан топа олмасам, Пайғамбаримизнинг, соллаллоҳу алайҳи ва саллам, ҳадиси шарифларига мурожаат қиламан. Қидирган нарсамни ундан ҳам топа олмасам, саҳобалардан бирининг сўзини далил сифатида оламан, уларнинг сўзини қўйиб, бошқалар айтган сўзни далил ўлароқ қабул қилмайман. Зарур бўлган далилни саҳобаларнинг сўзларидан топа олмасам, бошқа кишиларнинг сўзларига суянмай, ижтиҳод қилган инсонлар каби мен ҳам ижтиҳод қиламан».

Аҳли сунна вал жамоа мазҳаблари уламоларини номма-ном санасак, мазҳаббошимизнинг даражаси яққол аён бўлади.

Имоми Аъзам Абу Ҳанифа, раҳматуллоҳи алайҳ, 80 ҳижрий йилда туғилганлар.

Имом Молик ибн Анас, раҳматуллохи алайҳ, 93-йилда туғилганлар.

Имом Шофеъий, раҳматуллоҳи алайҳ, 150-йилда туғилганлар.

Имом Аҳмад ибн Ҳанбал, раҳматуллоҳи алайҳ, 164-йилда туғилганлар.

Имом Шофеъий шундай эътироф қиладилар: "Одамлар ҳаммалари – барча уламолар Куръону ҳадисни англашда, масала илмида Абу Ҳанифага бола-чақаликка ярайди, холос. Абу Ҳанифа билан рақобат қилиш даражасига чиққан инсон йўқ".

Имом Молик ибн Анас, раҳимаҳуллоҳ, эса: "Мен ҳадис илмини билишда, жаноб Расулуллоҳнинг охирги ҳадисларини етказишда, энг саҳиҳ ҳадисларни англаб етишда Имоми Аъзамга ўхшаган бошқа инсонни учратмадим", дейдилар ва бу зот ҳам доимо Имоми Аъзамни ўзларига устоз санаганлар. Жаноб Расулуллоҳнинг, соллаллоҳу алайҳи ва саллам, 124 минг ададли саҳобасининг 150 нафари, яна бошқа бир ривоятга кўра, 1500 нафари Куфада яшаганлар. Уларнинг энг улуғларидан Абдуллоҳ ибн Масъуд, розийаллоҳу анҳу, Ҳазрати Али, каррамаллоҳу важҳаҳу, каби улуғ зотлар ҳам Куфада истиқомат қилганлар.

Демак, Имоми Аъзам тарбияланган муҳит – Куфа иқлими ҳадис илмига бой иқлим эди. Шунинг учун Имомимиз ўзлари тақрибан 4000 ҳадис ривоят қилганлар...ᅠ
➡️ДАВОМИНИ ЎҚИШ

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ: ҲАЖ КИТОБИ (1-қисм)

ҲАЖ КИТОБИ

"Ҳаж" сўзининг луғавий маъноси қасд қилиш демакдир. Шаръий истилоҳда эса, махсус амалларни маълум бир жойда, муайян бир вақтда адо этишни қасд қилишдир.

Изоҳ: Махсус жой Каъба ва Арафотдир, муайян вақт эса, ҳаж мавсуми, яъни Шаввол, Зулқаъда ва Зулҳижжа ойининг илк ўн кунидир. Махсус амал эса, Байтуллоҳни тавоф қилиш ҳамда Арафотда туришдир.

Ҳажнинг фарз бўлиш вақти

Ҳаж ҳижратнинг тўққизинчи йили фарз қилинди. Умр давомида бир марта адо этиш фарз. Шароит бўлганида кечиктирмаслик лозим.

Ҳукми ва фарз бўлишининг далили

Ҳаж исломнинг беш рукнидан биридир ва умр мобайнида бир марта адо этиладиган фарздир. Фарзлиги Қуръони карим билан собит. Далили эса Аллоҳ таолонинг ушбу мазмундаги ояти каримасидир: "...ва йўлга қодир бўлган кишилар зиммасида Аллоҳ учун мана шу уйни ҳаж қилиш бурчи бордир..." (Оли Имрон, 97).

Шунингдек, ҳажнинг фарзлиги қуйидаги ҳадис билан ҳам собитдир: "Эй инсонлар! Ҳаж сизларга фарз қилинди, бас, ҳаж қилингиз!" Ҳажнинг фарзлига масаласида барча мусулмон олим ва фақиҳлар якдилдир. Шунинг учун инкор қилган кофир бўлади.

Бутун Ислом дунёсига иқтисодий, сиёсий ва диний ҳаётларида беҳисоб фойдалар келтирган ҳикматлари туфайли ҳаж йўлга қодир бўлганларга фарз қилинди...ᅠ
➡️ДАВОМИНИ ЎҚИШ

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ: ҲАЖ КИТОБИ (2-қисм)

1. Ҳожи Маккага келгач, хушуь билан, талбия айтган ҳолда Масжидул Ҳарамга киради.
2. Каъбани кўргач, уч бор такбир ва таҳдил айтади.
3-4. Аввал такбир ва таҳлил айтган ҳолда, Ҳажарул Асвадга юзланиб, намоздаги каби қўлларини қўтаради ва қўлларини тушириб икки қўлини тошнинг устига қўйиб, кўллари орасидан тошни ўпади, бунинг иложи бўлмаса, тошга бирор нарсани теккизиб, уни ўпади, бунинг ҳам иложи бўлмаса, икки қўл кафтларини кўтариб у томонга қаратиб, такбир, таҳлил, ҳамд ва салавот айтади, сўнг кафтларини ўпади.
5. Сўнгра агар ҳожи маккалик бўлмаса, Ҳатим (Каъба ёнидаги ярим доира шаклдаги девор) орқасидан Каъба атрофида ўнг елкасини очган ҳолда, ридони ўнг қўлтиғидан ўтказиб, учини чап елкасига ташлаб, етти марта қудум тавофини қилади.
6. Ушбу етти давралик тавофнинг илк учтасида ҳожи елкаларини ҳаракат қилдирган ҳолда тез-тез юради (рамл).
7. Қолган тўрт тавофда эса виқор билан секин-аста юради.
8. Ҳар гал Ҳажарул Асвад ёнидан ўтаётганида 3-4-бандда баён этилган амалларни қилади. Ҳар тавофда рукнул Яманийни имкони бўлса, икки қўл кафти билан сийпайди. Имкон тополмаса, қолдиради.
9. Тавофни 3-4-бандда баён этилган амалларни қилиш билан тамомлайди.
10. Тавофни тамомлагач, ҳазрат Иброҳим, алайҳиссалом, мақомида, бунинг иложи бўлмаса, масжиднинг хоҳлаган жойида икки ракат намоз ўқийди, сўнг Байтуллоҳнинг Ҳажарул Асвад ва эшик оралиғига бориб, икки қўлини қўйиб ўнг юзини босади ва замзам сувидан ичади...ᅠ
➡️ДАВОМИНИ ЎҚИШ

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

#Етти_кунга_етти_китоб
#Нурул_изоҳ: ҲАЖ КИТОБИ (3-қисм)

Жиноятлар
(Ҳажда қилиниши тақиқланган амаллар)

Жиноятлар:

а) эҳром талабини бажарилмаганлик;

б) Ҳарами Шариф ҳурматини топташ сабабли содир бўлади.

1. Агар фарз тавофни таҳоратсиз бажарса, битга қўй, жунуб ҳолда бажарса, битта туя сўйиши вожиб.
2. Вожиб суннат ё тавофларни таҳоратсиз қилса, битта фитр садақаси миқдорида садақа бериши, жунуб ҳолда қилса, бир қўй сўйиши керак бўлади.
3. Аёл ҳайз ё нифос қон тўхтамай вожиб ва суннат тавофларни бажарса, бир қўй, фарз бўлган тавофни бажарса бир туя сўяди.
4. Ҳайзда, нифосда ёки жунуб бўлиб тавоф қилгач, покланиб, ғусул қилиб, қайтадан тавоф қилса, лозим бўлган жазо афв этилади.

Тавофни истисно қилган ҳолда, ҳажнинг бутун фарз, вожиб ва суннат амалларини жунуб, ҳайз ва нифосли ҳолда бажариш мумкин.

Жиноятлар

1. Қурбонликни вожиб қиладиган жиноятлар.
2. Фитр садақасини беришни вожиб қиладиган жиноятлар.
3. Фитр садақасидан ҳам озроқ миқдорда жазо бериладиган жиноятлар.
4. Берилган зарарнинг ўрнини қоплаш, қийматини тўлаши лозим қиладиган жиноятлар.

Қурбонлик сўйишни вожиб қиладиган жиноятлар

Ҳаж асносида баданига хушбўйлик суриш, бошига хина қўйиш, зайгун ёғи ёки ҳар хил ёғлар билан сочини ёғлаш, бир кун давомида тикилган либос кийиш, бошини беркитиш, сочнинг тўртдан бир қисмини олдириши, бир ерда икки қўли ва икки оёқнинг тирноқларини олиш, ҳажнинг вожибларидан бирини тарк қилиш.

Фитр садақаси миқдорича садақани вожиб қиладиган жиноятлар

Бир аъзонинг озигина қисмига ҳушбўйлик суриш, бир кундан озроқ муддат тикилган кийим кийиш ёки бошни ёпиш, сочнинг тўртдан бир қисмидан озроғини олдириш, битта бармоқнинг тирноғини олиш, қудум ёки вадо тавофини таҳоратсиз қилиш, видо тавофининг бирини қолдириш ёки шайтонга тош отишда белгиланган етти тошдан бирини отмай қолдириш.

Киши бит, бурга, чигиртка ўлдиргани учун фитр садақасидан кам миқдордага истаган садақасини беради...ᅠ
➡️ДАВОМИНИ ЎҚИШ

@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar